Rogacz Europy, czyli "Grzegorz Dyndała" w Teatrze Wybrzeże

Małgorzata Klamann

11 lipca 2011 (artykuł sprzed 12 lat)

Opinie (18)

Polska (w osobie Grzegorza Dyndały, czyli Krzysztofa Matuszewskiego) znowu deptana jest przez możnych tego świata, z Angelą Merkel (Joanna Bogacka) na czele.

Letnia premiera Teatru Wybrzeże to debiut młodego tajemniczego włoskiego reżysera o zawiłej biografii oraz zupełnie nowe i bardzo współczesne odczytanie komedii sprzed ponad 350 lat. Czy trafne?

Postaci z tekstu Moliera zasiadają za stołem wyjętym z posiedzeń unijnych. Bo reżyser czyta Moliera przez pryzmat Unii Europejskiej i polskiej prezydencji. fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl
Grzegorz Dyndała składa uroczyste ślubowanie - nie mogło zabraknąć swojskich kaloszy i bujnych, sarmackich wąsów. fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl
Politycy, jak to politycy, chętnie rozdają uśmiechy i składają ręce do braw. fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

"Grzegorz Dyndała, czyli mąż pognębiony", jedna z późnych komedii Moliera, to opowieść o bogatym chłopie, który poślubia pannę wyższego stanu. Tytułowy Dyndała niedługo jednak cieszy się ze społecznego awansu, ponieważ jego małżonka wcale nie ma zamiaru podporządkować się przysiędze wierności. Nieszczęsny bohater nie dość, że przeżywa męki zazdrości, to jeszcze doznaje szeregu upokorzeń, próbując przyłapać żonę na gorącym uczynku - ta jednak rezolutnie zawsze wychodzi cało z opresji.

Klasyczna farsa posłużyła reżyserowi Martello Frangivetriemu jako pretekst do wystawienia uproszczonej satyry na Polskę i jej europejskich sąsiadów z okazji objęcia prezydencji w UE. Zabieg polega na ustawieniu unijnych i nie-unijnych partnerów w odpowiednich (i oczywistych) rolach: Polska jest tytułowym nieudacznikiem, który chce dobrze, ale i tak musi zgodzić się na łamanie własnych zasad. Niemcy i Francja jako arystokratyczni rodzice ukochanej córeczki, molierowscy państwo de Dupeck, padają na kolana przed Klitendroffem - Rosją (czyli kochankiem bezwstydnej Anieli - Europy) i depczą plecy pognębionego Dyndały. Aniela, żona Grzegorza i symboliczna Europa jest damą, której nie trzeba długo prosić, żeby ściągnęła majtki. W krzywym zwierciadle pojawia się jeszcze amerykański żołnierz - idiota oraz pokojówka Klaudyna, która w niczym nie ustępuje swej pani na polu miłosnych podbojów.

Na tym można by w zasadzie zakończyć recenzję "Grzegorza Dyndały", bo w spektaklu nic więcej się nie wydarzy. Nie będzie ani "pełnokrwistej tragedii" ani nawet pół-krwi farsy. Bo stylizowanie pani de Dupeck (Joanny Bogackiej) na Angelę Merkel oraz bardziej niż polskie kalosze i sumiasty wąs Grzegorza Dyndały (Krzysztof Matuszewski) bardziej irytują niż śmieszą. Klasyczne farsowe zagranie, czyli komedia pomyłek spotykających się ciemną nocą kochanków, która zgrabnie przechodzi w parodię "Jeziora Łabędziego", to jeszcze za mało, by mówić o komedii.

Z kolei wspólne recytowanie wersetów Traktatu Lizbońskiego to też niewiele, by snuć daleko idące refleksje na temat Unii Europejskiej. Bo i owszem, "wzrost gospodarczy oraz stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego" to slogany, ale na takich sloganach opiera się cała polityka świata.

Zastanawiać by się można, dlaczego w ciągu ostatnich 30 lat zaledwie raz wystawiono "Grzegorza Dyndałę" na scenie w Polsce. Czy naprawdę nie doceniano potencjału komediowego "Męża pognębionego"? Albo kim jest tajemniczy cudzoziemski reżyser, który rzekomo debiutuje w Teatrze Wybrzeże? Martello Frangivetri (z włoskiego: młotek do rozbicia szyby w razie niebezpieczeństwa), który mówi otwarcie o śmierci teatru, stworzył wokół swojej osoby znacznie ciekawszy performance, niż nijaka farsa polityczna powielająca narodowe (i europejskie, ma się rozumieć) stereotypy. I rzeczywiście medialna otoczka spektaklu zakrawa na świetny żart, jednak próżno go szukać w wydarzeniach na scenie.

"Grzegorz Dyndała" ma drwić z wszelkich wartości, ale robi to całkiem poprawnie, prawie że grzecznie. Intrygująca układanka niespójnych elementów: bo i klasyka w wydaniu molierowskim, i obiecywany performance; współczesna scena polityczna kontra sztuka o miłości, zazdrości i zdradzie - okazuje się nieskomplikowanym przedstawieniem otwieranym najprostszym wytrychem.

Warto jeszcze wspomnieć o grze aktorskiej, bo nie można zarzucić niczego ekipie Wybrzeża: Krzysztofowi Matuszewskiemu, Joannie Bogackiej, Annie Kociarz, Krzysztofowi Gordonowi, Jerzemu Gorzko, Cezaremu Rybińskiemu i Wandzie Skorny. Wszyscy grają z oddaniem i komediowym zacięciem. Scenografia stworzona przez Marcina Chlandę dopełnia rodzajowy portret rodaków. To biało-czerwony płot, stół konferencyjny, za którym rozpościera się pole słomianych snopków z plastikowym bocianem.

Trudno wróżyć gdańskiemu "Grzegorzowi Dyndale" karierę o wiele dłuższą niż polska prezydencja w Unii Europejskiej. Ale być może taka jego rola - letniego przerywnika w nieustającej debacie o tym, że być w Unii jest i źle, i niedobrze. A nie być w Unii jeszcze gorzej. "Sam tego chciałeś, Grzegorzu Dyndało"?

Zdjęcia: Rogacz Europy, czyli "Grzegorz Dyndała" w Teatrze Wybrzeże

12 Zobacz zdjęcia

Małgorzata Klamann

Miejsca

Teatr Wybrzeże Gdańsk, Świętego Ducha 2
Scena Kameralna Sopot, Bohaterów Monte Cassino 30
Malarnia Gdańsk, Teatralna 2
Scena Letnia Pruszcz Gdański Pruszcz Gdański, ul. Zastawna

Spektakle

Grzegorz Dyndała

Opinie (18)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 13:39

Hej (2)

Ja tam na premiery nie chodzę, poczekam aż będzie dvd w gazecie za 3 zł.

Maks
12 lat
- 2 7
Twoja opinia

Zmień treść

Ja tam na premiery nie chodzę, poczekam aż będzie dvd w gazecie za 3 zł.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-07-11 13:49
  
  (1)
  
  Nie wiem, przedwczoraj byłem za darmo - spóźniłem się i miejsc siedzących zabrakło - pół tysiąca gości na premierze w Pruszczu Gdańskim było!
  
  petrus
  12 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie wiem, przedwczoraj byłem za darmo - spóźniłem się i miejsc siedzących zabrakło - pół tysiąca gości na premierze w Pruszczu Gdańskim było!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-07-11 15:13
    
    Tym większy wstyd!
    
    z
    12 lat
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Tym większy wstyd!
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 14:36

Zamiast zagrać Moliera tak jak przystało i według autora

...znowu awangardowe brednie a oczywiscie " uwspółcześnione " jak to ciągle w Wybrzeżu ostatnimi czasy robią .Omijajcie ten teatr z daleka ,poziom zero.

oleee
12 lat
- 11 6
Twoja opinia

Zmień treść

...znowu awangardowe brednie a oczywiscie " uwspółcześnione " jak to ciągle w Wybrzeżu ostatnimi czasy robią .Omijajcie ten teatr z daleka ,poziom zero.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 14:37

(1)

Byłam, bardzo średnie, niestety

Inka
12 lat
- 9 2
Twoja opinia

Zmień treść

Byłam, bardzo średnie, niestety
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-08-01 13:09
  
  bardzo pochlebny komentarz... do bycia średnim mu brakuje ze 100 miliardów poziomów. D N O.
  
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  bardzo pochlebny komentarz... do bycia średnim mu brakuje ze 100 miliardów poziomów. D N O.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 17:07

Weźcie na warsztat teraz" Romeo i Julię " Szekspira

Julię uwspólcześnić na Merkel ,Romeo na Putina ,a akcja niech się dzieje na konferencj o dziurze ozonowej w Dawos . Teatrze Wybrzeże- dokad zmierzasz ?

ciekawy
12 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Julię uwspólcześnić na Merkel ,Romeo na Putina ,a akcja niech się dzieje na konferencj o dziurze ozonowej w Dawos . Teatrze Wybrzeże- dokad zmierzasz ?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 19:47

jak w żydowskim kawale

Lejdys i dżentelmeni, prosiemy o wyrozumiałość, to nie aktorzy napisali to g...

andrzej
12 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Lejdys i dżentelmeni, prosiemy o wyrozumiałość, to nie aktorzy napisali to g...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 22:00

widzialem w Pruszczu Gdanskim na scenie letniej (3)

znakomita, acz przerazajaco prawdziwa rola Polski i NAS Polakow w Europie

smutne ale prawdziwe
12 lat
- 2 4
Twoja opinia

Zmień treść

znakomita, acz przerazajaco prawdziwa rola Polski i NAS Polakow w Europie
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-07-11 22:06
  
  (2)
  
  Znaczy Molier przewidział że Polska wstapi do NATO i Unii i napisał o nas sztukę !
  Człowieku zmądrzej !
  
  hahaha
  12 lat
  - 1 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Znaczy Molier przewidział że Polska wstapi do NATO i Unii i napisał o nas sztukę ! Człowieku zmądrzej !
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-07-11 22:12
    
    obudz sie i pomysl troche :) hahaha (1)
    
    12 lat
    
    1 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2011-07-11 22:32
      
      Ty takźe sie obudź, niech ci nie wciskają kitu że to satyra na Polskę i Polaków.To chała z pseudo -dętym drugim dnem.....
      
      12 lat
      
      3 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Ty takźe sie obudź, niech ci nie wciskają kitu że to satyra na Polskę i Polaków.To chała z pseudo -dętym drugim dnem.....
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 22:03

To nie żadne g... ,tylko reżyser zrobił z arcydzieła Moliera debilny gniot

12 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-11 22:10

smutek ogarnia

swietna sztuka, w tytulowej roli, zamiast nazwiska Dyndala, powinno byc Prezydent Wacpan Polski, swietnie przedstawiona rola Polski w Europie gdzie Niemcy, Francja, Rosja, robia z nas totalnego idiote, jak chca pogrywaja, a my ich za wszystko przepraszamy......, przyklad: dzisiaj sie w pas uginamy przed Jedwabnem (czyli wiadomo przed kim), a jutro, pewnie nam wmowia ze to my wybudowalismy pewien kompleks budowlany w Oswiecimiu....i tez przeprosimy, dobra sztuka!!!!!!
warto obejrzec

as
12 lat
- 5 7
Twoja opinia

Zmień treść

swietna sztuka, w tytulowej roli, zamiast nazwiska Dyndala, powinno byc Prezydent Wacpan Polski, swietnie przedstawiona rola Polski w Europie gdzie Niemcy, Francja, Rosja, robia z nas totalnego idiote, jak chca pogrywaja, a my ich za wszystko przepraszamy......, przyklad: dzisiaj sie w pas uginamy przed Jedwabnem (czyli wiadomo przed kim), a jutro, pewnie nam wmowia ze to my wybudowalismy pewien kompleks budowlany w Oswiecimiu....i tez przeprosimy, dobra sztuka!!!!!! warto obejrzec
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-13 22:11

Nie rozumiem negatywnej opinii recenzentki (1)

Mnie i osobom mi towarzyszącym przedstawienie się podobało. Bardzo aktualne i niestety prawdziwe.

jona
12 lat
- 1 9
Twoja opinia

Zmień treść

Mnie i osobom mi towarzyszącym przedstawienie się podobało. Bardzo aktualne i niestety prawdziwe.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-07-13 22:26
  
  ja rozumiem
  
  ale uważam, że jest zdecydowanie zbyt lekka - to beznadziejnie żenująca bździna. Miałka intelektualnie wydmuszka, grająca na stereotypach. Jedyne co tu jest udane, to wyśmianie naszych narodowych kompleksów, ale jeśli ktoś odbiera to w stosunku jeden do jednego jak jona, to niestety nawet to nie działa. Długo do tego teatru nie wrócę.
  
  żenada
  12 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ale uważam, że jest zdecydowanie zbyt lekka - to beznadziejnie żenująca bździna. Miałka intelektualnie wydmuszka, grająca na stereotypach. Jedyne co tu jest udane, to wyśmianie naszych narodowych kompleksów, ale jeśli ktoś odbiera to w stosunku jeden do jednego jak jona, to niestety nawet to nie działa. Długo do tego teatru nie wrócę.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-07-16 10:24

Brawo

Bardzo podobał mi się spektakl. Pomysł reżysera jest świetny. Szczególnie wyraziste symbole, gesty , słowa, które odczytać może przeciętny odbiorca. Aktorzy byli wspaniali.
No i ta rycząca krowa w tle...
Brawo!

AL
12 lat
- 0 5
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo podobał mi się spektakl. Pomysł reżysera jest świetny. Szczególnie wyraziste symbole, gesty , słowa, które odczytać może przeciętny odbiorca. Aktorzy byli wspaniali. No i ta rycząca krowa w tle... Brawo!
Regulamin dodawania opinii