Ryzykowne gry damsko-męskie - po premierze "Cosi fan tutte" Opery Bałtyckiej

Łukasz Rudziński

2 marca 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (62)

Głównym atutem zwariowanej opery buffa opartej o pomysł praktykowany obecnie przez swingersów (zamiany partnerami) jest śpiew i gra solistów oraz muzyka bardzo dobrze wykonywana przez Orkiestrę Opery Bałtyckiej pod batutą Friedricha Haidera.

"Così fan tutte" traktować można jako poważne oskarżenie wobec świata zdominowanego przez mężczyzn. Inscenizacja Marka Weissa jest próbą pogodzenia wielbicieli operowej klasyki ze zwolennikami nowoczesnych inscenizacji.

Kolejne bardzo dobre kreacje przygotowały Karolina Sikora (Dorabella, po lewej) oraz Anna Mikołajczyk (Fiordiligi, po prawej).

fot. Sebastian Ćwikła
Demiurgiem świata bohaterów jest Don Alfonso (Robert Gierlach) - pozbawiony złudzeń cynik, wyliniały lis, impotent, a może kolejny Mefistofeles mieszający w życiu młodych i naiwnych ludzi.

fot. Sebastian Ćwikła
Mężczyzn obowiązują podwójne standardy, mogą rozmawiać o wierności swoich żon zabawiając się z prostytutkami i deklarować jednocześnie wielką miłość do swoich wybranek. Don Alfonso proponuje im perwersyjną grę, mającą na celu odkrycie prawdziwej natury kobiet.

fot. Sebastian Ćwikła

Cynizm i hipokryzja męskiego świata wpisane zostały przez Marka Weissa, reżysera i inscenizatora opery "Così fan tutte" (w tłumaczeniu: "Tak czynią wszystkie"), właściwie już w pierwszą scenę spektaklu. Ferrando i Guglielmo sławią cnotliwość swoich przyszłych żon podczas wizyty w domu publicznym. Ich entuzjazm stara się ugasić Don Alfonso. "Wierność kobiety jest jak Feniks, wszyscy o niej słyszeli, ale nikt nie wie gdzie" - zżyma się podczas swojego recytatywu Don Alfonso.

Przyszli mężowie czują się urażeni i godzą się przetestować wierność swoich kobiet. W tym celu ogłaszają im, że muszą udać się na wojnę i przebierają się za cudzoziemców, którzy zalecają się do nich na przeróżne sposobny, wybierając jednak jako obiekt westchnień wybrankę kolegi. Intryga tak grubymi nićmi szyta nie może pozostać niezauważona. Siostry Fiordiligi i Dorabella decydują się wystąpić w teatrzyku swoich mężczyzn w roli nieświadomych tej zamiany cnotek. Z czasem jednak zabawa podszyta silną perwersją oraz niemal poddańczym posłuszeństwem kobiet wobec kaprysów swoich mężczyzn zaczyna wymykać się spod kontroli.

Od początku nie mamy wątpliwości, po czyjej stronie jest reżyser. Świat mężczyzn jest cyniczny, powierzchowny i splugawiony. Dominuje w nim poczucie dumy, samcza rywalizacja, gotowość do podejmowania ryzyka oraz rozbrajająca naiwność i wiara w swoje możliwości. Kobiety są cierpliwe, kochające, wyrozumiałe, ale też uległe i pełne akceptacji dla najdziwniejszych pomysłów mężczyzn. Oczywiście trudno wierzyć w rzeczywiste powodzenie mistyfikacji, dlatego Weiss nie przykłada szczególnej uwagi do samej intrygi, przyglądając się raczej jej konsekwencjom.

Perwersyjną zabawę towarzyską czwórki kochanków, inspirowaną przez pozującego na emerytowanego Casanovę Don Alfonsa oraz partnerującą mu, demoniczną Despinę, umieszczono w latach 20. ubiegłego wieku, dobrze korespondujących z klasycyzmem Mozarta. Nieśmiały opór podporządkowanych kobiet wobec zamiarów mężczyzn ma w sobie coś z miłości romantycznej. Fiordiligi i Dorabella bronią "obcym" do siebie dostępu, temperując temperament przebranych adoratorów. Jednak bardziej otwarta na nowe doświadczenia Dorabella (z uwagą przegląda czasopismo z sylwetkami nagich mężczyzn dostarczone przez Despinę) zakochuje się w narzeczonym swojej siostry. Fiordiligi jest zrozpaczona obrotem sprawy, jednak jej opór wobec Ferranda też słabnie.

Ta opera buffa w wykonaniu zespołu Opery Bałtyckiej brzmi bardzo dobrze. O lekkość i świeżość muzyki zadbał maestro Friedrich Haider, pod którego batutą Orkiestra Opery gra jak za najlepszych czasów współpracy z José Maria Florencio. Poza kanałem orkiestrowym znalazły się klawesynistka Dagmara Dudzińska oraz wiolonczelistka Anna Sawicka, które posadzono w bocznej galerii. Pomysł ciekawy, podyktowany jednak chyba tylko brakiem miejsca na klawesyn w kanale, bo poza tym nie znajduję żadnego uzasadnienia.

W zredukowanej scenografii Hanny Szymczak, poza rozłożonymi na scenie parawanami z motywami leśnymi (przywodzącymi na myśl nocne schadzki Figara z innej opery Mozarta), wyróżniają się rekwizyty - stół, na którym niczym ciepłe danie leży najpierw półnaga dziewczyna, a później posągowy mężczyzna; łoże - miejsce "męskich zabaw" z prostytutkami czy pięknego, zbudowanego z chórzystów Opery Bałtyckiej statków damskich toaletek, należących do każdej z sióstr.

Cała szóstka solistów stanęła na wysokości zadania. Trudno nie docenić świetnie dobranych duetów - sióstr Fiordiligi (kolejny raz przejmująca, bardzo dobra wokalnie i aktorsko Anna Mikołajczyk) i Dorabelli (druga po Królowej Ubu warta zapamiętania rola Karoliny Sikory) oraz ich narzeczonych: Guglielma (Tomasz Rak) i Ferranda (Aleksander Kunach). Umiejętnie w rolę architekta intrygi, prawdziwego Mefistofelesa z ludzką twarzą - Don Alfonsa - wciela się obdarzony ciepłym, aksamitnym basem Robert Gierlach. Atmosferę podgrzewa tajemnicza Despina (Anna Fabrello) - służąca sióstr, pomocnica Don Alfonsa, spełniająca jego erotyczne fantazje.

Marek Weiss dokonał tego, przed czym wielokrotnie się wzbraniał - skrócił operę, usuwając powtórzenia muzyki i skracając niektóre recytatywy. Jednak forma spektaklu pozostaje klasyczna, bez niepotrzebnych odniesień do współczesności. Nawet wyuzdane zabawy erotyczne przedstawione są umownie, z humorem, wręcz elegancko. Taka też jest cała inscenizacja - elegancka, skrojona na miarę, miejscami jednak zbyt stateczna i pozbawiona tempa. Wynagradza te mankamenty świetnie wykonana muzyka i śpiew.

W "Così fan tutte" bankructwo idei małżeństwa i wartości z nim związanych - wierności, uczciwości i szczerości - wzięte jest we wcale nie ironiczny, a pełen goryczy nawias. A czy "takie są wszystkie" warto przekonać się samemu.

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Spektakl

7.4

25 ocen

Così fan tutte

opera / operetka

Miejsca

Opera Bałtycka Gdańsk, al. Zwycięstwa 15

Spektakle

Così fan tutte

Opinie (62)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 12:17

Czepiacie się, a spektakl jest niezły (2)

Jak czytam powyższe opinie, to widzę wiecznych malkontentów którzy nic nie zrobili w życiu, ale za to bardzo chętnie krytykują wszystko i wszystkich.

Byłem na premierze, spektakl mi się podobał, pomimo że w mojej opini to jedna ze słabszych oper Mozarta.

To, że przeniesiony z Warszawskiej inscenizacji to jakiś problem? Było taniej, a wiekszość trojmieskiej publicznosci nie widziala spektaku warszawskiego.

Pozdrawiam

T.
10 lat
- 30 43
Twoja opinia

Zmień treść

Jak czytam powyższe opinie, to widzę wiecznych malkontentów którzy nic nie zrobili w życiu, ale za to bardzo chętnie krytykują wszystko i wszystkich. Byłem na premierze, spektakl mi się podobał, pomimo że w mojej opini to jedna ze słabszych oper Mozarta. To, że przeniesiony z Warszawskiej inscenizacji to jakiś problem? Było taniej, a wiekszość trojmieskiej publicznosci nie widziala spektaku warszawskiego. Pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-02 12:21
  
  problem? (1)
  
  chodzi o to, żeby mówić o takich rzeczach, a nie podnosić to do rangi wielkiego sukcesu Opery Bałtyckiej!
  
  G.
  10 lat
  - 12 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  chodzi o to, żeby mówić o takich rzeczach, a nie podnosić to do rangi wielkiego sukcesu Opery Bałtyckiej!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-03-03 12:10
    
    wszyscy wszechwiedzący...
    
    Spektakl nie został przeniesiony z Warszawskiej Opery Kameralnej tylko powstał WE WSPÓŁPRACY z Warszawską Operą Kameralną!
    
    ehhh....
    
    10 lat
    
    3 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Spektakl nie został przeniesiony z Warszawskiej Opery Kameralnej tylko powstał WE WSPÓŁPRACY z Warszawską Operą Kameralną! ehhh....
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 21:45

Mozart w takiej wersji to bzdura, ale buractwo wszystko kupi . Każdy kit łapie jako drugie dno.

10 lat
- 29 16
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 13:34

(1)

Chcę klasycznego dzieła w Operze Bałtyckiej!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

anna100
10 lat
- 87 10
Twoja opinia

Zmień treść

Chcę klasycznego dzieła w Operze Bałtyckiej!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-02 20:52
  
  bo mozart to jakaś podła awangarda
  
  ruja i poróbstwo!
  
  tfu
  10 lat
  - 10 11
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ruja i poróbstwo!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 20:18

W podstawówce wychowawczyni zabierała nas często do opery i teatru w Gdańsku

Moniuszko ,Fredro -czyli klasyka operowa i teatralna zagrana wedle pierwowzoru .klasycznie i w bogatej scenografii stosownie do intencji autora. A dziś lepiej małolatów lepiej nie zabierać do przybytków sztuki w Gdańsku......Zerowy poziom i przeinaczanie treści i sensu każdego dzieła.Wyrób czekoladopodobny.

pamiętający
10 lat
- 29 10
Twoja opinia

Zmień treść

Moniuszko ,Fredro -czyli klasyka operowa i teatralna zagrana wedle pierwowzoru .klasycznie i w bogatej scenografii stosownie do intencji autora. A dziś lepiej małolatów lepiej nie zabierać do przybytków sztuki w Gdańsku......Zerowy poziom i przeinaczanie treści i sensu każdego dzieła.Wyrób czekoladopodobny.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 15:06

Sex i kasa

Sex na scenie,kasa w kieszeni
Państwa Weissów.
Czego chcieć więcej?

Baron Cygański
10 lat
- 57 8
Twoja opinia

Zmień treść

Sex na scenie,kasa w kieszeni Państwa Weissów. Czego chcieć więcej?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 15:04

I znowu odgrzewany kibel Weissa....

10 lat
- 46 9
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 12:34

jak zwykle u Weissa (1)

musi być o seksie, o relacjach damsko-męskich, muszą być prostytutki, golizna na plakacie zwiastującym spektakl i durnowata scenografia pani Szymczak. A czemu Isadora nie pokazała krocza na scenie, przecież to takie wyraziste, współczesne, niebanalne?

10 lat
- 69 14
Twoja opinia

Zmień treść

musi być o seksie, o relacjach damsko-męskich, muszą być prostytutki, golizna na plakacie zwiastującym spektakl i durnowata scenografia pani Szymczak. A czemu Isadora nie pokazała krocza na scenie, przecież to takie wyraziste, współczesne, niebanalne?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-02 14:36
  
  Chyba raczej jak przeważnie w operze...
  
  Bo nie wiem, czy wiesz, ale wokól "tych brzydkich spraw" wszystko sie toczyło, toczy i toczyć będzie.
  
  jmkl
  10 lat
  - 7 9
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Bo nie wiem, czy wiesz, ale wokól "tych brzydkich spraw" wszystko sie toczyło, toczy i toczyć będzie.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 12:08

czekaj, czekaj...!

a o tym, że inscenizacja została przeniesiona z Warszawskiej Opery Kameralnej nie napisał Pan nic? czerwiec 2013. Wszystko identyczne, kostiumy, obsady... Żałosne to. Wszędzie te stare kotlety...

Guglielmo
10 lat
- 46 7
Twoja opinia

Zmień treść

a o tym, że inscenizacja została przeniesiona z Warszawskiej Opery Kameralnej nie napisał Pan nic? czerwiec 2013. Wszystko identyczne, kostiumy, obsady... Żałosne to. Wszędzie te stare kotlety...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 11:30

Nic

Nudne...

nowego
10 lat
- 41 13
Twoja opinia

Zmień treść

Nudne...
Regulamin dodawania opinii