Po jednym z wykładów o operze, podczas którego pokazywałem odważną inscenizację "Cyganerii" (zamiast XIX-wiecznego Paryża - śmietniki, meliny, budki z hot-dogami, seks, narkotyki) słuchaczka, pani Grażyna, poprosiła o rozmowę.
przeżyć mocne, niekiedy skrajne emocje
42%
zrelaksować się podczas lekkiej rozrywki
58%
Żaliła się, że ma dość ponurych i wulgarnych spektakli, scenografii ułożonej ze szpitalnych łóżek i takich reinterpretacji reżyserskich, że ona gubi się w domysłach już w na początku przedstawienia. A gdy marzy o kolorowej farsie czy operetce, to zaczyna mieć wyrzuty sumienia, że ma plebejskie gusty i, jak to określiła, "niskie wymagania wobec samej siebie". Że jest z nią chyba coś nie tak. Że dzisiejszy teatr nie jest dla niej. I że ze swoimi staromodnymi gustami czuje się jeszcze starzej.
Pani Grażyno! Podejrzewam, że osób z takimi dylematami jest więcej. Proszę więc wybaczyć, że przytaczam tu Pani osobę i dylematy. Ale tak jak pocieszyłem Panią, może uda mi się podnieść na duchu jeszcze kilka osób. I dlatego chciałem dać tu świadectwo.
Wydarzyło się to kilka tygodni temu, podczas próby do prelekcji scenicznej "Opera? Si!", którą obmyślam i prowadzę. Otóż nagle skończyła mi się podłoga. A dokładniej - scena.
Wołając do inspicjenta, że jest za mało światła zrobiłem krok w ciemność najciemniejszą. Lecąc w dół wiedziałem tylko, że rękoma muszę odgarniać metalowe pulpity nut, które mogły mnie pociąć na kilku Snakowskich. I po sekundzie lotu w dół - trach! - leżę na płasko na podłodze orkiestronu Opery Bałtyckiej. Żywy. W jednym kawałku. Acz nieco zamroczony.
A ponieważ nic nie dzieje się przypadkowo, to i w owym wypadku musiał być jakiś sens. Jestem przekonany, że w przepaść orkiestronu z premedytacją wepchnęła mnie jakaś tajemnicza ręka. Jakiś bożek teatru, upiór opery, a może nawet sam św. Genezjusz - o czym mało kto wie, patron aktorów. Ujrzał profana na scenie, prześwietlił moje upodobania, osądził surowo i szturchnął swym metafizycznym paluchem.
Leżę na wznak w orkiestronie i wtem... słyszę głos upiora lub świętego: - Pobłądziłeś, Snakowski. Zaprzedałeś się rozrywce. Farsie, operetce. Produkujesz szmirę jakąś potworną. Widziałem twoją "Divę for rent", sztuczydło, w którym kpisz ze sztuki w żywe oczy. Nabijasz się z opery.
- Ja pobłądziłem?! Przysięgam, że nie! Co złego, że ludzie lubią się śmiać, a ja im na to pozwalam?
- Poważnie trzeba! - grzmi nad moich uchem duch lub święty.
- Ale ja o operze bardzo często mówię serio. Nawet, nie chwaląc się, zdarzają mi się bardzo nudne wykłady, pełne fachowych terminów i muzyki współczesnej, a nawet Wagnera.
- Teatr ma rwać ci trzewia. Kąsać twoje parszywe sumienie, Snakowski. Ma cię zawstydzić. Podnieść poziom adrenaliny. Zmusić do refleksji. Do pokuty. Dlatego pokarałem cię cierpieniem. Żeby odechciało ci się na śmiesznie o operze opowiadać. Te twoje anegdotki, dykteryjki, puszczanie oczka! Obrzydlistwo!
- Ale dlaczego? A jeśli chcę, by teatr był ucieczką? Antidotum na to, co wokół? Słodkim snem, który choć na chwilę daje zapomnienie?
- Nie! - ryknął demon - Teatr ma boleć, jako teraz ciebie boli. Jak nie boli, to znaczy, że nie działa.
- O nie! - przebiegł po mnie dreszcz asertywności - A teatr to niby nie może zaspokajać i potrzebę śmiechu, i potrzebę refleksji? Duchu, mój duchu! Postrzegasz go zbyt jednostronnie. Jesteś jakimś metafizycznym tyranem i nie dam sobie narzucić twoje wizji. Nie słyszałeś, że można "bawiąc uczyć"? Nie, demonie! Nie ulegnę! Uważam, że każda potrzeba, której realizacji szukamy w teatrze, jest godna i szlachetna. Nie odmawiaj prawa do kupienia biletu tym, którzy o życiu wiedzą już więcej niż autor, reżyser i trupa aktorów razem wzięci, którzy poznali o nim niejedną straszną prawdę i chcieliby choć na chwilę o niej zapomnieć. Zresztą to, o czym mówimy, świadczy tylko o dwoistej naturze teatru, który na zmianę zakłada dwie maski: uśmiechniętą i smutną. I w każdej z nich jest mu dobrze. Pozwól więc, by teatr był dla każdego. A teraz - precz, demonie!
I duch czy święty poszedł precz. A ja, stękając, wygramoliłem się z orkiestronu, przyznając memu rozmówcy rację w tym, że teatr czasem boli.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
