- 1 To niesamowite znalezisko ma... 600 lat (15 opinii)
- 2 Tu nie spodziewasz się sztuki, a jednak! (9 opinii)
- 3 Jak zarobiłem 2 mln USD na giełdzie (69 opinii)
- 4 Prawdziwy hit na scenie Teatru Muzycznego (7 opinii)
- 5 Przed nami święto poezji i literatury (30 opinii)
- 6 Słynny pisarz z Gdańska bohaterem muralu (27 opinii)
Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Muzeum Gdańska przygotowało wystawę online poświęconą historii pierwszych lat miasta po zniszczeniu w 1945 roku. Zasoby dostępne na platformie Google Arts and Culture ilustrowane są zdjęciami autorstwa Kazimierza Lelewicza, nieżyjącego już fotografika.
30 marca 1945 roku uważa się za dzień, w którym Gdańsk został zdobyty przez Sowietów. Od początku miesiąca miasto było przez nich bombardowane, nie tylko w miejscach strategicznych, jak lasy oliwskie pełne wojsk niemieckich czy tereny portowe; bomby spadały też na gęsto zaludnione dzielnice miasta. W wyniku ataków zginęły tysiące mieszkańców Gdańska i uchodźców.
Rozkazem Hitlera z 25 marca tego roku Niemcy zaciekle bronili miasta. "Każdy metr kwadratowy obszaru Gdańsk-Gdynia winien być zdecydowanie broniony". Właśnie ten dzień przyjmuje się jako początek walk o Gdańsk. Podobnie jak w tym roku, również w 1945 była to Niedziela Palmowa.
30 marca 1945 roku wydano dekret, który tworzył województwo gdańskie. To także dzień, w którym dowództwo Armii Czerwonej ogłosiło zdobycie Gdańska. Datę tę utożsamia się z powrotem Gdańska do Polski. Już dwa dni wcześniej nad gruzami Dworu Artusa zawisła polska flaga. Równolegle z wygasającymi walkami Sowieci zaczęli plądrowanie i niszczenie miasta.
Według danych z 15 lipca 1945 roku w całym Gdańsku zniszczono 19 665 budynków. Z tej liczby najwięcej było mieszkalnych - 15 600, następnie gospodarczych - 3160 i przemysłowych - 535. Z 17 zabytkowych kościołów położonych w centrum Gdańska ucierpiało 14, a pożary strawiły zabytkowe budowle śródmieścia, m.in. Ratusz Głównomiejski, Zbrojownię, Wielki Młyn i Żurawia.
Zniszczenia uchwycone na fotografiach
Szacuje się, że Śródmieście Gdańska zostało zniszczone w 90, a według niektórych źródeł nawet w 95 proc. - zrujnowano niemal 20 tys. budynków.
- To właśnie ten krajobraz i losy jego mieszkańców dokumentował przez kilka lat na swoich fotografiach Kazimierz Lelewicz - mówi Klaudiusz Grabowski z Muzeum Gdańska, kurator wystawy. - Część jego bogatego archiwum stanowi zasób kolekcji Muzeum Gdańska, a ponad 1500 zostało udostępnionych na portalu dziedzictwo-gdansk.pl. Wystawę na platformie Google Arts & Culture przygotowaliśmy z myślą o przypadającej rocznicy powrotu Gdańska do Polski i o szerokim gronie zainteresowanych tą tematyką. To, co odróżnia wystawę na platformie Google od zdjęć na naszym portalu, to dodatkowy kontekst relacji świadków zniszczonego miasta, które towarzyszą prezentowanym zdjęciom.
- Gdańsk wygląda jak miasto, które rozpadło się w gruzy przed wiekami - wspomina Marek Żuławski (cytat z zasobów wystawy). - Szanowne ruiny oplata już krzew i porasta trawa niedeptana stopą człowieka. Panują tam niepodzielnie cisza i pustka. Ruiny Gdańska ogląda się jak ruiny Babilonu albo Niniwy.
Tak walczono o Gdańsk w 1945 roku
Kazimierz Lelewicz urodził się w 1896 roku w Lubartowie, a zmarł w 1986 roku w Gdańsku. Od 1948 roku pracował na Politechnice Gdańskiej jako kierownik Studium Fotografii na Wydziale Architektury. Kolekcja jego zdjęć znajduje się m.in. w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej. Był laureatem licznych nagród za wykonane przez siebie prace, a w 1975 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Wystawa "Między zniszczeniem a odbudową - Gdańsk na fotografii Kazimierza Lelewicza" jest już dostępna w Internecie.
Google Arts and Culture to platforma, na której obecnie swoje zasoby udostępnia ponad 2 tys. instytucji kultury z ponad 80 krajów. Cieszy się dużą popularnością zwłaszcza w czasie pandemii, gdy stacjonarne muzea i centra kulturalne są zamknięte dla zwiedzających. Ponad 6 milionów artefaktów i tysiące eksponatów online zachęca do poznania kultury w całej jej różnorodności. Dzięki temu internauci mają okazję w nowatorski sposób odkrywać sztukę, historię oraz cuda świata - od słynnego obrazu przedstawiającego sypialnię van Gogha po celę więzienną, w której był osadzony Nelson Mandela. Kolekcje zgromadzone na platformie można oglądać na stronie internetowej, a także dzięki bezpłatnej aplikacji dostępnej na iOS i Androida.
Muzea online w Trójmieście, Polsce i na świecie
- Joanna Skutkiewiczj.karjalainen@trojmiasto.pl
Miejsca
Opinie (195) ponad 20 zablokowanych
-
2021-04-05 15:05
2,17 minuta filmu - kościół w Jelitkowie.
Czytałem gdzieś o katiuszach ustawionych obok kościoła strzelały w kierunku Sopotu.
- 0 1
-
2021-04-05 18:10
Ludobojcow pod sąd! (2)
Kiedy Niemcy w końcu odpowiedzą za ludobójstwo i zniszczenie Polski? Kiedy Niemcy w końcu zapłacą odszkodowanie za to wszystko?
- 3 5
-
2021-04-05 20:33
Jakiś szkop dał czerwona łapkę! Brawo Ty!
- 2 1
-
2021-04-05 22:29
Pensjonat na ulicy Srebrniki
Niestety nie przyjmujemy, mamy komplet.
- 0 3
-
2021-04-05 19:45
Alianci (3)
Dlaczego nie mówi sie o bezsensownym bombardowaniu Gdańska przez samoloty tzw. Aliantów do samego końca. Taka trochą niby zapomniana niewygodna historia.
- 20 25
-
2021-04-05 21:52
Bełkot! (2)
O czym pitolisz towarzyszu, było parę nalotów po kilka samolotów, zniszczenia prawie zerowe.
- 11 2
-
2021-04-07 00:46
w Poznaniu już większe i to w samych Alejach Marcinkowskiego (1)
wiem, bo nam rozwalili bombami mieszkanie i sklep
- 0 0
-
2021-04-08 12:39
Ale artykuł dotyczy Gdańska!
- 0 0
-
2021-04-05 23:33
Autor chyba zapomniał że to była wiosna 1945 po 5 latach okupacji
Dla Rosjan było to niemieckie miasto, tak samo jak Drezno Hamburg dla Amerykanów i Angoli.
A pancerniki i pozostałe niemieckie okręty wojenne prowadziły ostrzał artylerią okrętową tak sobie na wiwat i do celów morskich. Swoją drogą autor zapomniał o udziale Wojska Polskiego w zdobyciu czy wyzwoleniu Gdańska? Jak w zdobyciu to trudno się dziwić resentymentom i żądaniom niemieckim.
Swoją drogą to zaraz się dowiemy, że Warszawę zburzyli Rosjanie a Kraków ocalił Hans Frank. Trochę uczciwości a nie tzw. polityki historycznej. Autora zdjęć do Gdańska przywieźli Niemcy?- 2 2
-
2021-04-05 23:47
Autor zapomniał czy nie wie, że aktu kapitulacji Dancing - Gdańska nikt nie widział (1)
To miasto Alianci musieli zdobyć (Rosja też była aliantem) a Niemcy nie zamierzali się poddawać. Gdyby zdobywali Gdańsk Amerykanie to Gdańsk wyglądał by jak Drezno lub Hiroszima. Ktoś Gdańsk odbudował, a rodzice autora to zapewne przedwojenni gdańszczanie. Trochę uczciwości w ocenie zachowań ludzi którzy oglądali Stutthof Oświęcim i Warszawę. Chyba że autor ubiega się o Etat w IPN . Ktoś ten Gdańsk odbudował i rozbudował.
- 0 3
-
2021-04-06 06:58
dancig to mozna sobie zorganizowac .Nie pisz o tym o czym nie masz pojecia
- 0 0
-
2021-04-06 03:19
Innymi slowy gdyby nasi "bracia" rosjanie nie "zdobyli" Gdanska to
miasto zachowalo by swoj przedwojenny wyglad a Niemcy i tak musieli by je nam oddac poniewaz juz nie mieli szans na wygranie wojny.
- 3 1
-
2021-04-06 09:01
Niemcy i Ruskie największe nieszczęście tego świata.
Czas na reparacje wojenne od niemieckich ludobójców
- 3 0
-
2021-04-06 09:02
Niemcy chyba powini mieć zakaz poruszania się po za swoim krajem? (1)
- 3 1
-
2021-04-06 13:55
Ruski takze.
- 0 0
-
2021-10-18 07:49
Rodzice oddali obrączki na odbudowę Gdańska ,ojciec murarz pracował od świtu do nocy . I Co po 70 latach jego rodzina musiała opuścić mieszkanie na Wyspie spichrzów bo interesy obcego dewelopera ważniejsze dla władzy jak rodzina z historią !!!
- 1 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.