Stocznia - jeszcze nie wszystko stracone. O ksiażce Michała Szlagi

Borys Kossakowski

22 września 2013 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (180)

- W Stoczni Gdańskiej cenne są nie tylko żurawie, ale cała infrastruktura: budynki, drogi, przyroda, pochylnie itp - mówi Michał Szlaga.

- Stocznia w Gdańsku przetrwała dwieście lat: dwie wojny światowe, Stalina, Hitlera, komunizm. A najbardziej jej zaszkodziło ostatnie dwadzieścia lat i działanie niewidzialnej ręki rynku. Jest jeszcze szansa, by usiąść i jeszcze raz przemyśleć, czy chcemy, aby całkowicie zniknęła z powierzchni ziemi - mówi Michał Szlaga, autor książki "Stocznia". Spotkanie z fotografem promujące to wydawnictwo odbędzie się we wtorek, 24 września o godz. 18 w Instytucie Sztuki Wyspa. Wstęp wolny.

Ta książka to trzynaście lat pracy i 250 zdjęć wybranych z kilkunastu tysięcy.

Ul. Kooperantów, zespół rezydencjonalny dyrektora Stoczni Cesarskiej z 1888 roku, po którego terenie wytyczono trasę ul. Nowej Wałowej w planie miejscowym zagospodarowania dzielnicy Młode Miasto z 2003 roku. Na pierwszym planie willa 138A, tuż za nią tzw. domek ogrodnika, a dalej budynek mieszkalny dla niższych rangą urzędników stoczniowych 139A, po 1945 roku przebudowany na biura, w oddaleniu magazyn torped z 888 r., przebudowany w 902 r. na biura, a w 1979 r. na salę konferencyjną (tzw. Sala BHP), wzdłuż ulic i wokół zabudowań zachowane zadrzewienie z dawnego założenia, stan z 2007 r. Na drugiej stronie miejsce po zburzonym zespole rezydencjonalnym, w głębi jedyny jak dotąd zrewaloryzowany budynek na terenie postoczniowym z Salą BHP. W tle Europejskie Centrum Solidarności w budowie.

fot. Michał Szlaga

Ze Stocznią:

jest wszystko dobrze, miasto i inwestorzy działają przykładnie jest nienajlepiej, ale wierzę, że będzie dobrze jest źle, ale jest jeszcze czas, by uratować to, co jest jest źle i będzie tylko gorzej

Od czego zacząć pisanie artykułu o Stoczni Gdańskiej, by nie wywołać w czytelniku reakcji: "O nie! Tylko nie to!". Mieszkańcy Gdańska są już zmęczeni tematem Solidarności, Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, żurawi czy Nowej Wałowej. Zmęczeni i skołowani, bo w zasadzie nikt nie wie, czy ta Wałowa to dobry pomysł, czy warto i czy można zachować stoczniowe dźwigi i co w zasadzie w tej Stoczni jest wartościowego. Prócz wspomnień.

- To książka o tym, że ktoś nam rozwalił pół miasta, na naszych oczach - mówi gdańszczanin Michał Szlaga, fotograf i autor książki "Stocznia". - A w zasadzie sami sobie rozwaliliśmy, bo przecież część wyburzeń firmowało miasto, tworząc przestrzeń pod nową arterię. Stocznia to siedemdziesiąt hektarów, tyle co Śródmieście. Siedemdziesiąt hektarów pełnych cennej architektury, przyrody, maszyn. To nie tylko żurawie, ale także hale, pochylnie, stuletnie drzewostany. Nie możemy dopuścić, żeby stanęło tam ekskluzywne zamknięte osiedle i kolejne centrum handlowe. To powinna być przestrzeń publiczna.

Stocznia w Gdańsku, wcześniej nosząca nazwę Cesarskiej oraz Schichau (były to dwa osobne zakłady), przez ponad sto pięćdziesiąt lat stanowiła napęd dla całego miasta. Najpierw napęd ekonomiczny, bowiem budowała statki dla armatorów na całym świecie. Na jej pochylniach zwodowano ponad tysiąc statków pełnomorskich. Później była napędem politycznym, gniazdem ruchu rewolucyjnego, który doprowadził do upadku komunizmu. Niestety potwierdziła się stara prawda, że rewolucja pożera własne dzieci.

Książkę "Stocznia" podzielono na cztery części. "To, czego nie ma" to rozdział poświęcony budynkom, instalacjom i obiektom przyrodniczym, które zniknęły z powierzchni ziemi. To kilkadziesiąt procent całości, niemal połowa. Ale druga połowa jeszcze się ostała i ona została udokumentowana w części "To, co jest". Jest jeszcze część "Miasto", którą autor dedykuje przede wszystkim studentom ASP i Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, którzy w przyszłości będą projektować budynki nawiązujące stylem do Stoczni. Zawarto w niej elementy architektury charakterystyczne dla stoczniowej, poniemieckiej zabudowy. Wydawnictwo zostało opatrzone komentarzami architekta Jacka Dominiczaka i konserwatora dr. Waldemara Affelta. Już dzisiaj wiemy, że wydawnictwo odbiło się szerokim echem w całej Polsce, zwracając uwagę publicystów zarówno lewicowych, jak i prawicowych.

- To jest książka, nie album - mówi Michał Szlaga. - Album kojarzy się z zestawem ładnych zdjęć. A to jest przede wszystkim narzędzie dla polityków, konserwatorów i architektów z profesjonalną dokumentacją zabytkoznawczą. Nie znaliśmy wartości Stoczni Gdańskiej, więc nie mogliśmy jej docenić, ani chronić. Dlatego powstała ta książka, w której zawarte są informacje o tym, co jest w Stoczni cenne i warte ochrony.

Stocznia Gdańska to małe miasto, z poniemieckimi budynkami, o starannie zaplanowanym układzie urbanistycznym i finezyjnej architekturze. Małe miasto, które znika na naszych oczach. Po wojnie odbudowaliśmy z ruin Główne i Stare Miasto. Aż dziw bierze, że pozwalamy popaść w ruinę kolejnej, niezwykle ważnej części naszego miasta. Na listę zabytków wpisane są tylko trzy obiekty: Plac Poległych Stoczniowców z Pomnikiem Trzech Krzyży, Brama Historyczna i Sala BHP, gdzie podpisywano porozumienia sierpniowe.

- Tymczasem Solidarność to zaledwie ostatnie trzydzieści lat. A Stocznia jest w tym miejscu od dwóch wieków - mówi Michał Szlaga. - Zapomnijmy o polityce. Ta książka to nie elegia, ale apel, by jeszcze raz usiąść do planów urbanistycznych. Wierzę, że to, co jest, można jeszcze uratować.

Spotkanie z fotografem promujące wydawnictwo odbędzie się we wtorek, 24 września o godz. 18 w Instytucie Sztuki Wyspa zobacz na mapie Gdańska

. Wstęp jest wolny.

Zdjęcia: Stocznia - jeszcze nie wszystko stracone. O ksiażce Michała Szlagi

41 Zobacz zdjęcia

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Stocznia Szlaga

spotkanie

Miejsca

Instytut Sztuki Wyspa Gdańsk, Doki 1
Stocznia Gdańsk S.A. Gdańsk, Na Ostrowiu 15/20

Opinie (180) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 11:15

T.U.S.K - Totalny Układ Skorupowanych Kanalii

10 lat
- 10 4
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 11:13

TUSK ...tfuuuu!!!!!!!!!!!

10 lat
- 7 4
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 11:11

skandal

10 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

skandal
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:54

Młodzi pojadą byle gdzie (1)

a starzy pooglądają albumy.

jerzyk
10 lat
- 10 2
Twoja opinia

Zmień treść

a starzy pooglądają albumy.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-09-22 11:08
  
  Świetna puenta.
  
  Tylko nie wiem czy będzie ich stać na te albumy.
  
  eliza
  10 lat
  - 5 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tylko nie wiem czy będzie ich stać na te albumy.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:34

ktos kiedys powiedzial,, jak chcecie zeby polacy znikneli z mapy europy to dajcie im wladze i wolnosc (1)

i mial racje
10 lat
- 21 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-09-22 10:55
  
  Bismarck
  
  lepiej ujął to Kochanowski:
  "Cieszy mię ten rym: "Polak mądr po szkodzie";
  Lecz jesli prawda i z tego nas zbodzie,
  Nową przypowieść Polak sobie kupi,
  Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.
  
  Józek Bąk
  10 lat
  - 9 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  lepiej ujął to Kochanowski: "Cieszy mię ten rym: "Polak mądr po szkodzie"; Lecz jesli prawda i z tego nas zbodzie, Nową przypowieść Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:52

SG to modelowy przykład do czego doprowadziła polityka ludzi któzy przejęli władze po 1989

Usta pełne obietnic a wygląd SG mówi sam za siebie

10 lat
- 12 3
Twoja opinia

Zmień treść

Usta pełne obietnic a wygląd SG mówi sam za siebie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:36

Tak się dzieje w całym Gdańsku (1)

Stocznia to tylko przykład. Państwowe zakłady przejmuje banda cwaniaków, a potem płacz że Polacy nie mogą poszukać stałej i dobrze płatnej pracy tylko harują za umowach śmieciowych i za minimalna pensję. Jesteśmy dzisiaj jednym z najbardziej przepracowanych i najbiedniejszych krajów w Europie. Kto to za to odpowiada?

Tak jest wszędzie, gdzie nie szanuje sie polskiego przemysłu
10 lat
- 19 2
Twoja opinia

Zmień treść

Stocznia to tylko przykład. Państwowe zakłady przejmuje banda cwaniaków, a potem płacz że Polacy nie mogą poszukać stałej i dobrze płatnej pracy tylko harują za umowach śmieciowych i za minimalna pensję. Jesteśmy dzisiaj jednym z najbardziej przepracowanych i najbiedniejszych krajów w Europie. Kto to za to odpowiada?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-09-22 10:44
  
  Odpowiadaja za to jelopy ktore wybieraja na kazdych wyborach obecnie rzadzacycch palalachow!
  
  precz
  10 lat
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Odpowiadaja za to jelopy ktore wybieraja na kazdych wyborach obecnie rzadzacycch palalachow!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:28

Święta prawda

Stocznia przetrwała dwie wojny światowe, hitlera, stalina, komunizm, ale destrukcji solidaruchów nie dała rady się oprzeć, tymczasem niszczą, szkolnictwo, wymiar sprawiedliwości ..., tylko czekać aż wykończą cały kraj

PISuar
10 lat
- 17 4
Twoja opinia

Zmień treść

Stocznia przetrwała dwie wojny światowe, hitlera, stalina, komunizm, ale destrukcji solidaruchów nie dała rady się oprzeć, tymczasem niszczą, szkolnictwo, wymiar sprawiedliwości ..., tylko czekać aż wykończą cały kraj
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-09-22 10:15

Zaduma....

Mamy problemy i będziemy mieć większe ,

tak jak kura ze skradzionym jajkiem .....

Pozdrawiam....

wiem co mówię ....
10 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Mamy problemy i będziemy mieć większe , tak jak kura ze skradzionym jajkiem ..... Pozdrawiam....
Regulamin dodawania opinii