• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zbigniew Brzoza: nie wierzyłem, że totalitaryzm może wrócić

Łukasz Rudziński
31 października 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Premiera spektaklu "Do komina Murzyna! Murzyna!" odbędzie się w sobotę 4 listopada na Scenie Kameralnej Teatru Wybrzeże. Premiera spektaklu "Do komina Murzyna! Murzyna!" odbędzie się w sobotę 4 listopada na Scenie Kameralnej Teatru Wybrzeże.

- Byłem wychowany w takim świecie i w takim przekonaniu, że po II wojnie światowej powrót totalitaryzmu jest niemożliwy. Patrząc jednak na to co się teraz dzieje w Europie, co się dzieje w naszym kraju, to te wszystkie nadzieje ulegają erozji - mówi Zbigniew Brzoza, reżyser spektaklu "Do komina Murzyna! Murzyna!", którego premiera odbędzie się 4 listopada na deskach Sceny Kameralnej Teatru Wybrzeże w Sopocie. Bilety na premierę kosztują 100 zł, na kolejne spektakle 30-45 zł.



Łukasz Rudziński: Na przykładzie zwyczajnych ludzi pokazuje pan jak ich rzeczywistość zmienia się w dyktaturę w Niemczech z lat 30. XX wieku. Czemu zdecydował się pan na ten właśnie temat?

Zbigniew Brzoza: Odpowiedź jest prosta. Zarówno moja mama, jak i babcia, były więźniarkami obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, a później też Majdanka. Byłem wychowany w takim świecie i w takim przekonaniu, że po II wojnie światowej powrót totalitaryzmu jest niemożliwy. Wprawdzie nie można było wykluczyć tego, że może urodzić się jakieś inne ludzkie szaleństwo, ale nigdy totalitaryzm w swoim nazistowskim wyrazie. Patrząc jednak na to, co się teraz dzieje w Europie, co się dzieje w naszym kraju, to te wszystkie nadzieje ulegają erozji. Kilka lat temu ogromne wrażenie wywarły na mnie wstrząsające "Dzienniki 1933-1945" Victora Klemperera, obrazujące codzienność totalitaryzmu. Zapragnąłem wtedy przenieść to na scenę. Jakiś czas temu dyrektor Adam Orzechowski zapytał, co bym chciał wyreżyserować w Teatrze Wybrzeże. Nieśmiało powiedziałem o tej mojej potrzebie, a dyrektor na to przystał.


Gdy po paru latach wróciłem do tej lektury, zdałem sobie sprawę, że to tak silna trauma w teatrze może okazać się zbyt jednowymiarowa. Los wykluczonego obywatela, któremu odmawia się podstawowych praw obywatelskich jest bardzo trudny do zniesienia. Dlatego zmieniłem koncepcję, dodałem więcej tekstów, by ukazać te zdarzenia z różnych perspektyw. Wprowadzając wprawdzie w ten świat Klemperera jako jednego z najważniejszych bohaterów, ale nie tworząc z jego życiorysu kluczowego wątku. Wraz z tym bohaterem wprowadziłem jednak w świat spektaklu jego język, jego pojęcia i jego obserwacje.

Tytuł spektaklu odnosi się nie tylko do wyliczanki, która pojawia się w spektaklu, ale też do postaci ciemnoskórego Hansa-Jurgena Massaquoi. Konfrontuje pan "obcych", doświadczających opresji systemu totalitarnego na przykładzie dwóch bohaterów - wspomnianego Hansa i żydowskiego profesora Klemperera.

Obaj są postaciami autentycznymi i obaj faktycznie bezpośrednio odczuli okrucieństwo wojny. Ważne było dla mnie również co innego. Uderzył mnie pewien paradoks. Klemperer i Massaquoi byli ofiarami systemu totalitarnego, ale w pewnych momentach sami stawali się uczestnikami porządku nazistowskiego. Nie chciałbym tego uściślać, by widzowie sami mieli możliwość się co do tego przekonać.

Zbigniew Brzoza do Teatru Wybrzeże wraca po 6 latach (w 2011 roku wyreżyserował tu "Sprawę operacyjnego rozpoznania", a wcześniej, w 2007 roku "Komedię omyłek"). Zbigniew Brzoza do Teatru Wybrzeże wraca po 6 latach (w 2011 roku wyreżyserował tu "Sprawę operacyjnego rozpoznania", a wcześniej, w 2007 roku "Komedię omyłek").
Wprowadza pan również, co zawsze jest obarczone ryzykiem, do swojego spektaklu dzieci. Jak przebiega współpraca z młodocianymi aktorami?

Wierzę, że znalazłem pomysł na dzieci. Praca z dziećmi jest w przedstawieniach teatralnych wyjątkowo trudna ze względu na to, że łatwo zmieniają się im nastroje czy dyspozycja fizyczna. Tutaj dzieci działają naprawdę, niczego nie udają. Już na etapie koncepcji nie wyobrażałem sobie, by w tym przedsięwzięciu nie było dzieci, co dla mnie samego było zaskakujące, bo dotąd raczej bałem się i unikałem takiej współpracy. Muszę stwierdzić, że dzieci, które mam do dyspozycji, są wspaniałe, zdolne, bardzo zdyscyplinowane.

Scenariusz "Do komina Murzyna! Murzyna!" jest zestawieniem tropów z wielu różnych tekstów, w tym pana własnych. Długo dojrzewał on do obecnej formy?

Jak wspomniałem, wstępna koncepcja pojawiła się kilka lat temu, ale prawdziwa praca nad scenariuszem trwała pół roku. Wychodziłem od pięciu tomów "Dzienników" Klemperera, a doszedłem do czegoś zupełnie innego. Tam były po drodze gwałtowne zwroty, momenty wielkich nadziei i wielkich wątpliwości. W jego strukturze jest jedna scena zapożyczona z "Berlin Alexanderplatz" Alfreda Döblina, ale opowieść o Berlinie wielkiego kryzysu końca lat 20. i początku lat 30. w gruncie rzeczy, jeśli chodzi o strukturę scenariusza, była absolutnie podstawowa. Cała reszta, w tym język, złożoność, piosenka, lekcja tańca, długi monolog, scena na pograniczu rodzajowości - to wszystko jest wzięte od Döblina.

Używacie wielu materiałów wideo. Plan żywy połączony zostanie z filmowym?

Zdecydowanie tak. Struktura ma bardziej formę filmową niż teatralną. Scenariusz składa się z kilkudziesięciu krótkich scen, niektóre z nich mają minutę, inne trwają znacznie dłużej. Podstawowym założeniem jest to, by spektakl toczył się w odpowiednim rytmie i żeby historia była dobrze opowiedziana. Konieczne jest do tego skorzystanie z różnych środków wyrazu. Cała scenografia jest podporządkowana pewnej określonej idei.

To jest dla mnie samego eksperyment, jeśli chodzi o formę. Czasem płaski obraz filmowy nie jest niczym wypełniany. Jest sporo scen, w których plan żywy jest niezbędny, jednak uwzględniłem również momenty, w których widzowie na krótkie chwile przeniosą się do kina. Chodzi o to, żeby "wydobyć się" z poszczególnych historii, a zarazem całkiem nie odkleić się od nich. Nie używamy w przedstawieniu zbyt wielu środków. Stosuję je celowo tak, żeby widz mógł śledzić losy bohaterów i odebrać całą zawartą tu opowieść. Robiłem już spektakle z elementami filmowymi (np. "Obwód głowy" Teatru Nowego w Poznaniu - przy. red.), ale nigdy nie korzystałem z nich w tak dużym stopniu. Najważniejsze jest to, jak te plany w wyobraźni widza się połączą.

Miejsca

Opinie (161) ponad 20 zablokowanych

  • Totalitaryzm w wydaniu PiS (35)

    To co wyrabiają ci z PiS jest to diabelskie połączenie hitlerowskiego nazizmu i leninowskiego bolszewizmu okraszone propagandą Goebellsowską. To jest przerażające że w Polsce jest tyle niemądrych ludzi którzy wierzą w ich populizm. Czy Polacy obudzą się czy znowu będzie za późno?

    • 79 182

    • Lewactwo to największe zagrozenie dla naszej cywilzacji

      Panu ma tyle jadu i nienawiści i zastanawia mnie na ile jest Pan Polakiem a na ile panu TVN i Michnikowszczyzna mózgownicę przemyła ???

      • 0 0

    • Ja w Polsce nie widzę jeszcze żadnego totalitaryzmu. (17)

      Zapoznaj się może najpierw z definicją państwa totalitarnego. Proszę, specjalnie dla ciebie wklejam szkolną definicję poniżej:

      "Państwo totalitarne jest zaprzeczeniem państwa demokratycznego. Opiera się ono na stosowaniu wobec jednostki i całego społeczeństwa nieustannej całkowitej kontroli. Totalitaryzm łączy państwo i społeczeństwo w nierozerwalną jedność, w której nie ma miejsca na indywidualizm, zaś każda odmienność jest tępiona. W sferze działań politycznych państwo totalitarne zakłada dyktaturę sił politycznych niszczących wszelką opozycję za pomocą terroru policyjnego. Wokół głoszonej ideologii grupuje się całe społeczeństwo, zmuszając je poprzez terror lub specjalne przywileje do udziału w życiu politycznym państwa. Jedyna legitymacja do sprawowania władzy przez reżimy totalitarne wynika z samego faktu utrzymywania się w danym momencie u władzy i zachowywania kierowniczej pozycji wobec wszystkich elementów rządzących w państwie. Niezwykle pomocne w funkcjonowaniu państwa totalitarnego jest stosowanie powszechnej indoktrynacji, co umożliwia kontrolę nad świadomością polityczną całego społeczeństwa. Szczególne miejsce zajmują tutaj środki masowego przekazu, które poddane szczegółowej cenzurze przekazują informacje potwierdzające słuszność obowiązującej ideologii. "

      A teraz zadanie na poziomie liceum.

      "Przeczytaj ze zrozumieniem i wskaż jakie cechy państwa totalitarnego są widoczne w współczesnej Polsce."

      • 63 16

      • Odp. (3)

        "Opiera się ono na stosowaniu wobec jednostki i całego społeczeństwa nieustannej całkowitej kontroli. "

        Odp.: Ustawa antyterrorystyczna.

        "Totalitaryzm łączy państwo i społeczeństwo w nierozerwalną jedność, w której nie ma miejsca na indywidualizm, zaś każda odmienność jest tępiona"

        Odp.: Ustawa o zgromadzeniach, narracja o "prawdziwych Polakach", "wrogach ojczyzny", "zdradzieckie mordy" itd.

        "W sferze działań politycznych państwo totalitarne zakłada dyktaturę sił politycznych niszczących wszelką opozycję za pomocą terroru policyjnego."

        Odp.: Przykłady: zarzuty dla Hanny Zdanowskiej, zarzuty dla biegłych w sprawie śmierci ojca Zbigniewa Ziobry, karykatura komisji śledczej dotyczącej Amber Gold.

        "Wokół głoszonej ideologii grupuje się całe społeczeństwo, zmuszając je poprzez terror lub specjalne przywileje do udziału w życiu politycznym państwa."

        Odp.: Stworzenie i instrumentalne traktowanie mitu smoleńskiego.

        "Jedyna legitymacja do sprawowania władzy przez reżimy totalitarne wynika z samego faktu utrzymywania się w danym momencie u władzy i zachowywania kierowniczej pozycji wobec wszystkich elementów rządzących w państwie."

        Odp. Nie można ocenić tego aspektu przed kolejnymi wyborami. Czas pokaże. Pierwszym symptomem będą zmiany w ordynacji wyborczej.

        "Niezwykle pomocne w funkcjonowaniu państwa totalitarnego jest stosowanie powszechnej indoktrynacji, co umożliwia kontrolę nad świadomością polityczną całego społeczeństwa."

        Odp.: Zmiany w programie edukacji rugujące aspekty ideologiczne niezgodne z aktualną linią partii.

        "Szczególne miejsce zajmują tutaj środki masowego przekazu, które poddane szczegółowej cenzurze przekazują informacje potwierdzające słuszność obowiązującej ideologii."

        Odp.: TVPis

        Parafrazując, ja w Polsce widzę już cechy zmian systemowych mogących prowadzić do budowy państwa totalitarnego.

        • 24 37

        • Przeciez to wprowadzilo PO

          • 0 0

        • I na dodatek nic z tych rzeczy nie miało miejsca jak rzędził Donaldinio? (1)

          hahahaha!

          • 23 9

          • Odpowiedź nie na temat.

            Siadaj, pała!

            • 8 1

      • główne cechy PiSlandii (9)

        - Łamanie konstytucji przez naczelne organy państwa ( Prezydenta, Sejm, URM)
        - Skok na Trybunał Konstytucyjny
        - Odejście od trójpodziału władzy i próba przejęcia kontroli nad sędziami - wyroki na zamówienie za stanowiska - patrz Suwałki
        - Kontrola społeczeństwa za pomocą służb specjalnych - mogą inwigilować każdego obywatela bez kontroli sądu lub innego niezawisłego organu ( najnowsza ustawa)
        - Opresyjne działania policji, wobec uczestników protestów skierowanych przeciwko rządzącej partii - obecnie są prowadzone postępowania wobec 500 osób w całej Polsce
        - Partyjna kontrola nad prokuraturą
        - Powszechna indoktrynacja za pomocą TVPiS, polityczna propaganda jedynej słusznej ideologii. Zmiany w programie nauczania - nowa historia Polski ( bez Wałęsy), nowy kanon lektur szkolnych - np. Wojciech Wencel - bard smoleński, zamiast Bruno Schulza, Kapuścińskiego czy Iwaszkiewicza
        - Kupowanie przychylności społeczeństwa specjalnymi przywilejami - 500+, mieszkanie +, misiewicze do koryta
        - Cenzura widowisk artystycznych - Gliński domaga się zdjęcia przedstawień w W-wie (Klątwa) czy we Wrocławiu (Śmierć i rodzina), cofnięcie dotacji dla Festiwalu MALTA...
        - nietransparentny proces ustanawiania prawa ( w nocy, bez wcześniejszego ogłoszenia projektów, bez dyskusji i wbrew opinii biura legislacji sejmu czy senatu)
        - organizacje międzynarodowe upominają Polskę że idzie w złym kierunku łamiąc prawo ( Komisja Wenecka, Dep. Stanu USA, Amnesty International, Helsińska Fundacja Praw człowieka...)

        można by więcej, ale czy te cechy nie są widoczne gołym okiem ?
        jeszcze nie jesteśmy państwem totalitarnym, ale idziemy dobrą zmianą w jego kierunku

        • 19 40

        • Nie pasi, to paszoł won do ruskich (5)

          tam twoje miejsce, totalitarny komuchu.

          • 20 16

          • dlaczego akurat do Ruskich (1)

            to prezes wprowadza wszystkie komunistyczne zasady i sposób rządzenia jak za PRLu
            Komuno wróć śpiewa chyba sobie co wieczór, bo to co się dzieje to powrót w wielkim stylu, a na niektóre rzeczy to nawet PZPR tak jawnie nie pozwalała sobie jak to robi PiS

            • 6 1

            • nazikatobolszewia pisowska strowana z putinowatykanu ma się dobrze

              ruska agentura w postaci macierewicza i adolfa kłamczyńskiego
              wspierana przez watykan i ruskie radiostacje rydzyka,
              co, nie wiedziałeś, że to KGB załatwiło rydzykowi sprzęt?
              no to już wiesz

              • 0 0

          • (2)

            A po co do ruskich, skoro w Polsce na ważnym stanowisku jest ich człowiek, Macierewicz? Polecam książkę Tomasza Piątka "Macierewicz i jego tajemnice", to Ci się rozjaśni.

            • 12 8

            • Książka Tomasza Piątka (1)

              Świetna książka science-fiction !

              • 2 6

              • Jest bardzo dobrze udokumentowana. Nie tak łatwo wam ją odrzucić, pisiory.

                • 5 0

        • Dodaj bezprecedensowy atak na tygodnik

          Wprost,niespotykany po 1989 r napad na wolną prasę.Tyle,że to nie pasuje do Twojego wywodu.Atak zlecony przez rząd Platformy Obywatelskiej.No i mafia "łowców kamienic" w Warszawie z zamieszanymi w nią dygnitarzami PO.Przepraszam,to również nie pasuje do wywodu.

          • 5 3

        • Ok. Ale widzę tu odwracanie kota ogonem, bo:

          - Cenzura widowisk artystycznych - Nie nazwałbym Klątwy czy Śmierci i rodziny widowiskiem artystycznym, dla mnie wychowanego w tradycyjnych wartościach jest to zwyczajnie obrzydliwe przedstawienie.
          - nietransparentny proces ustanawiania prawa ( w nocy, bez wcześniejszego ogłoszenia projektów, bez dyskusji i wbrew opinii biura legislacji sejmu czy senatu) A bo to oni pierwsi? Nocna zmiana była pierwsza. Potem podobne metody stosowała PO i PSL uchwalając likwidację OFE, podwyższenie wieku emerytalnego i projekt posyłający 6 latki do szkoły. Wszystko wbrew sprzeciwowi obywateli, którzy zbierali podpisy przeciwko tym ustawom. A także majstrowanie przy ustawie o trybunale przed samymi wyborami.
          - Powszechna indoktrynacja za pomocą TVPiS, polityczna propaganda jedynej słusznej ideologii. Zmiany w programie nauczania - nowa historia Polski ( bez Wałęsy), nowy kanon lektur szkolnych - np. Wojciech Wencel - bard smoleński, zamiast Bruno Schulza, Kapuścińskiego czy Iwaszkiewicza.
          Rozumiem, że jedyną dostępną telewizją, jaką można oglądać jest TVPIS i Gazeta Polska? Nie ma innych mediów mainstreamowych, bo PIS zakazał? Wałęsa wciąż jest w podręcznikach. Co do lektur to nie wierz propagandzie opozycji, bo właśnie sprawdziłem na stronie MEN i na tą chwilę nie ma uchwalonej żadnej nowej podstawy programowej dla szkolnictwa średniego. Ta jest dopiero w trakcie konsultacji i opiniowania.
          https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12300604
          I jak widać jeśli wejdziesz w ten link i uzgodnienia - projekt załącznik 2 to jest tam na 12 stronie lista lektur proponowanych. I jest tam: Bruno Schulz – wybrane opowiadanie, Ildefons Gałczyński – wybrane wiersze; Jarosław Iwaszkiewicz – wybrane opowiadanie; Ryszard Kapuściński Podróże z Herodotem;

          - Opresyjne działania policji, wobec uczestników protestów skierowanych przeciwko rządzącej partii - obecnie są prowadzone postępowania wobec 500 osób w całej Polsce. - Zapewne w większości z powodu naruszenia nietykalności funkcjonariusza publicznego, czyli policjanta lub nielegalnego zgromadzenia. A postępowania prowadzone przeciw człowiekowi z krzesłem na wiecu Komorowskiego czy właściciela strony Antykomor?
          - Partyjna kontrola nad prokuraturą - jak zawsze. A jak niby Adamowicz się wywinął oz zarzutów czy Karnowski? Jakby prokuratura i sądy były niezależne to by się inaczej skończyło.
          - Kontrola społeczeństwa za pomocą służb specjalnych - mogą inwigilować każdego obywatela bez kontroli sądu lub innego niezawisłego organu ( najnowsza ustawa) - W tych czasach robi to już prawie każde państwo.

          • 5 5

        • Problem polega na tym, że niestety to PO rozpoczęła kryzys związany z Trybunałem Konstytucyjnym. Gdyby nie majstrowano przed samymi wyborami z ustawą nie byłoby potem argumentów na jej zmianę. Krótkowzroczność polskich polityków jest porażająca. Niestety nie patrzą przez pryzmat dobra wspólnego a jedynie aby załatwić swoje małe, brudne sprawy. A potem dochodzi do wojny polsko-polskiej i wyłażą ekstrema z lewa i prawa. Tak jak ten Pan na zdjęciu powyżej w wyciągniętym swetrze-wielki autorytet moralny, którego nikt nie zna.
          Na ojczyznę nie można pluć i się obrażać. Jeśli się nam coś nie podoba to trzeba to zmienić pokojowo przy urnie wyborczej.

          • 3 4

      • (1)

        Główna cecha,dominująca której nie wymieniłeś to kontekst militarny zazwyczaj obecny w tego typu systemach.Polska właśnie jest budowana na potrzeby militarne zwierzchników zza oceanu.Stąd też charakterystyczna propaganda naiwnej ciemnoty,izolacja od Europy,podział narodu,burzenie demokracji,wzrost agresji i nienawiści do Rosji.

        • 6 22

        • i wstawanie z kolan

          • 5 1

      • Za długie... nie przeczyta.
        Dlatego jest pożytecznym idiota.

        • 37 8

    • Idz pan pomieszkaj w marsylii albo innym miescie opanowanym przez arabow. Strefy szariat gdzie bialy czlowiek jest atakowany i nic z tym nie robia. Taka jest polityka brukseli i stajacych za nimi zydow z bildebergu. Mam nadzieje ze wojny nie dozyje bo to najwiekszy dramat dla normalnych ludzi. Ale pies ktory jest przyparty do muru i sie boi moze ugryzc w samoobronie

      • 0 0

    • Totalitaryzm bardziej zagraża

      Ze strony PO i tzw.totalnej opozycji.Groźby puczu,zamachu stanu,zapowiedź obalenia demokracji silą.Przypomnicie sobie pucz monachijski,zwany piwiarnianym Adolfa Hitlera.Podobną drogę proponuje Grzegorz Schetyna.

      • 6 5

    • Tak o wiele lepszy był liberalizm złodziejski w wydaniu PO... (3)

      ...gdzie kasty uprzywilejowwanych i ukladowiczow zyja na koszt pozostałych.
      Tak samo rozmaici "artysci" którym urwalo sie koryto i dotacje.

      • 80 36

      • teraz przy korycie pasą sie misiewicze (2)

        co za różnica ?
        tylko taka ze teraz wszystko jest robione na chama, bez zachowania procedur i bez poszanowania prawa, a prawo uchwala się dopasowując do konkretnych osób, sytuacji i bieżących potrzeb rządzących
        Nawet cienia pozorów nie zachowują, liczy się zasada "mierny, ale wierny" i "partia przewodnią siłą narodu"

        • 25 35

        • (1)

          Misiewicze, Solvere, afera billboardowa, Srebrna, Telegraf, biznesy męża p. premier Szydło - można wyliczać i wyliczać...

          • 10 11

          • PO miała tysiące

            Własnych "Misiewiczów",a afer nie będę wymieniał,okres 2007-2015 to okres jednej wielkiej niekończącej się afery.

            • 6 11

    • to tak na serio? (2)

      Czy sobie jaja robisz z hitleryzmu i bolszewizmu? A to nie tematy do żartów! Zejdź na ziemię.

      • 50 13

      • (1)

        Totalitaryzm zaczyna się stopniowo. Rosyjscy bolszewicy też na początku obiecywali pomoc najbiedniejszym, pokrzywdzonym itd. Niemieccy naziści tak samo. Na początku byłą wielka radość, że odchodzi stary system, UKŁAD, sitwa itd... Potem już nie bylo wolno protestować.

        • 9 6

        • Historia nigdy sie nie powtarza w tym samym schemacie

          No, chyba, ze jako farsa...

          • 0 1

    • POlacy się obudzili (1)

      i przestali głosować na PO. Nareszcie.

      • 61 25

      • Niemcy też kiedyś się "obudzili". Było nawet takie hasło "Deutsche Erwache" - "Niemcy, obudźcie się". Jaki był tego skutek - wiadomo... Nie chcę podobnego "budzenia" w Polsce, bo jego skutkiem będzie wojna i zniszczone polskie miasta, i miejsce Polski w historii jako państwa bandyckiego. Nie chcę tego.

        • 9 4

    • Serio to piszesz ? (1)

      Hitler zamordował 3 mln polaków, nie wspominając o Stalinie. Wyobrażasz sobie że Kaczyński też zafunduje obozy śmierci dla czytelników wyborczej i widzów TVN albo wywiezie ich na Kamczatkę ? Wyobraźnia widzę pracuje, ale chyba trochę na mocno.

      • 39 8

      • Zaczęło się od haseł i postaw podobnych jakie mają pisowcy i polscy narodowcy - dzielenie na swoich i obcych, szerzenie ksenofobii i nienawiści do "innych" (wtedy - Żydów, dzisiaj - uchodźców z Syrii), szerzenie homofobii (homoseksualistów nienawidzili i niemieccy naziści, i rosyjscy bolszewicy, nienawidzą ich też polscy narodowcy i niektórzy pisowcy). Zaczęło się od dzielenia społeczeństwa na sorty... Wojna, mordy i ludobójstwo nadeszły później, jako SKUTEK.

        • 5 3

    • (1)

      Wytrzyj pianę z pyska i realizuj się w innym miejscu z podobnymi oszolomami.

      • 32 15

      • Jasne, najlepiej na Nowogrodzkiej z Kaczką Drabiniastą i Don Maciorro... A raczej tow. Maciorowem.

        • 8 3

    • Magdalena Brzeska, c. Joanny:

      Mama odbijała się od drzwi, czuła się nikim w społeczeństwie. Jeden wielki strach, że ktoś wejdzie do mieszkania, że zrobi krzywdę.(…) Wydaje mi się, że moja mama musiała komuś podpaść, bo człowiek tak nie ginie (...)
      Jest nam wstyd za to co zrobiło z tą sprawa polskie państwo.

      • 27 1

  • Dobra zmiana

    Na szczęście jest dobra zmiana i odwrót od totalitaryzmu, chociaż zwolennicy filozofii,że pierwszy milion należy ukraść, ci, którzy przez 8 lat dokonywali eksterminacji własnego narodu wciąż są niebezpieczni. Czas otworzyć Berezę Kartuską.

    • 0 2

  • To totalitaryzm wrócił do Polski? Jak można mówić takie bzdury? Opluwasz pamięć o wszystkich ofiar totalitaryzmu, artysto za dychę. Co za dziad.

    • 3 2

  • Czy wg pana "artysty" totalitaryzm wrócił do Polski?

    cytując Klasyka: "(...) wszyscy artyści to prostytutki, w oparach lepszych fajek, w oparach wódki (...)"
    BTW temat artykułu krzykliwy - udało się p. Łukaszu. Brawo.

    • 2 3

  • Rzekomy totalitaryzm w obecnej Polsce? Co to za bzdury? (4)

    Niech panowie wyjdą na ulice. Włączą tv. Radio. Internet. Gdzie wy totalitaryzm widzicie? A co powiecie na to co dzieje się w Europie na zachodzie? Raj? Puknijcie się w łeb i to mocno bo grubo w nim nas...ne macie

    • 53 15

    • chyba w darkrOOmie ma totalitaryzm bo zawsze może wjechać skarbówka :d

      • 0 0

    • (2)

      A co się takiego dzieje na zachodzie?

      • 4 7

      • byłem ostatnio w Londynie, na ulicach policja pod bronią automatyczną jest wszędzie. Wielkie bloki stalowe na wejściach na mosty i deptaki tak aby zatrzymać samochody zamachowców, atmosfera jak przed burzą. To się właśnie teraz dzieje na zachodzie.

        • 5 0

      • jak to co?

        Bez zmian...
        ;)

        • 2 0

  • (7)

    U Adolfa po 2 latach rządów też "nie było totalitaryzmu". Spadło bezrobocie, rósł poziom życia, były duże inwestycje... Ale wszystko na kredyt. A potem już poszło...

    • 9 14

    • UE za lat X=1984 pana O. (5)

      • 1 4

      • (4)

        UE wyciągnęła wnioski. Przewodzące jej Niemcy są dziś najbardziej pokojowym narodem w Europie, za to w Polsce i na Węgrzech, po części także w Rumunii rozkwitają Kwiaty Zła - nacjonalizm, szowinizm, ksenofobia, homofobia, rasizm... Nie chcę, aby Polska stała się drugą III Rzeszą. Trzeba z tym walczyć, póki zło jest w zarodku.

        • 2 4

        • "wojna to inna metoda prowadzenia polityki" (3)

          Ta sentencja niemieckiego generała nadal jest żywa i stosowana.
          Zmienia się jedynie rzeczownik. Wszystko w jednym i tym samym celu "... uber alles".
          No bo przeciez, to tylko semantyka... ;)
          Aby tego doświadczyć wystarczy prób rozmów w niemieckim banku na temat "konkretnej" działalności gospodarczej. A nie jest to jedyne pole do potyczek... Tylko u nas kapitał nie może mieć narodowości...

          Polska nie ma najmniejszych szans na bycie żadną Rzeszą. O tym mówi cała nasza historia, gdzie bliżej nam do "watah cywilizacji turańskiej" połączonych doraźnym interesem a nie zorganizowanych i systematycznych organizmów społecznych...

          • 1 1

          • (2)

            Jasne, że współczesne Niemcy jako kraj potężny gospodarczo wykorzystują swoją pozycję i dominują w Europie. Dlaczego nie miałyby tego robić? Nie ma to NIC wspólnego ze zbrodniczymi działaniami Niemiec w czasie istnienia III Rzeszy Niemieckiej ani z niektórymi ich działaniami w czasie I wojny światowej. Niemcy doskonale się przekonali, że nie warto rozpoczynać wojny z całym światem, dzielić ludzi na lepszych i gorszych, napadać na innych itd. Jako spokojny kraj szanujący demokrację i prawa człowieka mają znacznie więcej do powiedzenia, niż jako bandycka III Rzesza Niemiecka.

            W Polsce, niestety, zaczyna dominować dyskurs oparty na rewanżyzmie i wyrównywaniu krzywd, co można niestety zrozumieć, choć nie tędy droga. Nie można natomiast zrozumieć ani zaakceptować tępej nienawiści wobec mniejszości narodowych czy religijnych albo wobec homoseksualistów, których odmienność nie czyni nikomu krzywdy. Polska jako turańskie hordy? Może i tak, być może masz rację, całkiem ciekawa teza...

            • 0 1

            • rewanżyzm?

              najlepiej okraść jak Niemcy albo ustawić się jak nomenklatura i później krzyczeć o wolnym rynku, konkurencji i równych szansach na dobra bracę i biznes

              • 0 0

            • motywacje są te same

              metody różne. Szczególnie te, przejęte od Amerykanów. Jednak one sa kosztowne a wobec zniknięcia zagrożenia ze wschodu, nieefektywne. Ameryka się z tego wycofuje, Niemcy idą ich śladem. Bo dlaczego nie? Skoro "jako kraj potężny gospodarczo wykorzystują swoją pozycję i dominują w Europie". Tak, mają do powiedzenia ale nie "jako spokojny kraj szanujący demokrację i prawa człowieka" ale jako podmiot określony wcześniejszym zdaniem. Jak wspomniałem, spróbuj wystąpić o kredyt do niemieckiego banku. "Demokracja" i "neutralność" procedur mogą wprawić w zdumienie. Jest to pole bitwy, "walki konkurencyjnej". Bezkrwawej? A po co brudzić sobie ręce? Jak trzeba będzie, inni to zrobią...

              Jakoś nikt nie nazywa "rewanżyzmem" dojenia Niemiec przez środowiska syjonistyczne. Płacą pokornie, kupując sobie opinię i spokój. Nasz "dyskurs" jest drogą jak każda inna, szczególnie w przypadku prób "paternalizacji" słabszego partnera.

              W Polsce nie ma nic takiego jak "tępa nienawiści wobec mniejszości narodowych czy religijnych albo wobec homoseksualistów". Jest natomiast retorsja na próby używania tych pojęć i zjawisk dla rozgrywki interesów czy wręcz doraźnych korzyści bez ponoszenia kosztów i konsekwencji.
              I słusznie. Co innego pomoc czy tolerancja (nie mylić z afirmacją, której niektóre kręgi żądają) a co innego oddawanie pola pod naciskiem inwazyjnych działań "politycznej poprawności".
              Co do "turańskich hord", jesteśmy krajem pogranicza i wszystkie te wpływy maja tu swoje ślady. Pewnie wiesz, że ta teoria (przez niektórych nazywana rasistowską, jak wiele myśli z przełomu XIX i XX - łącznie z eugeniką) powstała w Polsce? I jak każda teoria, jest pewnym modelem, który sprawdza się w granicach przyjętych założeń. W żadnym wypadku nie tłumaczy wszystkiego...

              • 2 0

    • U Adolfa

      Porównanie całkowicie na miejscu pasuje idealnie do sytuacji w kraju. Poczynania rządu izolują nas w europie stajemy powoli chorym krajem jak nie ma chleba ( bo nie ma są tylko buńczuczne perory krzywoustego wicepremiera ) to funduje się poddanym igrzyska a potem wskazuje się w r o g a. My jesteśmy właśnie na tym etapie !

      • 2 3

  • Nie wątpię. Wszak swoje już wasz lider ze świtą nakradli. (8)

    • 6 4

    • Mówisz o Kaczyńskim i jego świcie? (7)

      Masz rację, nakradli - Telegraf, Srebrna, Solvere, Misiewicze, biznesy męża premier Szydło, powiązania Przyłębskiej i jej męża TW Wolfganga...

      • 3 5

      • to z jakieś ściągawki czy jak?
        Telegraf nic nie wskazuje, a jeśli tak to kase na partie trzeba było wziąć, lepiej samemu niż w torebce od niemieckiego BND...
        Srebna - bajki.
        Misiewicz - nie kradł i był zaufany Ministra, nie spadł z nieba po wyborach. Gdzie mieli się ostrzelać młodzi ludzie skoro nawet asesorzy po szkole krakowskiej zostali zblokowani....
        O Przylebskiej ijej mezu to jakieś brednie wyborczej i do tego to sięga to czasów po '89 roku a więc UOPu a nie SB

        • 0 0

      • Mylisz z bronkiem k. On co nieco nawynosił (1)

        • 2 2

        • Jasne, że wynosił, więc nam pisowcom tez coś się od życia należy. Teraz K... My! to nasze hasło z Nowogrodzkiej, nasz najważniejszy Przekaz od Prezesa. Wy kradliście, my też możemy, nie będziecie nam tego bronić, KODeraści i POrąbańcy. Tylko PiS! Teraz my jesteśmy przy korycie i zrobimy, co zechcemy, a wy antyPOlacy i szubrawcy możecie się tylko przyglądać.

          • 1 0

      • Kijewski czy jak mu tam, amberd gold, wawa, podsłuchy, hazardowa.....mało? (3)

        • 3 5

        • (2)

          podsłuchy to akurat przeciwko PO-wcom były a nie przez PO-wców. Podsłuchiwanie prywatnych rozmów przy solidnym "kielichu" to akurat nie tylko chamstwo, ale totalna głupota, bo po pijaku każdy gada głupoty... Kijowskiego KOD wyrzucił, nie jesteś na czasie. Amber Gold przy aferze billboardowej i biznesach męża p. premier i podobnych się CHOWA. W warszawskich reprywatyzacjach kradli także (choć nie tylko) pisowcy. Afera hazardowa to pozostałość po rządach SLD.

          • 2 5

          • W tv prawdy nie powiedzą. W czasie zabaw za nasze bez kamer a i owszem. Wątphsz w to?

            • 1 1

          • No i się dowiedziałem źe Po czysta

            P.s. Nowaka juz tez w Po nie ma. Po jest czysta kod tez a psl kryształ po burym itd itp a w Polsce tylko idiota pracuje za mniej niż 6tys zl. Wg. Min. Bieńkowskiej w rządzie donka

            • 2 3

  • Pisowskie trolle (16)

    Pisowskie trolle nadają i nadają. Cóż, z czegoś trzeba żyć, 4.99 od wpisu na ulicy nie leży...

    • 8 23

    • latwo sie szuka latwych rozwiazan... (8)

      Jednak to oszukiwanie samego siebie... Ktos stworzyl tego potwora I ktos zapomnial, czego potrzebuje aby sie obudzic... Teraz pretensje, ze ktos to zagospodarowal...
      Spoleczenstwo! glupcze...

      • 3 0

      • (7)

        No niestety. Poprzednicy sporo zawinili, olewali obietnice itd, więc społeczeństwo zgłupiało do reszty i chcąc słusznych reform wybrało BETON. Jednak to, że PO i PSL miały gdzieś obietnice wyborcze, to jedno - a to, że społeczeństwo zgłupiało do reszty, to drugie. Jak można wybrać BETON chcąc reform? Przecież PiS to BETON - kościółkowo-PRL-owski. Podlizują się do kleru, a z drugiej strony jest u nich sporo starych komuchów - Kryże, Piotrowicz, Jasiński i wielu innych. Ich rozwiązania i pomysły są rodem z PRL-u - zmiany w sądach, rozdawnictwo stanowisk misiewiczom i innym "biernym, miernym ale wiernym", model w którym głowa państwa i głowa rządu są tylko pacynkami I Sekretarza (tutaj - prezesa PiS-u), cofanie się do PRL-owskiego systemu szkolnego (akurat system szkolny nie był wtedy najgorszy), itd. Reszta Europy lata w kosmos, rozwija medycynę i elektronikę, a ci stawiają pomniki i podobne bzdety. Dlatego, niezależnie od tego jak bardzo wkurzyły mnie PO i PSL, uważam, że Polacy po prostu ZDURNIELI jako społeczeństwo, totalnie zdurnieli. Oderwani od świata, pragnący izolacji od Europy, zamknięcia się w swoich zaściankach... I to jest smutne, a nie to, że rządzi PO lub PiS lub SLD.

        • 3 5

        • Myślicielu skończ pisać dyrdymały,

          Szydło w Forbsie na 10 miejscu zostało ulokowana w rankingu wpływowych kobiet a z Morawieckim rozmawiają najwięksi na świecie...

          • 0 0

        • nie zglupialo! (5)

          Skoncz z ta pedagogika wstydu. Dlaczego ciagle tworzysz podzial, np. glupi-madry. I oczywiscie, to ty jestes po tej "madrej" stronie?
          Ludzie maja swoj rozum I swoje rachunki, swoj system wartosci. Kto nie bierze tego pod uwage, ma problem...

          • 6 3

          • (4)

            Używanie takich pojęć jak "pedagogika wstydu" tylko potwierdza moją tezę, że ludzie dzielą się na mądrzejszych i głupszych, bardziej wrażliwych i bardziej tępych. Wstyd i jego poczucie jest cechą ludzi inteligentnych i wrażliwych. Tępota nie czuje wstydu, co najwyżej ma poczucie krzywdy i gniewu i żąda zaspokojenia swoich roszczeń.
            Tępej części polskiego społeczeństwa PiS pasuje idealnie - nie trzeba się zmieniać, rozwijać, gonić reszty świata, można tkwić w swoim grajdołku i racjonalizować swoje lęki ksenofobicznymi, homofobicznymi i innymi szowinistycznymi hasłami. To idealna ideologia dla tępoty. Cóż, to może boleć, ale taka jest prawda. Skoro przejawiasz taką, a nie inną postawę, to również należysz do tych głupszych czy bardziej tępych.
            Ton obecnemu życiu publicznemu w Polsce nadaje TĘPOTA. Ludzie, którzy nie powinni mieć nic do powiedzenia, rządzą. To jest prawdziwy UPADEK POLSKI, a nie żadne "wstawanie z kolan"...

            • 2 2

            • niczego nie potwierdza (1)

              Pokazuje jedynie na zgrany zestaw narzedzi spolecznej tresury -divide et impera
              Ale boli byc pokonanym wlasna bronia...?

              • 1 1

              • Kto niby jest pokonany? Bo na pewno nie ja. Ale mój przedmówca i tak nie zrozumie moich wyjaśnień, więc nawet nie będę próbował.

                • 0 0

            • czyli twoja prawda jest jest bardziej prawdziwa? (1)

              Gratuluje tepoty...
              Ale nie licz na demokracje, ona tego nie zalatwia.
              Jestes bardziej totalitarny niz jakikolwiek funkcjonariusz aparatu.
              Gorzej, jestes jednostronny I pozbawiony empatii. Jak rowniez wstydu... "arystokrato" z oblezonej twierdzy wlasnych (?) pogladow.

              • 2 1

              • Powiedziałeś, co wiedziałeś, po raz kolejny potwierdzając moją tezę. Nie będzie ci nawet wyjaśniał, bo i tak nie zrozumiesz, gdyż to dla ciebie za trudne.

                • 0 0

    • Post godny ZaKODowanego .Nowoczesnego i POprawnego czyt. Żal.pl (5)

      • 8 5

      • O, witam pierwszego kolegę (4)

        Ile już dziś zarobiłeś? Na obiad chociaż masz, czy trzeba przysłać pomoc? Jako porządny kodowiec chętnie się podzielę tym, co mam...

        • 3 7

        • możesz wskazać gdzie mogę się zapisać, bo z przyjemnością piszę za darmo

          a chętnie bym jeszcze przytulil grosza za głoszone prawdy, tym bardziej że płatne trolle 3rp nadają we WSIowych mediach dzień i noc i dostają za to duże wziątki

          • 0 1

        • Nie wątpie. Wszak wasz lider ze świta swoje nakradli (2)

          • 6 5

          • Wy kradliście, my też możemy

            Jakim prawem bronicie nam kradzieży i rabunku, POrąbańcy i KODeraści? Nam PiSowcom też się od życia coś należy.

            • 0 1

          • PIS ciągle kradnie

            Ano obłowili się ze swoimi spółeczkami, jak Srebrna, Solvere, wcześniej telegraf... SKOKi (choć tu akurat zamieszani są politycy i z PiS, i z PO)... Biznesy męża p. premier Szydło itd. Afera billboardowa...

            • 4 5

    • do tej pory jedyny taki udokumentowany

      przypadek dot. PO.

      • 3 3

  • a słyszał tebn lewacki artysta o imerialnej i kolonialnej polityce zachodu

    albo o wyzysku POlaków na emigracji (wymuszonej)?

    • 3 4

  • kolejny oderwany od rzeczywistośći

    oderwanie degeneratów od władzy i wpływów oraz jasny pogląd na interes państwowy i silne NIE dla homolobby i zabijaniem dzieci nazywa totalitaryzem?
    gdzie ten pseudo artysta był przed '89 (czyli po IIWŚ) oraz w czasie transformacji i ostatniej 8latce?

    • 2 5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Mikołaj Trzaska, muzyk jazzowy pochodzący z Gdańska, od kilku lat komponuje muzykę filmową dla:

 

Najczęściej czytane