Warszawa da się lubić. Wywiad z Jackiem Dehnelem

Borys Kossakowski

10 kwietnia 2011 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (84)

- "Montelansino" wymierzone jest "w warszawkę". A to już słabe i zakompleksione - uważa Jacek Dehnel.

- Niektórzy odmienność uwielbiają i doceniają. Ale jest silna grupa "plemiennych", którzy chcą, żeby wszystko było tak, jak oni uznają za stosowne, bo "tak jest normalnie" - mówi Jacek Dehnel, gdański poeta i prozaik, laureat nagrody Kościelskich, Paszportu Polityki i Splendor Gedanensis. Dwukrotnie nominowany do nagrody Nike. Mieszka w Warszawie. Właśnie ukazała się jego najnowsza powieść pt. "Saturn".

Jacek Dehnel w ostatnich dniach odwiedził Trójmiasta podczas kilku spotkań promujących jego najnowszą książkę pt. "Saturn". Nz. spotkanie w bibliotece przy ul. Jagiellońskiej w Gdańsku.

Borys Kossakowski: Chodziliśmy do tego samego ogólniaka - "Piątki" w Oliwie. Jak go wspominasz?

Jacek Dehnel: Bardzo dobrze. Przyzwoita szkoła przede wszystkim nie przeszkadza w edukacji. I "Piątka" nie przeszkadzała.

Już wtedy twoimi nieodłącznymi towarzyszami były laska i cylinder. Ludzie mówili, że zadzierasz nosa. Zadzierałeś?

Oj, jak ci pamięć zabawne figle płata. Starość nie radość, Borysie. Nie miałem wtedy ani cylindra, ani laski. A co ludzie mówili czy mówią, to sprawa ludzi, nie moja.

Może faktycznie mnie poniosło z tym cylindrem. Dlaczego ludzi wkurzają inni, odmienni? Skąd napisy w stylu: "Wrzeszcz nie lubimy obcych"?

Niektórzy odmienność uwielbiają i doceniają. Ale jest silna grupa "plemiennych", którzy chcą, żeby wszystko było tak, jak oni uznają za stosowne, bo "tak jest normalnie". To z reguły słabe charaktery, które potrzebują silnej, homogenicznej grupy, w której będą miały wsparcie - grupa za nich myśli, grupa rozwiązuje ich dylematy i głosi jedyne słuszne prawdy. Zasklepiają się w swoich "oczywistych oczywistościach" i szukają wzajemnie ich potwierdzenia. Odmienność ich z tego bezpiecznego poczucia wytrąca, więc reagują agresją. We Wrzeszczu, oczywiście, ten napis jest dodatkowo jeszcze groteskowy, bo ludzie, którzy tam mieszkają, są w dramatycznej większości obcy, napływowi. Im bardziej wątpliwy status, tym większy strach przed obcością.

Byłeś cudownym dzieckiem, chwalony przez dyrekcję, wysoka średnia. Wielu takich wzorowych uczniów ma problemy z wejściem w dorosły świat - do matury wszystko przychodziło łatwo i bez problemu. Nagle pojawiają się schody. Jakie są twoje doświadczenia?

Nie mam poczucia, żeby w życiu istotne sprawy przychodziły mi "bez problemu", a okres dojrzewania wspominam jako jeden z najtrudniejszych w życiu. Powiedziałbym nawet, że w czasie studiów było mi w sumie łatwiej i przyjemniej niż wcześniej. Przez pięć lat, które upłynęły od mojego debiutu do drugiej książki, usilnie pracowałem, nie bacząc na to, że mimo wielu prób nie znalazłem wydawcy. I kiedy przyszło co do czego, miałem całą stertę tekstów w szufladzie i, co ważniejsze, kilka lat rozwoju literackiego za sobą.

Znam cię jako miłośnika muzyki klasycznej. W swoich wierszach chętnie sięgasz po zjawiska popkulturowe - słuchasz tzw. muzyki popularnej?

Nie ma czegoś takiego jak jednorodna muzyka popularna. Są różne muzyki popularne - niektóre bardziej, niektóre mniej. Czy Rufus Wainwright, The Pierces, Adele, Antony and the Johnsons to muzyka popularna? Zapewne. Ale to nie Lady Gaga, Bieber albo Shakira. Albo Krzysztof Krawczyk i Bajer Full. I między tymi poziomami i typami popularności też są rozmaite przesunięcia, przejścia, awanse i upadki. Słucham rozmaitości - bez sztywnych ram czasowych czy stylowych.

Okiem gdańszczanina w Warszawie: Jak wypada "Montelansino" w porównaniu z "Projektem Warszawiak"?

Mało mnie rajcują te terytorialne ambicje, ale przyjrzyjmy się sprawie. Hm, punkt wyjścia jest zupełnie inny. "Projekt Warszawiak" to szeroko skrojony zamysł, docelowo - cała płyta. Pierwsza piosenka to stary szlagier ze znakomitym tekstem, który siedzi głęboko w tradycji miasta. Wydobycie go i błyskotliwe oszlifowanie na nowo, w nietypowy sposób, odzierający go z warsiaskio-praskiej cepelii, było świetnym pomysłem. W wersji trójmiejskiej widzę tylko jakąś odpowiedź na warszawski klip, coś w rodzaju peerelowskiego "Turnieju Miast".

A co sądzisz o tekstach?

Oryginalny jest swojski, wymierzony po prostu "w obcych, którzy stolicy nie lubią". Trójmiejski wymierzony jest "w warszawkę". A to już słabe i zakompleksione, w końcu "Projekt Warszawiak", jeśli w kogoś boksuje konkretnie, to wyłącznie w Hitlera. Problem polega, z grubsza, na dwóch rzeczach. Po pierwsze "Projekt Warszawiak" jest twórczy, a "Montelansino" jest tylko jego klonem; po drugie - Gdańsk po prostu, z powodów historycznych, nie ma swojej gwary, swojego knajackiego folkloru. Niby jest gdański Bówka, ale to jest, w gruncie rzeczy, kulturowa proteza, postać należąca do miasta, które nie istnieje, bo jego mieszkańców wypędzono.

Jak ci jest w Warszawie? Nie brakuje ci morskiej bryzy, krzyku mew? Morskiej piany i wysmażonych ciał na plaży?

Bardzo mi w Warszawie dobrze. Lubię to miasto, uważam, że znakomicie się w nim mieszka, że bardzo dużo oferuje; przez tych jedenaście lat Warszawa zmieniła się diametralnie i wciąż zmienia, cały czas na lepsze. Począwszy od wielkich rozwiązań komunikacyjnych, projektów, i tak dalej, a kończąc na zupełnie prywatnych sprawach: dobrej piekarni, wianuszku miłych knajpek w okolicy i tak dalej.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wywiady

Adam Orzechowski: Teatr jest ciągle dużym wyzwaniem (16 opinii)
"To człowiek czyni zło i to człowiek przymusza innych do robienia zła" (29 opinii)
Niedługo jej produkcja pojawi się w Muzycznym. Płoszajska o kulisach pracy reżysera (6 opinii)

Opinie (84) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-04-12 17:14

Trudno nie chwalić "warszwskiego okienka kasowego" z którego pobiera się cylkiczne wypłaty

Pan Jacek ze swoją"szpadą na chłopców" ukrytą w gustownej lasce zapewne skuteczniej rusza na łów Marszałkowską czy Nowym Światem, mając przed sobą pełen przegląd ambitnych młodzieńców z całego kraju,niźli robiłby to w marynarskiej Gdyni,post stoczniowym Gdańsku,czy grajdołkowatym Sopocie.
Warto też zaskarbic sobie sympatię tamtejszych miejscowych co by skromnemu chłopakowi z Gdyni(?) nie przefasonowali sztywnego od natłoku wrażeń cylindra,chwaląc ich żenującą i prostacką ,bynajmniej nie oryginalną produkcję bezlitośnie zerzniętą z Grzesiuka.Bywając w Trójmieście od przypadku do przypadku,tak jak mniej wiecej skaczą małpy po gałęziach z wyżyn swej estetyki krytykuje projekt trójząb -rzeczywiście nie jakiś najcudowniejszy ale i tak lepszy od warszawskiego współczesnego bełkotu troglodytów-jako wtórny i nieciekawie napięty.
Warto jednak zauważyć ze w trójmiejskiej produkcji jest lekkość,niezła oprawa plastyczna,satyra i humor brak za to pałek,psów obronnych,łysych neandertali.
Co do elementów napływowych to większość warszawiaków pewnie nawet się tam nie urodziła w przeciwieństwie do mieszkańców Wrzeszcza

Diana d`Uxelles księżna de Mofrinies
13 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

Pan Jacek ze swoją"szpadą na chłopców" ukrytą w gustownej lasce zapewne skuteczniej rusza na łów Marszałkowską czy Nowym Światem, mając przed sobą pełen przegląd ambitnych młodzieńców z całego kraju,niźli robiłby to w marynarskiej Gdyni,post stoczniowym Gdańsku,czy grajdołkowatym Sopocie. Warto też zaskarbic sobie sympatię tamtejszych miejscowych co by skromnemu chłopakowi z Gdyni(?) nie przefasonowali sztywnego od natłoku wrażeń cylindra,chwaląc ich żenującą i prostacką ,bynajmniej nie oryginalną produkcję bezlitośnie zerzniętą z Grzesiuka.Bywając w Trójmieście od przypadku do przypadku,tak jak mniej wiecej skaczą małpy po gałęziach z wyżyn swej estetyki krytykuje projekt trójząb -rzeczywiście nie jakiś najcudowniejszy ale i tak lepszy od warszawskiego współczesnego bełkotu troglodytów-jako wtórny i nieciekawie napięty. Warto jednak zauważyć ze w trójmiejskiej produkcji jest lekkość,niezła oprawa plastyczna,satyra i humor brak za to pałek,psów obronnych,łysych neandertali. Co do elementów napływowych to większość warszawiaków pewnie nawet się tam nie urodziła w przeciwieństwie do mieszkańców Wrzeszcza
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-04-12 21:54

modnie jest byc gejem gdy talentu brak (2)

watpie czy ten pan w ogole robi to z kolegami. po prostu chcial byc modny.

i tyle
13 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

watpie czy ten pan w ogole robi to z kolegami. po prostu chcial byc modny.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-04-13 09:40
  
  pozwoliłem sobie przekleić ten komentarz na Facebook (1)
  
  żeby cieszył nie tylko mnie, ale i moich kolegów. I koleżanki.
  
  Jacek Dehnel
  13 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  żeby cieszył nie tylko mnie, ale i moich kolegów. I koleżanki.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-04-14 00:13
    
    bardzo prosze
    
    kto z kultura to ja do niego z tym samym.
    
    i tyle
    13 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    kto z kultura to ja do niego z tym samym.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-04-13 09:54

hmmm (3)

wywiad rzeczywiscie rodem z Gali. Komentarze w duzej wiekszosci ponizej krytyki. Wzruszylo mnie szczegolnie pokolenie przymusowego poboru:))) Poziom absurdu niesamowity:) Pozdrawiam pana Jacka za cierpliwosc i dystans

Jakub
13 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

wywiad rzeczywiscie rodem z Gali. Komentarze w duzej wiekszosci ponizej krytyki. Wzruszylo mnie szczegolnie pokolenie przymusowego poboru:))) Poziom absurdu niesamowity:) Pozdrawiam pana Jacka za cierpliwosc i dystans
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-04-13 10:00
  
  Cierpliwość to moje drugie imię, a dystans - trzecie ;) (2)
  
  Jacek Dehnel
  13 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-04-13 10:50
    
    a pierwsze? nijakosc? mialkosc? (1)
    
    cierlpiwi to musza byc czytelnicy tych ksiazek zeby sie nie zaudzic gdy sprobuja oprocz kupowania jeszcze je czytac. Podejrzewam ze dlatego tak wyglada ten wywiad. Wywiadujacy zwyczajnie nie mogl przebrnać.
    
    13 lat
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    cierlpiwi to musza byc czytelnicy tych ksiazek zeby sie nie zaudzic gdy sprobuja oprocz kupowania jeszcze je czytac. Podejrzewam ze dlatego tak wyglada ten wywiad. Wywiadujacy zwyczajnie nie mogl przebrnać.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2011-04-14 10:00
      
      a tak z ciekawości
      
      Wiele ich Pan czytał, Podejrzliwy Anonimie? ;)
      
      Jacek Dehnel
      13 lat
      
      1 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Wiele ich Pan czytał, Podejrzliwy Anonimie? ;)
      Regulamin dodawania opinii