Niewyjaśniona zagadka zatonięcia Piłsudskiego

Łukasz Rudziński

20 listopada 2009 (artykuł sprzed 14 lat)

Opinie (77)

M/S Piłsudski był dumą polskiej żeglugi. Do dziś nie wiadomo, dlaczego zatonął.

26 listopada 1939 roku, o świcie, dwie potężne eksplozje wstrząsnęły statkiem M/S Piłsudski, który dzień wcześniej wyruszył w swój pierwszy rejs, jako transportowiec militarny. Dlaczego chluba polskiej żeglugi zatonęła? W 70. rocznicę zatonięcia "Piłsudskiego" Centralne Muzeum Morskie przybliża sylwetkę najsłynniejszego polskiego liniowca.

"Piłsudski" był jednym z najbardziej luksusowych statków lat 30. XX wieku. Na jednym z siedmiu pokładów posiadał kryty basen.

Zagadka jego zatonięcia do dzisiaj nie została wyjaśniona. Z trzech hipotez - wpłynięcie na pole minowe, storpedowanie przez niemiecki okręt podwodny albo sabotaż - najbardziej prawdopodobna wydaje się ta druga, chociaż nie ma ona poświadczenia w niemieckich źródłach. Do takich wniosków przychylają się za to nurkowie z Polskiego Klubu Płetwonurków "Waleń" z Londynu, którzy we wrześniu 2009 dokonali eksploracji wraka statku. Wprawdzie nie udało się jednoznacznie ustalić, co spowodowało katastrofę "Piłsudskiego", jednak efekty pracy nurków - materiał filmowy z wyprawy do wraka i zdjęcia statku - będzie można zobaczyć w siedzibie CMM od 24 listopada, do wiosny 2010 roku.

- Nigdy nie prezentowaliśmy dziejów M/S Piłsudski na oddzielnej wystawie, ponieważ nie było i nie ma zbyt dużej liczby eksponatów na taką ekspozycję - mówi dyrektor Centralnego Muzeum Morskiego, Jerzy Litwin. - Z wraka wydobyto tylko kilka symbolicznych przedmiotów, które już wcześniej prezentowaliśmy w naszym muzeum.

Inspiracją do stworzenia tej wystawy była działalność Mike'a i Frances Oborski z Anglii, współzałożycieli "M/S Piłsudski Society", które gromadziło pamiątki związane z Piłsudskim, opiekowało się też grobem kapitana statku, Mamerta Stankiewicza. Stowarzyszenie zebrało ponad 100 pamiątek, związanych ze statkiem.

Tym razem CMM pokaże kilka unikalnych eksponatów. - Do cennych zabytków należą, wydobyte kilkanaście lat temu z wraka statku, bulaj i talerz. Mamy też koło ratunkowe z "Piłsudskiego", znalezione na brzegu Morza Północnego rok po zatonięciu statku, czy zabrany podczas ewakuacji pled z emblematem przedsiębiorstwa żeglugowego Gdynia-Ameryka Linie (GAL), ofiarowany przez marynarza, który ocalał w katastrofie - mówi Patryk Klein, kurator wystawy. - Dysponujemy również modelem statku M/S Piłsudski, wykonanym w skali 1:130 we włoskiej stoczni Monfalcone - tej samej, gdzie transatlantyk został zbudowany. Nurkowie z londyńskiego klubu "Waleń" przekazali nam dokumentację filmową i zdjęciową ze swojej ekspedycji, a podczas wernisażu sprezentują nam drugi bulaj, który wydobyli ze statku podczas wyprawy.

Piłsudski w latach 1935-1939 pływał między Gdynią a Nowym Jorkiem, jako transatlantyk pasażerski. Należał do najnowocześniejszych liniowców tamtych czasów (na jednym z siedmiu pokładów miał nawet kryty basen). Aby go pozyskać, polski rząd zdecydował się na transakcję wymienną - za zbudowanie go we włoskiej stoczni zaproponował Włochom dwuipółroczne dostawy węgla kamiennego. Luksusowy liniowiec był wizytówką polskiej żeglugi pasażerskiej, a na jego wzór zbudowano bliźniaczy statek Batory.

Po wybuchu II wojny światowej zdecydowano się przebudować statek na transportowiec militarny, ale jego służba w Marynarce Wojennej trwała bardzo krótko. Dokładnie o 5.36 rano, 26 listopada 1939 roku, dwa wybuchy wstrząsnęły "Piłsudskim" 50 kilometrów od wybrzeży Anglii, gdzie kilka godzin później zatonął. Jako ostatni z pokładu zszedł kapitan Mamert Stankiewicz, dla którego zabrakło miejsca w szalupach ratunkowych. Wyłowili go z Morza Północnego marynarze brytyjskiej jednostki, jednak kapitan polskiego statku zmarł z powodu wycieńczenia i hipotermii.

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Wydarzenia

M/S Piłsudski (9 opinii)

(9 opinii)

8 zł

wystawa

Miejsca

Narodowe Muzeum Morskie Gdańsk, Ołowianka 9-13

Opinie (77) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 13:23

dla pokazania się w TV

kazdy powod jest dobry. zobaczycie to zamkniete spotkanie i kto bedzie referowal historie

bywalec salonów
14 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

kazdy powod jest dobry. zobaczycie to zamkniete spotkanie i kto bedzie referowal historie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 15:02

Artykuł o tej samej treści w Newsweeku (1)

Artykuł o zatonięciu Piłsudskiego ukazał się w poniedziałek w Newsweeku. Dziwna zbieżność, że Trójmiasto teraz o tym pisze.

czytelnik
14 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Artykuł o zatonięciu Piłsudskiego ukazał się w poniedziałek w Newsweeku. Dziwna zbieżność, że Trójmiasto teraz o tym pisze.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-11-20 15:13
  
  Zbieżnością zapewne jest
  
  zbliżająca się 70. rocznica zatonięcia okrętu. Czyżby Newsweek miał wyłączność na publikowanie historycznych artykułów?
  
  czytelnik v. 1.01
  14 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zbliżająca się 70. rocznica zatonięcia okrętu. Czyżby Newsweek miał wyłączność na publikowanie historycznych artykułów?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 15:19

znaczy kapitan

super ksiazka o Memercie

ss
14 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

super ksiazka o Memercie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 15:21

GDYNIA MALA AMERYKA:):)

PIELKNY STATEK Ameryka juz wtedy miala drapacze chmur centrum biznesu swiatowa potega kasa kasa amerykanski dream marzenia tak samo jak Gdynia miasto z morza i marzen statek naprawde Luxsusowy dajacy wolnosc mozliwosci

14 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

PIELKNY STATEK Ameryka juz wtedy miala drapacze chmur centrum biznesu swiatowa potega kasa kasa amerykanski dream marzenia tak samo jak Gdynia miasto z morza i marzen statek naprawde Luxsusowy dajacy wolnosc mozliwosci
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 20:33

nauczcie się ortografii panowie redaktorzy (1)

"wraka" hahaha :)

Z
14 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

"wraka" hahaha :)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-12-09 08:23
  
  sam się naucz
  
  http://so.pwn.pl/lista.php?co=wrak
  
  najpierw sprawdź
  14 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  http://so.pwn.pl/lista.php?co=wrak
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 22:30

Link do książki w formacie (doc)

Ku pamięci kapitana Mamerta Stankiewicza

http://peb.pl/epika-i-dramat/279839-rapidshare-borchardt-karol-olgierd-znaczy-kapitan.html

http://rapidshare.com/files/103995057/Borchardt_Karol_Olgierd_-_Znaczy_kapitan_by_marzetrix.doc

Ku pamięci kapitana Mamerta Stankiewicza
14 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ku pamięci kapitana Mamerta Stankiewicza http://peb.pl/epika-i-dramat/279839-rapidshare-borchardt-karol-olgierd-znaczy-kapitan.html http://rapidshare.com/files/103995057/Borchardt_Karol_Olgierd_-_Znaczy_kapitan_by_marzetrix.doc
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-20 23:13

mały kalosz (1)

oooo niewiele wiekszy od stateczkow co plywaja na hel typu Ewa Danuta

jo
14 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

oooo niewiele wiekszy od stateczkow co plywaja na hel typu Ewa Danuta
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-11-21 00:04
  
  dziecko neostrady nie powinno już lulać?
  
  14 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  dziecko neostrady nie powinno już lulać?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-21 09:30

Tak własnie Angole dbali o Polaków!!! Kapitana zostawili by zamarzł w wodzie!

Angole swoich oficerów traktowali jak nad ludzi ale nie Polskich ich uwazali za podludzi .Tak samobyło z Generałem Sikorskim którego pochowali w w bialej szmacie!!Swojego oficera nigdy by tak nietraktowali! Wcale mnie to nie zdziwi jesli sami go z torepedowali!

to wina Angoli
14 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Angole swoich oficerów traktowali jak nad ludzi ale nie Polskich ich uwazali za podludzi .Tak samobyło z Generałem Sikorskim którego pochowali w w bialej szmacie!!Swojego oficera nigdy by tak nietraktowali! Wcale mnie to nie zdziwi jesli sami go z torepedowali!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-12-10 21:48

Trn krotki film o Pilsudskim (1)

ma chyba zawarte niektore zdjecia jego blizniaka Batorego zrobione w polowie lat 50 tych. Batory wtedy byl pomalowany na kolor bardzo jasno szary z czerwonym paskiem na okolo kadluba w czasie kiedy po slynnej aferze szpiegowskiej Eislera Amerykanie zabronili plywac Batoremu do USA wiec nasz flagowiec jakis czas plywal do Indii. Pisudski zawsze byl koloru czarnego.

Gdynianin_NJ
14 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

ma chyba zawarte niektore zdjecia jego blizniaka Batorego zrobione w polowie lat 50 tych. Batory wtedy byl pomalowany na kolor bardzo jasno szary z czerwonym paskiem na okolo kadluba w czasie kiedy po slynnej aferze szpiegowskiej Eislera Amerykanie zabronili plywac Batoremu do USA wiec nasz flagowiec jakis czas plywal do Indii. Pisudski zawsze byl koloru czarnego.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-03-24 17:36
  
  a i owszem
  
  tak, to prawda, ja jestem autorem tego filmu, czasem gdy brakuje nam kilku ujec, sztukuje sie je z czegos innego. Nie ma zachowanych kronik, pokazujących spotkanie Batorego i Piłsudskiego na oceanie, a tu proszę siła montażu:D
  
  Grzegorz Rogowski
  14 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  tak, to prawda, ja jestem autorem tego filmu, czasem gdy brakuje nam kilku ujec, sztukuje sie je z czegos innego. Nie ma zachowanych kronik, pokazujących spotkanie Batorego i Piłsudskiego na oceanie, a tu proszę siła montażu:D
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-03-24 17:34

szukam osób

Witam serdecznie!
Jestem kolekcjonerem pamiątek po polskich statkach transatlantyckich Piłsudski, Batory, Sobieski i Chrobry. Na chwilę obecną poszukuje ludzi, którzy byli w jakimkolwiek stopniu z tymi statkami zwiaząni, pracowali na nich, widzieli je, zwiedzali, płynęli, pracowali na dworcu morskim. W obszar moich poszukiwać wliczają się również rodziny takich osób. Projekt ma na celu zachowanie tak wielu wspaniałych wspomnień od zapomnienia, wszak nawet tak wielkie legendy jak Batory trzeba pielegnować, żeby i przyszłe pokolenia mogły się nimi cieszyć. Wszelkie informacje prosze kierować na mail rogas86@wp.pl lub na numer telefonu 512 30 85 03. Za każdą informację bedę niezwykle wdzięczny.

14 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Witam serdecznie! Jestem kolekcjonerem pamiątek po polskich statkach transatlantyckich Piłsudski, Batory, Sobieski i Chrobry. Na chwilę obecną poszukuje ludzi, którzy byli w jakimkolwiek stopniu z tymi statkami zwiaząni, pracowali na nich, widzieli je, zwiedzali, płynęli, pracowali na dworcu morskim. W obszar moich poszukiwać wliczają się również rodziny takich osób. Projekt ma na celu zachowanie tak wielu wspaniałych wspomnień od zapomnienia, wszak nawet tak wielkie legendy jak Batory trzeba pielegnować, żeby i przyszłe pokolenia mogły się nimi cieszyć. Wszelkie informacje prosze kierować na mail rogas86@wp.pl lub na numer telefonu 512 30 85 03. Za każdą informację bedę niezwykle wdzięczny.
Regulamin dodawania opinii