Tak tworzy się historia. Tablice z 21 postulatami Sierpnia '80 w Centralnym Muzeum Morskim

Małgorzata Kaliszewska

24 sierpnia 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (63)

Czujność i szelmowska zapobiegliwość konserwatorów uratowały oryginały. Dziś możemy je zobaczyć na własne oczy w CMM.

Oryginalne tablice z 21 postulatami Solidarności z 1980 roku można oglądać w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku. Historyczne postulaty spisane przez Arkadiusza Rybickiego i Macieja Grzywaczewskiego będą jedną z najważniejszych atrakcji Spichlerzy na Ołowiance.

Czy tablice z postulatami z Sierpnia 80 są rzeczywistą atrakcją muzealną?

oczywiście, to wyjątkowa pamiątka z wydarzeń, które kształtowały historię Polski tak, bo choć nie ma powodów by się nimi zachwycać, to jednak są jednym z symboli Gdańska nie, ponieważ kawałek sklejki, nawet historyczny, nie przyciągnie turystów do muzeum

Historia tych tablic jest tak niezwykła, że niejednemu pisarzowi mogłaby posłużyć za kanwę powieści sensacyjnej. Nie dość, że powstały w czasie szczególnym dla Polski, to legendą obrosła już historia ich uratowania przed funkcjonariuszami SB.

- Po zakończeniu strajków tablice trafiły do siedziby "Solidarności" w Gdańsku, a następnie w 1981 roku, do Centralnego Muzeum Morskiego, w którym przygotowywaliśmy wystawę upamiętniającą I rocznicę Sierpnia '80. Coś nas wówczas tknęło i zrobiliśmy kopię tych płyt - opowiada Jerzy Litwin, obecny dyrektor CMM. Zajął się tym Mirosław Brucki, ówczesny konserwator modeli okrętów w CMM.

Gdy wybuchł stan wojenny SB skonfiskowała przedmioty z wystawy poświęconej Sierpniowi '80. W ręce funkcjonariuszy wpadły także tablice z 21 postulatami. Nie wiedzieli oni jednak, że muzealnikom udało się ich przechytrzyć. Na wystawie prezentowano bowiem doskonałe kopie tablic, gdy tymczasem oryginały ukryte były bezpiecznie w archiwach muzeum.

- Oryginalne tablice po cichu, ale z kłopotami, bo jak przemieścić niezauważenie dwie tablice wielkości szaf dwudrzwiowych, wywieziono i ukryto na strychu domu Wiesława Urbańskiego, konserwatora zabytków w CMM, gdzie przeleżały przez cały stan wojenny. Do muzeum wróciły dopiero w 1996 r. - wspomina Jerzy Litwin. - Nie wprowadzono w tajniki akcji zbyt wielu osób, bo dyskrecja wówczas służyła sprawie.

Przez wiele lat zabezpieczone, przechowywane były i konserwowane przez pracowników muzeum. Pokazywano je gościnnie m.in. na wystawie Drogi do Wolności w Sali BHP. W 2003 roku tablice zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Autentyczność tablic po latach potwierdzili ich autorzy. Nie było to trudne.

- Rybicki z Grzywaczewskim nie mieli wątpliwości, że to ich dzieło. Jedna z tablic początkowo była źle skomponowana. Gdy okazało się, że nie zmieści się na niej cała treść, Aram Rybicki postanowił malować na jej odwrocie. Nie dokończone teksty na odwrocie stały się certyfikatem ich oryginalności - tłumaczy dyrektor CMM.

Jaka przyszłość czeka tablice z Sierpnia '80? Na pewno pozostaną własnością Centralnego Muzeum Morskiego. Być może jednak zostaną wypożyczone Europejskiemu Centrum Solidarności, gdy to powstanie. Ponieważ jednak ECS nie będzie obiektem muzealnym, by móc wystawiać eksponaty, będzie potrzebować pozwolenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego. CMM wolałoby jednak pokazywać je u siebie. - Mam nadzieję, że pozwolą nam zachować tablice. W końcu to my je uratowaliśmy - kwituje Jerzy Litwin.

Tablice z postulatami na wystawie w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku.

Tablice z 21 Postulatami powstały w okresie strajków robotniczych w 1980 r. Przedstawiciele strajkujących zakładów pracy utworzyli wówczas Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który miał siedzibę w Stoczni Gdańskiej. 18 sierpnia, kiedy ważyły się losy strajku, postulaty sformułowane dzień wcześniej przez Andrzeja i Joannę Gwiazdów oraz Bogdana Lisa, które ostatecznie zredagował Bogdan Borusewicz, postanowiono podać do wiadomości ogółowi społeczeństwa. Wobec braku jakichkolwiek możliwości przedstawienia ich za pośrednictwem środków masowego przekazu, z inicjatywy Macieja Grzywaczewskiego i Arkadiusza Rybickiego spisano je na sklejkach używanych w stoczni przez traserów i umieścić nad bramą główną Stoczni Gdańskiej. Pierwszą tablicę napisał Arkadiusz Rybicki, drugą Maciej Grzywaczewski.

Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO "Pamięć Świata", podczas konferencji w Gdańsku w dniach 28-31 sierpnia 2003 r., uznał tablice za jeden z najważniejszych dokumentów XX wieku, świadectwo wydarzeń mających przełomowy wpływ na zmiany polityczne, ustrojowe i gospodarcze państw bloku socjalistycznego, których kolebką była Stocznia Gdańska. Na tej podstawie decyzją Sekretarza Generalnego UNESCO z 16.10.2003 r. zostały one wpisane wraz z solidarnościowym zbiorem archiwalnym przechowywanym w warszawskim "Ośrodku Karta" na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Małgorzata Kaliszewskam.kaliszewska@trojmiasto.pl

Miejsca

Narodowe Muzeum Morskie Gdańsk, Ołowianka 9-13

Opinie (63) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:25

Ale po co ładować w to jeszcze kasę ???

13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:31

ciekawe bardzo ciekawe

kto rozpozna falsyfikat gdy oryginały znikły

13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

kto rozpozna falsyfikat gdy oryginały znikły
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:32

Miejsce (1)

Może lepszym miejscem na ustawienie tych tablic byłby plac przy Trzech Krzyżach zaraz przy stoczni lub kościół św.Brygidy przy grobie ks.Jankowskiego, skoro ludziom przeszkadza krzyż przed Pałacem Prezydenckim.

gdańsk-wrzeszcz
13 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Może lepszym miejscem na ustawienie tych tablic byłby plac przy Trzech Krzyżach zaraz przy stoczni lub kościół św.Brygidy przy grobie ks.Jankowskiego, skoro ludziom przeszkadza krzyż przed Pałacem Prezydenckim.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-25 11:55
  
  trzy krzyże powinny być przeniesione do kościoła św Brygidy, ponieważ naruszają swickosć państwa i nie podoba się to p.rezydentowi. palikot ok, urban ok, komoroski ok.
  
  jrk
  13 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  trzy krzyże powinny być przeniesione do kościoła św Brygidy, ponieważ naruszają swickosć państwa i nie podoba się to p.rezydentowi. palikot ok, urban ok, komoroski ok.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 23:11

to powinno być wyryte na kamieniu skalnym i nauczane na religii ! ;P

jw

zub
13 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

jw
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 00:19

Ani jeden z 21 postulatów nie został spełniony .....

i to oczywiście za rządów starego systemu jak w naszych czasach z tym że teraz jest jeszcze gożej....

flis
13 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

i to oczywiście za rządów starego systemu jak w naszych czasach z tym że teraz jest jeszcze gożej....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 09:55

.. trzymajcie je z dala od zadymiarzy, bo je zniszczą!!! (1)

.. tak jak zniszczyli i zaorali cały kraj!!!!

kartofel IV pomrocznej
13 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

.. tak jak zniszczyli i zaorali cały kraj!!!!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-25 11:58
  
  najlepiej by było jakby przenieśli te tablice i trzy krzyże do jakiegoś kościoła. niech tam sobie mohery przed nimi klękają. Palikot ma rację - żyjemy w kraju oszołomów, gdzie rządzą oszołomy.
  
  jrk
  13 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  najlepiej by było jakby przenieśli te tablice i trzy krzyże do jakiegoś kościoła. niech tam sobie mohery przed nimi klękają. Palikot ma rację - żyjemy w kraju oszołomów, gdzie rządzą oszołomy.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 11:30

o losie a ja przeczytałem: Tablice z postulatami w CKM :-)

13 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 14:24

"Solidarność" 30 lat poźniej ... (2)

Największą ! porażką "Solidarności" jest fakt, że zachód, w tym i USA
zamiast kojarzyć błyskawicznie obalenie systemu ze Stocznią i bezkrwawą walką
znanych oraz wielu bezimemnych bohateów Sierpnia '80, łączy obalnie
systemu z.. murem berlińskim, i jeszcze większa porażka to fakt, że
dzisiejsi politycy - guzik mnie obchodzi kolor partii - nie zborili nic aby
wlaczyć o to, żeby skojarzenia zachodu kierowąły się do Stoczni,
a nie na mur..
I niestety nic nie zapowiada zmian/y.. - smutne..

konsument
13 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Największą ! porażką "Solidarności" jest fakt, że zachód, w tym i USA zamiast kojarzyć błyskawicznie obalenie systemu ze Stocznią i bezkrwawą walką znanych oraz wielu bezimemnych bohateów Sierpnia '80, łączy obalnie systemu z.. murem berlińskim, i jeszcze większa porażka to fakt, że dzisiejsi politycy - guzik mnie obchodzi kolor partii - nie zborili nic aby wlaczyć o to, żeby skojarzenia zachodu kierowąły się do Stoczni, a nie na mur.. I niestety nic nie zapowiada zmian/y.. - smutne..
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-25 15:57
  
  o co ci chodzi! (1)
  
  a co mnie obchodzi co z czym kojarzy zachód,popatrz człowieu co my mamy dobrego z tych postulatów po 30 latach ........nic!
  
  13 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a co mnie obchodzi co z czym kojarzy zachód,popatrz człowieu co my mamy dobrego z tych postulatów po 30 latach ........nic!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2010-08-25 22:05
    
    Co mamy ?!!! - wolny ! kraj.
    
    13 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Co mamy ?!!! - wolny ! kraj.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 17:33

JA MUSLE ZE BOLEK POWINIEN MIEC JE W DOMU !!!! TO ON WYMISLIL PLURALIZM SAM WYWALCZYL WOLNOSC I DEMOKRACJE

I WYPEDZIL WOJSKA SOWIECKIE !!!

LECHIA GDANSK
13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

I WYPEDZIL WOJSKA SOWIECKIE !!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 18:31

Kto naprawdę napisał postulaty na sklejce?

Wciska się informację, że to Aram Rybicki i Grzywaczewski napisali na sklejce te postulaty. Tymczasem wypowiadający się na łamach Gazety Gdańskiej z dnia 20 sierpnia br. zapomniani bojownicy Solidarności, konkretnie niejaka pani Alicja Kowalczyk twierdzi, że to nie oni napisali postulaty. Więc kto? Przecież to nie działo się tysiąc lat temu tylko całkiem niedawno, więc chyba można ustalić, jak naprawdę było.

Marek
13 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wciska się informację, że to Aram Rybicki i Grzywaczewski napisali na sklejce te postulaty. Tymczasem wypowiadający się na łamach Gazety Gdańskiej z dnia 20 sierpnia br. zapomniani bojownicy Solidarności, konkretnie niejaka pani Alicja Kowalczyk twierdzi, że to nie oni napisali postulaty. Więc kto? Przecież to nie działo się tysiąc lat temu tylko całkiem niedawno, więc chyba można ustalić, jak naprawdę było.
Regulamin dodawania opinii