Marta Deskur - Nowe Jeruzalem

Wernisaż wystawy 28.03 (piątek), godz. 17:00.

Nowe Jeruzalem to druga w Polsce (po Galerii Starmach) prezentacja projektu znakomitej polskiej fotografki Marty Deskur. Wystawa jest nową interpretacją apokryficznego mitu miasta idealnego. W tym wypadku tworzą go "perfekcyjne" postaci - artystki, artyści i ludzie sztuki, których pokazano jako Apostołów i Cnoty Kardynalne. Całą grupę inauguruje "Chrystus Zmartwychwstały" a wieńczy trawestacja obrazu Egona Schiele "Kardynał i zakonnica". Towarzyszy temu pokaz filmu wideo "Pocałunek Judasza".

Deskur po raz kolejny podjęła w swojej twórczości problem przynależności do grupy i samodzielnego tworzenia podzbioru związanych wspólnym wątkiem osób. Tym razem bohaterami stali się ludzie ze środowiska artystycznego Krakowa, miasta - zdaniem artystki - mistycznej arkadii sztuk. Idealistyczna wizja z Apokalipsy Św. Jana została rozciągnięta na współczesnych prozaików, malarzy, artystów wizualnych. Ich figury stanowią odniesienie do uczniów Chrystusa i personifikacji cnót a wśród apostołów pojawia się potępiany Judasz, powołany na jego miejsce św. Maciej a także powołany już po zmartwychwstaniu św. Paweł.

Dla autorki odniesieniem podstawowym stała się wielowiekowa tradycja przedstawieniowa oparta o kulturę grecko-rzymską i chrześcijańską. Podczas analizy tej ostatniej, Deskur dostrzegła elementy pomijane, wypierane przez zachodni katolicyzm jak fakt przynależności etnicznej Chrystusa i apostołów do narodu Żydowskiego oraz rzeczywista liczba wszystkich apostołów, których było czternastu. Swoista gra z chrześcijańską tradycją przejawia się w wielu aspektach, poczynając od osobistego zaproszenia - powołania na apostołów mężczyzn ze swojego otoczenia działających w świecie sztuki, poprzez obdarzenie ich atrybutami-rekwizytami aż po tondalną formę wideo pt. Pocałunek Judasza.

Deskur "wytypowała" na św. Piotra - Marcina Maciejowskiego, św. Pawła - Piotra Lutyńskiego, św. Jana - Wilhelma Sasnala, św. Andrzeja - Andrzeja Szczepaniaka, św. Bartłomieja - Grzegorza Sztwiertnię, św. Jude Tadeusza - Sebastiana Cichockiego, św. Jakuba Młodszego - Krzysztofa Kaczmarka, św. Szymona Gorliwego - Wojtka Kule, św. Macieja - Xawerego Wolskiego vel xavimodo, św. Jakuba Starszego - Łukasza Skąpskiego, św. Filipa - Mikołaja Sodzańskiego, św. Mateusza Ewangelistę - Sławomira Shuty, św. Tomasza - Rafała Bujnowskiego i Judasza - Bartka Materkę.

Wszyscy biorący udział w projekcie sfotografowani są w swoich codziennych ubraniach, z wpiętymi pejsami i współczesnymi odpowiednikami tradycyjnych atrybutów. Personifikacjami cnót kardynalnych męstwa, sprawiedliwości wstrzemięźliwości i roztropności są zgodnie z tradycją chrześcijańską, gnostycką i symbolistyczno-filozoficzną młode kobiety. Artystka trochę prowokująco pyta jak to się dzieje, że cechy męskie znajdują reprezentację w kobiecej figurze.

Postacie naturalnej wielkości prezentowane są na przezroczystej pleksi, i choć forma przypomina witraż, zniwelowany został dystans do widza. Aranżacja wystawy pozwala na wykorzystanie znakomitego wnętrza XVII Pałacu Opatów, osiowo rozmieszczonych sal z absydalnymi niszami. Pałac był ufundowany i zamieszkiwany przez biskupów katolickich toteż współcześni apostołowie - z greckiego wysłannicy, znajdują tu swoje uzasadnione miejsce.

Koordynatorki wystawy:
Małgorzata Paszylka-Glaza - kurator Oddziału Sztuki Nowoczesnej
Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka - Kierownik Działu Fotografii

Marta Deskur, urodzona w 1962 w Krakowie, mieszka i pracuje w Paryżu i w Krakowie. Absolwentka francuskich szkół artystycznych, w latach 1983-88 studia w Ecole des Beaux-Art, w Aix-en-Provence (Francja). Początkowo realizowała prace malarskie, następnie w latach dziewięćdziesiątych wideo i fotograficzne. W twórczości fotograficznej pod pozorem rzeczywistości artystka poszukuje głębszych sensów, intymnego i wewnętrznego życia. Eksploruje w relacjach przedstawieniowych to, co znaczące (w sensie symbolicznym) z tym, co sztuczne, wirtualne. Od lat 90 tych artystka rezygnuje z tradycyjnej fotografii na rzecz instalacji, wykorzystującej przezroczystość tworzywa. Artystkę interesował problem koturnowości i mistyfikacji postaci oraz wzajemnych relacji między przedstawionymi osobami. Multiplikowanie znaczeń, a jednocześnie sytuowanie ich w tradycji ikonografii chrześcijańskiej pogłębione zostało na wystawie operującej obrazem cyfrowym w postaci wizerunków osób i wideo p.t. Marta Deskur. Rodzina (CSW Łaźnia 2000). Interesował ją problem "grupowej duchowości" w postaci wątku socjologicznego m.in. w stosunku do tradycyjnej ikonografii chrześcijańskiej. Problem ten rozwinęła w projekcie Nowe Jeruzalem (Galeria Starmach 2007). Zainteresowania wątkami feministycznymi odzwierciedliły się w projekcie Dziewice (Galeria Potocka, 2002) i Fanshon (Le Guern, 2004).
Prace w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Narodowej Galerii Sztuki "Zachęta" w Warszawie, Museum Bochum (Niemcy), Sonje Museum of Contemporary Arts Collection (Korea), Galerii "Potocka" w Krakowie, Galerii Arsenał w Białymstoku.