Nowe otwarcie Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku - edycja europejska (1 opinia)

Wernisaż wystawy: 15.01.2015, godz. 17.00
Termin wystawy: 16.01.2015 - 08.02.2015
Godziny otwarcia: wtorek - piątek: 9.00-16.00, sobota - niedziela: 10.00 - 17.00

Miejsce: Muzeum Narodowe w Gdańsku / Oddział Sztuki Nowoczesnej / Pałac Opatów,
ul. Cystersów 18, Gdańsk-Oliwa

Wstęp wolny

Na wystawie prezentowane są najnowsze dzieła w kolekcji sztuki nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku. Prace zostały zakupione w 2014 roku, w ramach długoletniego programu rozwoju i uzupełniania zbiorów o sztukę współczesną twórczyń i twórców europejskich z ostatnich 30 lat ze środków dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Programu Kolekcje: Rozwój Regionalnych Kolekcji Sztuki Współczesnej.Zakupione fotografie i filmy wideo prezentują nieobecny dotąd w muzealnej kolekcji obraz zmieniającego się świata poza Polską i dążeń wolnościowych. Z perspektywy Gdańska, źródła przemian europejskich, jest to ważny aspekt. Pojęcie wolności jest bowiem w koncepcji kolekcji "Nowego Otwarcia" traktowane jako dążenie jednostki do godnego życia nawet jeśli nie przynależy do grup większościowych. Wybrane do tegorocznego zakupu prace skupiają się na tematach dialogicznych do dzieł już w kolekcji obecnych, a jednak w odmienny sposób ujmujących tematykę wyzwolenia osobistego, narodowego, obecności twórcy w społeczeństwie, roli mass mediów w kształtowaniu osobowości i refleksji nad kondycją kobiet i mężczyzn uwikłanych w system. Fotografie transformacji w Berlinie 1989, feministyczny wideo performance z Bałkanów, estońska refleksja nad samotnością i rosyjskie przemyślenia na temat wolności twórcy w społeczeństwie mają szansę wejść w dialog z pracami polskich twórców krytycznych a wszystkie posłużą prowadzeniu nowoczesnej narracji na nowej ekspozycji stałej kolekcji w 2016 roku oraz prowadzeniu nowoczesnej edukacji dla widzów.

Wybrani do kolekcji artyści cechują się wysoką empatią społeczną i wrażliwością w opisie świata z deficytami, dlatego ich prace to przede wszystkim obrazy jako świadectwa określonych postaw. Należą do nich VALIE EXPORT (Austria), Barbara Klemm (Niemcy), Andrey Kuzkin (Rosja), Sanja Ivecović (Chorwacja) oraz Jan Toomik (Estonia).

Barbara Klemm jest jedną z najważniejszych żyjących niemieckich dokumentalistek. W roku 2010 Muzeum Narodowe w Gdańsku gościło jej retrospektywną wystawę Światłocień/ Helldunkel zorganizowaną przez IFA ( Instytut Stosunków Zagranicznych). Artystka fotografuje od lat sześćdziesiątych XX wieku do dziś. Jej czarnobiałe prace tworzone według klasycznych zasad fotoreportażu są świadectwem niezwykłej przenikliwości i widzenia detalu. Wybrane do zakupu prace to zespół 10 fotografii sytuacji konfrontacji: historycznych związanych z protestami społecznymi w Niemczech lat 70 i 80 tych XX wieku a doprowadzającymi do zmian społecznych i zjednoczenia narodu dzięki obaleniu sytemu komunistycznemu w DDR ale także refleksji o charakterze genderowym na temat obowiązującego w niedawnej przeszłości podziału na predestynację zawodową i społeczną kobiet i mężczyzn m.in. w fotografiach: "Fabryka sardynek, Vigo w Hiszpanii, 1973" i "Odbiór Izby Gospodarczej we Frankfurcie" z 1986 roku.

Do kolekcji wchodzi także para zdjęć o najbardziej wyrazistej symbolice przemocy systemowej i klisza zawikłanego komunizmu: słynny pocałunek wodzów narodów radzieckiego i wschodnioniemieckiego "Leonid Breżniew, Erich Honecker, 30.lecie NRD, Berlin Wschodni, 1979" oraz bijący pałkami leżącego demonstranta trzej niemieccy policjanci "Wizyta Ronalda Reagana, Berlin Zachodni, 1982".

Sanja Ivecović, to rzeźbiarka, fotografka i performerka, która w różnych mediach koncentruje się wokół życia kobiety (w sferze ducha i ciała) i zmieniającej się sytuacji kobiet we współczesnym świecie. Byłą jedną z pierwszych artystek z byłej Jugosławii, która określiła siebie jako artystkę feministyczną. Praca "Personal Cut" to wideo łączące dokamerowy performance z materiałem gotowym ( found footage) z archiwów historycznych Jugosławii.

Inną pracą, dotyczącą tożsamości artysty w kontekście utraconej więzi rodzinnej jest wideo
performance Jaana Toomika "Untitled ( To Brother)" [ bez tytułu (do brata)] z 2002 roku. Jaan Toomik jest estońskim artystą, tworzącym przede wszystkim prace wideo, ale również reżyserem i muzykiem. Jego krótkie, lakoniczne obrazy charakteryzują się czasami wręcz bolesną autobiografią wpisaną zarówno w sferę surrealistycznego oglądu siebie, jak i agresywnej psychoanalizy, charakterystycznej dla historii pokolenia artysty.

Do kolekcji włączamy także prace traktujące o społecznej pozycji kobiet i jej zmianie w ostatnich trzech dekadach. Artystką, która ten temat nieodmiennie podejmuje jest VALIE EXPORT . Jedna z najważniejszych austriackich artystek intermedialnych, performerka i akcjonista, w swojej twórczości podejmuje tematy związane z ciałem i płcią, często posługując się wąłsnym ciałem jako narzędziem sztuki. Jej czasami radykalne prace są komentarzem do wizerunku ciała kobiety w kulturze, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wykluczenia, tabu i prawa do wyrażania seksualności żeńskiej przez kobiety. Do kolekcji wybrane zostały dwie fotografie, które są powiększeniami nieużytych w montażu fragmentów taśmy filmowej z filmu "Menschenfrauen [Kobiety ludzie] " z 1979 roku. Film ten pokazywał społeczne i psychologiczne warunki bytowania kobiet w czasach współczesnych artystce. Był opis relacji, zachowań, stosunków między ludźmi, które są obszarem kształtowania tożsamości płci w codzienności.

Męskim przykładem refleksji nad zagrożeniami jest inna wybrana do zakupu praca Andreya Kuzkina. Jest to najmniej znany wśród wybranych do reprezentacji w kolekcji autorów lecz jeden z ciekawszych współczesnych artystów rosyjskich młodego pokolenia. Jego prace pozwalają wejść w metafizyczny stan i przekroczyć ograniczenia czasu i miejsca. Artysta śmiało eksperymentuje ze swoim ciałem jako medium artystycznym, stwarzając sztuczne i nierzeczywiste sytuacje jednocześnie wręcz boleśnie wzmagające doświadczenia egzystencjalne.

Wszystkie zakupione w roku bieżącym dzieła prezentujemy w Oddziale Sztuki Nowoczesnej do końca stycznia 2015 roku. Łączymy nadzieję, że zyskają przychylność widzów a ich obecność pozwoli na wzmocnienie wymowy kolekcji i w sposób znaczący powiąże ją z polskimi reprezentacjami tematów najaktualniejszych w sztuce międzynarodowej ostatnich dekad. Jako prace współczesne stanowią bowiem znakomite przykłady sztuki bliskiej egzystencji, sztuki w wymiarze ludzkim, która jest sposobem na komunikowanie postaw w pokojowy sposób.

Zakup dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Patronat honorowy
Mieczysław Struk
Marszałek Województwa Pomorskiego

Kuratorki: Małgorzata Paszylka-Glaza, Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Organizator: Muzeum Narodowe w Gdańsku, Oddział Sztuki Nowoczesnej, Ul. Cystersów 18, Gdańsk-Oliwa
Patroni medialni: Trojmiasto.pl |Wrota Pomorza |Kulturaonline.pl |In your pocket.