Uroczystości przyznawania Neptunów - czyli Nagród Prezydenta Miasta Gdańska dla wybitnych polskich i zagranicznych twórców, których działalność promuje wartości mające w Gdańsku znaczenie szczególne - jest stałym (i stale wzruszającym) elementem programu festiwalu Solidarity of Arts.
Zdjęcia
W tym roku do grona laureatów dołączą gdański pisarz Stefan Chwin, dokumentalista Andrzej Fidyk oraz aktorka Halina Słojewska-Kołodziej. Uroczystość oprawą muzyczną uświetni Trio Anny Faber w składzie: Ania Faber (harfa elektro-akustyczna), Monika Szulińska (konga, instrumenty perkusyjne) i Piotr Sawicki (skrzypce). Poniżej przedstawiamy krótkie sylwetki tegorocznych bohaterów.
Prof. Stefan Chwin
Urodzony w 1949 roku w Gdańsku, profesor zwyczajny, zatrudniony na Uniwersytecie Gdańskim, prozaik, eseista, historyk i krytyk literatury. Autor kilkunastu powieści, w tym Hanemanna (1995) - przetłumaczonej na kilkanaście języków, za którą w 1995 roku otrzymał Paszport Polityki.
W latach 1980-tych Stefan Chwin był członkiem zespołu redakcyjnego serii "Transgresje" (Tom Dzieci, wydany pod redakcją Marii Janion i Stefana Chwina, 1988). Do jego najważniejszych publikacji krytycznych i literaturoznawczych należą: Bez autorytetu (wspólnie ze Stanisławem Rośkiem, 1981, Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie 1983), Romantyczna przestrzeń wyobraźni (1988, Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Nagroda Gdańskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich), Literatura i zdrada, (1993, Nagroda Ministra Edukacji Narodowej, Nagroda "Pro Libro Legendo"), Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni, (2010, Nagroda Literacka Gdynia 2011), Samobójstwo i grzech istnienia (2013), Miłosz. Interpretacje i świadectwa (2013), Miłosz. Gdańsk i okolice. Relacje. Dokumenty. Głosy (2013, Nagroda Miasta Gdańska Splendor Gedanensis). Przygotował też Mickiewiczowskiego Konrada Wallenroda we własnym opracowaniu historycznoliterackim w serii Biblioteka Narodowa, 1993. Jako powieściopisarz zadebiutował powieścią fantastyczną Ludzie-skorpiony (1984) opublikowaną pod pseudonimem Max Lars (z własnymi ilustracjami). Pod pseudonimem Max Lars opublikował również powieść Człowiek-Litera (1989), także opatrzoną własnymi ilustracjami. Wydał autobiograficzny esej o Gdańsku lat pięćdziesiątych "Krótka historia pewnego żartu" (1991), powieść Esther (1999), zbiór "historii alternatywnych" Wspólna kąpiel (2001, wspólnie z Krystyną Lars), powieści: Złoty pelikan (2002), Żona prezydenta (2005), Dolina Radości (2006), Panna Ferbelin (2011). Opublikował również: Kartki z dziennika (2004) i Dziennik dla dorosłych (2008).
Prof. Chwin jest laureatem wielu nagród, zarówno za twórczość naukową (m. in. Nagroda im. Heweliusza, indywidualna Nagroda Ministra Edukacji), jak i literacką (m. in. jednego z najważniejszych niemieckich wyróżnień literackich, nagrody im. Andreasa Gryphiusa (1999) oraz nagrody im. Ericha Brosta (1997), a także kilkunastu prestiżowych wyróżnień krajowych (m. in. Nagroda Polskiego PEN Clubu, Nagroda Fundacji Kultury, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Medal Gloria Artis).
W latach 1997-2003 był jurorem Literackiej Nagrody Nike, jurorem Konkursu Głównego 37. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Konkursu "Dwa Teatry" oraz 49. Krakowskiego Festiwalu Filmowego.
Książki, artykuły i eseje prof. Chwina ukazywały się w Niemczech, Austrii, Anglii, Irlandii, Włoszech, Czechach, Danii, Francji, Szwecji, Słowenii, Serbii, na Ukrainie, Litwie, Węgrzech, w Rumunii, Słowacji, Słowenii, Hiszpanii, Japonii, Szwajcarii, w Rosji, Meksyku, Kanadzie i w USA. Prof. Chwin jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (Societas Scientiarum Gedanensis) oraz PEN-Clubu. Od 2007 roku jest członkiem Rady Języka Polskiego PAN.
Prof. Andrzej Fidyk
Urodzony w 1953 roku polski dokumentalista, reżyser i producent filmowy, wykładowca na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autor ponad 40 filmów dokumentalnych, nagradzanych na najważniejszych festiwalach filmowych całego świata. Te filmy to m.in.: "Defilada", "Sen Staszka w Teheranie", "Kiniarze z Kalkuty", "Taniec trzcin", "Białoruski walc" czy "Yodok Stories - Historie z Yodok".
W pierwszej połowie lat 90 pracował dla BBC - Music and Arts Department. Dla tej stacji zrealizował m.in. takie filmy jak: "Diabeł w Moskwie" (1991), "Rosyjski Striptease" (1993) , "Carnaval - największe party świata" (1994).
W latach 1996-2004 kierował Redakcją Filmów Dokumentalnych Programu 1 Telewizji Polskiej. Za swoje programy "Czas na dokument" i "Miej oczy szeroko otwarte" dwukrotnie otrzymał nagrodę "Wiktora". Obecnie ponownie kieruje Redakcją Filmu Dokumentalnego TVP 1, a za swój program "Oglądaj z Andrzejem Fidykiem" otrzymał trzeciego "Wiktora".
Andrzej Fidyk jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej. W roku 2009 otrzymał z rąk Prezydenta RP nominację profesorską, zaś w 2013 roku uhonorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Halina Słojewska-Kołodziej
Halina Słojewska-Kołodziej (urodzona w 1933 roku w Bydgoszczy) - aktorka, działaczka społeczna. W 1957 roku ukończyła studia aktorskie w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Zadebiutowała pod koniec 1957 roku w teatrze w Białymstoku. Później występowała w Bydgoszczy, Olsztynie, a także w Teatrze Starym w Krakowie. Od 1970 do emerytury w 2000 roku pracowała w gdańskim Teatrze Wybrzeże. Najlepiej czuła się w rolach dramatycznych, pełnych ekspresji. W Gdańsku i poza nim występowała z monodramami. Grała w przedstawieniach Teatru Telewizji realizowanych w gdańskim ośrodku TVP. Zarówno w teatrze, jak i w produkcjach filmowych i telewizyjnych współpracowała z takimi reżyserami jak: Irena Ładosiówna, Irena Górska, Bronisław Orlicz, Krzysztof Babicki, Grzegorz Chrapkiewicz, Ryszard Major, Marek Kopiński, Irena Byrska, Jan Skotnicki, Stanisław Różewicz, Kazimierz Kutz, czy Stanisław Hebanowski. W sierpniu 1980 roku przewodziła grupie gdańskich aktorów występujących w czasie strajku na placu koło Bramy numer 2 Stoczni Gdańskiej. Aktywna działaczka NSZZ Solidarność. W stanie wojennym i w latach następnych była członkiem komisji charytatywnej przy kościele św. Brygidy udzielającej wsparcia rodzinom osób internowanych. Za swą działalność była rozpracowywana i inwigilowana przez Służbę Bezpieczeństwa. W 1984 roku z mężem Marianem Kołodziejem zrealizowała spektakl Gloria Victis poświęcony obrońcom Westerplatte we wrześniu 1939 roku. W sierpniu 1988 roku ponownie występowała dla strajkujących w Stoczni Gdańskiej. Następnie, w 1989 roku, była uczestniczką Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Gdańsku. W latach 1982-1988 występowała z recytacjami poezji podczas Mszy za Ojczyznę i w ramach Tygodni Kultury Chrześcijańskiej w Gdańsku. Była uczestniczką spektakli teatralnych z kręgu kultury niezależnej; wyreżyserowała przedstawienie Ernesta Brylla Wieczernik, które prezentowane było w kościołach Gdańska i Warszawy.