Wielokulturowy Gdańsk i przepisy kulinarne. O premierze "Z czego jesteśmy ulepieni"

Łukasz Rudziński

16 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (15)

Aktorzy "Z czego jesteśmy ulepieni" siedzą za stołem, opowiadając o bohaterach sprzed niemal wieku...

Nietypowy spektakl proponuje Miejski Teatr Miniatura w Gdańsku. Sześcioro aktorów Miniatury wspartych muzyką graną na żywo przywołuje trudne życiorysy osób, które los złączył z Gdańskiem w czasach międzywojnia i II wojny światowej. Ta opowieść utkana jest również z przepisów kulinarnych, śpiewu oraz zwierzeń współczesnych gdańskich imigrantów. "Z czego jesteśmy ulepieni" wieńczy tegoroczne "Biografie gdańskie", przeniesione w całości do sieci. Spektakl dostępny jest online.

Wydarzenia online w najbliższym czasie

"Nic tak nie pobudza pamięci jak smak i muzyka. Dlatego postanowiliśmy ulepić z utraconych w tym roku tradycyjnych smaków i muzyki taki nasz mały respirator pamięci" - półoficjalnie zapewniają we wstępie aktorzy Teatru Miniatura wsparci obecnością muzyka grającego "na żywo". Każdą fabularną opowieść poprzedzają przepisy - a to na tatarskie kołduny, a to pielmieni, kreple, cepeliny czy czebureki.

... i lepią pierogi mające mnóstwo regionalnych odmian, ale które są bliskie zarówno nam, jak i naszym sąsiadom zza wschodniej granicy.

Tradycyjne potrawy potraktowano jako wstęp do opowieści czytanych przez aktorów z egzemplarzy scenariusza przygotowanego przez Polę Sobaś-Mikołajczyk. Poznajemy losy bohaterów - tatarskiej porucznik Dżennet Dżabagi-Skibińskiej, białoruskiego działacza niepodległościowego Bolesława Łapyra i jego syna Władysława z miasteczka Głębokie czy rodowitej gdańszczanki Helgi, która wraz z żydowską aktorką Idą Szalman przeżyje nadejście Rosjan do Gdańska i ich brutalne gwałty na kobietach. Bohaterem będzie też Rupert Neudeck, wraz z rodziną uciekający do Niemiec (mieli płynąć na MS Wilhelmie Gustloffie) i pochodząca z Wilna pisarka Róża Ostrowska. Wyjątkiem na tym tle jest współczesna opowieść o Glebie jednorożcu, weteranie Majdanu i uczestniku marszu Strajku Kobiet.

Każdy z epizodów reżyserka Agnieszka Płoszajska prowadzi według schematu: najpierw przepis kulinarny, potem historia bohatera urozmaicana piosenkami. Kolejne epizody często rozdzielają filmowe (nagrane w Teatrze Miniatura) wspomnienia i wypowiedzi cudzoziemców. Maximiliana, Swietłanę, Ludmiłę, Paatę, Alenę czy Valerija, opowiadających o tradycjach kulinarnych swoich krajów i motywacji do przyjazdu do Polski, łączy jeden wspólny mianownik - wszyscy zakochali się w Gdańsku i znaleźli tu swoje miejsce na ziemi. Ktoś przyjechał tu za miłością, ktoś, bo przewoźnik autobusowy Polski Bus kursował właśnie do Gdańska, a ktoś inny dlatego, że zobaczył wystawę o Gdańsku i postanowił, że wybierze właśnie gród nad Motławą.

Aktorzy czytają tekst z egzemplarzy scenariusza. Pomimo to zapadające w pamięć epizody (m.in. pani Jurkiewicz czy Róży Ostrowskiej) stworzyła Edyta Janusz-Ehrlich (na pierwszym planie).

Całość zaaranżowano jako umieszczony na scenie Miniatury stół do lepienia pierogów, za którym zasiada sześcioro aktorów, przygotowujących składniki i ugniatających ciasto na pierogi. Na podłodze i za plecami aktorów widzimy charakterystyczne PRL-owskie podróbki dywanów perskich. Obok aktorów wraz z licznymi perkusonaliami, przeszkadzajkami, za klawiszami siedzi Krzysztof Wojciechowski - na co dzień aktor Teatru Muzycznego w Gdyni i świetny, wszechstronny muzyk, czemu daje wyraz podczas "Z czego jesteśmy ulepieni", w pojedynkę zapewniając oprawę muzyczną i bogatą warstwę brzmieniową spektaklu.

Wokalnie najciekawiej prezentują się od lat najlepiej śpiewające w Miniaturze Edyta Janusz-Ehrlich i Magdalena Żulińska. Aktorsko w zaproponowanej tu formule czytania właściwie nie bardzo można się wykazać, ale cała szóstka (oprócz wymienionych, także Jadwiga Sankowska, Jacek Majok, Piotr Srebrowski i Krystian Wieczyński) czytają swoje kwestie bez zarzutu, choć wokalnie pozostali bardzo odstają od Janusz-Ehrlich i Żulińskiej.

Bogatą warstwę brzmieniową spektaklu przygotował Krzysztof Wojciechowski.

Tożsamościowe dylematy, żartobliwie wpisane w tematykę kulinarną, zyskują dzięki temu zabiegowi pewien balans. Pozwala to twórcom i realizatorom nie popaść w patos. Wydaje się jednak, trzymając się nomenklatury kulinarnej, że umieszczono tu za dużo grzybów w barszczu. Spektakl w paradokumentalno-muzycznej formie trwa prawie półtorej godziny, jak na warunki internetu o dobre pół godziny za długo.

Wypowiedzi współczesnych imigrantów pełne są ciekawostek kulturoznawczych (na przykład takiej, że nasze pierogi ruskie znane są we Lwowie jako pierogi polskie, bo rzecz jasna nikt poza Polakami pierogów z farszem z ziemniaków i twarogiem z cebulą tak nie nazywa). Jednak filmowe wstawki z cudzoziemcami żyjącymi w Gdańsku rozbijają spójność działań scenicznych i utrudniają śledzenie losów bohaterów. Wszystko zaś kończy podniosły hymn białoruskich manifestacji do słów wiersza "Pogoń" poety Maksima Bahdanowicza.

Obniżone dotacje z Funduszu Wsparcia Kultury

Wymiar niepodległościowy, obecny w dążeniach bohaterów kolejnych opowieści, właśnie w finale zyskuje pełną siłę. Szkoda, że przejmujące, dające do myślenia opowieści o losach dawnych gdańszczan z wyboru gdzieś w tym wszystkim się rozmywają.

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Z czego jesteśmy ulepieni - premiera online

spektakl muzyczny

Miejsca

Teatr Miniatura Gdańsk, al. Grunwaldzka 16

Spektakle

Z czego jesteśmy ulepieni - premiera online

Wydarzenia

Z czego jesteśmy ulepieni - premiera online 15 grudnia 2020 (wtorek)
Biografie Gdańskie - XVII Dni Mniejszości Narodowych - edycja online 15 grudnia 2020 (wtorek)

Opinie (15) 4 zablokowane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 11:19

Opinia wyróżniona

(1)

Według mnie to było ciekawe przedstawienia. Wielkie brawa dla twórców i imigrantów, którzy wzięli w nim udział.

3 lata
- 6 10
Twoja opinia

Zmień treść

Według mnie to było ciekawe przedstawienia. Wielkie brawa dla twórców i imigrantów, którzy wzięli w nim udział.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 16:56
  
  No, brawa szczególne się należą
  
  3 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  No, brawa szczególne się należą
  Regulamin dodawania opinii

Wszystkie opinie

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 09:22

W tym natłoku różnych kultur nie zapomnijmy kultywować swojej.
Jak się zmiesza wszystkie kolory tęczy to niestety wychodzi wiadomo co...

3 lata
- 19 5
Twoja opinia

Zmień treść

W tym natłoku różnych kultur nie zapomnijmy kultywować swojej. Jak się zmiesza wszystkie kolory tęczy to niestety wychodzi wiadomo co...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 09:44

Zbiór wspólny multikulti jest zbiorem pustym. (1)

smakosz
3 lata
- 18 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 10:31
  
  piękne acz hermetyczne
  
  3 lata
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 10:20

Bardzo poprawne politycznie, ale ogolnie bzdura. (3)

Co niby robila w marcu 1945 zydowka w Gdansku? Niby jak sie uchowala?
No i mieszanie do tego tzw. strajku kobiet to zenada.
Pamietam kiedy likwidowano cenzure to mial poziom filmow i widowisk wzrosnac. Po raz kolejny stwierdzam, ze jest odwrotnie.
Poziom jak w kronice filmowej z przelomu lat 40 i 50tych.

3 lata
- 16 1
Twoja opinia

Zmień treść

Co niby robila w marcu 1945 zydowka w Gdansku? Niby jak sie uchowala? No i mieszanie do tego tzw. strajku kobiet to zenada. Pamietam kiedy likwidowano cenzure to mial poziom filmow i widowisk wzrosnac. Po raz kolejny stwierdzam, ze jest odwrotnie. Poziom jak w kronice filmowej z przelomu lat 40 i 50tych.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 10:38
  
  kiedy wejdziesz między wrony, musisz krakać tak jak one
  
  3 lata
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 10:48
  
  (1)
  
  Zydowka byla pewnie w UB jak wiekszosc zydow po wojnie.
  
  Adam
  3 lata
  - 9 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zydowka byla pewnie w UB jak wiekszosc zydow po wojnie.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-12-16 13:30
    
    Po kursie kosmetycznym manicure.
    
    henio
    3 lata
    
    3 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 11:19

Opinia wyróżniona

(1)

Według mnie to było ciekawe przedstawienia. Wielkie brawa dla twórców i imigrantów, którzy wzięli w nim udział.

3 lata
- 6 10
Twoja opinia

Zmień treść

Według mnie to było ciekawe przedstawienia. Wielkie brawa dla twórców i imigrantów, którzy wzięli w nim udział.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 16:56
  
  No, brawa szczególne się należą
  
  3 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  No, brawa szczególne się należą
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 11:23

Mam wielki szacunek do osób, które decydują się wyjechać na stałe do innego kraju i radzą sobie całkiem dobrze.

3 lata
- 8 2
Twoja opinia

Zmień treść

Mam wielki szacunek do osób, które decydują się wyjechać na stałe do innego kraju i radzą sobie całkiem dobrze.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 13:28

opinia (1)

Brakuje bohaterskiego niemca walczącego z nazistami

autor opcjonalny
3 lata
- 11 2
Twoja opinia

Zmień treść

Brakuje bohaterskiego niemca walczącego z nazistami
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-12-16 14:00
  
  I starego Adamowicza
  
  wracającego z robót w Reszy z walizką pieniędzy
  
  Oko
  3 lata
  - 9 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  wracającego z robót w Reszy z walizką pieniędzy
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 19:27

kpina takie "przedstawienie"

Strajk "kobiet", to teraz obowiązkowo w każdej sztuce będą wciskać
tylko aktorów szkoda, że muszą brać w tym udział

to jest wojna
3 lata
- 4 3
Twoja opinia

Zmień treść

Strajk "kobiet", to teraz obowiązkowo w każdej sztuce będą wciskać tylko aktorów szkoda, że muszą brać w tym udział
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-16 20:43

Grzegorz

A dużo meczetow bo w WC czyli UE to się nie sprawdza

3 lata
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

A dużo meczetow bo w WC czyli UE to się nie sprawdza
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-12-24 14:06

Gangi kulturowe i sklepowe

Jedni drugich brzemiona noście.
Konieczne sa uczciwe sklepy tureckie,rosyjskie ect

Ikona
3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jedni drugich brzemiona noście. Konieczne sa uczciwe sklepy tureckie,rosyjskie ect
Regulamin dodawania opinii