We wtorek, 3 grudnia 2019 r., o godz. 15:00 w Domu Uphagena, oddziale Muzeum Gdańska, zostanie otwarta wystawa poświęcona tematyce średniowiecznych i nowożytnych szpitali. O fenomenie szpitalnictwa opowiedzą zabytki archeologiczne, dokumenty pisane oraz ilustracje. Poruszane zagadnienia zostaną rozwinięte w publikacji, cyklu bezpłatnych spacerów kuratorskich i zajęć dla seniorów. Wystawę będzie można zwiedzić od 4 grudnia br. do 29 marca 2020 r.
Podobne wydarzenia
6 lutego - 30 kwietnia 2024
Gdańsk,
Biblioteka Gdańska PAN
Wstęp wolny
17 lutego - 2 czerwca 2024
Gdańsk,
Dom Uphagena
bilety 25 zł
ulgowy 18 zł
ulgowy 18 zł
- Szpitale - wbrew dzisiejszemu znaczeniu nazwy - pełniły funkcję przytułków dla osób samotnych, ubogich i starszych. Po epidemii dżumy izolowano w nich także chorych. Zwiedzającym chcemy przybliżyć jak wyglądał zwykły dzień osób korzystających z usług tych instytucji w okresie średniowiecza i nowożytności, aż do rozbiorów. Ponieważ brak jest dobrze zachowanych gdańskich zabytków z tego okresu, posłużyliśmy się obiektami pochodzącymi z regionu pomorskiego oraz przedmiotami odkrytymi podczas wykopalisk archeologicznych. Życie codzienne ilustrują także dokumenty pisane, np. regulacje działalności szpitali i sierocińców - mówi dr Piotr Paluchowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, jeden z kuratorów wystawy.
Pierwsze wzmianki o rozwoju gdańskiego szpitalnictwa pochodzą z okresu panowania krzyżaków, zakonu który zajmował się także opieką nad chorymi podróżnymi na terenie Ziemi Świętej. Początkowo zakładano je przy kościołach. Najwcześniej powstał czynny do 1382 r. Szpital Świętego Ducha (1310-1311). Na przełomie XIV/XV w. powstały szpitale: Bożego Ciała (1351), św. Barbary (1387), św. Elżbiety (ok. 1393), znajdujący się poza murami miasta lazaret oraz szpital dla marynarzy przy kościele św. Jakuba na Młodym Mieście (1414). W epoce nowożytnej postępowała dalsza specjalizacja. W 1541 r. w Szpitalu Świętej Elżbiety utworzono wydzielony oddział dziecięcy. W 1549 r. powstał oddział dla umysłowo chorych, stanowiący wówczas rzadkość na skalę Europy. Osoby cierpiące na zaburzenia w całej Europie zamykano wówczas w więzieniach, bądź uznawano za opętane. W XVII w., w związku z zagrożeniem epidemią dżumy, na terenie Gdańska stworzono dom dla zadżumionych.
Na przygotowanej przez dr. hab. Adama Szarszewskiego oraz dr. Piotra Paluchowskiego wystawie znajdzie się około 50 oryginalnych eksponatów oraz ryciny, grafiki ilustracje i XIX-wieczne zdjęcia. Wśród prezentowanych zabytków warto zwrócić uwagę na przywilej króla Zygmunta II Augusta z 1552 r. dla gdańskiego sierocińca przy szpitalu św. Elżbiety ze zbiorów BG PAN. Na salach wystawowych zostanie zaprezentowany także wyjątkowy kartusz natrumienny ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku odnaleziony w 2009 r. w kościele św. Jakuba. W przeciwieństwie do swoich odpowiedników można go przypisać konkretnej osobie - należał do mieszczanina gdańskiego Gotthilfa Bergemanna. Zabytek zawiera także inskrypcję informującą o żywocie zmarłego.
Wystawę można zwiedzać od 4 grudnia br. do 29 marca 2020 z wyłączeniem poniedziałków, wtorków i dni świątecznych. Posiadacze Karty Mieszkańca mogą zobaczyć wystawę nieodpłatnie. Obowiązujące do końca 2019 r. ceny biletów wynoszą 10 zł / indywidualny, 5 zł / ulgowy i 20 zł / bilet rodzinny (1-2 dorosłych i 2-6 dzieci do lat 18). W lutym i marcu 2020 r. odbędzie się cykl oprowadzań kuratorskich. Promocja publikacji kuratorów wystawy zaplanowana jest na 6 lutego 2020 r.
Zwiedzanie wystawy
Kiedy?: 4 XII 2019 r. - 29 III 2020 r. z wyjątkiem poniedziałków, wtorków oraz dni świątecznych
Gdzie?: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: 10 zł / normalny; 5 zł / ulgowy; 20 zł rodzinny (1-2 dorosłych, 2-6 dzieci do lat 18) (ceny obowiązują do 31 XII 2019), bezpłatnie w ramach Karty Mieszkańca
Wernisaż
Kiedy?: 3 XII 2019 r., godz. 15:00
Gdzie?: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Wydarzenia towarzyszące
Promocja publikacji: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 6 II 2020 r. (czwartek), godz. 17:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Oprowadzania kuratorskie: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 11 II 2020 r. (wtorek), godz. 12:00
Kiedy: 14 III 2020 r. (sobota), godz. 12:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Muzeum Gdańska Seniorom: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 26 III 2020 r. (czwartek), godz. 11:00-13:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Rejestracja: d.powirska@muzeumgdansk.pl; w terminie 16 - 25 marca 2020
Limit miejsc: 18 os.
Pierwsze wzmianki o rozwoju gdańskiego szpitalnictwa pochodzą z okresu panowania krzyżaków, zakonu który zajmował się także opieką nad chorymi podróżnymi na terenie Ziemi Świętej. Początkowo zakładano je przy kościołach. Najwcześniej powstał czynny do 1382 r. Szpital Świętego Ducha (1310-1311). Na przełomie XIV/XV w. powstały szpitale: Bożego Ciała (1351), św. Barbary (1387), św. Elżbiety (ok. 1393), znajdujący się poza murami miasta lazaret oraz szpital dla marynarzy przy kościele św. Jakuba na Młodym Mieście (1414). W epoce nowożytnej postępowała dalsza specjalizacja. W 1541 r. w Szpitalu Świętej Elżbiety utworzono wydzielony oddział dziecięcy. W 1549 r. powstał oddział dla umysłowo chorych, stanowiący wówczas rzadkość na skalę Europy. Osoby cierpiące na zaburzenia w całej Europie zamykano wówczas w więzieniach, bądź uznawano za opętane. W XVII w., w związku z zagrożeniem epidemią dżumy, na terenie Gdańska stworzono dom dla zadżumionych.
Na przygotowanej przez dr. hab. Adama Szarszewskiego oraz dr. Piotra Paluchowskiego wystawie znajdzie się około 50 oryginalnych eksponatów oraz ryciny, grafiki ilustracje i XIX-wieczne zdjęcia. Wśród prezentowanych zabytków warto zwrócić uwagę na przywilej króla Zygmunta II Augusta z 1552 r. dla gdańskiego sierocińca przy szpitalu św. Elżbiety ze zbiorów BG PAN. Na salach wystawowych zostanie zaprezentowany także wyjątkowy kartusz natrumienny ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku odnaleziony w 2009 r. w kościele św. Jakuba. W przeciwieństwie do swoich odpowiedników można go przypisać konkretnej osobie - należał do mieszczanina gdańskiego Gotthilfa Bergemanna. Zabytek zawiera także inskrypcję informującą o żywocie zmarłego.
Wystawę można zwiedzać od 4 grudnia br. do 29 marca 2020 z wyłączeniem poniedziałków, wtorków i dni świątecznych. Posiadacze Karty Mieszkańca mogą zobaczyć wystawę nieodpłatnie. Obowiązujące do końca 2019 r. ceny biletów wynoszą 10 zł / indywidualny, 5 zł / ulgowy i 20 zł / bilet rodzinny (1-2 dorosłych i 2-6 dzieci do lat 18). W lutym i marcu 2020 r. odbędzie się cykl oprowadzań kuratorskich. Promocja publikacji kuratorów wystawy zaplanowana jest na 6 lutego 2020 r.
Zwiedzanie wystawy
Kiedy?: 4 XII 2019 r. - 29 III 2020 r. z wyjątkiem poniedziałków, wtorków oraz dni świątecznych
Gdzie?: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: 10 zł / normalny; 5 zł / ulgowy; 20 zł rodzinny (1-2 dorosłych, 2-6 dzieci do lat 18) (ceny obowiązują do 31 XII 2019), bezpłatnie w ramach Karty Mieszkańca
Wernisaż
Kiedy?: 3 XII 2019 r., godz. 15:00
Gdzie?: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Wydarzenia towarzyszące
Promocja publikacji: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 6 II 2020 r. (czwartek), godz. 17:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Oprowadzania kuratorskie: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 11 II 2020 r. (wtorek), godz. 12:00
Kiedy: 14 III 2020 r. (sobota), godz. 12:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Wstęp: bezpłatny
Muzeum Gdańska Seniorom: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Kiedy: 26 III 2020 r. (czwartek), godz. 11:00-13:00
Gdzie: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk
Rejestracja: d.powirska@muzeumgdansk.pl; w terminie 16 - 25 marca 2020
Limit miejsc: 18 os.
Filmy