Opowieści o Orzechu, Dziadki do Orzechów

Wystawa "Opowieści o Orzechu, Dziadki do Orzechów" z kolekcji Jana Łomnickiego i Witolda Trzórzewskiego.

Z czym kojarzą nam się święta. Oczywiście z choinką, bombkami, mikołajem, prezentami, a niektórym również z "Dziadkiem do orzechów" Piotra Czajkowskiego. Tym bardziej warto pojawić się w Muzeum Archeologicznym, żeby zobaczyć prawdziwą historię dziadka i orzecha. Oprócz zabytków pozyskanych w trakcie wykopalisk prezentowana będzie kolekcja dziadków do orzechów składająca się prawie z 400 przedmiotów. Jej twórcami jest Jan Łomnicki i Witold Tchórzewski.

Orzech - symbol zdrowia, szczęścia, żywotności, sił witalnych, mądrości, obfitości wszelkich dóbr.
Otaczana kultem leszczyna, odgrywała ważną rolę w wierzeniach wielu ludów Europy. Była rośliną piorunowładnego boga nieba, który chronił przed złem i inicjował wiosenną regenerację przyrody. Orzechy z otworkami w skorupkach były noszone przez kobiety jako zausznice-amulety. W wielu kulturach od epoki brązu po średniowiecze orzechy umieszczano w grobach. Wiązało się to zapewne z wyobrażeniami o charakterze religijnym. W jednym z grobów szkieletowych odkrytych w Pruszczu Gdańskim, pochodzącym z pierwszych wieków naszej ery, obok licznych zabytków znaleziono wisior opasany złożony z taśmy brązowej i orzecha włoskiego.

Orzechy wraz z owocami zajmowały ważne miejsce w codziennej diecie gdańszczan. Z XI wieku pochodzą ślady spożywania orzechów laskowych, od wieku XIV - orzechów włoskich. Z wieku XVII pochodzą pozostałości migdała i orzecha kokosowego.