W Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia przez miesiąc gościć będzie sztuka ostatniego dziesięciolecia PRL-u. Sztuka niedoceniana, bagatelizowana, skazana na niepowodzenie. Słusznie? Przekonajcie się sami.
Lata osiemdziesiąte to Solidarność, strajki,
Lech Wałęsa, papież Jan Paweł II, generał Jaruzelski, stan wojenny, godzina policyjna, kartki na żywność i benzynę... Wśród skojarzeń związanych z tym okresem naszej historii nie wymienimy sztuki. Ta znajdowała się pod czułą opieką Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (GUKPPiW). Nic dziwnego, że niepokornym, samodzielnie myślącym artystom w oficjalnym, publicznym obiegu brakowało powietrza.
Właśnie prace tych, którzy nie mieścili się w normach ustalanych przez GUKPPiW zobaczymy podczas wystawy "Republika bananowa. Ekspresja lat 80." w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Blisko czterdziestu artystów, których prace (w liczbie ponad 150) zaprezentowane zostaną podczas wystawy, to tylko część tych odważnych, samodzielnych, zbuntowanych twórców, których łączył aktywny sprzeciw wobec ingerencji cenzury w swobodę twórczą. Działali we wszystkich dziedzinach sztuki: organizowali akcje uliczne, happeningi, wiece i manifestacje, malowali, kręcili filmy, pisali manifesty, wiersze i eseje, rzeźbili, robili przedstawienia teatralne, drukowali ulotki, szablony, plakaty, wydawali pisma artystyczne i biuletyny informacyjne. Stworzyli własne, alternatywne społeczeństwo, państwo w państwie, swoją prywatną "republikę bananową".
Tych artystów zepchnięto do podziemia, gdzie nie istniały żadne ograniczenia. Cechowała ich całkowita swoboda, a co za tym idzie odwaga i bezpruderyjność. Ich karnawałowe podejście do życia kontrastowało z szarą rzeczywistością widzianą na ulicach, a ich twórczość nie znalazła zrozumienia w innych środowiskach opozycyjnych wobec władz komunistycznych, choćby wśród przedstawicieli sztuki kościelnej. Umiłowanie życia i wszelkich jego aspektów znalazło odbicie w sztuce, której nie da się nazwać grzeczną, czy poprawną. Zderzenie bezkompromisowego, do bólu szczerego oglądu otaczającego świata z rozbuchaną wyobraźnią zaowocowało oryginalnymi
pracami oraz nowym stylem artystycznym.
By działania indywidualne zyskały większy rezonans społeczny, twórcy często grupowali się w formacje artystyczne, takie jak "Łódź Kaliska" (powstała w 1979), "Pomarańczowa Alternatywa" (1981) "Luxus" (1982), "Gruppa" (1982), "Koło Klipsa"(1983), "Neue Bieriemiennost" (1985), "TOTART" (1986), "Wspólnota Leeeżeć" (1989).
Większość prac uwzględnionych w "Republice bananowej" stworzyli przedstawiciele tych formacji, chociaż uwzględniono również dzieła samodzielnych twórców, którzy wspólnie ze wspomnianymi formacjami kreowali "nową ekspresję" (polnische neue wilde).
Wystawa, którą zobaczymy w CSW Łaźnia, to największy zbiór prac polskiej sztuki lat 80. Kuratorką wystawy jest
Jolanta Ciesielska, współautorka (z
Pawłem Jarockim) scenariusza wystawy, naoczny świadek i uczestniczka wielu wydarzeń prezentowanych na "Republice bananowej". Zebrane przez nią prace stanowią najpełniejszą jak dotąd dokumentację polskiej sztuki przedostatniej dekady XX wieku.
Wystawa będzie otwarta od 5 grudnia do 4 stycznia.
Autorzy prezentowanych prac: Andrzej Awsiej, Mirosław Bałka, Krzysztof Bednarski, Ewa Ciepielewska, Zbigniew Maciej Dowgiałło, Mirosław Filonik, Waldemar Major Fydrych, Anna Gruszczyńska, Ryszard Grzyb, Bożena Grzyb-Jarodzka, Marek Janiak, Paweł Jarodzki, Marek Kijewski, Grzegorz Klaman, Leszek Knaflewski, Jerzy Kosałka, Paweł Kowalewski, Andrzej Kwietniewski, Andrzej Egon Miastkowski, Eugeniusz Minciel, Piotr Młodożeniec, Jarosław Modzelewski, Zdzisław Nitka, Włodzimierz Pawlak, Marek Rogulski, Adam Rzepecki, Stanisław Sielicki, Krzysztof Skarbek, Marek Sobczyk, Paweł Susid, Eugeniusz Szczudło, Andrzej Świetlik, Wojciech Tracewski, Jerzy Truszkowski, Andrzej Makary Wielogórski, Ryszard Woźniak.
Wystawa została zorganizowana przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Artystycznego i współfinansowana jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego "Promocja twórczości".
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
