• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Antygona w półmroku - o spektaklu "Antygona" Teatru Miejskiego

Łukasz Rudziński
29 stycznia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
"Antygona" Teatru Miejskiego zanurzona jest w mroku. To tragedia wypowiadana przez zaciśnięte gardło. "Antygona" Teatru Miejskiego zanurzona jest w mroku. To tragedia wypowiadana przez zaciśnięte gardło.

Gdy okazało się, że w Gdyni spektakl przygotuje tej klasy artysta co Leszek Mądzik, wiadomo było, że zapowiada się w Teatrze Miejskim wydarzenie sezonu. Powrót antycznej tragedii na deski Miejskiego rzeczywiście wypadł bardzo okazale.



Kostiumy Zofii de Ines to małe dzieła sztuki. Strój Kreona (Dariusz Szymaniak) jest czarny, z czerwonym językiem pośrodku, przypominającym strumień krwi płynącej z poderżniętego gardła. Kostiumy Zofii de Ines to małe dzieła sztuki. Strój Kreona (Dariusz Szymaniak) jest czarny, z czerwonym językiem pośrodku, przypominającym strumień krwi płynącej z poderżniętego gardła.
Antygona Agaty Moszumańskiej jest zbolałą cierpiętnicą, od początku pogodzoną ze swoją śmiercią. Antygona Agaty Moszumańskiej jest zbolałą cierpiętnicą, od początku pogodzoną ze swoją śmiercią.
Jedną z najlepszych ról w spektaklu tworzy z epizodu Strażnika Mariusz Żarnecki (po prawej). Jedną z najlepszych ról w spektaklu tworzy z epizodu Strażnika Mariusz Żarnecki (po prawej).
Zarówno scena, jak i widownia pogrążone są w mroku, co utrudnia odnalezienie miejsc na widowni, ale też zapowiada mroczny, tragiczny dramat Sofoklesa, tak chętnie wykorzystywany w szkołach jako wzorcowa tragedia władzy. Po raz pierwszy od kilku lat postawiono w Miejskim na tekst, który lepiej lub gorzej zna każdy widz - niektórzy także z inscenizacji Teatru Miejskiego z 1999 roku w reżyserii Mirosława Kocura, z udziałem niemal wszystkich bardziej doświadczonych aktorów gdyńskiego teatru.

Oparta na micie o tebańskim rodzie Labdakidów "Antygona", uważana jest za starcie dwóch racji - władzy i rodziny. Władzę reprezentuje bezwzględny Kreon, miłość siostrzaną uparta Antygona. On nie chce cofnąć swojego rozkazu, ona uważa, że działając w dobrej wierze ma prawo zlekceważyć rozkaz króla. Finał tego konfliktu dobrze znamy.

Pierwsza scena przedstawiania, preludium właściwej akcji, zapiera dech w piersiach dzięki niesamowitej przestrzeni scenicznej i oprawie plastycznej, z których doskonale znany jest Leszek Mądzik. Przestrzeń spektaklu artysta przełamał na pół dzięki umieszczeniu na scenie filarów, unoszonych niczym most zwodzony, otwierany tuż przed oczami widzów. Te symboliczne wrota dramatu kryjące wewnątrz straszną tragedię, skrywają również las niewielkich nagich kolumn, przypominających oblegane dzisiaj przez turystów ślady dawnej historii - ruiny antycznych pałaców. W nich oglądamy ostatnie chwile Polinika i Eteoklesa - przyczynę konfliktu między Kreonem a Antygoną.

Wszystko w tym spektaklu podporządkowane jest wielkiej tragedii. Nim Antygona wypowie pierwszą kwestię, przestrzeń Dużej sceny Teatru Miejskiego jeszcze raz się zmieni. Podwyższenia, na których ustawiono kolumny zostaną uniesione do góry, a same kolumny z głuchym łoskotem się przewrócą. Oczom widzów ukażą się korzenie pod powierzchnią ziemi, a wszechobecny mrok w królestwie Kreona przypominać będzie mrok Hadesu, do którego wkrótce wysłani zostaną główni bohaterowie...

Prawdziwym majstersztykiem są przepiękne kostiumy Zofii de Ines - strój Kreona jest niezwykle sugestywną zapowiedzią jego cierpienia, bowiem jego czerwony kołnierz przypomina żywą krew, którą przeleje król Teb. Bardzo istotnym komponentem przedstawienia jest także muzyka Marka Kuczyńskiego - intensywna, obecna przez cały czas (podczas premiery przerywana niestety przez problemy techniczne), niemal filmowa, budująca nastrój wydarzenia. Zarówno przestrzeń scenograficzna, kostiumy, jak i muzyka w bardzo dużym stopniu wspomagają aktorów, którym Mądzik odebrał większość środków wyrazu.

Kreon (świetna rola Dariusza Szymaniaka) to człowiek uparty, mocny i donośny jak jego głos, triumfujący nad pozostałymi. Głos staje się najważniejszym atrybutem każdego z aktorów, bo ich ruchy są zredukowane, ograniczone do rytmu i ruchu, dla którego kształt przygotował każdemu Zbigniew Szymczyk (dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy). W dużej mierze dzięki niemu niewielki epizod Strażnika przyprowadzającego Antygonę w wykonaniu Mariusza Żarneckiego staje się najlepszą rolą aktora ostatnich lat. Również Grzegorz Wolf z niewielkiej roli Posłańca czyni jedną z najciekawszych postaci spektaklu.

Nieco w cieniu wymienionych pozostaje tytułowa bohaterka, której Agata Moszumańska dodaje zawziętej determinacji z domieszką bezpretensjonalnego bohaterstwa. Jednak Moszumańska nie dostała szansy, by przeciwstawić Antygonę Kreonowi, bo jej bohaterka albo klęczy nad zwłokami brata, albo już znajduje się w lochu i wita ze śmiercią - jedynie podczas gorącego pojedynku na racje z królem Antygona Moszumańskiej staje się kimś więcej niż zbolałą cierpiętnicą. Inaczej jej siostra Ismena (dobra rola Marty Kadłub) - od początku wycofana, schowana w siebie, pełna wątpliwości, z ulgą przyjmie zwolnienie jej przez siostrę z obowiązku samozagłady.

Jedynym zupełnie chybionym pomysłem Leszka Mądzika jest puszczany z offu głos wieloosobowego chóru. Szóstka aktorów przypomina tłum bezimiennych żałobnic. Odebranie im głosu i puszczenie go z metalicznym pogłosem z offu zamiast wypowiedzi ze sceny, odbiera im autentyczność i zamienia w bezwolne kukły. Szkoda, że kompletnie zagubiony snuje się po scenie Rafał Kowal, którego Koryfej Chóru pomyślany został jako ożywiony wyrzut sumienia Kreona. Bez mocy, w cieniu innych bohaterów pozostaje także Hajmon Macieja Wiznera.

"Antygona" to prosty, wysmakowany wizualnie spektakl, skomponowany przez Mądzika jak obraz malowany na płótnie - pełen półcieni, barw i subtelnej harmonii. Poprzez swój katastroficzny ton łatwo mógłby się osunąć w patos i groteskę, na szczęście jego twórcom udało się tego uniknąć. Bardzo klasyczne odczytanie tekstu Sofoklesa, zaprezentowanego w stylowych kostiumach, wydobywa z tej tragedii właśnie cierpienie i tragedię. Jej intensywność zostaje w pamięci jeszcze długo po wyjściu z teatru.

Spektakl

8.6
42 oceny

Antygona

spektakl dramatyczny

Miejsca

Spektakle

Opinie (17)

  • sepleniące córki Edypa (2)

    Podzielam główne spostrzeżenia recenzenta. Kostiumy, bardzo mocna strona przedstawienia. Jedynie Tejrezjasz, moim zdaniem, nie został konsekwentnie kostiumem wystarczająco zdefiniowany.Muzyka i oszczędny "znakowy" ruch (choreografia) doskonałe.
    Wizualnie przedstawienie jest wielkiej urody.
    Szkoda tylko, że obie aktorki tak strasznie seplenią.
    Polecam Gdańszczanom wizytę w Teatrze Miejskim w Gdyni, bo nie wątpię, że Gdynianie powinni walić drzwiami i oknami. Studenci i licealiści (indywidualnie, nie grupowo) powinni przedstawienie obowiązkoswo zaliczyć.

    • 20 3

    • Panie wojtek (1)

      podobno z Gdańska. A pan to powinieneś zaliczyć przyśpieszony kurs z zasad polskiej pisowni.

      • 0 1

      • chętnie, ale tylko jeśli Pan udzieli mi korepetycji

        bo najprawdopodobniej nie zna Pan nikogo lepszego od siebie samego.

        • 1 1

  • refleksja (3)

    Należy się nam rzetelna recenzja. Proszę napisać, że jest to spektakl NA PODSTAWIE dramatu Sofoklesa, bo Mądzik wybrał tylko część tekstu, a wszystko to przypomina mi TEATR JEDNEGO WIDZA. Czyżby nadchodziła kolejna klapa artystyczna w Teatrze Miejskim? Czy nawet klasycznego dramatu nie można poprawnie wystawić? Wstyd...

    • 7 19

    • Scena Plastyczna

      Tak nazywa się Teatr Leszka Mądzika w Lublinie. Granie oszczędnie aktorami i śwatłem w przytłaczającej mrocznej scenerii to jego stempel. Po tym poznałabym jego produkcje nawet nie wiedząc, że to Leszek. On najchętniej wcale nie wprowadzałby słowa :) Ale to w końcu teatr dramatyczny więc nie da się - dlatego okroił text do 1h 10.
      Spektakl nietypowy jak na typowy teatr, pozbawiony oczekiwanej bieli ze złotymi liśćmi laurowymi i akantami.
      Całość pozostawia wrażenie nasycenia tragedią poprzez mrok, ciemne barokowe stroje po stronie "władzy", a jasne po stronie "ludu", umiejętnie rzucane światło.
      No, i "markowy" wstęp - wygibasy cielesne w grobowcu :)
      Myślę - choć nie taki był zamiar - że młodzież bardziej przełknie obowiązkową lekturę.
      Wszystkim innym polecam ze względu na świetne rozwiązania scenograficzne (ruchome elementy też) natomiast gra niektórych aktorów ..... hmm....

      • 7 2

    • Poprawnych wystawień Antygony było mnóstwo, tam dramat był rozgrywany w słowach a tu wszystko gra- scenografia, kostiumy, muzyka, ruch, światło. Fantastycznie.

      • 5 3

    • autonomiczne dzieło teatralne zawsze jest tylko "na podstawie"

      Całego Sofoklesa? To chyba tylko w Atenach na dionizjach.
      Całego Hamleta, tylko w The Globe w Londynie.
      Dzisiejszy teatr jest już dziełem autonomicznym a nie odtwórczym.
      Wspaniałość przedstawienia Mądzika polega na tym co On odczytał w dziele Sofoklesa. Tym sie z nami dzieli. Po Sofoklesa sięgamy na półke z książkami i ... uruchamiamy własną wyobraźnię.

      • 4 3

  • Jestem zachwycona

    Dawno nie widziałam tak wspaniałej inscenizacji. Tutaj tekst jest tylko częścią, nie najważniejszą, dzieła. Scenografia, kostiumy, ruch, muzyka i światło z tekstem tworzą tak porywającą całość że dech zapiera. Na pewno pójdę jeszcze raz i polecę każdemu. Wielki szacunek dla wszystkich twórców.

    • 13 9

  • Nie ulega wątpliwosci , że Leszek Mądzik jest świetnym reżyserem (1)

    I wycisnął z tej tuby co się dało. Ale reklama przedstawienia w miejscowej tv jest nie do przyjęcia " Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek i Teatr Miejski zapraszają........." . Rozumiem ,że teatr może zapraszać na własny spektakl ale po co mieszać w to Łukaszenkę .

    • 10 12

    • No to masz frendzel

      odpowiedź na pytanie na co m. in. co roku Gdynia wydaje kilkanaście milionów złotych. Słynny gdyński PiaRd. Już nie mogę się doczekać spotu : Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek zaprasza gdynian do sprzątania psich kup.

      • 2 2

  • świetny pomysł z Antygoną teraz tylko Urząd każe iść szkołom do teatru i będzie kasiorka

    ................

    • 11 4

  • Teatr jest całością. Wyrafinowana scenografia to za mało. Ja oczekuję przede wszystkim dobrego aktorstwa, a tego nowe gwiazdy Babickiego niestety nie są w stanie zapewnić. Ale jako dwór Szczurka jego teatr sprawdza się doskonale.

    • 7 4

  • Opinia.

    Osobiście podpisuje się pod recenzją spektaklu Pana Łukasza Rudzińskiego. Fantastyczny pomysł na przedstawienie "Antygony". Jeśli ktoś z aktorów nie do końca poradził sobie ze swoja rolą, to może właśnie dlatego, że była perfekcyjnie dobra muzyka, perfekcyjnie dobra scenografia, perfekcyjnie dobre stroje i od aktorów oczekiwaliśmy także perfekcyjnie dobrej gry. Dla mnie jako widza nikt nie zagrał źle, raczej wszyscy zagrali bardzo dobrze, a niektórzy perfekcyjnie dobrze. Nie zgadzam się ze wszystkimi malkontentami wpisanym powyżej, ale wiem, że tacy będą zawsze. Zachęcam wszystkich do obejrzenia Antygony, nie będą to stracone pieniądze ani stracony czas.

    • 10 4

  • smutne to wszystko

    muzyka była dobra - reszta mierne i bez teatru

    • 7 8

  • udany spektakl

    Nie jestem zaskoczona - Mądzik to klasa. Aktorzy Miejskiego jako tako - najlepiej faktycznie Szymaniak oraz Grzesiu Wolf i Mariusz Żarnecki. Wizualnie świetny spektakl. Inscenizacja bardzo zachowawcza, wręcz lekturowa, ale ogląda się naprawdę dobrze. A chór to nieporozumienie - szkoda aktorów na takie zabawy.

    • 7 1

  • Sofokles zmądzikowany...

    Ciemności i ludzkie atrapy w ruchu...Aktorzy nie dorośli do doskonałości posłusznych marionet i gdzieś przepadli. Zostało coś "z domieszką bezpretensjonalnego bohaterstwa"...Ech, to radosne recenzowanie Rudzińskiego Łukasza ! Kasza.

    • 4 7

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Z którymi inicjatywami kulturalnymi jest związana ERGO Hestia?

 

Najczęściej czytane