Tryptyk Sąd Ostateczny Hansa Memlinga | analiza dzieła

W tym roku obchodzimy 550 rocznicę zdobycia przez Paula Beneke, gdańskiego kapra słynnego dziś dzieła Hansa Memlinga. Tryptyk "Sąd Ostateczny" jest jednym z najcenniejszych i najlepiej zachowanych dzieł malarstwa niderlandzkiego na świecie. Pomimo upływy kilku stuleci, nigdy nie uległ większym zniszczeniom. Powstał w czasie gdy technika malarska i sposób przygotowania podobrazia w Niderlandach zostały doprowadzone do perfekcji. Jest to pierwsze, tak prestiżowe dzieło w dorobku Hansa Memlinga, zamówione przez florenckiego bankiera do rodowej kaplicy w Badia Fiesolana pod Florencją. Obraz nigdy jednak nie dotarł do miejsca przeznaczenia i od 1473 roku znajduje się w Gdańsku, początkowo w kościele Mariackim, obecnie w Muzeum Narodowym. Fascynująca historia tryptyku oraz konsekwentne zabiegi władz miasta o to, by dzieło pozostało w Gdańsku, sprawiają, że jest ono dla gdańszczan szczególnie cenne. Wrośnięte w miasto, nosi w sobie ich indywidualne i zbiorowe historie.

Alicja Andrzejewska Zając
Historyczka sztuki, kustoszka w Pracowni Grafiki Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku. Specjalizuje się w historii grafiki nowożytnej i historii kolekcjonerstwa. Autorka i współautorka wielu wystaw m.in.: "Dialog Mistrzów. Callot-Goya-Tiepolo", "Gdańsk i okolice 1793-1914. Miasto-ludzie-wydarzenia", "Nowa wrażliwość. Sztuka niemiecka przełomu XIX i XX wieku ze zbiorów dawnego Muzeum Miejskiego w Gdańsku", "Powrót do domu. Gdańsk w rycinach z kolekcji pastora Johanna Haselaua", oraz "Gdańskie ślady Szekspira. Chodowiecki & Limon", która odbyła się w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego. Wraz z Mają Mociewicz zainicjowała cykle wystawiennicze "Między słowami" i "Rewolucjoniści sztuki" które prezentowały nieznane dotychczas szerszej publiczności arcydzieła graficzne i rysunkowe ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Magdalena Podgórzak
Historyczka sztuki, od niedawna kustosz w Pracowni Ceramiki, pracowała także w Dziale Głównego Inwentaryzatora Zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku pełniąc rolę Sekretarza Komisji Zakupów. W latach 2017 2022 była członkiem zespołu realizującego projekt badawczy Badanie strat wojennych Muzeum Narodowego w Gdańsku w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Obie prelegentki w 2015 r. opublikowały monografię : Hans Memling. "Sąd Ostateczny" z Muzeum Narodowego w Gdańsku

dr Ewa Barylewska-Szymańska
Sekretarz Towarzystwa Dom Uphagena