Koniec roku to czas podsumowań. Wybieramy najlepszych polityków, artystów, sportowców, najlepsze imprezy i najgorsze korki. W ostatnie dni grudnia wszystko jest "naj". Kiedy pisaliśmy nasze podsumowania - kulturalnego i rozrywkowego Trójmiasta, w mojej głowie pojawiła się dość paradoksalna wątpliwość: dlaczego akurat teraz? Wbrew pozorom, 31 grudnia nic się nie kończy, a 1 stycznia nic się nie zaczyna.
są potrzebne, tak jak punkty orientacyjne lub drogowskazy
21%
pomagają ułożyć w pamięci wspomnienia
24%
są subiektywne i niekompletne, ale interesujące
23%
to bezowocne wymądrzanie się dziennikarzy
32%
Z życiem jest jak z porami roku. Kalendarzowe nie zawsze pokrywają się z tymi rzeczywistymi. Wystarczy spojrzeć za okno, gdy piszę ten tekst jest osiem stopni Celsjusza, śniegu ani widu, ani słychu. Gdyby ktoś chciał zrobić podsumowanie jesieni AD 2011, musiałby się jeszcze wstrzymać, mimo że astronomiczna zima przyszła 22 grudnia. Filmy, książki, płyty powstają przeważnie w zupełnym oderwaniu od dat. Dlaczego więc oceniamy je kierując się datami?
Kalendarz jest ważny, bo daje nam punkt oparcia, do którego możemy się odnosić. Ale bywa złudny.
Wyobraźmy sobie dwóch chłopców, którzy urodzili się w odstępie godziny od siebie. Jeden 31 grudnia 1989 roku o 23:30, drugi 1 stycznia 1990 roku, trzydzieści minut po północy. Pierwszy będzie rok starszy i będzie należał do pokolenia lat osiemdziesiątych, pokolenia przemian politycznych i disco-romantic, drugi zaś będzie już z "nowego" rozdania, rodzącego się kapitalizmu i kraciastych koszul muzyki grunge. Różni ich tylko godzina i (aż) rok.
Premiery płyt i książek często przesuwają się ze względu na mnóstwo czynników: ważnych i błahych. A to przedłuża się
praca twórcza, ktoś zachoruje, wyjedzie. Może zabraknąć pieniędzy, nawalić komputer, paść twardy dysk. Czasem nawet niewielka, kilkutygodniowa zmiana może się wiązać ze zmianą roku. W ten sposób film, książka czy płyta zamiast rywalizować o miano najlepszego w 2011 roku, będzie rywalizował w 2012.
"Czerwony" Krzysztofa Kieślowskiego miał zdobyć Złotą Palmę w Cannes. Niestety, ukazał się w tym samym roku co przełomowe i genialne dzieło Quentina Tarantino: "Pulp Fiction". Czy to sprawia, że "Czerwony" jest gorszy? Nie. Gdyby Kieślowski skończył film pół roku później (obojętnie z jakiego powodu) walczyłby "tylko" z "Underground" Emira Kusturicy. I mógłby wygrać.
Filmy, płyty, książki - ich proces powstawania często trwa kilka lat: od narodzin pomysłu przez fazę realizacji aż po datę publikacji. W dziennikarskich podsumowaniach decyduje tylko ta ostatnia: z punktu widzenia historii niekoniecznie najważniejsza. Przy obecnym dostępie do informacji data produkcji w ogóle przestaje mieć już znaczenie.
Oczywiście jest grupa osób, dla których odkrywanie kolejnych hipsterskich załóg to życiowa misja. Ale coraz częściej ludzie rezygnują z pogoni za nowościami. Przesłuchiwanie po łebkach setek świeżych płyt tygodniowo nie ma nic wspólnego z prawdziwym smakowaniem muzyki. "Jest tyle dzieł genialnych, że szkoda czasu na bardzo dobre". Zamiast polować na nowe, nawet przyzwoite nagrania, niektórzy ostentacyjnie eksplorują dzieła wielkich mistrzów. Dla nich nowością może być utwór sprzed pięćdziesięciu, stu czy dwustu lat.
Kto akurat rozgryza stare płyty Czesława Niemena lub zespołu Polanie, nowy album Nosowskiej potraktuje bez entuzjazmu.W przypadku imprez, które odbywają się co roku, podsumowania roczne są adekwatne i na miejscu. Co dwanaście miesięcy mamy kolejną odsłonę festiwali, przeglądów, konkursów i te odsłony możemy do siebie porównywać. Na osi czasu, w równych odstępach, umieszczamy różne wydarzenia i sprawdzamy, czy się rozwijają, wzrastają, czy wręcz przeciwnie: więdną i marnieją. Możemy porównywać pomysłowość i sprawność poszczególnych organizatorów i w obrębie jednego roku oceniać kto najlepiej wypadł w tej korespondencyjnej rywalizacji.
Jednak w przypadku wszystkich innych rankingów: ludzi, płyt, książek, filmów trzeba przymknąć oko i patrzeć z dużego dystansu.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy