Zło się rozprzestrzenia powoli - o "Czarownicach z Salem" Teatru Wybrzeże

Łukasz Rudziński

25 kwietnia 2013 (artykuł sprzed 11 lat)

Opinie (33)

Po kilku ciekawszych rolach w spektaklach komediowych Mirosław Baka wraca do najwyższej formy także w repertuarze poważnym. Rola Johna Proctora w jego wykonaniu to niemal hamletowski dramat męskiej dumy, namiętności i powinności.

Gdzie się kończy z pozoru niewinna zabawa, a zaczyna zło? O tym, że władza, duma i uprzedzenie oraz żarliwy fanatyzm prowadzić mogą innych na śmierć, przekonują "Czarownice z Salem" Teatru Wybrzeże. Na Dużej Scenie powstał bardzo mocny w wyrazie i precyzyjnie zbudowany, udany spektakl na temat istoty ludzkiego zła.

"Czarownice z Salem" rozgrywają się w interesującej, umownej scenerii, na scenie wyłożonej ziemią, na której siłą ludzkich mięśni przesuwana jest miniscena. Przez całe przedstawienie na fortepianie na żywo gra Marcin Mirowski.

Raz wystraszone, wrażliwe dziewczynki, innym razem drapieżne, rozerotyzowane kobiety. Kreacja zbiorowa "świętych" dziewczynek z Salem zasługuje na uwagę także z powodu ciekawej choreografii.

Przejmującą, pełnowymiarową i dojrzałą kreację liderki nawiedzonych dziewczyn buduje Katarzyna Dałek.

Zasłużone oklaski podczas spektaklu premierowego.

Co najbardziej kształtuje ludzki charakter?

motywacje, jakimi się kierujemy okoliczności, w jakich się znajdujemy ludzie, których poznajemy własne życiowe doświadczenia i konieczność wyboru

Właściwie przedstawienie wyreżyserowane przez Adama Nalepę (z powodzeniem wystawiał wcześniej w Wybrzeżu "Blaszany bębenek" Grassa, "Kamień" Mayenburga czy "Nie-Boską Komedię" Krasińskiego) nie mówi nam o świecie niczego nowego. Trudno za odkrywczą uznać diagnozę, że władza uzależnia i deprawuje, nieodwzajemniona miłość może mieć siłę niszczącą, a fanatyzm niebezpiecznie przybliża fanatyków-oskarżycieli do czynów zarzucanych oskarżonym. Jeśli własne uprzedzenia podsycone zostaną lękiem i psychozą tłumu, to o tragedię nietrudno. Taka wydarzyła się przeszło 420 lat temu w Salem, gdzie skazano na śmierć i powieszono 19 osób oskarżonych o uprawianie magii. A jednak spektakl Teatru Wybrzeże wstrząsa i bardzo sugestywnie, choć momentami nieco naiwnie, obrazuje siłę manipulacji.

Cała Duża Scena Wybrzeża wyłożona jest ziemią, która z czasem coraz bardziej przypomina błoto. Reżyser nie ukrywa ścian teatru, aktorzy grają na bardzo dużej przestrzeni bardziej przypominającej plan filmowy niż klasyczną scenę (cierpi na tym głos, który czasem, zwłaszcza jak aktorzy grają tyłem do widzów, rozprasza się, przez co część kwestii w dalszych rzędach widowni jest słabo słyszalna). Filmowo zbudowana scenografia Macieja Chojnackiego składa się z kilku elementów, z których najważniejszym jest ruchoma miniscena, przesuwana przez zespół ekipy technicznej w towarzystwie muzyki rockowej i świateł stroboskopowych. Z prawej strony sceny kilkanaście aluminiowych rur w zależności od potrzeb posłuży za dzwon kościelny, las lub rekwizyt tańca erotycznego w wykonaniu nawiedzonych dziewczyn.

Nastrój potęguje potężna materiałowa zasłona w tle, podświetlana różnokolorowymi światłami oraz muzyka. Na scenie postawiono fortepian, na którym gra autor muzyki Marcin Mirowski (świetna warstwa brzmieniowa przedstawienia, bardzo bogata dźwiękowo, budująca nastrój grozy i napięcia).

Kolejny raz Nalepa dał popis wyśmienitej współpracy z aktorami. Drugą z rzędu świetną (po roli Pauli w "Amatorkach") kreację tworzy Katarzyna Dałek jako Abigail Williams - z jednej strony wyrachowana, zimna i zepsuta prowodyrka pogromu czarownic, z drugiej pełna namiętności, szaleńczo zakochana dziewczyna. Po latach bez wielkich kreacji dramatycznych w szczytowej formie jest Mirosław Baka, który w roli nieszczęsnego ukochanego Abigail - Johna Proctora - opowiada właściwie osobną historię męskiej siły i słabości, której powodem są, a jakżeby inaczej, kobiety.

Po raz pierwszy w pełnej krasie w Wybrzeżu zobaczyć można potencjał aktorski Sylwii Góry-Weber. Rola demonicznej Tituby (świetna scena jej przesłuchania przez sąd) pozwala jej rozwinąć skrzydła - zaskakuje nie tyle jej drapieżność (znana choćby z produkcji offowych), co intrygujący, "brudny" wokal, podczas wykonywania standardów muzyki rockowej. Bardzo ciekawie też wypada nestorka Wybrzeża - Krystyna Łubieńska w roli 14-letniej Ruth Putnam. W dramatycznych epizodach wyróżnia się również Katarzyna Z. Michalska czyli "nawiedzona" Mary Warren. Zresztą, aktorsko wszystko jest w "Czarownicach..." dokładnie poukładane (ciekawa rola drugiego planu Macieja Szemiela jako służbisty-żandarma Clinta Cheeversa). Szkoda tylko, że reżyser nie miał specjalnie pomysłu na pełne obłudy i fałszu małżeństwo Putnamów, więc Magdalena Boć i Krzysztof Matuszewski zmuszeni są odgrywać płaskie, jednowymiarowe postaci, choć oboje nie raz udowodnili, że stać ich na znacznie więcej.

Adam Nalepa nie prowadzi jednak spektaklu jednoznacznie w kierunku zgrabnej, niemal filmowej historii (momentami, w drugim akcie, zbliżonej wręcz do "Quo vadis"), choć w duecie z dramaturgiem Jakubem Roszkowskim tworzy prawdziwe sceny-perełki (jak rozmowa Johna i Elisabeth Proctor z Mary Warren, czy spotkanie Abigail i Johna), na miarę tak wybitnych spektakli jak opolska "Matka Joanna od Aniołów" w reż. Marka Fiodora czy lubelscy "Bracia Kamarazow" w reż. Janusza Opryńskiego. Zaraz jednak iluzja opowieści rozbijana jest zerwaniem akcji dramatycznej, wprowadzeniem ekipy technicznej na scenie, "wyjściem z roli" aktorów, songami wykonywanymi przez Sylwię Górę-Weber czy fragmentami tekstu czytanymi przez Krystynę Łubieńską.

Zdarzają się tu sporadycznie inscenizacyjne pomyłki (zbyt długa scena sądu na początku drugiego aktu, wspomniane fragmenty czytane przez Łubieńską), jednak to spektakl perfekcyjnie przygotowany, gruntownie przemyślany i przede wszystkim bardzo dobrze wykonany. A Teatr Wybrzeże znów ma przedstawienie, o którym głośno będzie również poza Trójmiastem.

Zdjęcia: Zło się rozprzestrzenia powoli - o "Czarownicach z Salem" Teatru Wybrzeże

14 Zobacz zdjęcia

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Spektakl

8.4

123 oceny

Czarownice z Salem

spektakl dramatyczny

Miejsca

Teatr Wybrzeże Gdańsk, Świętego Ducha 2

Spektakle

Czarownice z Salem

Opinie (33)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-25 07:52

(2)

świetne przedstawienie.

abc
11 lat
- 39 3
Twoja opinia

Zmień treść

świetne przedstawienie.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-04-25 08:06
  
  czarownice z Salem (1)
  
  Ciekawy spektakl,swietnie zagrany z jednym duzym "ale"niestety w wiekszosci tekst wypowiadany przez aktorow byl NIESLYSZALNY !!! Szkoda
  zbw
  
  zbw
  11 lat
  - 5 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ciekawy spektakl,swietnie zagrany z jednym duzym "ale"niestety w wiekszosci tekst wypowiadany przez aktorow byl NIESLYSZALNY !!! Szkoda zbw
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-05-01 15:35
    
    hahaha! jak można ocenic spektakl, kiedy nie słychać było co mówia aktorzy? załosne ale prawidziwe...
    
    11 lat
    
    1 4
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    hahaha! jak można ocenic spektakl, kiedy nie słychać było co mówia aktorzy? załosne ale prawidziwe...
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-27 23:06

Brawo!

Uwielbiam teatr, od kilkunastu lat chodzę, znam więc w zasadzie cały repertuar Wybrzeża.
Zdarza sie więc, trafić na sztuki "nietrafione".
Czarownice zdecydowanie na plus, zostaną w pamięci. Polecam!

sunREmo
11 lat
- 8 0
Twoja opinia

Zmień treść

Uwielbiam teatr, od kilkunastu lat chodzę, znam więc w zasadzie cały repertuar Wybrzeża. Zdarza sie więc, trafić na sztuki "nietrafione". Czarownice zdecydowanie na plus, zostaną w pamięci. Polecam!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-27 01:16

Kawał świetnego teatru

Widzieliśmy to wczoraj. Znakomite. Świetnie zagrane, dobrze reżyserowane, wyważone i mądre przedstawienie.
Znam spektakl warszawski sprzed lat. Ten jest myślę lepszy, nawet mądrzejszy. Gratulacje!

Gdańszczanin z wyboru
11 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Widzieliśmy to wczoraj. Znakomite. Świetnie zagrane, dobrze reżyserowane, wyważone i mądre przedstawienie. Znam spektakl warszawski sprzed lat. Ten jest myślę lepszy, nawet mądrzejszy. Gratulacje!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-26 18:09

Poszłam na "Czarownice" ze względu na Bakę

Mam jedno kryterium wyboru sztuk, które oglądam w Teatrze Wybrzeże- chodzę przede wszystkim na te, w których gra Baka- wiem, ze będą na wysokim poziomie. Na "Czarownice..." poszłam przed premierą, przed wszelkimi recenzjami i...nie zawiodłam się. Jedno z najlepszych przedstawień ostatnich lat.Gratulacje dla całego zespołu. A Pan Baka... :)

11 lat
- 6 3
Twoja opinia

Zmień treść

Mam jedno kryterium wyboru sztuk, które oglądam w Teatrze Wybrzeże- chodzę przede wszystkim na te, w których gra Baka- wiem, ze będą na wysokim poziomie. Na "Czarownice..." poszłam przed premierą, przed wszelkimi recenzjami i...nie zawiodłam się. Jedno z najlepszych przedstawień ostatnich lat.Gratulacje dla całego zespołu. A Pan Baka... :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-25 11:11

Zło się rozprzestrzenia powoli - przy bierności ludzi dobrych !!!! (3)

precz z Tuskiem i PO
11 lat
- 11 22
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-04-26 16:34
  
  chyba najbardziej wam przeszkadza: "precz z Tuskiem i PO", bo to jest to pełzające zło
  
  precz z Tuskiem i PO
  11 lat
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-04-25 11:29
  
  dziekuję (1)
  
  dziękuję autorowi powyższego komentarza, zobaczyłem 4 pozytywne opinie pod rząd i byłem przekonany, że przekierowało mnie na jakiś inny portal z trojmiasto.pl
  
  Michau
  11 lat
  - 16 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  dziękuję autorowi powyższego komentarza, zobaczyłem 4 pozytywne opinie pod rząd i byłem przekonany, że przekierowało mnie na jakiś inny portal z trojmiasto.pl
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-04-26 00:49
    
    kolejny komentarz już zje.. wykonanie spektaklu, czemu więc się czepiasz jak ktoś powie prawdę natury ogólnej?
    
    11 lat
    
    3 3
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-26 14:59

powalający głos Weber i świetna Michalska!

11 lat
- 8 2
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-26 11:38

rewelacja

rewelacja, scenografia niesamowita, połowa sukcesu sztuki.

mag
11 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

rewelacja, scenografia niesamowita, połowa sukcesu sztuki.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-26 09:22

Świetny spektakl

Bardzo mi się podobał. Scena jest nietypowa, świetnie przygotowana. Nastrojowa muzyka pana Marcina nadaje tajemniczego, groźnego charakteru, który potęguje uczucie grozy. Aktorzy też wypadają świetnie - odniosłem nawet wrażenie, że pan Baka jest zbyt charyzmatyczny do tej roli ("zwykły farmer"), choć z drugiej strony swoją grą i głosem doskonale oddawał dylematy swojego bohatera. Pani Kasia - przekonująca, piękna - aż miło się ogląda :) Reszta ekipy też zasługuje na pochwały - brawo!

neptun
11 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo mi się podobał. Scena jest nietypowa, świetnie przygotowana. Nastrojowa muzyka pana Marcina nadaje tajemniczego, groźnego charakteru, który potęguje uczucie grozy. Aktorzy też wypadają świetnie - odniosłem nawet wrażenie, że pan Baka jest zbyt charyzmatyczny do tej roli ("zwykły farmer"), choć z drugiej strony swoją grą i głosem doskonale oddawał dylematy swojego bohatera. Pani Kasia - przekonująca, piękna - aż miło się ogląda :) Reszta ekipy też zasługuje na pochwały - brawo!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-26 06:49

W końcu normalny spektakl w wykonaniu trójmiejskich aktorów. Super reżyseria. A nagość pokazana subtelnie i chyba nie przzeszkadza w odbiorze (szczególnie po ostatnio oglądanych spektaklach w TW). Brawo. Jestem też na tak.

ja
11 lat
- 15 0
Twoja opinia

Zmień treść

W końcu normalny spektakl w wykonaniu trójmiejskich aktorów. Super reżyseria. A nagość pokazana subtelnie i chyba nie przzeszkadza w odbiorze (szczególnie po ostatnio oglądanych spektaklach w TW). Brawo. Jestem też na tak.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-04-25 15:25

zaskakująca recenzja

Autor jakby chciał zganić, ale z jakiegoś powodu musi chwalić.

Bloom
11 lat
- 7 9
Twoja opinia

Zmień treść

Autor jakby chciał zganić, ale z jakiegoś powodu musi chwalić.
Regulamin dodawania opinii