Symfoniczny hit "Carmina Burana" Carla Orffa w niedzielę na Ołowiance

Ewa Palińska

28 lutego 2013 (artykuł sprzed 11 lat)

Opinie (40)

Po premierze, która miała miejsce w 1937 r., "Carmina Burana" została uznana przez władze faszystowskich Niemiec za dzieło wulgarne i obrazoburcze. Nieco później - za dzieło kluczowe i reprezentatywne dla wczesnej "kultury aryjskiej". Po II wojnie św. "Carmina Burana" weszła do międzynarodowego kanonu muzyki poważnej i cieszy się ogromną popularnością do dnia dzisiejszego.

Choć o Carlu Orffie słyszało niewielu, jest on autorem jednego z najpopularniejszych utworów muzyki poważnej - "O Fortuna". Utwór nie został jednak skomponowany jako autonomiczny, a wchodzi w skład kantaty scenicznej "Carmina Burana", której w całości będziemy mogli wysłuchać w niedzielę, 3 marca w Filharmonii Bałtyckiej.

Ciężko stwierdzić, czy wielka popularność, jaką od premiery, która miała miejsce w Operze Frankfurckiej 8 czerwca 1937, cieszy się Carmina Burana, wyszła Carlowi Orffowi na dobre. Rozpoczynająca i kończąca kantatę pieśń "O Fortuna" bije rekordy popularności aż do dnia dzisiejszego, a jednak utwór ten kojarzymy raczej z reklam, filmowych soundtracków, coverów oraz dzwonków na komórkę. I choć niemalże każdy jest w stanie zanucić słynne "O fortuna", niewielu zna nazwę utworu, z którego pochodzi oraz nazwisko autora tego wielkiego dzieła.

Skomponowana w latach 1935-36 przez niemieckiego kompozytora Carla Orffa kantata sceniczna "Carmina Burana" jest muzycznym opracowaniem 24 średniowiecznych pieśni pochodzących ze zbioru o tym samym tytule. Większość tekstów stanowią wiersze oraz pieśni goliardów (wagantów, czyli wędrujących żaków oraz duchownych) o różnym charakterze, od moralitetów, poprzez frywolne piosenki miłosne, aż po utwory taneczne i biesiadne.

"Carmina Burana" Orffa składa się z trzech części poprzedzonych prologiem zatytułowanym "Fortuna Imperatix Mundi" ("Fortuna władczyni świata"), w którym autor skarży się na zmienność i kapryśność losu. I część, "Primo Verte", wychwala uroki wiosny, budzącej się do życia przyrody oraz zachęca do miłości: "Kochajcie, cni mężowie, kochajcie miłe panie, bo nic szlachetniejszego nad szczere miłowanie!".

II część kantaty "In Taberna" ("W gospodzie") składa się z pieśni opowiadających o urokach wspólnego biesiadowania (w targanej wojnami oraz doświadczającej klęsk nieurodzaju średniowiecznej Europie głód panował bardzo często, dlatego jedzenie, picie i zabawa stanowiły główne tematy popularnych piosenek). Zabawie w mieszanym towarzystwie towarzyszy również miłość, dlatego podmiot liryczny zachęca wprost do porzucenia cnoty i oddania się uciechom cielesnym: "mierzi mnie cnota, chcę grzeszyć ciałem (...) w rozkoszy stracić ostatnie tchnienie".

III, główna część kantaty "Cour d'amours" ("Dwór miłości") jest apoteozą miłości we wszystkich jej wymiarach - od subtelnych westchnień, poprzez przemyślane uwodzenie, aż po czysto fizyczne pożądanie: "Gdy kawaler z podwiką znajdą się w pokoiku, w szczęśliwej samotności, wtedy w nagłej czułości wyzbyci wstydliwości zaczynają miłosny targ, grę rozkoszną swych kolan, swych ramion i warg". W finale powraca "O fortuna" przypominając, że nasze życie zależy od kaprysów losu.

Z całym tekstem kantaty będzie można zapoznać się podczas koncertu w niedzielę, 3 marca o godz. 18 na scenie Polskiej Filharmonii Bałtyckiej zobacz na mapie Gdańska

.

- Przygotowujemy drukowany program, w którym znajdą się jedynie tytuły części utworu w języku łacińskim oraz tłumaczeniu, natomiast tekst w języku polskim będzie wyświetlany podczas koncertu jako prezentacja - informuje Sylwia Holeksa z Biura Promocji Artystycznej AM, organizatora imprezy.

Główną ideą przyświecającą Orffowi w jego twórczości był "teatr totalny", czyli oryginalna synteza muzyki, śpiewu, poezji, tańca oraz gry scenicznej. W tej konwencji została napisana również "Carmina Burana", jednakże obecnie wykonuje się ją najczęściej jako dzieło koncertowe (bez gry scenicznej).

Kantata jest przeznaczona na ogromny aparat wykonawczy. Z czasem dokonano licznych aranżacji, aby na wykonanie utworu mogły pozwolić sobie również mniejsze zespoły, jednak gdańskiej publiczności zaprezentowana zostanie wersja rozpisana na blisko dwustuosobowy skład.

- Muzycy korzystali z najpopularniejszego opracowania, przeznaczonego na orkiestrę symfoniczną z rozbudowaną sekcją instrumentów perkusyjnych, dwa fortepiany, kilka chórów oraz głosy solowe: sopran, tenor i baryton - mówi Holeksa.

"Carmina Burana" Carla Orffa pod batutą Zygmunta Rycherta wykonają: Chór Uczelniany (przygotowany pod opieką Marcina Tomczaka przez Błażeja Połoma i Wiktorię Batarowską), Chór Męski Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki (przyg. Michał Kozorys), Chór Żeński "Gaudium per Canto" Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki (przyg. Anna Fiebig), oraz soliści: Anna Fabrello - sopran, Piotr Kusiewicz - tenor, Leszek Skrla - baryton.

Bilety w cenie 12-45 zł można kupić w kasach filharmonii.

Ewa Palińskae.palinska@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Carmina Burana (3 opinie)

(3 opinie)

12-45 zł

muzyka poważna

Miejsca

Filharmonia Bałtycka Gdańsk, Ołowianka 1

Opinie (40)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-02-28 11:03

Carmina Burana

to najbardziej chyba wyświechtany i sponiewierany utwór w dziejach, zaraz obok "Requiem dla snu" i "I feel good". Żeby tego posłuchać, nie trzeba chodzić na Ołowiankę, wystarczy poczekać na nową reklamę płynu do mycia klopa albo 5 minut poszperać w amatorskich filmach na necie. :/

Żeby była jasność - nie cieszy mnie to.

Daclaw
11 lat
- 9 2
Twoja opinia

Zmień treść

to najbardziej chyba wyświechtany i sponiewierany utwór w dziejach, zaraz obok "Requiem dla snu" i "I feel good". Żeby tego posłuchać, nie trzeba chodzić na Ołowiankę, wystarczy poczekać na nową reklamę płynu do mycia klopa albo 5 minut poszperać w amatorskich filmach na necie. :/ Żeby była jasność - nie cieszy mnie to.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-02-28 09:09

moja opinia (1)

Utwór ma pełen sens, gdy słuchacze znają treść słów.
To słowa są kluczem, a muzyka ma być dla nich tłem.

11 lat
- 4 6
Twoja opinia

Zmień treść

Utwór ma pełen sens, gdy słuchacze znają treść słów. To słowa są kluczem, a muzyka ma być dla nich tłem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-02-28 09:10
  
  c.d.
  
  MAŁY FRAGMENT:
  
  Fortuna Władczyni Świata
  
  1. O Fortuno
  (chór)
  
  O Fortuno
  niby Księżyc
  nieustannie zmienna,
  ciągle rośniesz
  lub zanikasz
  ciemna lub promienna.
  Życie podłe
  wciąż kapryśnie
  chłodzi nas lub grzeje,
  niedostatek
  lub bogactwo
  jak lód w nim topnieje.
  
  Kołem toczy
  się Fortuna
  zła i nieżyczliwa,
  nasze szczęście
  w swoich trybach
  miażdży i rozrywa,
  z twarzą szczelnie
  zasłoniętą
  często u mnie gości,
  by na kręgach
  mego grzbietu
  grać swe złośliwości.
  
  Los zbawienia,
  cnót zasługi
  przeciw mnie są teraz,
  w mej słabości
  albo woli
  wspierały mnie nieraz.
  A więc zaraz
  nie mieszkając
  uderzajcie w struny
  i użalcie
  się nade mną,
  ofiarą Fortuny!
  
  2. Rany od Fortuny ciosów
  (chór)
  
  Rany od Fortuny ciosów
  opłakuję łzami
  nigdy zresztą mnie nie psuła
  skąpymi łaskami.
  Wprawdzie mówię, że jej czoło
  zdobią pukle złote,
  lecz czas spod nich też obnaży
  łysiny sromotę.
  
  Na Fortuny złotym tronie
  siedziałem wyniosły,
  zdobny w wieniec powodzenia
  z wszystkich darów wiosny.
  Lecz choć stałem u zenitu
  o swe szczęście wsparty,
  nagle spadłem z wszystkich darów
  do szczętu obdarty.
  
  Obróciło się Fortuny
  koło nieżyczliwe,
  innego już po mnie wznosi
  na szczyty zdradliwe,
  król im wyżej nad tłum siędzie,
  tym pewniejsza zguba,
  gdyż na kole tym czytamy:
  "Królowa Hekuba".
  
  I. WIOSNA
  
  3. Znów świat się przyoblókł
  (chór)
  
  Znów świat się przyoblókł
  w jasny uśmiech wiosny,
  z pól śniegi i srogie
  wiatry się wyniosły,
  w barwnej szacie Flora
  władzę już objęła,
  lasy głoszą śpiewem
  pochwałę jej dzieła.
  
  Znowu w łonie Flory
  Febus promienieje,
  znowu Zefir lekki
  zapachami wieje,
  oddycha nektarem,
  tonie w kwiecistości.
  Biegnijmy, by zdobyć
  nagrodę miłości.
  
  Filomena słodka
  czaruje pieśniami.
  Łąki aż się mienią
  barwnymi kwiatami.
  Lasy ptaków pełne
  śpiewem rozbrzmiewają,
  dziewczęta ponętne
  z radości pląsają.
  
  11 lat
  - 10 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  MAŁY FRAGMENT: Fortuna Władczyni Świata 1. O Fortuno (chór) O Fortuno niby Księżyc nieustannie zmienna, ciągle rośniesz lub zanikasz ciemna lub promienna. Życie podłe wciąż kapryśnie chłodzi nas lub grzeje, niedostatek lub bogactwo jak lód w nim topnieje. Kołem toczy się Fortuna zła i nieżyczliwa, nasze szczęście w swoich trybach miażdży i rozrywa, z twarzą szczelnie zasłoniętą często u mnie gości, by na kręgach mego grzbietu grać swe złośliwości. Los zbawienia, cnót zasługi przeciw mnie są teraz, w mej słabości albo woli wspierały mnie nieraz. A więc zaraz nie mieszkając uderzajcie w struny i użalcie się nade mną, ofiarą Fortuny! 2. Rany od Fortuny ciosów (chór) Rany od Fortuny ciosów opłakuję łzami nigdy zresztą mnie nie psuła skąpymi łaskami. Wprawdzie mówię, że jej czoło zdobią pukle złote, lecz czas spod nich też obnaży łysiny sromotę. Na Fortuny złotym tronie siedziałem wyniosły, zdobny w wieniec powodzenia z wszystkich darów wiosny. Lecz choć stałem u zenitu o swe szczęście wsparty, nagle spadłem z wszystkich darów do szczętu obdarty. Obróciło się Fortuny koło nieżyczliwe, innego już po mnie wznosi na szczyty zdradliwe, król im wyżej nad tłum siędzie, tym pewniejsza zguba, gdyż na kole tym czytamy: "Królowa Hekuba". I. WIOSNA 3. Znów świat się przyoblókł (chór) Znów świat się przyoblókł w jasny uśmiech wiosny, z pól śniegi i srogie wiatry się wyniosły, w barwnej szacie Flora władzę już objęła, lasy głoszą śpiewem pochwałę jej dzieła. Znowu w łonie Flory Febus promienieje, znowu Zefir lekki zapachami wieje, oddycha nektarem, tonie w kwiecistości. Biegnijmy, by zdobyć nagrodę miłości. Filomena słodka czaruje pieśniami. Łąki aż się mienią barwnymi kwiatami. Lasy ptaków pełne śpiewem rozbrzmiewają, dziewczęta ponętne z radości pląsają.
  Regulamin dodawania opinii