• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Święty Mikołaj, Gwiazdor czy Dziadek Mróz. Kto przynosi prezenty?

Magda Mielke
24 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Co zrobić z choinką po świętach?
Święty Mikołaj to nie jedyna postać odpowiedzialna za "dostarczanie" świątecznych prezentów. W niektórych regionach Polski robią to Gwiazdorzy, Aniołki, a nawet Dzieciątko. Święty Mikołaj to nie jedyna postać odpowiedzialna za "dostarczanie" świątecznych prezentów. W niektórych regionach Polski robią to Gwiazdorzy, Aniołki, a nawet Dzieciątko.

Święty Mikołaj, Gwiazdor, Aniołek, Dziadek Mróz, Dzieciątko, a może Gwiazdka? W każdym domu, w każdej rodzinie oczywiste jest to, kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie. Gdyby próbować ustalić jedną wersję dla szerszego grona ludzi, nie byłoby to już takie proste. Dużą rolę odgrywają w tym regionalizmy, które przez osiedlanie w różnych częściach kraju uległy przemieszaniu. A kto u was przynosi prezenty?





Najsłynniejsze przesądy wigilijne



Kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie?

Święty Mikołaj



Święty Mikołaj to zdecydowanie najpopularniejsza postać przynosząca prezenty. Wiele osób właśnie z tą postacią kojarzy cały prezentowy proceder. Wedle masowych wyobrażeń święty Mikołaj pochodzi z mroźnej Laponii, gdzie przez cały rok ciężko pracuje razem ze swoimi pomocnikami - elfami, aby w grudniu obdarować prezentami grzeczne dzieci, a także dorosłych. Choć Mikołajki obchodzimy 6 grudnia, w wielu domach ta sama postać przychodzi z workiem prezentów również w Wigilię.

Jego wizerunek przez lata ulegał licznym transformacjom. Czerwona czapka z białym pomponem, długa, siwa broda, duży brzuch opięty czerwonym płaszczem, wielki wór z prezentami i sanie zaprzęgnięte w renifery to dla wielu pierwsze skojarzenie, gdy mowa o prezentach czy Bożym Narodzeniu. To spopularyzowane przez sprawną promocję koncernu Coca-cola wyobrażenie zastąpiło w powszechnej świadomości tradycyjny wizerunek świętego Mikołaja, biskupa Miry.

Przerwa świąteczna 2022. Kiedy jest przerwa świąteczna w szkołach?



Wizerunek świętego Mikołaja przeszedł przez lata liczne transformacje. Od skrzata i chochlika, przez wysokiego, wytwornego dżentelmena, po elfa czy przerażającego gnoma. Mikołaj nosił zarówno biskupie szaty, jak i skórę skandynawskiego myśliwego. Dzisiejszy, masowo rozpoznawalny wizerunek Mikołaja z długą, siwą brodą w czerwonych ubraniach upowszechnił koncern Coca-cola. Wizerunek świętego Mikołaja przeszedł przez lata liczne transformacje. Od skrzata i chochlika, przez wysokiego, wytwornego dżentelmena, po elfa czy przerażającego gnoma. Mikołaj nosił zarówno biskupie szaty, jak i skórę skandynawskiego myśliwego. Dzisiejszy, masowo rozpoznawalny wizerunek Mikołaja z długą, siwą brodą w czerwonych ubraniach upowszechnił koncern Coca-cola.
Najpowszechniejsza obecnie forma tej postaci wywodzi się z kultury brytyjskiej i amerykańskiej, gdzie jest on jedną z największych bożonarodzeniowych atrakcji. Na całym świecie cieszy się ogromną rozpoznawalnością: we Francji nazywany jest Pere Noel, we Włoszech - Babbo Natale, a w Norwegii - Julemand. Mikołaja spotkać można we wszystkich regionach Polski. Czasami towarzyszy mu Śnieżynka.

Gwiazdor



Drugą najpopularniejszą postacią, która w Wigilię przynosi prezenty, jest Gwiazdor. W Wielkopolsce, na Kujawach, Pałukach, Kaszubach i na Pomorzu Zachodnim święty Mikołaj ma swój czas wyłącznie 6 grudnia. Tradycja ta pochodzi z dawnych grup kolędników, a sama nazwa wywodzi się zaś od noszonej przez nich wielkiej gwiazdy bożonarodzeniowej.

Czytaj także: Dlaczego świętowanie Bożego Narodzenia rozpoczynamy coraz wcześniej?

Dawniej Gwiazdor ubrany był w baranicę i futrzaną czapę, a jego twarz była ukryta pod maską albo umazana sadzą. Gwiazdor posiadał wiedzę o dobrych i złych uczynkach dzieci i odpytywał je z pacierza i kolęd. Dlatego, poza worem z prezentami, nosił też ze sobą rózgę przeznaczoną dla niegrzecznych dzieci. Obecna postać Gwiazdora nie jest już taka groźna i bardzo przypomina sympatycznego świętego Mikołaja, a z dawnych atrybutów pozostała mu jedynie rózga.

Na skutek migracji oraz ogromnej popularności wyobrażenia świętego Mikołaja część mieszkańców Wielkopolski i Kaszub porzuciła tradycję Gwiazdora. Nadal jednak w tych regionach można spotkać wiele rodzin, które "odwiedza" Gwiazdor.

Dziadek Mróz



Gwiazdor ma długą brodę, ubrany jest w baranicę i futrzaną czapę. Ma worek z prezentami oraz rózgę, którą może wymierzać kary. Gwiazdor ma długą brodę, ubrany jest w baranicę i futrzaną czapę. Ma worek z prezentami oraz rózgę, którą może wymierzać kary.
Dziadek Mróz to postać wywodząca się z mitologii słowiańskiej i silnie związana z wschodniosłowiańskim folklorem. Tradycja ta silnie zakorzeniła się w regionach dzisiejszej Rosji i Ukrainy i to stamtąd przywędrowała do Polski. Dziś Dziadka Mroza można jeszcze spotkać na krańcach wschodnich.

Czym różni się Dziadek Mróz od świętego Mikołaja? Przede wszystkim na głowie ma futrzaną czapę lub uszankę. Nie nosi infuły na wzór Mikołaja, biskupa Miry, ani czapki z pomponem - symbolu masowego wyobrażenia o świętym Mikołaju. Jego sięgający pięt kożuch rzadko kiedy jest czerwony, raczej ma kolor błękitny lub srebrny. Przepasany jest sznurkiem zamiast paska. Na nogach ma walonki. Podpiera się kosturem (rodzaj laski) zamiast pastorału. Jest wysoki i silny, ma proste włosy i bardzo długą brodę. Nie jest gruby jak to zazwyczaj przedstawia się amerykańskiego świętego Mikołaja. Wydaje się duży ze względu na ubrania, które nosi. Jego sani nie ciągną renifery tylko trojka. Nie podróżuje po niebie, lecz po ziemi. Stąd też do domu wchodzi przez drzwi, nigdy przez komin. Prezenty może zostawić pod choinką lub wręczyć osobiście. W ich rozdawaniu często pomaga mu wnuczka, Śnieżynka.

Aniołek



Na Śląsku Cieszyńskim, Podkarpaciu i w Małopolsce prezenty w dzień Bożego Narodzenia przynosi Aniołek. Zgodnie z tradycją zazwyczaj jest on niewidoczny, a jego obecność nie powinna być przez nikogo zauważona. Dlatego podczas kolacji wigilijnej ten wysłannik niebios zostawia prezenty pod choinką i szybko ucieka, aby spełniać resztę swoich niebiańskich obowiązków. Wizerunek Aniołka najprawdopodobniej wywodzi się z terenów dawnej Galicji.

Zobacz także: Niezwykła szopka z piasku w Oliwie

To samo Dzieciątko, które przynosi prezenty Ślązakom, jest odpowiedzialne za dostarczenie prezentów mieszkańcom wielu krajów, m.in.: Słowacji, Czech, Chorwacji, Węgier, Włoch, katolickich regionów Niemiec, Luksemburga, ale też Kolumbii czy Meksyku. Na zdjęciu: ruchoma szopka Bożonarodzeniowa z Parafii Świętego Antoniego w Gdyni (2019 r.) To samo Dzieciątko, które przynosi prezenty Ślązakom, jest odpowiedzialne za dostarczenie prezentów mieszkańcom wielu krajów, m.in.: Słowacji, Czech, Chorwacji, Węgier, Włoch, katolickich regionów Niemiec, Luksemburga, ale też Kolumbii czy Meksyku. Na zdjęciu: ruchoma szopka Bożonarodzeniowa z Parafii Świętego Antoniego w Gdyni (2019 r.)

Dzieciątko



W województwie śląskim, a także w niektórych rejonach opolskiego i świętokrzyskiego rozdawaniem prezentów niejako "osobiście" zajmuje się Dzieciątko, symbolizujące narodzonego Jezusa. Zwyczaj ten przybył do Polski z Czech, gdzie podobnie jak na Słowacji i Węgrzech, do dziś cieszy się dużą popularnością.

Dzieciątko obdarowuje podarunkami również w niektórych regionach krajów niemieckojęzycznych. Tamtejsza walka pomiędzy tradycją Dzieciątka a Santa Clausem jest efektem podziału społecznego na katolików i protestantów. Pierwsi zostają obdarowywani przez Dzieciątko, drugim podarunki wręcza odpowiednik świętego Mikołaja.

Gwiazdka



Gwiazdka to bardzo świąteczne słowo, którego używa się do nazywania okresu Bożego Narodzenia. Zanim jednak tym mianem zaczęto określać święta, oznaczała ona wigilijny podarunek. Jako postać Gwiazdka pojawia się również w niektórych bożonarodzeniowych opowieściach. W południowych regionach Polski: na Podkarpaciu, w Małopolsce i w świętokrzyskim, Gwiazdka we własnej osobie przynosi dzieciom świąteczne podarunki.

Są też miejsca np. na Roztoczu czy w Kotlinie Sandomierskiej, gdzie prezenty bożonarodzeniowe przynoszą... krasnoludki. Niezależnie od tego, kto zwyczajowo przynosi podarunki i jakie tradycje kultywujemy w naszych domach, Boże Narodzenie to wspaniały czas i okazja do obdarowywania najbliższych.

Życzenia świąteczne od redakcji Trojmiasto.pl:

Opinie (61) 6 zablokowanych

  • Nie ważne kto przynosi (3)

    Ważne żeby nie dostać rózgi ;-)

    • 17 6

    • Nie ważne kto przynosi - ważne kto daje

      • 4 2

    • Najwiekszym prezentem dla doroslego

      jest dawanie prezentow innym. Poprzez danie prezentu komus podswiadomie leczymy wlasna dusze, czujemy sie lepiej jak po zjedzeniu slodyczy czy wypiciu piwka. A najbardziej gdy obdarowujemy ludzi biedniejszych od siebie, wykluczonych i slabszych. Do tego istotne jest aby ludzie wokol wiedzieli, ze to My obdarowalismy kogos czyms. Wazny jest rozglos bo przeciez jak nikt sie nie dowie, ze kupilismy cos komus to nie podbuduje swojego ego, prawda? Idealnie gdy zlecimy artykul o obdarowaniu w gazecie czy na portalu. Niewazne, ze kupno rzeczy materialnej jest najprostsze i najbardziej prymitywne. Szczegolnie w dobie dobrobytu i faktu, ze wlasciwie wiekszosc na wszystko materialne stac. Po za mieszkaniami.

      • 4 2

    • To nie ważne czy nieważne?

      • 0 0

  • Najlepsze prezenty przynosi karta kredytowa. (1)

    • 13 11

    • Oczywiście ludki minusują bo hehe "liczy sie prezent od serca"

      A tak na prawdę wszyscy mielibyście wewnętrzny ból pośladków gdyby zamiast wyczekiwanej elektroniki albo biżuterii dostali ręcznie zrobioną kartkę, albo inny hand-made xD ja wiem że od przedszkola wszystkim wmawiają że to nie hajs sie liczy tylko dobre chęci, ale to takie samo oszukiwanie się jak religia.

      • 1 2

  • zajączek (2)

    • 7 11

    • Nie w te święta ateisto

      • 1 1

    • I króliczki... Playboya ;)

      • 0 0

  • X (1)

    Media expert i aplikacje w świecie durnych reklam i tel

    • 6 4

    • Chcialem kiedys od nich prezent, ale chryja byla. Alarm sie wlaczyl, ochroniarz sie darl i koniec koncow musialem za "prezent" zaplacic. Nigdy wiecej.

      • 3 1

  • Dziękuję za bardzo fajny artykuł,

    • 9 6

  • podoba mi sie zdjecie (2)

    wszyscy sa tacy szczesliwi i bez maseczek a mikolaj chucha prostow nos dziewczynce.

    • 3 7

    • może już się zaszczepili

      • 1 0

    • Kiedys dzieci siadały Mikolajowi na kolanach

      Teraz Mikołaja zamkneliby za molestowanie.

      • 6 1

  • Fajny artykuł ale dzieci trzeba edukować (7)

    dzieci nie przynosi bocian a prezentów Mikołaj .

    • 6 17

    • Prawda o świętach (4)

      w II wne Boże Narodzenie w Rzymie chrześcijanie obchodzili w czerwcu ale zauważyli że ich święto nie jest tak wazne jak święto niewolników które przypadało na przesilenie zimowe w grudniu kiedy to noc stawała się coraz krótsza. W tamtym okresie niewolnicy dostawali od swoich panów 3 dni wolnego i ucztowali bawiąc się. Zauważyli to hierarchowie kościoła i chcąc na siłę poszerzać grono swoich wyznawców przenieśli Boże Narodzenie na początku konkurując z tamtym świętem a z czasem wchłaniając je . Patrząc na to naukowo to typowa technika którą stosuje to dziś wiele korporacji aby poszerzać rynki i wpływa dla własnych interesów.

      • 5 17

      • Żadna nowość. (1)

        Ale w przypadku Słowian mieliśmy Szczodre Gody. I dalej w sumie mamy, bo wigilia, wieczerza i spotkania rodzinne to ich pochodna.

        Watykan tego nie wymyślił.

        • 3 3

        • Zabrakło r*ygowin lechickich

          • 1 1

      • tak, tak, na siłę trzeba było ich werbować, bo przecież wszyscy poganie, zwłaszcza ci niższych stanów, byli przeszczęśliwi, że człowiek człowiekowi nie bliźnim, a wilkiem :)))

        • 4 3

      • Prawie jak Orkiestra świątecznej pomocny.

        Tez ma juz konkurencje

        • 3 0

    • Masz racje, naprawde jest dokladnie na odwrot.

      • 3 1

    • Dzieci przynosi bocian a prezenty Świąty Mikołaj,tak było,tak jest i tak będzie urocza poezja w prozie szarzyzny życia.

      • 7 1

  • prezenty przynosi pan kurier!

    • 22 5

  • Ja tam w przesądy nie wierzę.

    A jakby co to wystarczy okręcić się trzy razy i splunąć przez lewe ramię... ;-)

    • 8 6

  • Mamy Swieta Bożego Narodzenia i przychodzi Swiety Mikolaj (4)

    Dla PO i reszty donosicieli mamy dziada maroza

    • 16 18

    • Święty Mikołaj przynosi prezenty 6 grudnia synku. (1)

      A dla PiS i reszty nieuków mamy książki.

      • 3 8

      • Najwieksze nieuki to te pełowskie od donosów....

        • 1 1

    • Mamy swieta Bozego Narodzenia i do normalnych ludzi przychodzi Swiety Mikolaj. (1)

      Do PiSu przychodzi Grincz zwany jarkiem i psuje kazdemu swieta.

      • 1 6

      • Jarosławowi slup Ryży moze góra buty czyscic

        • 2 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

W jakich latach wybudowany został Ratusz Staromiejski, w którym aktualnie znajduje się siedziba Nadbałtyckiego Centrum Kultury?

 

Najczęściej czytane