Kultura Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Zmyślony Grey kontra prawdziwa Frej. O albumie "120 twarzy Marty Frej"

Magdalena Raczek

16 listopada 2021 (artykuł sprzed 2 lat)

Opinie (61)

Marta Frej, artystka znana głównie ze swoich memów, wydała książkę-album ze swoimi 120 najbardziej znanymi rysunkami.

Marta Frej to artystka o wielu twarzach. Malarka, ilustratorka, autorka popularnych memów i aktywistka, która jest obecnie jedną z najpopularniejszych internetowych komentatorek polskiej rzeczywistości. Od wielu lat w swoich pełnych ironii pracach upomina się o równouprawnienie kobiet i osób dyskryminowanych. Ilustratorka w ubiegłym roku przeprowadziła się do Gdyni, gdzie również działa jej pracownia, sklep i galeria. Niedawno ukazał się także album z jej pracami - "120 twarzy Marty Frej" nakładem wydawnictwa RM.

Recenzje książek z Trójmiasta

Marta Frej to artystka znana głównie ze swoich memów, czyli obrazków o charakterze humorystycznym, w których elementy ikoniczne współwystępują z elementami tekstowymi. Frej w swoich obrazach z krótkimi, błyskotliwymi komentarzami porusza aktualne bolączki społeczne, tj. prawa kobiet, nietolerancja wobec mniejszości seksualnych, wykluczenie, stereotypy itd. Jej profil na Facebooku obserwuje prawie 240 tys. osób, a memy znane są w całej Polsce, nie tylko z internetu, ale i z przestrzeni publicznej - artystka umieszcza je na muralach, gadżetach, odzieży, billboardach.

Świętojańska 100c

Artystka urodziła się w Częstochowie, studiowała na ASP w Łodzi, mieszkała również w Warszawie, a w ubiegłym roku przeniosła się do Gdyni.

- Wybór Gdyni był decyzją spontaniczną i można powiedzieć, intuicyjną. Nikogo tu nie znaliśmy, po prostu podobały nam się jej modernistyczne budynki, światło, dość powolny rytm życia. Wakacyjny klimat, który trwa cały rok - mówi Marta Frej.
Artystka otworzyła w Gdyni stacjonarny sklep. Przy ulicy Świętojańskiej 100c

można kupić plakaty, bluzy, koszulki, czapki, obrazy, kubki i inne gadżety, a także książki, w tym również najnowszą "120 twarzy Marty Frej" z wyborem jej ulubionych memów. Przed sklepem stoi nietypowa ławeczka-taczka, na której można przysiąść lub popatrzeć przez szklaną witrynę, na której codziennie widnieje jakieś nowe hasło, odnoszące się do bieżącej sytuacji polityczno-społecznej.

Przeczytaj także: Małe galerie sztuki, czyli sklepy z rękodziełem

Ilustracje do książek, komiks

"120 twarzy..." to nie pierwsza książka Frej. W zeszłym roku wydała ona herstoryczny komiks "Dromaderki" o zapomnianych bojowniczkach o wolność. Wcześniej stworzyła także ilustracje do "Brakującej połowy dziejów. Krótka historia kobiet na ziemiach polskich" Anny Kowalczyk. W 2015 roku Krytyka Polityczna wydała jej i Agnieszki Graff "Memy i graffy. Dżender, kasa i seks" - połączenie błyskotliwych felietonów Agnieszki Graff, kultowych memów (48 ilustracji) i rozmów między autorkami.

Przeczytaj także: Komiksy z Trójmiasta. Od nestorów do twórców współczesnych

Zmyślony Grey kontra prawdziwa Frej

Książka "120 twarzy Marty Frej", wydana w tym roku przez warszawskie wydawnictwo RM, zawiera 120 memów, które dotykają ważnych i aktualnych problemów społecznych. Co skłoniło artystkę do wydania książki, skoro jej prace dostępne są powszechnie w sieci?

- W ostatnich, przedpandemicznych latach miałam sporo wystaw w całej Polsce. Spotykałam na nich mnóstwo ludzi i często słyszałam pytanie, czy jest taka książka, bo chcieliby mieć moje prace pod ręką albo chcieliby móc taką książkę komuś podarować. Dlatego zdecydowałam się na jej wydanie - wyjaśnia artystka.
Tytuł publikacji, jak nietrudno się domyślić, odnosi się do fenomenu słynnego filmu i książki "50 twarzy Greya". Nawiązywało do nich również niedawno hasło z wystawy gdyńskiego sklepu Frej: "Zmyślony Grey kontra prawdziwa Frej".

- To trochę żartobliwe odniesienie do kompletnie dla mnie niezrozumiałego fenomenu książki, potem filmu, który na jej podstawie powstał. Proponuję alternatywę dla treści, które osobiście uważam za szkodliwe. Coś w rodzaju odtrutki poprzez śmiech - mówi Frej.

Ilustracje do podręcznika współczesnej Polski

Problematyka zawartych w książce rysunków to - można powiedzieć za Katarzyną Kasią, która jest autorką wstępu - "podręcznik współczesnej Polski" oraz działanie na rzecz "rehabilitacji dziewczyńskości".

- Czasem marzę sobie, że to właśnie dziewczyny uratują ten świat, z tej prostej przyczyny, że nie mają innego wyjścia. Potem trochę się za takie myślenie łajam, bo to jednak cholernie duże oczekiwania. W dzisiejszej Polsce najbardziej boli mnie to, że ilekroć myślę sobie, że doszłyśmy i doszliśmy do jakiejś nieprzekraczalnej granicy, to za chwilę okazuje się, że się mylę - przyznaje Marta Frej.

Mocne kolory na przekór śmierci

Rysunki Frej są niezwykle malarskie, artystka operuje żywym kolorem. Te mocne, bardzo wyraziste barwy są rozpoznawalnym akcentem jej prac i wraz z krótkim komentarzem tworzą oryginalny styl.

- Nigdy nie zastanawiałam się nad "stylem". Mam wrażenie, że zarówno rysunki, jak i nawet pismo, którym się na nich często posługuję, różnią się bardzo od siebie. Są zależne od mojego nastroju, emocji. Niektóre w ogóle mi się nie podobają albo mnie irytują. Nie tylko twórczość, ale i całe życie traktuję jako niekończący się etap prób i błędów. Oczywiście, nie mam wątpliwości, że kiedyś się jednak skończy i to jest jedyna rzecz, której jestem naprawdę pewna (uśmiech). Może dlatego tak lubię mocne kolory, są trochę na przekór śmierci, o której dużo ostatnio myślę i która jest dla mnie czernią - wyznaje artystka.

Herstoryczne prace w przestrzeni publicznej

Warto tu przypomnieć, że Frej działa nie tylko w internecie, lecz również, jak wspomniałam, w przestrzeni publicznej. Jej prace możemy oglądać m.in. w Sopocie, gdzie stworzyła herstoryczny mural "Sopocianki" na jednej ze ścian Hali 100-lecia Sopotu, na której znalazły się portrety czterech ważnych dla historii Sopotu kobiet: listonoszki - Marianny Zielonke (Selonke), feministki i jednej z pierwszych posłanek na Sejm Ustawodawczy - Marii Moczydłowskiej, lekarki i działaczki społecznej - Jadwigi Titz-Kosko oraz malarki - Józefy Wnukowej.

Przeczytaj także: Sopocianki uwiecznione na feministycznych malunkach Marty Frej

To jak dotąd jedyna trójmiejska wielkoformatowa praca, która wyszła spod ręki Marty Frej, jednak inne jej murale można oglądać m.in. w Warszawie, np. mural antysmogowy "Twoje auto, mój oddech. Zostaw samochód w domu", z inicjatywy Akcji Demokracja mural "Martwa dziecka nie urodzę" czy stworzony z synem Maciejem Raczyńskim mural w Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie zatytułowany "Radykalne siostrzeństwo". W Rybniku stworzyła mural z Lidią Grychtołówną, a w Gdańsku billboard w ramach projektu Instytutu Kultury Miejskiej "Sekrety". Sekret Marty Frej zlokalizowany był przy ul. Potokowej i nosił tytuł "Damy biją wszystko".

Marta Frej tworzy także wystawy we współpracy z muzeami i galeriami w Polsce, np. śląskie "Sąsiadki", gdzie rysowała Ślązaczki biorące udział w powstaniach śląskich, a ostatnio współpracowała z Muzeum Piłsudskiego przy projekcie poświęconym drugiej żonie marszałka, Aleksandrze Szczerbińskiej.

Marta Frej - ur. w 1973 roku w Częstochowie. Malarka, ilustratorka, animatorka kulturalna, aktywistka, prezeska Fundacji Kulturoholizm. W 2004 r. ukończyła ASP w Łodzi. Zajmuje się malarstwem i instalacją. Brała udział w licznych wystawach i konkursach. Laureatka nagrody Okulary Równości 2015 przyznawanej przez Fundację im. Izabeli Jarugi-Nowackiej oraz nagrody Onetu O!Lśnienia. Autorka festiwalu ART.eria, członkini duetu artystycznego FRiKO. W Częstochowie organizowała Świetlicę Krytyki Politycznej. Współpracuje jako rysowniczka między innymi z "Wysokimi Obcasami" i "Polityką".

Magdalena Raczekm.raczek@trojmiasto.pl

Miejsca

M. Frej - sklep Gdynia, Świętojańska 100C

Pamiątki, upominki, artykuły dekoracyjne | Producenci odzieży

Miejsca

Hala 100-lecia Sopot, Jakuba Goyki 7
Instytut Kultury Miejskiej Gdańsk, Targ Rakowy 11

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-11-16 14:02

Frej porusza (6)

tematy społecznie ważne, ale często robi to w sposób infantylny. Tak jakby patologie społeczne traktowała jako społeczną normę. Nie rozumiem fenomenu jej twórczości i dlaczego jest taka popularna.
Zawsze gdy przechodzę świetojąńską, to się zastanawiam, jaką to kolejną "mądrość" przeczytam z jej okna wystawowego.

2 lata
- 47 18
Twoja opinia

Zmień treść

tematy społecznie ważne, ale często robi to w sposób infantylny. Tak jakby patologie społeczne traktowała jako społeczną normę. Nie rozumiem fenomenu jej twórczości i dlaczego jest taka popularna. Zawsze gdy przechodzę świetojąńską, to się zastanawiam, jaką to kolejną "mądrość" przeczytam z jej okna wystawowego.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-11-18 09:05
  
  to nawet nie jej nazwisko (1)
  
  2 lata
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-11-18 16:46
    
    a jakie to ma znaczenie?
    wielu pisarzy pisało pod pseudonimem, chociażby taki Aleksander Głowacki :P
    
    2 lata
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    a jakie to ma znaczenie? wielu pisarzy pisało pod pseudonimem, chociażby taki Aleksander Głowacki :P
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-11-16 19:57
  
  na takiego odbiorcę stawia...
  
  2 lata
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  na takiego odbiorcę stawia...
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-11-16 18:08
  
  Tak porusza te tematy żeby na nich zarobić (2)
  
  Jonasz
  2 lata
  - 11 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-11-18 16:46
    
    (1)
    
    a ktoś Ci broni robić to samo?
    
    2 lata
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    a ktoś Ci broni robić to samo?
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-11-18 20:41
      
      po co? niektórzy mają normalną, przydatną społeczeństwu pracę.
      
      2 lata
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      po co? niektórzy mają normalną, przydatną społeczeństwu pracę.
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-11-18 11:50

Czym więcej dziadersów tym więcej inicjatyw takich jak memy M.F. będzie powstawać.

2 lata
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

Czym więcej dziadersów tym więcej inicjatyw takich jak memy M.F. będzie powstawać.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-11-17 06:06

Miło patrzeć, że tu w zacofanej Polsce artystka może swobodnie się wyrażać i "zdejmować drapiące swetry". Niestety na Zachodzie (nie mówiąc o Wschodzie ) nie bardzo można się z czymś nie zgadzać - tam już osiągnięto ten etap, że wszyscy się zgadzają z rządem, najmniej śmieszne że rządzący tymi krajami w sumie bardzo dobrze się znają choć jedni to najdemokratyczniejsi demokraci a drudzy to tyrani .

sweter
2 lata
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

Miło patrzeć, że tu w zacofanej Polsce artystka może swobodnie się wyrażać i "zdejmować drapiące swetry". Niestety na Zachodzie (nie mówiąc o Wschodzie ) nie bardzo można się z czymś nie zgadzać - tam już osiągnięto ten etap, że wszyscy się zgadzają z rządem, najmniej śmieszne że rządzący tymi krajami w sumie bardzo dobrze się znają choć jedni to najdemokratyczniejsi demokraci a drudzy to tyrani .
Regulamin dodawania opinii