Sztuka współczesna bywa trudna do zrozumienia. Artyści nie tworzą, jak kiedyś, dzieł na zamówienie według obowiązującego w danym czasie kanonu piękna. Robią coś zupełnie innego - pytają, szukają i interpretują otaczającą nas rzeczywistość. Tak jak Oliver Walker w swoim projekcie "Mr. Democracy", który do 18 marca można oglądać w CSW Łaźnia. Jaka jest sztuka współczesna i jak ją rozumieć, pytamy artystę i profesora ASP w Gdańsku, Grzegorza Klamana.
Natalia Wiśniewska: Sztuka współczesna to w dużej mierze sztuka zaangażowana. Co to znaczy?Grzegorz Klaman: Definicje zaangażowania są bardzo różne. W tradycyjnej definicji sztuki artysta formuje formalno-estetyczne obiekty i to jest jego celem. W sztuce zaangażowanej natomiast ważny jest kontekst dzieła sztuki. Artysta reaguje na rzeczywistość, ważne jest "tu i teraz". Nie ma recepty na sztukę współczesną, jakiś jasnych wytycznych, co artysta powinien robić. W każdym przypadku trzeba szukać rozwiązań formalnych, proceduralnych, odpowiednich do problemu, wydarzenia czy konceptu, które artysta chce zinterpretować.
Czy sztuka może mieć wpływ na politykę?Oczywiście. Na przykład sztuka propagandowa miała duży wpływ. Dobry plakat propagandowy, który zaliczamy do sztuki współczesnej, ma takie znaczenie, jak każda inna sugestywna forma. Język wizualny, dobre projektowanie, działanie formą - za pomocą tych środków artysta może wpływać na rzeczywistość. Jeśli zaliczymy filmy dokumentalne lub paradokumentalne do sztuki, to one także mają duży wpływ na politykę. Chociażby krytyczne filmy o Bushu i wojnie w Iraku itd.
Mam czasem wrażenie, że w sztuce współczesnej przestają być ważne walory artystyczne. Jak zatem ocenić jej wartość?"Walory artystyczne" to bardzo złożone pojęcie, które nie ma jednej definicji. W przypadku sztuki zaangażowanej jej jakość zależy od dobrania odpowiednich środków do sytuacji. Liczy się jakość formalna i właśnie kompatybilność z rzeczywistością.
Jakie były początki sztuki współczesnej?Zaczęło się od Marcela Duchampa, który do muzeum wstawił pisuar. Wiele osób nie rozumiało tego gestu, nawet niektórzy artyści nie rozumieją go do dziś.
O co chodziło Duchampowi?Aby artyści zaczęli sobie zadawać pytania. Czyli zależało mu na samoświadomości. Kto i po co tworzy sztukę i kto za to płaci, kim są artyści z definicji, kto kupuje dzieła sztuki, jakie są mechanizmy rządzące rynkiem sztuki. Pojawiła się krytyczna świadomość artystów. Wcześniej sztuka była traktowana raczej jako szczególny ekskluzywny towar, często była tworzona na zamówienie. We współczesnej sztuce zaangażowanej to artysta dokonuje wyboru. To od niego i od kontekstu który go stymuluje zależy, co i w jaki sposób tworzy, zajmuje stanowisko lub nie.
Dla odbiorców sztuka współczesna jest często bardzo trudna do zrozumienia...Sztuka współczesna jest taka, jak rzeczywistość. A kto tak do końca rozumie rzeczywistość?
Wystawę Olivera Walkera można oglądać do 18 marca w CSW Łaźnia w Gdańsku. W swoich
pracach artysta interesuje się krytyczną dekonstrukcją polityczno-społecznego systemu, w którym żyjemy. Projekt "Mr Democracy" dotyka kluczowych zagadnień współczesności handlu, globalizacji, demokracji. Wstęp na wystawę kosztuje 5 zł i 3 zł (bilet ulgowy).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
