Etnopodróże: Wierszyna - polska enklawa na Syberii

Wierszyna to polska wieś leżąca około sto kilometrów na północ od Irkucka, założona nie przez zesłańców, a przez dobrowolnych osadników z Małopolski w 1911 roku, którzy w poszukiwaniu dostatniego życia zawędrowali na bezkresne obszary dalekiej Syberii.

Mieszkańcy tej niezwykłej wsi zachowali nie tylko język i obyczaje, ale też pielęgnują polską tożsamość. Obecnie Wierszynę zamieszkuje około pięćset osób, z czego najmłodsi, to szóste już pokolenie założycieli wsi. Wierszyna stanowi miejsce fascynujące zarówno dla antropologa kultury jak i historyka, ponieważ do tej pory ta niezwykła enklawa nie była przedmiotem systematycznych badań, a studia jakie jej poświęcono miały charakter fragmentaryczny. Zachodzące obecnie przemiany społeczne i ekonomiczne na terenie Federacji Rosyjskiej oraz pojawienie się środków masowego przekazu powodują głębokie przeobrażenia tej niewielkiej społeczności. Etnolodzy z Uniwersytetu Gdańskiego - uczestnicy wyjazdu naukowego do Wierszyny - mieli na celu uchwycenie rzeczywistości tej enklawy w tym szczególnym momencie jej historii, kiedy jeszcze żyją mieszkańcy, pamiętający czasy założenia wsi, a jednocześnie transformacja nabiera niezwykłego tempa. Jest to niejako rodzaj antropologii naglącej, bowiem już niedługo przeobrażenia kulturowe zajdą tak daleko, że niemożliwe stanie się odtworzenie tego procesu.

Magdalena Kuczkowska - mgr etnologii, zainteresowania: antropologia ludów pozaeuropejskich
Tomasz Kempiński - mgr etnologii, doktorant na Wydziale Historycznym UG, zainteresowania: szamanizm eurazjatycki