Tak tworzy się historia. Tablice z 21 postulatami Sierpnia '80 w Centralnym Muzeum Morskim

Małgorzata Kaliszewska

24 sierpnia 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (63)

Czujność i szelmowska zapobiegliwość konserwatorów uratowały oryginały. Dziś możemy je zobaczyć na własne oczy w CMM.

Oryginalne tablice z 21 postulatami Solidarności z 1980 roku można oglądać w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku. Historyczne postulaty spisane przez Arkadiusza Rybickiego i Macieja Grzywaczewskiego będą jedną z najważniejszych atrakcji Spichlerzy na Ołowiance.

Czy tablice z postulatami z Sierpnia 80 są rzeczywistą atrakcją muzealną?

oczywiście, to wyjątkowa pamiątka z wydarzeń, które kształtowały historię Polski tak, bo choć nie ma powodów by się nimi zachwycać, to jednak są jednym z symboli Gdańska nie, ponieważ kawałek sklejki, nawet historyczny, nie przyciągnie turystów do muzeum

Historia tych tablic jest tak niezwykła, że niejednemu pisarzowi mogłaby posłużyć za kanwę powieści sensacyjnej. Nie dość, że powstały w czasie szczególnym dla Polski, to legendą obrosła już historia ich uratowania przed funkcjonariuszami SB.

- Po zakończeniu strajków tablice trafiły do siedziby "Solidarności" w Gdańsku, a następnie w 1981 roku, do Centralnego Muzeum Morskiego, w którym przygotowywaliśmy wystawę upamiętniającą I rocznicę Sierpnia '80. Coś nas wówczas tknęło i zrobiliśmy kopię tych płyt - opowiada Jerzy Litwin, obecny dyrektor CMM. Zajął się tym Mirosław Brucki, ówczesny konserwator modeli okrętów w CMM.

Gdy wybuchł stan wojenny SB skonfiskowała przedmioty z wystawy poświęconej Sierpniowi '80. W ręce funkcjonariuszy wpadły także tablice z 21 postulatami. Nie wiedzieli oni jednak, że muzealnikom udało się ich przechytrzyć. Na wystawie prezentowano bowiem doskonałe kopie tablic, gdy tymczasem oryginały ukryte były bezpiecznie w archiwach muzeum.

- Oryginalne tablice po cichu, ale z kłopotami, bo jak przemieścić niezauważenie dwie tablice wielkości szaf dwudrzwiowych, wywieziono i ukryto na strychu domu Wiesława Urbańskiego, konserwatora zabytków w CMM, gdzie przeleżały przez cały stan wojenny. Do muzeum wróciły dopiero w 1996 r. - wspomina Jerzy Litwin. - Nie wprowadzono w tajniki akcji zbyt wielu osób, bo dyskrecja wówczas służyła sprawie.

Przez wiele lat zabezpieczone, przechowywane były i konserwowane przez pracowników muzeum. Pokazywano je gościnnie m.in. na wystawie Drogi do Wolności w Sali BHP. W 2003 roku tablice zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Autentyczność tablic po latach potwierdzili ich autorzy. Nie było to trudne.

- Rybicki z Grzywaczewskim nie mieli wątpliwości, że to ich dzieło. Jedna z tablic początkowo była źle skomponowana. Gdy okazało się, że nie zmieści się na niej cała treść, Aram Rybicki postanowił malować na jej odwrocie. Nie dokończone teksty na odwrocie stały się certyfikatem ich oryginalności - tłumaczy dyrektor CMM.

Jaka przyszłość czeka tablice z Sierpnia '80? Na pewno pozostaną własnością Centralnego Muzeum Morskiego. Być może jednak zostaną wypożyczone Europejskiemu Centrum Solidarności, gdy to powstanie. Ponieważ jednak ECS nie będzie obiektem muzealnym, by móc wystawiać eksponaty, będzie potrzebować pozwolenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego. CMM wolałoby jednak pokazywać je u siebie. - Mam nadzieję, że pozwolą nam zachować tablice. W końcu to my je uratowaliśmy - kwituje Jerzy Litwin.

Tablice z postulatami na wystawie w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku.

Tablice z 21 Postulatami powstały w okresie strajków robotniczych w 1980 r. Przedstawiciele strajkujących zakładów pracy utworzyli wówczas Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który miał siedzibę w Stoczni Gdańskiej. 18 sierpnia, kiedy ważyły się losy strajku, postulaty sformułowane dzień wcześniej przez Andrzeja i Joannę Gwiazdów oraz Bogdana Lisa, które ostatecznie zredagował Bogdan Borusewicz, postanowiono podać do wiadomości ogółowi społeczeństwa. Wobec braku jakichkolwiek możliwości przedstawienia ich za pośrednictwem środków masowego przekazu, z inicjatywy Macieja Grzywaczewskiego i Arkadiusza Rybickiego spisano je na sklejkach używanych w stoczni przez traserów i umieścić nad bramą główną Stoczni Gdańskiej. Pierwszą tablicę napisał Arkadiusz Rybicki, drugą Maciej Grzywaczewski.

Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO "Pamięć Świata", podczas konferencji w Gdańsku w dniach 28-31 sierpnia 2003 r., uznał tablice za jeden z najważniejszych dokumentów XX wieku, świadectwo wydarzeń mających przełomowy wpływ na zmiany polityczne, ustrojowe i gospodarcze państw bloku socjalistycznego, których kolebką była Stocznia Gdańska. Na tej podstawie decyzją Sekretarza Generalnego UNESCO z 16.10.2003 r. zostały one wpisane wraz z solidarnościowym zbiorem archiwalnym przechowywanym w warszawskim "Ośrodku Karta" na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Małgorzata Kaliszewskam.kaliszewska@trojmiasto.pl

Miejsca

Narodowe Muzeum Morskie Gdańsk, Ołowianka 9-13

Opinie (63) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 11:30

o losie a ja przeczytałem: Tablice z postulatami w CKM :-)

13 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-25 00:19

Ani jeden z 21 postulatów nie został spełniony .....

i to oczywiście za rządów starego systemu jak w naszych czasach z tym że teraz jest jeszcze gożej....

flis
13 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

i to oczywiście za rządów starego systemu jak w naszych czasach z tym że teraz jest jeszcze gożej....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 23:11

to powinno być wyryte na kamieniu skalnym i nauczane na religii ! ;P

jw

zub
13 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

jw
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:31

ciekawe bardzo ciekawe

kto rozpozna falsyfikat gdy oryginały znikły

13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

kto rozpozna falsyfikat gdy oryginały znikły
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:25

Ale po co ładować w to jeszcze kasę ???

13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 21:23

Psu na dudę ....wszystko zniszczyli , ludzką wiarę , ludzką nadzieję dorwali się do koryta i nażreć się nie mogą

13 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 20:15

(1)

Teraz w końcu wiem dlaczego komuna nie mogła się na nie zgodzić , doprowadziło by to do upadku państwa.Całkowicie nie realna utopia tylko ludzie całkowicie nie rozumiejący zasad ekonomi mogli je wysunąć , chyba że była to prowokacją.

SUBIEKTYWNIAK
13 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Teraz w końcu wiem dlaczego komuna nie mogła się na nie zgodzić , doprowadziło by to do upadku państwa.Całkowicie nie realna utopia tylko ludzie całkowicie nie rozumiejący zasad ekonomi mogli je wysunąć , chyba że była to prowokacją.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-24 20:36
  
  nic nie rozumiesz
  
  - chodziło o to by zmanipulować i pociągnąć - wyciągnąć na ulice robotników
  
  cała szopka by się nie udała bez takich maronetek jak roboli Wałęsa...
  bo nikt by nie uwirzył takim jak Tusek, Balcerowicz, Mazowiecki itd..
  
  GHGG
  13 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  - chodziło o to by zmanipulować i pociągnąć - wyciągnąć na ulice robotników cała szopka by się nie udała bez takich maronetek jak roboli Wałęsa... bo nikt by nie uwirzył takim jak Tusek, Balcerowicz, Mazowiecki itd..
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 13:09

A może powinny powstać nowe 21 postulatów ? (5)

My mieszkańcy Trójmiasta chcielibyśmy nowych 21 postulatów:

Jeżeli macie propozycję to piszcie.

1. ...
2. ...
3. ...
4. ...
...
21. Żeby żyło nam się w Trójmieście lepiej

13 lat
- 11 8
Twoja opinia

Zmień treść

My mieszkańcy Trójmiasta chcielibyśmy nowych 21 postulatów: Jeżeli macie propozycję to piszcie. 1. ... 2. ... 3. ... 4. ... ... 21. Żeby żyło nam się w Trójmieście lepiej
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-24 18:40
  
  Żeby stanowisko Prezydenta miasta nie mogło być zajmowane (1)
  
  przez tę samą osobę dłużej niż dwie kadencje.
  
  Gdanek
  13 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  przez tę samą osobę dłużej niż dwie kadencje.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2010-08-24 20:28
    
    bo?
    
    może jakies racjonalne argumenty?
    
    skoro spolecznosc lokalna wybiera sobie co 4 lata tego samego wojta czemu tego nie szanowac?
    
    13 lat
    
    0 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    może jakies racjonalne argumenty? skoro spolecznosc lokalna wybiera sobie co 4 lata tego samego wojta czemu tego nie szanowac?
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-24 20:23
  
  1. stworzyc Trojmiasto
  
  polaczyc te 3 wiochy ze soba
  
  13 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  polaczyc te 3 wiochy ze soba
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-24 13:35
  
  mi tam stare wystarczą,
  
  ważne żeby wszystkie zrealizowali....
  
  Michaś
  13 lat
  - 3 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ważne żeby wszystkie zrealizowali....
  Regulamin dodawania opinii
- Opinia została zablokowana przez moderatora
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 13:03

Tak się robi historię! (1)

13 lat
- 6 11
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-08-24 20:28
  
  właśnie tak się robi
  
  13 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-08-24 18:04

Pkt 1 postulatów

Zalegalizowanie niezależnych od partii i pracodawców związków zawodowych.
Gdzie są takie związki ???
Związki Zawodowe siedzą w kieszeniach pracodawców,tak było za komuny i tak jest teraz,a zarządy główne sprawują funkcje dawnego CRZZ.
Proszę podać przykład chociaż jednego związku gdzie funkcyjni nie są wynagradzani przez pracodawcę.

Rufer
13 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Zalegalizowanie niezależnych od partii i pracodawców związków zawodowych. Gdzie są takie związki ??? Związki Zawodowe siedzą w kieszeniach pracodawców,tak było za komuny i tak jest teraz,a zarządy główne sprawują funkcje dawnego CRZZ. Proszę podać przykład chociaż jednego związku gdzie funkcyjni nie są wynagradzani przez pracodawcę.
Regulamin dodawania opinii