• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Pierwszy dzień lata i Noc Kupały

km
21 czerwca 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 
W noc kupały czy noc świętojańską panny przygotowują wianki, ale raczej nie po to by je puszczać na wodzie. W noc kupały czy noc świętojańską panny przygotowują wianki, ale raczej nie po to by je puszczać na wodzie.

Od wtorku mamy astronomiczne lato, czyli najdłuższy dzień w roku, a po zachodzie słońca rozpocznie się najkrótsza noc w roku i tym samym dawne pogańskie święto - Noc Kupały. Czy ktoś będzie jeszcze szukał kwiatu paproci?



Czy świetujesz Noc Kupały lub Noc Świętojańską?

We wtorek o godzinie 00.34 Słońce przeszło przez punkt Raka i tym samym na półkuli północnej rozpoczęło się astronomiczne lato. Natomiast noc z wtorku na środę (21 na 22 czerwca) będzie najkrótsza w roku. Choć dla wielu z nas nie ma to już znaczenia, po zmroku rozpoczyna się dawne słowiańskie święto - Noc Kupały. Nie jest ono tym samym, co Noc Świętojańska, choć przez wieki splotły się niemal nierozerwalnie. Noc Świętojańską obchodzimy bowiem w wigilię św. Jana, czyli w nocy z 23 na 24 czerwca.

Wiadomo, że kupalnocka, czyli święto przesilenia letniego, poświęcone było przede wszystkim żywiołom wody i ognia, mającym oczyszczającą moc. To również dawne święto miłości, płodności, słońca i księżyca.

Skąd się wzięła kupalnocka

Źródła kupalnocki są pogańskie. W X/XI w. zwyczaj był tak mocno zakorzeniony, że chrystianizujący słowiańskie tereny misjonarze podjęli próbę zasymilowania go z obrzędowością chrześcijańską, poprzez powiązanie dokonywanych tej nocy rytualnych kąpieli z ewangelicznym chrztem z wody, udzielanym przez Jana Chrzciciela.

Niewiele to pomogło, bo Noc Kupały od czasu przyjęcia chrześcijaństwa lekceważąco nazywano sobótką. Coraz częściej przeciwstawiana była nowemu określeniu - nocy św. Jana Chrzciciela (nocy świętojańskiej). Święty Jan opatrywany był nawet przydomkiem Kupały.

Czy obecnie Noc Kupały to święto żywiołów czy po prostu dobry sposób na oryginalne spędzenie najkrótszej nocy w roku?

Jak obchodzimy Noc Kupały?

Dawne zwyczaje i obrzędy słowiańskie w Noc Kupały i Noc Świętojańską miały zapewnić zdrowie i urodzaj. Licznie gromadzono się przy ogniskach, przez które skakano, a także tańczono przy nich i wróżono.

Szukano też legendarnego kwiatu paproci, który miał kwitnąć jedynie w Noc Kupały i swemu znalazcy zapewnić niewyobrażalne bogactwo.

Do dziś żywa jest też tradycja puszczania wianków. Dziewczęta kiedyś puszczały w nurty rzek wianki z zapalonymi świecami. Jeśli wianek został wyłowiony przez kawalera, oznaczało to jej szybkie zamążpójście. Jeśli płynął, dziewczyna wyjdzie za mąż, ale nieprędko. Jeśli zaś płonął, utonął lub zaplątał się w sitowiu, prawdopodobnie zostanie ona starą panną.

Dobrani w ten sposób młodzi ludzie łączyli się w pary, nie łamiąc obyczaju i nie narażając się na kpiny. Wyjątkowa atmosfera tej nocy sprawiała, że wolno im było oddalić się od ciżby i spacerować wspólnie po lesie. Naturalnym było, że taka para kochała się na łonie natury.

Choć co jakiś czas powraca fala zainteresowania ludowością, obchody związane z letnim przesileniem zazwyczaj odbywają się w Noc Świętojańską, a nawet w najbliższy weekend. Ponadto jest to też dobra okazja do zainaugurowania rozpoczynających się w piątek wakacji.

Imprezy na noc kupały

W Trójmieście np. w sobotę odbędzie się kolejna edycja Cudawianków w Gdyni, a w piątek wieczorem w Gdańsku rozpocznie się koncert "Noc Świętojańska" na placu Zebrań Ludowych, gdzie wystąpią zespoły Kombi, Milczenie Owiec, Rezerwat i Marek Piekarczyk. W weekend odbędzie się też impreza "Sobótka na Jaśkowej Dolinie" podczas której przewidziano wydarzenia sportowe, występy teatralne, artystyczne i koncerty.

Wyjątkiem jest startujący właśnie we wtorek Euro Chamber Music Festival, czyli festiwal muzyki kameralnej organizowany wprawdzie niekoniecznie z okazji Nocy Kupały, ale z okazji Międzynarodowego Święta Muzyki. Dzisiaj w ramach festiwalu będą się odbywać flash moby, w różnych miejscach Trójmiasta. W piątek 24 czerwca będzie miał natomiast miejsce koncertowy maraton w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku - Kameralna Noc Świętojańska.

Zobacz imprezy z okazji nocy świętojańskiej

km

Wydarzenia

Opinie (168) 2 zablokowane

  • Fajne są te Pogańskie zwyczaje, ale najbardziej lubię marsz KODerastów (5)

    Taka nowa świecka tradycja kodowo-gazetowa haha

    • 21 14

    • Tradycja to przy krzyżu na placu prezydenckim się rozkręca. (4)

      • 5 3

      • Jarek dostaje miesiączki. (3)

        • 5 2

        • (2)

          chyba sr*czki

          • 4 2

          • Michnik dostaje szału jak Polska wymyka mu się z tych jego brudnych tłustych łapek :) (1)

            Michnik syn Jaruzela i Kiszczaka

            • 6 3

            • wszyscy wyżej wymienieni są siebie warci...

              • 1 1

  • Zakazane ogniska - co za żal. (10)

    Szkoda że teraz taka komuna że ognisk nie można palić ,ach szkoda..................całą noc ludzie melanżowali sobie spokojnie starzy i młodzi.
    Na każdej dzielnicy było kilkanaście ognisk.

    • 71 7

    • W Niemczech nie widać na powietrzu pustych butelek i puszek po napojach czy alkoholu (3)

      Tam ludzie piją piwo na ulicach i nie śmiecą. Za każdą puszkę/butelkę płacą kaucję, która wynosi zwykle od 0,08 puszka do 0,25 za flaszkę. Poza tym to inna kultura picia i życia. W Polsce nie ma nacisku na ekologię i jest syf. Na zachodzie większość ludzi wie gdzie jest miejsce na śmieci.
      Co ciekawe menelstwo poza uchodźcami jest tam mało widoczne.

      Wprowadzić u Nas kaucję za wszystkie płyny i też będzie porządek.
      A tak to przenosimy naszą kulturę na zachód i nie dziwię się jak mówią na mieszkańców Europy Środkowej brudasy.

      • 14 1

      • Wszystko to prawda, ale jest jeden szczegół. W ostatnich latach zlikwidowano prawie wszystkie kosze na śmieci przy chodnikach i w niewielu miejscach można wyrzucić butelkę, puszkę, ogryzek, papier, czy psią kupę. Wiem coś o tym, bo nie raz przemierzałam niezłe odcinki, żeby pozbyć się "pachnącego" pakunku.

        • 3 0

      • (1)

        na Zachodzie to teraz pełno Arabów, którzy robią dosłownie pod siebie.

        • 7 3

        • może kiedyś się nauczą...

          • 0 0

    • był jeszcze 20 lat temu taki prastary kaszubski zwyczaj praktykowany (2)

      sterta opon samochodowych polana benzyną. Wioski ścigały się, kto większe ognisko zrobi.

      • 10 3

      • (1)

        A smród tego niósł się kilometrami.

        • 5 2

        • ale jo...

          • 4 0

    • Jeśli w miejscu przeznaczonym, masz zabezpieczenie w postaci wody, to normalnie dzwonisz do Straży Pożarnej, zgłaszasz to i jest OK. Do tego pierwszego warunku podchodzą bardzo liberalnie (osobiście zdarzyło mi się palić ognisko na dawnym poligonie w Jasieniu, na pełnym legalu).

      • 3 2

    • Fajnie może i było (1)

      ale sprzątać po sobie to już się nie chciało.

      To jest prawdziwa przyczyna zakazów, nie żadna "komuna". Nie jest problemem ognisko ani piwko w plenerze, tylko to, co po tym zostaje.

      • 22 6

      • opinia

        W tym kraju nawet oddychać nie wolno bez zezwolenia.

        • 11 10

  • (3)

    Hej Slowianie, hej poganie!:)

    • 52 12

    • (2)

      Hej, Słowianie, jeszcze nasza
      Słowian mowa żyje,
      póki nasze wierne serce
      za nasz naród bije.

      Żyje, żyje duch słowiański,
      i żyć będzie wiecznie,
      Gromy, piekło złości waszej
      ujdziem my bezpiecznie!

      Dar języka zwierzył nam Bóg,
      Bóg nasz gromowładny.
      Nie śmie nam go tedy wyrwać
      Na świecie człek żadny.

      Ilu ludzi, tylu wrogów,
      Możem mieć na świecie,
      Bóg jest z nami, kto nam wrogiem,
      Tego Piorun zmiecie!

      I niechaj się ponad nami
      groźna burza wzniesie,
      skała pęka, dąb się łamie,
      ziemia niech się trzęsie.

      My stoimy stale, pewnie,
      jako mury grodu.
      Czarna ziemio, pochłoń tego,
      kto zdrajcą narodu!

      • 11 2

      • (1)

        Jest jedno "ale" w tym hymnie... dotyczy on raczej Ukraińców, bo u nas na Pomorzu nie ma "czarnych ziem" (czarnoziemów), lecz bielicowe... ;p;p;p

        • 0 0

        • Ukraińcy, Białorusini i Rosjanie to też Słowianie

          i właściwie znad Morza Czarnego przyszli na dobrą sprawę.
          Genetycznie i historycznie to ta sama grupa.

          • 3 0

  • ile z tych bawiących się panien ma dziś "wianek" ;-) (4)

    • 16 2

    • a co cię to obchodzi

      • 0 0

    • Ale właśnie nie rozumiesz istoty święta Kupały.

      Właśnie w tym dniu starszyzna pozwalała młodzieży w ciepłą noc szukać kwiatu paproci, bawić się przy ogniskach i "tracić" wianki. Nie bez przyczyny wianek to błona dziewicza.
      A później gdy się Słowianie żenili to mogli się rozstać gdy padło podejrzenie że byli cnotliwi. Argumentowali to tym że widocznie nikt w czasie Kupały danej osoby nie chciał.
      Do seksualności nie podchodzili obłudnie i pruderyjnie, a z należną seksowi radością.

      • 6 0

    • Re: ile z tych bawiących się panien ma dziś

      a ile jutro będzie miało wianek

      • 10 0

    • spiralkę mają ;)

      • 12 0

  • (1)

    Piszecie tutaj o cnotach kobiet. Lepiej się kochać i żyć normalnie niż trzymać cnotę do śmierci.
    Znam dwóch prawie 40-letnich prawiczków.
    To jest dopiero problem.
    Oni są tak zablokowani swoim brakiem doświadczenia że ich wołami nie zaciągniesz do poznania jakiejś kobiety.

    • 5 1

    • Może wolą koty

      • 1 1

  • spożywanie alkoholu w miejscu publicznym (1)

    czy w ten dzień (i noc) można spożywać alkohol w miejscu publicznym?

    • 2 0

    • Tak o ile jest to dom publiczny.

      • 0 0

  • niejedna wianek zgubi tej nocy

    :)

    • 2 1

  • Noc świętojańska jest zawsze w noc z 23 na 24 czerwca! (1)

    Co za nonsens. Noc świętojańska jest w wigilię św. Jana, więc wypada zawsze w noc z 23 na 24 czerwca. Wtedy też jeszcze kilka lat temu ludzie masowo palili ogniska i piekli w nich ziemniaki i kiełbaski.

    • 9 0

    • Tylko teraz tych ognisk brak... :'(

      • 1 0

  • Dziś jest mecz.To będą cuda wianki. (3)

    Dziś jest mecz.To będą cuda wianki.

    • 76 5

    • opinia (1)

      Moim zdaniem wynik już ustalono w szatni: remis.

      • 4 6

      • No to zaskoczenie...

        • 0 0

    • Po meczu jakas zapekluje :)

      • 0 0

  • W tę noc kupały
    nie jedne będą stawać pały
    dziewoje się będą starały
    by na 500+ się załapały

    • 8 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Fragment wiersza którego z polskich poetów znajduje się na Pomniku Poległych Stoczniowców?

 

Najczęściej czytane