Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Rzemiosła

Muzeum Narodowe w Gdańsku jest kontynuatorem działającego w tym samym budynku do 1945 roku Muzeum Miejskiego w Gdańsku (Stadtmuseum Danzig). Dzisiejsze muzeum ukształtowała polsko-niemiecka historia. Podczas spotkań cofniemy się w czasie i poznamy historię obu instytucji oraz losy wspaniałych zabytków z jej kolekcji.

20.02. Lech Łopuski,  Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Rzemiosła

Cechy istniejące od średniowiecza korporacje rzemieślnicze dbały o sprawy swoich członków, jakość produkcji, szkolenie uczniów i czeladników, a także życie religijne i towarzyskie. Z kultywowaną przez rzemieślników obyczajowością cechową wiązało się wiele różnych przedmiotów. W XIX wieku unowocześnienie produkcji i zniesienie obowiązku przynależności do cechu spowodowały zamieranie obyczajów i rytuałów, spadek znaczenia gildii rzemieślniczych, a nawet ich likwidację. Zabytki cechowe stawały się zbędne, przeradzając się w przedmiot zainteresowania kolekcjonerów, a później także muzeów.

W Muzeum Rzemiosła (Westpreussisches Provinzial-Gewerbe-Museum) znajdowało się wiele tego typu pamiątek. Były to chorągwie, berła, łańcuchy, puchary, kubki, dzbany i inne naczynia, tłoki pieczętne, dokumenty, skrzynki cechowe, wywieszki, obesłania i tym podobne sprzęty. Stawały się stopniowo nośnikami pamięci o dawnych obyczajach, profesjach oraz ludziach. Dostrzegano w nich także wartościowe eksponaty, które warto zaprezentować publiczności. Znamy dzieje niektórych z nich. O innych wiadomo bardzo niewiele. Część znana jest z fotografii. Większość niestety nie zachowała się. Właśnie one będą przedmiotem najbliższego wykładu.
 
W pierwszym kwartale 2024 wykłady będą się odbywały online na platformie Zoom o godz. 18.00 w wybrane wtorki.

Na spotkania obowiązują zapisy: zapisy@mng.gda.pl
Zainteresowanym prześlemy link mailem.
Kontakt: m.mielnik@mng.gda.pl
 
Już teraz zapowiadamy kolejny wykład:

26.03. dr Magdalena Mielnik Kolekcja malarstwa XIX i początku wieku w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku kilka ciekawostek o historii zbioru

Wykłady są częścią projektu "Badanie strat wojennych Muzeum Rzemiosł". Muzeum Rzemiosła Prowincji Prusy Zachodnie (Westpreussisches Provinzial Gewerbe Museum) zostało powołane do życia w Gdańsku 28 grudnia 1881 roku. Na siedzibę muzeum wybrano dawny klasztor franciszkański, w którym mieściły się także Królewska Szkoła Sztuki i Rzemiosła (Königliche Provinzial-Kunst- und Gewerbeschule), oraz Muzeum Miejskie (Stadtmuseum). W ten sposób zabytki dawnego rzemiosła miały stanowić pomoc dydaktyczną dla uczniów szkoły a jednocześnie być uzupełnieniem zbiorów sztuki gromadzonych przez Muzeum Miejskie. Od 1912 roku oba muzea posiadały wspólne kierownictwo i administrację, zaś w 1919 roku utworzyły Gdańskie Zbiory Sztuki.

Muzeum Rzemiosła do 1945 roku zgromadziło ponad 5000 eksponatów. Profil zbiorów obejmował przedmioty użytkowe z dawnych wieków, pochodzące z warsztatów miejscowych, ale także holenderskich, niemieckich, austriackich, rzadziej angielskich czy francuskich. Pozyskiwano wszystkie dziedziny rzemiosła, a więc ceramikę, meble, złotnictwo, konwisarstwo, ludwisarstwo, szkła, tkaniny, hafty i zegary. Zbierano również stałe wyposażenie kamienic gdańskich ratując je przed bezpowrotnym zniszczeniem. Były to rzeźby architektoniczne, płyty przedprożowe, okładziny ścian, fragmenty schodów.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury państwowego funduszu celowego, w ramach programu Badanie polskich strat wojennych.