• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

"To nie wina Wagnera, że lubił go Hitler". Koncert urodzinowy na Ołowiance

Ewa Palińska
15 maja 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Orkiestra PFB pod dyr. Ernsta van Tiela wykona uwerturę do opery "Rienzi, ostatni z trybunów" , "Wesendonck Lieder" Ryszarda Wagnera oraz instrumentalną aranżację fragmentów jego opery "Śpiewacy Norymberscy" autorstwa holenderskiego muzyka Henka de Vliegera. Orkiestra PFB pod dyr. Ernsta van Tiela wykona uwerturę do opery "Rienzi, ostatni z trybunów" , "Wesendonck Lieder" Ryszarda Wagnera oraz instrumentalną aranżację fragmentów jego opery "Śpiewacy Norymberscy" autorstwa holenderskiego muzyka Henka de Vliegera.

- Nie możemy odrzucać tak znakomitej muzyki z powodu bezpodstawnych uprzedzeń. Bo czy Wagner ponosi winę za to, że jego muzyki słuchał Adolf Hitler? - mówi Ernst van Tiel, dyrektor artystyczny Orkiestry Polskiej Filharmoniii Bałtyckiej, która w piątek, 17 maja o godz. 19 w Filharmonii Bałtyckiej zobacz na mapie Gdańska zagra koncert z okazji dwusetnych urodzin niemieckiego kompozytora. Bilety kosztują 10-40 zł.



Wagner zmarł w 1883 r., a więc przed narodzinami Adolfa Hitlera. Mimo tego, za sprawą nazistowskiej propagandy i przyjaźni jaka łączyła Naczelnego Wodza III Rzeszy z rodziną kompozytora, muzykę Ryszarda Wagnera uważa się za nazistowską i w związku z tym grywa niechętnie. Na zdj. Adolf Hitler z wnuczkami Wagnera, Vereną i Friedelind. Wagner zmarł w 1883 r., a więc przed narodzinami Adolfa Hitlera. Mimo tego, za sprawą nazistowskiej propagandy i przyjaźni jaka łączyła Naczelnego Wodza III Rzeszy z rodziną kompozytora, muzykę Ryszarda Wagnera uważa się za nazistowską i w związku z tym grywa niechętnie. Na zdj. Adolf Hitler z wnuczkami Wagnera, Vereną i Friedelind.
Podczas piątkowego koncertu Orkiestra PFB pod dyr. Ernsta van Tiela wykona m.in. "Wasendonck Lieder" - cykl  pięciu utworów, skomponowanych do tekstów Matyldy Wesendock. Partię solową zaśpiewa Barbara Kubiak. Podczas piątkowego koncertu Orkiestra PFB pod dyr. Ernsta van Tiela wykona m.in. "Wasendonck Lieder" - cykl  pięciu utworów, skomponowanych do tekstów Matyldy Wesendock. Partię solową zaśpiewa Barbara Kubiak.

Czy muzyka Ryszarda Wagnera kojarzy ci się z ideologią nazistowską?

Ewa Palińska: Mija 200 lat od urodzin Ryszarda Wagnera, a jego muzyka wciąż wzbudza kontrowersje. Dlaczego?

Ernst van Tiel: Naziści wykorzystywali jego muzykę do propagandy. Oczywiście Wagner miał poglądy antysemickie, ale miał je również Brahms oraz wielu innych kompozytorów tworzących w tamtym czasie. Trudno jednak posądzać kompozytora o sympatyzowanie z nazistami, ponieważ zmarł on, zanim w Niemczech narodził się ruch narodowo-socjalistyczny. Nie możemy odrzucać tak znakomitej muzyki z powodu bezpodstawnych uprzedzeń. Bo czy Wagner ponosi winę za to, że jego muzyki słuchał Adolf Hitler?

Z tego powodu kompozycji Wagnera nie wykonywano w Europie do lat 60. ubiegłego wieku. W Izraelu znacznie dłużej. Za granie jego muzyki izraelskie władze domagały się nawet dymisji Zubina Mehty ze stanowiska dyrektora tamtejszych filharmoników.

Po II wojnie światowej muzyki Wagnera nie chciano ani wykonywać, ani słuchać. Wypominano, że każdego roku w festiwalu wagnerowskim w Bayreuth brali udział Hitler, Goebbels czy Himmler. Przypominano również, że w wielkiej przyjaźni z nazistami żyła cała rodzina kompozytora, z jego żoną Cosimą (córką Franciszka Liszta) na czele. Pamiętajmy jednak, że działo się to kilkadziesiąt lat po śmierci kompozytora. Zawalczyć o tę muzykę postanowili artyści, również żydowscy. Dzięki działalności wielu z nich, np. znakomitego pianisty i dyrygenta Daniela Borenboima, zaczęto grywać muzykę Wagnera w Izraelu.

Wagner był osobą kontrowersyjną?

Przede wszystkim był bardzo zazdrosny. Zazdrościł innym sukcesów i pieniędzy. Być może to było przyczyną jego antysemickich poglądów. Wagner nie był zadowolony ze współpracy ze swoim agentem, Giacomo Mayerbeerem, który miał żydowskie pochodzenie. Mawiał "Mayerbeer nie robi dla mnie wystarczająco dużo", ale który artysta jest zadowolony z efektów pracy swojego managera? Co więcej, Mayerbeer był osobą bardzo majętną, zarabiał krocie na swojej pracy, co niezwykle złościło Wagnera, ponieważ on sam w tym czasie zarabiał znacznie mniej.

Uprzedzenia to jednak nie jedyny powód, dla którego dzieła Wagnera, szczególnie operowe, wykonuje się niezwykle rzadko. Inscenizacje wielu z nich wymagają skomplikowanego i rozbudowanego aparatu interpretacyjnego, więc są czasochłonne i kosztowne.

W dzisiejszych czasach muzykę Wagnera po prostu aranżuje się na mniejszą obsadę oraz znacznie skraca, tworząc kompilację najbardziej charakterystycznych motywów muzycznych danego dzieła. Swego czasu "Pierścień Nibelunga", który w oryginale trwa blisko 15 godzin, węgierski kompozytor Georg Solti skrócił do półtorej godziny. Utwór "Meistersinger: An Orchestral Tribute", który orkiestra PFB pod moją dyrekcją wykona podczas piątkowego koncertu jest nie tylko hołdem złożonym Wagnerowi, ale właśnie muzyczną wizytówką opery "Śpiewacy Norymberscy". Autor aranżacji, Holender Henk de Vlieger, stworzył trwającą blisko godzinę kompozycję instrumentalną, bazując na melodiach najpiękniejszych arii tej opery. Może publiczności prezentowane melodie spodobają się tak bardzo, że po powrocie do domu będzie chciała poznać w całości to niezwykłe dzieło, jakim jest opera "Śpiewacy Norymberscy?" Bardzo bym sobie tego życzył. Niezwykle piękne, choć w swoim charakterze zupełnie różne, będą również pieśni z cyklu "Wesendonck Lieder", które także zostaną wykonane podczas koncertu.

Wspominał pan o tym, że muzyka Wagnera jest piękna, ale niezwykłe są również teksty.

Oj tak! Niezwykłość i zawiłość fabuły "Pierścienia Nibelunga" można śmiało porównać do bijącego współcześnie rekordy popularności "Władcy Pierścieni". Fabuła opery "Śpiewacy Norymberscy" pokazuje z kolei, jak w połowie XVI wieku wyglądały wokalne talent shows, analogiczne do współczesnych "Idola" czy "X- Factor". Gdyby Wagner żył w dzisiejszych czasach i miał do dyspozycji wszystkie współczesne narzędzia audiowizualne i nowinki techniczne, odniósłby niesamowity sukces.

Czy w Trójmieście udałoby się wykonać którąkolwiek z oper Wagnera w całości?

Kiedy zobaczyłem po raz pierwszy Operę Leśną w Sopocie, pierwszą myślą, jaka przyszła mi do głowy, było "to miejsce wprost stworzone do wykonywania muzyki Wagnera". Można podać wiele powodów, dla których warto wykonywać muzykę tego kompozytora, ale najważniejsze jest to, że jest ona po prostu piękna.

Wydarzenia

Koncert Jubileuszowy Wagnera

10-40 zł
muzyka poważna

Miejsca

Opinie (52)

  • Ach Wujek Adi (1)

    Cały czas w naszej pamięci. I ten finezyjnie przycięty wonsik .........

    • 1 2

    • Do diabła z nim

      Do diabła z Hitlerem

      • 2 0

  • Wagner (1)

    mial podobne poglady do Hitlera mimo, ze urodzil sie duzo wczesniej. Wiec nie pie#@3olcie mi tu o tym, ze tylko "lubil go Hitler".

    • 1 7

    • W tych czasach rasizm był modny

      np. murzynów uważano powszechnie no może nie za małpy
      ale za ludzi też nie... Żyd w USA mógł siadać na ławce w parku
      a czarny już nie itd...

      • 3 1

  • Jest kilka rzeczy oczywistych: (5)

    1. muzyka hitlerowska to przecież własnie Wagner
    2. gwiezdne wojny - to własnie Wagner
    3. muzyczne ilustracje w filmach dokumentalnych o obozach zagłady - to właśnie Wagner
    4. ponieważ musikfuhrer Heydrich zakazał wykonywania muzyki synkopowanej (więcej niż 4 takty) czyli jazzu, lukę tę wypełniał właśnie Wagner

    • 1 7

    • taaa SW to Wagner....a ja durny cale zycie bylem pewien ze kompozytorem calej sciezki byl J.Williams.

      • 3 1

    • Muzyka Wagnera zawsze miala na mnie wplyw (2)

      mobilizujacy i napelniala mnie optymizmem. Sluchajac jej czuje sie jak by problemy otaczajace mnie w ogole nie istnialy. Prawdopodobnie wielu milosnikow Wagnera odczuwa/lo to sama. Hitler i jego banda oprawcow takze. Jak byscie poszukali na Youtube dokladniej to jest tam pelno muzyki klasycznej nagranej w czasie koncertow Filharmonii Berlinskiej w czasie II Wojny. Koncerty odbywaly sie nie tylko w gmach samej Filharmonii ale takze w halach fabrycznych wiekszych zakladow przemyslowych. Najczesciej dyrygowal nimi wybitny dyrygent niemiecki Wilhelm Furtwängler. Po wojnie uwazano ze Furtwängler byl Nazista. Nic bardziej bezsensownego nie mozna bylo przypinac do zaslug tego jednego z najwiekszych dyrygentow XX wieku. Wielu znanych artystow i to nie tylko zydowskiego pochodzenia wyemigrowalo z Niemiec. Na przyklad inny slynny dyrygent Bruno Walter Schlesinger ktory mial mieszane pochodzenie zydowskie i odrzucil swoje nazwisko Schlesinger zostawiajac tylko swoje drugie imie Walter. Artysci jak wlasnie Furtwängler i wielki kompozytor Richard Strauss zostali w Niemczech i nigdy starganej wojna Europy nie opuscili mimo ze oferowano np. Furtwänglerowi dyrekcje Filharmonii Nowojorskiej zaraz po rezygnacji Artura Toscaniniego. Zaawansowany wiek Richarda Straussa i postepujaca choroba u Furtwänglera (zyl tylko 68 lat) mialy raczej znaczacy wplyw na ich decyzje. W zadnym wypadku nie mozna bylo ich nazywac Nazistami. Bruno Walter wypowiedzial sie w czasie telewizyjnego wywiadu w 1958 roku ze oni nie byli ani Nazistami ani ich cichymi zwolennikami jak ich powszechnie wtedy nazywano.
      A wracajac do Twojego postu #3 muzyczne ilustracje w filmach dokumentalnych o obozach zagłady - to właśnie Wagner, to mylisz sie. Kiedykolwiek pokazywano obozy koncentracyjne i swiadectwa hitlerowskich okrucienstw to w tle szedl marsz zalobny z III Symfonii Beethovena Eroica. Wagnera to grano jak Hitler dumnie paradowal po ulicach Berlina ale nigdy z obozow koncentracyjnych. O ile pamietam "Gwiezdne Wojny" to takze nie bylo Wagnera tylko wstep do poematu Richarda Straussa "Tako rzecze Zaratustra".

      • 2 1

      • Fragment "Tako rzecze Zaratustra" (1)

        R. Straussa został wykorzystany nie w Gwiezdnych wojnach, a w Odysei kosmicznej 2001 :)

        • 1 0

        • Zgadzam sie. Dawno to bylo i nie pamietalem.

          • 0 0

    • Gwiezdne wojny vs Wagner

      więcej na ten temat pod linkiem www.trell.org/wagner/starwars.html

      • 1 0

  • Wagnerem interesowało się całe okultystyczno-nacjonalistyczne towarzystwo tamtych czasów

    • 2 0

  • Chorytnica jest ok

    A ja kocham ONR

    • 2 1

  • Bzdura, piękna muzyka jest zawsze przecudna!!...

    Hitler uwielbiał równiez niebieskookie blondynki... to jak, mamy teraz nienawidzić wszystkie panie o takiej urodzie?!...

    • 4 1

  • Proszę nie obrażać Wagnera

    Proszę nie obrażać tego wielkiego mistrza. Co z tego, że jego muzykę lubił Hitler, skoro ona była na dosłownie mistrzowskim poziomie. Ja np. chociaż nie mam ciągotek nazistowskich i nie miałem i nie będę miał, muzykę tego człowieka lubię i to bardzo. No...może jedynie niezbyt szczęśliwym utworem jest Marsz panny Młodej z Lohengrina, po którym w akcji opery...uciekł pan młody, książę Lohengrin

    • 1 1

  • Ale antysemitą był. I za to wiatr mu w oczy i ch** w d***! (4)

    • 1 3

    • Samo h a nie ch. Pamietaj o tym. (3)

      Przeciez widziales jak pisano na scianach w ubikacji w szkole. A w szkolach dbano o prawidlowosc w pisowni. Chyba ze nie przykladales sie do nauki.

      • 1 1

      • Taki z Ciebie polonista jak ze mnie matematyk. (2)

        Akurat to słowo poprawnie jest pisane przez ch. Polecam słownik ortograficzny.

        • 0 1

        • Absolutnie nie. (1)

          Zawsze u mnie we wszystkich szkolach i kilku miastach gdzie mieszkalem to na scianach publicznych s*aczy pisalo sie oficjalnie przez samo H i zaden nauczyciel nigdy nie skarcil nas za pisownie tego dobitnego i wiele mowiacego okreslenia tylko wyrazali pretensje ze w naszym mlodym nastoletnim wieku za wczesnie jeszcze na publiczne demonstrowanie swoich pogladow. Niekoniecznie politycznych lub opinii o nauczycielach w danej szkole. Poki co, to pamietam ze przed samogloska pisze sie samo H. Sa wyjatki. Np. Cholera. Ale cholera to nie jest slowo o polskich korzeniach. Wtedy mamy wyjatki od regul polskiej gramatyki. O czym z szacunkiem oznajmiam Panu Matematykowi.

          • 0 0

          • Szanowny Panie,

            myli się Pan. Pisze się przez "ch". Bardzo proszę sprawdzić w słowniku ortograficznym, jeżeli Pan nie posiada, są dostępne słowniki internetowe (np.: so.pwn.pl). Polecam także słownik etymologiczny, tam może się pan dowiedzieć, że interesujące nas słowo ma pochodzenie prasłowiańskie. Za Pana nauczycieli szkolnych nie mogę ponosić odpowiedzialności, jednak z tego co Pan pisze wynika, że byli niedouczeni, albo przynajmniej mało wyczuleni na problemy ortografii - co swoją drogą jest bardzo smutne. Gdyby jednak zagadnienie pisowni słowa "ch*j" nadal Pana nurtowało, proszę się zgłosić do poradni językowej UG, tam na pewno ktoś z przyjemnością odpowie na wszelkie nurtujące Pana pytania.

            • 0 0

  • Nietzsche i Wagner (2)

    A czy Nietzsche nie wyprowadził się od Wagnera właśnie przez to, że nie tolerował w Wagnerze postawy antysemickiej, rasistowskiej i faszyzującej ?

    Hello

    • 2 2

    • Moze i tak. Ale to dla mnie nie ma

      zadnego znaczenia. Jego muzyke uwielbiam.

      • 2 1

    • Nie zdystansowal sie od Wagnera za to.

      Jest to dokladnie opisane w linku z google ponizej ale w angielskiej wersji.

      en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Nietzsche

      Wlasciwie kolo zwolennikow Wagnera zdystansowalo sie od Fryderyka Nietzsche. Wagner go wlasnie bronil pomimo roznych pogladow.

      • 0 0

  • "dzieła Wagnera, szczególnie operowe, wykonuje się niezwykle rzadko"?????

    Cytat z pytania
    "dzieła Wagnera, szczególnie operowe, wykonuje się niezwykle rzadko"
    To informacja nieprawdziwa. W poprzednim sezonie artystycznym 2011/12 odbyło się 860 spektakli dzieł Wagnera w teatrach operowych całego świata (w 112 miastach). Czy to jest bardzo rzadko? Dzieła Wagnera to część żelaznego repertuaru światowego.

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Główna siedziba Muzeum Narodowego przy ul. Toruńskiej 1 znajduje się w gmachu należących niegdyś do:

 

Najczęściej czytane