W niedzielę zostały rozdane nagrody literackie Nike 2023. Wśród nagrodzonych znalazł się Grzegorz Piątek, doceniony przez czytelników za reportaż historyczny o Gdyni. Laureatką Literackiej Nagrody Nike została w tym roku Zyta Rudzka, autorka powieści "Ten się śmieje, kto ma zęby".
Nagroda Literacka Nike uznawana jest za
najważniejsze polskie wyróżnienie literackie. W minioną niedzielę przyznana została po raz 27. Uroczysta gala odbyła się w gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Galę uświetnił duet Matylda/Łukasiewicz (Matylda Damięcka i Radek Łukasiewicz), a gospodynią wieczoru była Grażyna Torbicka.
Jury, pod przewodnictwem literaturoznawczyni i pisarki prof. Ingi Iwasiów,
za najlepszą książkę 2022 roku uznało powieść Zyty Rudzkiej "Ten się śmieje, kto ma zęby".
30 października 2023
(15 opinii)
3 października 2023
(19 opinii)
15 sierpnia 2023
(4 opinie)
Poza Nagrodą Nike w trakcie gali wręczono oficjalnie
Nike Publiczności - wyróżnienie przyznawane przez czytelników i czytelniczki "Gazety Wyborczej". Zwycięską książką okazała się
"Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939" autorstwa Grzegorza Piątka.
To nie pierwsza nagroda dla tej książki. Reportaż o Gdyni przyniósł Piątkowi już
Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii esej oraz
Paszport Polityki w kategorii literatura. Warto również podkreślić, że
to już druga nominacja Grzegorza Piątka do nagrody Nike. W 2021 roku, jego książka "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949" znalazła się w grupie siedmiu finalistów.
Grzegorz Piątek to warszawiak, który w "Gdyni obiecanej..." zmierzył się z wizerunkiem swojego rodzinnego miasta. Na podstawie rzetelnie zebranych źródeł archiwalnych, Piątek
zakwestionował mit o Gdyni jako mieście z morza i marzeń, które miało być oknem na świat oraz wzorem, jak należy budować nowoczesne ośrodki miejskie. Opowieść o cenie sukcesu i jego rzeczywistym wymiarze czyta się jak powieść detektywistyczną, w której miasto jest fascynującym bohaterem. To momentami przerażająca podróż przez Polskę międzywojenną z wszystkimi jej obliczami, nadziejami i złudzeniami.
- "Gdynia obiecana" to opowieść o mieście tworzonym od podstaw, gdzie można było zacząć "z czystą hipoteką": przezwyciężyć różnice między zaborami, pokonać zacofanie, uciec od narodowych przywar, od wiejskiej nędzy i wielkomiejskiego bezrobocia, zostawić w tyle waśnie etniczne i konflikty klasowe, uniknąć urbanistycznych błędów i historycznych ograniczeń krępujących rozwój innych miast. Tu nowe pokolenie uczyło się nowych umiejętności i zawodów związanych z morzem i międzynarodowym handlem. Tu, niczym w laboratorium, mogła powstać nieobciążona żadną złą ani dobrą tradycją nowoczesna polska miejskość oraz morska polskość. Tu Polska miała uciec do przodu, z wieku dziewiętnastego w dwudziesty. Problem w tym, że w tę podróż zabrała samą siebie - pisze w nocie od wydawcy Agata Twardoch. - Kolejna doskonała książka Grzegorza Piątka. Historia rozwoju miasta wciąga jak najlepszy kryminał, a jednocześnie napawa czytelnika optymizmem - jeżeli tak wspaniałe miasto jak Gdynia powstawało w tak chaotycznych warunkach, to jest jeszcze nadzieja dla naszego kraju.Nagroda literacka Nike
Ufundowana przez Gazetę Wyborczą i Fundację Agora
Nagroda Literacka Nike przyznawana jest od 1997 roku. Wówczas doceniono "Widnokrąg" Wiesława Myśliwskiego. W 2007 roku nagrodzono jego kolejną powieść "Traktat o łuskaniu fasoli". Tym samym Myśliwski był pierwszym dwukrotnym laureatem Nagrody Nike. Sukces ten dotychczas powtórzyła jedynie Olga Tokarczuk. Noblistka uhonorowana została w 2008 roku za powieść "Bieguni", a w 2015 roku za "Księgi Jakubowe".
W konkursie mogą wziąć udział książki napisane w dowolnym gatunku literackim i wydane w roku poprzedzającym nagrodę. Nagrody nie można podzielić, nie można przyznać jej pośmiertnie. Regulamin wyklucza sytuację, w której jury nie wskazałoby tytułu zwycięskiej książki. Decyzję o wyborze laureata jury podejmuje w dniu wręczenia nagrody, zawsze w pierwszą niedzielę października.
Autor lub autorka zwycięskiej książki otrzymuje 100 tys. złotych i statuetkę.
W finale 27. edycji Nagrody Literackiej Nike znalazły się trzy powieści, trzy reportaże oraz tom poezji. Oprócz "Gdyni obiecanej" Grzegorza Piątka (W.A.B.) i "Ten się śmieje, kto ma zęby" Zyty Rudzkiej (W.A.B.), były to: "Przechodząc przez próg, zagwiżdżę" Wiktorii Bieżuńskiej (Cyranka), "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie" Anny Bikont (Czarne), "Trash story" Mateusza Górniaka (Ha!art), "Lata praktyki" Piotra Sommera (wyd. WBPiCAK) oraz "Migot. Z krańca Grenlandii" Ilony Wiśniewskiej (Czarne).
Jury pod przewodnictwem Ingi Iwasiów obradowało w składzie: Marek Beylin, Przemysław Czapliński, Justyna Jaworska,
Tadeusz Nyczek, Masza Potocka, Krzysztof Siwczyk, Maria Topczewska i Maria Zmarz-Koczanowicz. W jury pod przewodnictwem Iwasiów zasiadali w tym roku: Marek Beylin, Przemysław Czapliński, Justyna Jaworska, Tadeusz Nyczek, Masza Potocka, Krzysztof Siwczyk, Maria Topczewska oraz Maria Zmarz-Koczanowicz.
Grzegorz Piątek (ur. 1980) - absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Pisze, wykłada, opowiada i oprowadza. Był kuratorem wielu wystaw, pracował jako redaktor miesięcznika "Architektura-Murator", pisał felietony w "Gazecie Stołecznej" oraz artykuły o architekturze, designie i mieście. Jego książki "Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego" (2016) i "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949" (2020) zostały uhonorowane Nagrodą Literacką m.st. Warszawy, "Najlepsze miasto świata" znalazło się w finale nagrody Nike. Opublikował także biografię "Niezniszczalny. Bohdan Pniewski - architekt salonu i władzy" (2021) oraz współtworzył zbiór rozmów "Lukier i mięso. Wokół architektury w Polsce po 1989 roku" (2012).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
