Korczak i jego dzieło

Korczak i jego dzieło
Państwowa Galeria Sztuki

Celem wystawy "Korczak i jego dzieło" jest przypomnienie postaci Janusza Korczaka (nazwisko rodowe Henryk Goldszmit, ur. 1878 w Warszawie, zm. w 1942 r w obozie w Treblince), wybitnego lekarza, pedagoga, społecznika, pisarza i publicysty. Po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Warszawskim, J. Korczak powołany został do służby medycznej w czasie wojny rosyjsko-japońskiej. Po powrocie z frontu praktykował w Berlinie, Paryżu i Londynie. W latach 1905 - 1912 pracował w Szpitalu dla Dzieci Żydowskich w Warszawie. W tym samym czasie prowadził aktywną działalność społeczną m.in. w Towarzystwie Dobroczynności, Stowarzyszeniu "Pomoc dla Sierot" oraz Towarzystwie Kolonii Letnich dla Dzieci. W roku 1912 podjął pracę na stanowisku dyrektora Domu Sierot dla dzieci żydowskich przy ul. Krochmalnej w Warszawie, gdzie, podobnie jak w utworzonym wspólnie z Maryną Falską w roku 1919 "Naszym domu", wprowadzał w życie swe nowatorskie teorie pedagogiczne, których głównym celem było uznanie autonomii i godności dziecka za sprawę priorytetową w procesie wychowania. W tym czasie, aż do wybuchu wojny inicjował i prowadził szereg badań dotyczących dzieciństwa, zajmował się szeroko rozumianą działalnością społeczną i oświatową, m.in. stworzył i redagował czasopismo "Mały Przegląd", wykładał w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz w Wolnej Wszechnicy Polskiej, wygłaszał pogadanki w Polskim Radio. Jego dorobek literacki obejmuje zarówno książki dla dzieci, z których najbardziej znane to "Król Maciuś Pierwszy" 1922 i "Kajtuś Czarodziej" 1934, jak również eseje, artykuły i pozycje poświęcone problemom wychowania m.in.: "Dziecko salonu", 1906; "Jak kochać dziecko", 1920, "Prawidła życia", 1923. W roku 1940 decyzją niemieckich władz okupacyjnych Dom sierot przeniesiono na teren warszawskiego getta. "Piątego sierpnia 1942 zlikwidowano Dom Sierot Janusza Korczaka. Razem z Korczakiem i dziećmi do Treblinki wywieziono także wychowanków i pracowników innych sierocińców getta."

O idei wystawy, tak pisze w katalogu Jadwiga Bińczycka, przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia im. J. Korczaka: "(...) Portret prawdziwego człowieka można malować językiem muzyki, poezji, plastyki - obrazem, rysunkiem. Żyją jeszcze ci, którzy zetknęłi się z żywym Korczakiem, którzy w różny sposób dawali bądź dają znać o tym, jak On zaważył na ich życiu, na ich życiowych wyborach. (...). Ale jest też duża grupa osób w kraju i na świecie, która styka się z Korczakiem poprzez Jego dzieła i książki o Nim. Ta grupa stanowi o sile ruchu korczakowskiego, który zachowuje pamiećo Starym Doktorze, który stara się wprowadzić w życie jego idee. W ten sposób realizowane jest pragnienie Korczaka, który pod koniec życia pisał: "nie siebie pragnę zachować, ale myśl moją". Pozostaje jeszcze grupa tych, którzy się zetkną z portretem Korczaka, z jego pomnikiem, obrazem, rysunkiem. I to zetknięcie zaowocować może pytaniem: kim jest ten Człowiek, którego tak wielu chciało uwiecznić, który tak wielu zainspirował do twórczości, jakich wartości jest On symbolem, wyrazicielem? I te pytania mogą skierować myślenie nad systemem - tak rzadkich dzisiaj, a równocześnie cennych i potrzebnych wartości, jak rozumna miłość do dziecka, uznawanie jego prawa do szacunku, jak umiejętność rozmowy z dzieckiem, wsłuchiwanie się w jego potrzeby, jak tolerancja, sztuka przebaczania, jak wiara w dobro - mimo wszystko - mimo panoszącego się zła, jak podkreślanie poczucia odpowiedzialności dorosłych za kształt świata, w którym dziecko się wychowuje. Wszystkie te wartości znaleźć można w życiu i dziełach Korczaka. (...). Myślenie o nich i wcielanie ich w życie - może mieć bardzo duże społeczne i kulturowe znaczenie, może zmienić smak, koloryt naszej współczesnej, szarej egzystencji. Dlatego tak ważnym wydarzeniem jest wystawa i album zawierające rysunki zainspirowane życiem i dziełem Janusza Korczaka, lekturą jego książek. (...). Zbiór rysunków o Korczaku, z ducha korczakowskiego wyrosłych pokazuje, jakie może być bogactwo własnych myśli i przeżyć artystycznych. (...) Stąd tak ważna i wartościowa jest inicjatywa zorganizowania wystawy i wydania albumu "Korczak i jego dzieło". Życzę wspaniałych spotkań ze Starym Doktorem oraz tymi, którzy rozsnuli przed nami nić wspaniałych artystycznych własnych myśli i przeżyć".

Na wystawie zaprezentowanych zostanie ponad 100 prac znanych grafików i ilustratorów m.in. Juliana Bohdanowicza, Krystyny Lipki - Sztarbałło, Franciszka Maśluszczaka, Bogusława Orlińskiego, Zuzanny Orlińskiej, Janusza Stannego, Rałała Strenta, Józefa Wilkonia, Zdzisława Witwickiego, Agnieszki Żelewskiej. Prace te, w większości powstały podczas warsztatów, zorganizowanych przez Sanatorium im. Janusza Korczaka w Krasnobrodzie, które odbyły się czerwcu 2006 r., w ramach programu operacyjnego Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego "Patriotyzm jutra". Wystawie towarzyszy album zawierający 61 ilustracji opatrzonych fragmentami tekstów Janusza Korczaka.

Wernisażowi, który odbędzie się we środę 4 marca o godz. 12.00 towarzyszyć będzie program słowno-muzyczny w wykonaniu:
słowo: Wojciech Namiotko, aktor
rytm: Tomasz Lipski i Tomasz Dobies, członkowie Stowarzyszenia "Jeden Świat" oraz muzycy zespołu Ikenga Drummers.

Goście (szczególnie liczymy na dzieci) przechodzić będą kolejno od obrazu do obrazu pod przewodnictwem aktora Wojciecha Namiotko, czytającego odpowiedni dla danej ilustracji tekst Korczaka. Tło muzyczne stanowić będzie gra Tomasza Lipskiego i Tomasza Dobiesa na własnoręcznie wykonanych perkusjonaliach (konga, jembe).

Dla chętnych muzycy przeprowadzą krótki instruktaż gry na bębnach.

Wystawa czynna do 29 marca od wtorku do niedzieli w godz. 11.00 - 18.00.