Spotkanie z Joanną Czeczott

Prowadzenie:
dr Anna Malcer-Zakrzacka

Nagroda Fundacji im. Kościelskich (zwana także Nagrodą Kościelskich) - polska nagroda literacka, przyznawana od 1962 przez Fundację im. Kościelskich z siedzibą w Genewie. Powstała na mocy testamentu zmarłej w lipcu 1959 Moniki Kościelskiej, wdowy po Władysławie Auguście Kościelskim, wydawcy, poecie i mecenasie sztuki.

Celem fundacji jest wspieranie rozwoju literatury i poezji polskiej poprzez przyznawanie nagród młodym twórcom polskim (głównie pisarzom i krytykom literackim), którzy nie ukończyli 40. roku życia (w kilku wypadkach odstąpiono od tego wymogu), zamieszkałym w kraju lub na emigracji. Laureatów wybiera jury, powoływane przez Radę Fundacji, w której zasiadali m.in. Kajetan Dzierżykraj-Morawski, Konstanty Jeleński, Zygmunt Estreicher, Krzysztof Górski, Maria Danilewicz-Zielińska, Jan Błoński, Maciej Morawski, Andrzej Vincenz, Jacek Woźniakowski oraz przez krótki czas Jan Parandowski i Ludwik Hieronim Morstin, którzy ustąpili z funkcji ze względu na niemożność wyjazdu z Polski i uczestniczenia w jej obradach. W skład jury wchodzą członkowie Rady oraz znawcy polskiej literatury współczesnej. Wszystkie funkcje w Radzie Fundacji i jury są pełnione honorowo. Źródłem finansowania fundacji są pozostałości po dawnej fortunie Kościelskich. Wartość finansowa nagrody zmienia się co roku, zależnie od wysokości dochodów z papierów wartościowych oraz liczby laureatów.

Fundacja kontynuuje tradycje mecenatu artystycznego, zapoczątkowane przez Władysława Kościelskiego (1819-1895), znanego jako Sefer Paşa, który dorobił się ogromnego majątku. Odziedziczył go przyszły teść założycielki fundacji, Józef (1845-1911), działacz polityczny, poeta i dramaturg. Był twórcą i długoletnim przewodniczącym Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich w zaborze pruskim, prowadził też w szeroką działalność oświatowo-kulturalną. Jego syn, Władysław August (1886-1933), poeta, tłumacz i wydawca, również dał się poznać jako mecenas sztuki i literatury. Jedyny syn Władysława Augusta i Moniki Kościelskich, Wojciech, zmarł w młodym wieku (1947), będąc ostatnim przedstawicielem tej linii rodziny.

Fundacja Kościelskich jest instytucją bardzo zasłużoną dla kultury polskiej. Przyznawane przez nią wyróżnienie stanowi najwyższą poza granicami kraju, stałą, polską nagrodę literacką. Do ponad stuosobowego grona jej laureatów należą najwybitniejsi polscy prozaicy, poeci i krytycy literaccy. Do 1989 uroczystość wręczenia nagrody odbywała się w Genewie, a później na przemian w Warszawie i Krakowie oraz w wielkopolskim Miłosławiu (w pałacu, będącym dawną własnością Kościelskich).

Obecnie w skład jury m.in. wchodzą: François Rosset (przewodniczący), Anna Estreicher, Ewa Bieńkowska, Włodzimierz Bolecki, Jerzy Jarzębski, Jacek Sygnarski, Tomasz Różycki, Ewa Zając i Jan Zieliński.

PETERSBURG Miasto snu
W delcie Newy nad Zatoką Fińską leży miasto niezwykłe. Piotrogród. Leningrad. Petersburg. Dla jednych rajska kraina swobody i oaza nowoczesności, dla innych miejsce bolesnych wspomnień, od których nie ma ucieczki.

Joanna Czeczott prowadzi nas ulicami Petersburga, splatając przeszłość i teraźniejszość tego niezwykłego miasta. Car Piotr I, żelazną ręką pchający zacofaną metropolię w stronę Zachodu. Dyrektor petersburskiego teatru, który w żółtym trykocie postanawia dołączyć do trupy baletowej. Zrozpaczone matki, odwiedzające swoich synów w areszcie. Bananowe pokolenie lat 80., rozkochane w Putinie i pieniądzach swoich rodziców.

Petersburg to przewodnik po miejscu, które pomimo niezliczonych klęsk i wojen, zawsze podnosiło się z upadku i z nadzieją spoglądało w przyszłość.

Joanna Czeczott (ur. 1979) - ukończyła stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim, studiowała też na Państwowym Uniwersytecie w Sankt Petersburgu i w Warszawskiej Szkole Filmowej. Politolożka i dziennikarka, pracowała w "Gazecie Wyborczej", a od 2006 roku - w dziale zagranicznym "Przekroju". Autorka książki Macierzyństwo non fiction. Relacja z przewrotu domowego oraz współautorka antologii reporterskiej Odwaga jest kobietą. Publikowała m.in. w "Zwierciadle", "Wysokich Obcasach" i "Newsweeku". Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej ostatnia książka Petersburg. Miasto snu zdobyła nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej za książkę roku 2017 oraz Nagrodę Fundacji im. Kościelskich, a także znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.