Festiwal Tańca Butoh

Klub ŻAK zaprasza na Festiwal Tańca Butoh

Scena Teatralna gorąco zaprasza na kolejne spotkanie z Japonią. W ramach Festiwalu wystąpią mistrzowie tańca Butoh – Tadashi Mendo i Atsushi Takenouchi oraz dwie młode grupy Butoh – Shinonome Butoh z Japonii oraz Teatru Amareya z Gdańska; 3 tancerki Teatru Amareya i 3 tancerki Shinonome Butoh Group spotkają się na Scenie Klubu „Żak” ostatniego wieczoru Festiwalu.

Ważnym elementem Festiwalu będzie 10-dniowy projekt warsztatowy prowadzony przez Atsushiego Takenouchiego, zatytułowany „Mandala życia i śmierci”, który zakończy się spektaklem-prezentacją.

Motto jesiennej edycji Festiwalu Tańca Butoh - „Polska-Japonia: Dialog Kultur” - jest wyrazem naszego pragnienia, by Festiwal stał się pomostem łączącym Polskę i Japonię umożliwiając wymianę i „dialog kultur”. Chcemy także, by był platformą szerszej dyskusji dotyczącej współczesnej kultury, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska „dialogu kultur” i przenikania się kultury Wschodu i Zachodu.

Staraliśmy się, by program Festiwalu umożliwił publiczności zetknięcie się z różnymi obliczami tańca Butoh, z których każde uobecnia inny rodzaj przenikania się kultury Japonii i Europy, Wschodu i Zachodu. Konfrontując ze sobą odmienne oblicza Butoh chcemy sprowokować głębszą refleksję nad kulturową specyfiką tego gatunku, refleksję nad jego esencją, filozofią i korzeniami.

Program Festiwalu:

24.10 – 01.11 – „Mandala życia i śmierci” - warsztaty poprowadzi Atsushi Takenouchi

26.10 – 06.11 – Wystawa fotografii tańca Butoh - autorka: Karolina Bieszczad

05.11, godz. 20.00 - Japanese New Music Festival 2005

Przedstawienia:

02.11, godz. 19.00 - „Do” Shinonome Butoh - projekt warsztatowy

03.11, godz. 19.00 - „Ma” Tadashi Endo

04.11, godz. 19.00 - „Ki Za Mu” Atsushi Takenouchi i Hiroko Komiya

06.11, godz. 19.00 - „Do” Shinonome Butoh, „Xenos” Teatr Amareya

Tadashi Endo i Atsushi Takenouchi tworzą swoje Butoh w ciągłym ruchu między Wschodem i Zachodem, podczas wielokrotnych podróży i tournee, a ich taniec, używając określenia Tadashiego Endo, jest „tańcem na granicy między Europą i Japonią”.

Inne Butoh ujawni konfrontacja dwóch grup z Japonii i Polski, które reprezentują najmłodsze (trzecie) pokolenie tancerzy Butoh. A jeszcze inne oblicze Butoh to taniec widziany okiem obiektywu artystki-fotograf Karoliny Bieszczad, której wystawę zaprezentujemy podczas Festiwalu. Ważnym elementem programu będą także rozmowy pospektaklowe z udziałem artystów i widowni. Podczas tych spotkań przyjrzymy się Butoh jako fenomenowi, w którym stapiają się elementy kultur Wschodu i Zachodu. Pytając o kulturowe korzenie Butoh, poruszymy także problem ciągłości tradycji i przekazu dziedzictwa. Zadamy ważkie pytania o to, czy elementy tradycyjnego Butoh i jego filozofia są respektowane przez współczesnych tancerzy Butoh, czy kontynuują oni proklamowaną przez Hijikatę „rewoltę ciała”? Zapytamy także o obecną sytuację tańca Butoh – tj. czy pod naporem globalizacji i komercjalizacji kultury autentyczne Butoh ma szansę przetrwania?

W latach 50-tych, gdy taniec Butoh rodził się w Japonii jako „rewolta ciała” (Hijikata) - gwałtowny wybuch artystycznej ekspresji skierowanej przeciw skostnieniu tradycyjnych konwencji artystycznych obecnych w tańcu i teatrze, jak i przeciw zastanej sytuacji społ.-politycznej i degradacji kultury, w tym samym czasie Europa kipiała ruchami awangardowymi, których twórcy - widząc kryzys kultury postulowali potrzebę wyzwolenia sztuki i odnowę życia kulturalnego w celu ratowania integralności człowieka w zdehumanizowanym świecie i wypełnienia ontologicznej pustki cywilizacji Zachodu spowodowanej hekatombą II WŚ. Japońscy artyści „małych teatrów” (Shôgekjô) tacy jak Tadashi Suzuki czy Shūji Terayama oraz twórcy teatru undergroundowego Angura engeki i tancerze Butoh działali w atmosferze ogólnojapońskiego ruchu Ampo. Krytykując amerykanizację kultury Japonii sięgali po inspiracje w Europie.

Fundamentem tańca Butoh stało się wyzwolenie ciała i poszukiwanie organiczności „ciała ukrytego”. Tancerze chcieli dotrzeć do stanu butoh tai (jap. ciało butoh) – „ciała opróżnionego” i wyzwolonego z gorsetu uwarunkowań społecznych, kulturowych i politycznych, nie uformowanego przez społeczeństwo, lecz jako część natury, posiadającego swój indywidualny „wewnętrzny krajobraz”, ciała hiperczułego i będącego w ciągłym stanie transformacji, poza równowagą tańczącego z „bogiem ciężaru” (Hijikata). Kluczowymi elementami techniki Butoh stała się transformacja wiodąca przez proces „opróżnienia ciała”. To właśnie poprzez transformację – czyli akt stworzenia nowej cielesności - tancerze Butoh dokonywali swoistej rewolucji tanecznej – „rewolucji ciała”. Nie chodziło jedynie o wyzwolenie sztuki tańca z dotychczasowych konwencji i tradycyjnych norm i odnalezienie formy autentycznej ekspresji zdolnej komunikować żywe doświadczenie. Chodziło o narodziny nowego człowieka. Uobecniając wewnętrzną ciemność ciała i przekraczając tabu kulturowe, tancerze Butoh przywracali ciału jego autentyczność i wolność, wyzwalali ducha człowieka.

„Rewolucja tańca” zainicjowana przez Tatsumiego Hijikatę i Kazuo Ohno rezonowała z „rewolucją teatralną” twórców takich jak Jerzy Grotowski, Peter Brook, Ariane Mnouchkine. Poszukiwania na obszarze rzemiosła teatralnego prowadzone przez J. Grotowskiego i jego postulaty dotyczące funkcji, estetyki i etyki teatru były bardzo bliskie filozofii i technice Butoh, temu, jak twórcy Butoh postrzegali rolę tancerza i funkcję spektaklu tanecznego.

Artyści Wschodu i Zachodu, czerpiąc wzajemne inspiracje tworzyli „ponadgraniczny” front awangardowej kultury buntu i innowacji, ten „dialog kultur” zaowocował nowymi tendencjami w sztuce, nowym rozumieniem roli i etosu artysty, funkcji tańca i teatru w kulturze i życiu społecznym. Butoh było niewątpliwie jednym z niezwykle istotnych elementów tego ruchu. Zrodzone jako kulturowy stop japońskiego folkloru, tradycyjnych skodyfikowanych gatunków performatywnych takich jak Kabuki i Nô oraz wpływów europejskich, Butoh rozprzestrzeniło się z czasem na cały świat i od dłuższego czasu wywiera silny wpływ na europejską kulturę taneczną i teatralną, inspirując także twórców innych dziedzin sztuki.

Ceny biletów: 30 zł – normalny, 20 zł – ulgowy, 10 zł – na kartę klubową

Karnety: 60 zł – normalny, 50 zł - ulgowy

Cena warsztatu: 80 zł