• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Rodzicu, gdzie jesteś? Otwórz oczy, ten spektakl jest o tobie

Magdalena Raczek
8 maja 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (21)
"Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych. "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.

Siedem scen, siedem monologów, siedem bohaterek, siedem 13-latek, siedem uczennic, siedem płodów, siedem aborcji i siedem historii, choć jakby jedna... Liczba siedem w kulturze uważana jest za mistyczną, boską, o bogatej symbolice. Jest coś wymownego w tej historii i tych dziewczynach, a jednocześnie coś piekielnie tragicznego. Spektakl pt. "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" zrealizowany przez Fundację Piotra Jankowskiego miał w niedzielę swoją prapremierę polską w Klubo-Galerii Bunkier. To przedstawienie po prostu trzeba zobaczyć. Bilety w cenie 30 zł do kupienia przy wejściu do klubu.



IMPREZY I WYDARZENIA Sprawdź, kiedy spektakl jest grany

kwi 20-21
Targi Rzeczy Ładnych
Kup bilet
maj 12
Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d."
Kup bilet

Od czytania performatywnego do premiery



Wszystko - podobnie jak w przypadku poprzedniej premiery tego zespołu, czyli spektaklu "Experyment" - zaczęło się od czytania performatywnego tekstu, które odbyło się w grudniu ubiegłego roku, w reżyserii Piotra Jankowskiego, w tym samym miejscu i w tym samym składzie. Czytanie później jeszcze raz powtórzono w marcu w Art Inkubatorze w Sopocie. Już wtedy reżyser deklarował, że jeśli tylko znajdzie wsparcie finansowe, to na pewno stworzy spektakl, bo dramat jest świetny i poruszający. I rzeczywiście tak się stało.

Sztuka młodej (ur. w 1988 r.) bośniackiej dramatopisarki Taniji Śljivar, na polski przełożona przez Gabrielę Abrasowicz, powstała w 2016 r. w oparciu o autentyczne wydarzenia z Bośni i Hercegowiny, gdzie ze szkolnej wycieczki siedem uczennic w wieku 13 lat wróciło w ciąży i zostały zmuszone do aborcji. Autorka nadała sztuce podtytuł "Tekst dramatyczny o pewnej próbie zaznania swobody w małym mieście". Dramat został zrealizowany na scenie prapremierowo w Deutsches Theater w Berlinie w 2018 r. Teraz możemy go oglądać w Polsce. Premierę tę zapowiadaliśmy wcześniej w naszym cyklu Planuj Tydzień.

  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.

Zaangażowany teatr zaangażowanych twórców



Za całym przedsięwzięciem stoi Piotr Jankowski, bez którego charyzmy, uporu i wytrwałości nie byłoby tego projektu. To aktor teatralny, filmowy oraz reżyser, znany z wielu niezapomnianych ról, które zagrał w Teatrze Wybrzeże, a także z ról serialowych i filmowych. Był też wykładowcą na Akademii Muzycznej w Gdańsku. Obecnie nie jest związany z żadnym teatrem, ale współpracuje z Gdyńskim Centrum Kultury, gdzie występuje w kilku przedstawieniach.

Piorunująca siła opresji. O spektaklu Piorunująca siła opresji. O spektaklu "Experyment" według Zimbardo
Jankowski od lat realizuje projekty, które podejmują palące i drażliwe tematy, ważne społecznie, wpisując się w nurt teatru zaangażowanego. Nie jest to obecnie najbardziej popularny trend na trójmiejskich scenach, co sprawia, że propozycje tego twórcy są ciekawe, autentyczne, nietuzinkowe i świeże. Wczorajsza premiera również do nich należy. Dzieje się tak zapewne z kilku powodów, o których za chwilę powiem.



Siła minimalizmu, bieli i słowa



Poza charyzmatyczną osobą reżysera działają tu jeszcze dwie istotne siły, a mianowicie: młody, zdolny, pełen świeżości i energii zespół aktorski - w tym przypadku złożony ze studentek, absolwentek i absolwenta Wydziału Wokalno-Aktorskiego gdańskiej Akademii Muzycznej w składzie: Julita Bożewicz, Sandra Bożewicz, Aleksandra Dziewit, Anita Kostyńska, Anna Piotrowska, Julia Ostaszewska, Ewelina Stańczyk, Jan Popis, a także trafny wybór tekstu, który prowokuje i zadaje trudne pytania.

Spektakl rozgrywa się w minimalistycznej przestrzeni i zrealizowany jest minimalistycznymi środkami. Na scenie nie ma nic poza podestem, na który aktorki wchodzą, na nim tańczą, siedzą i w zasadzie z niego nie schodzą przez cały czas trwania przestawienia (ok. 1,5 godziny). Nad nimi wisi ekran, na którym wyświetlane są jeszcze dodatkowe kwestie drugoplanowych postaci (w rolach lekarek, aptekarki i matek przekonująca Marta Kalmus-Jankowska, a także sam reżyser w rolach kilku mężczyzn i Jan Popis, który później materializuje się na scenie w roli chłopaka jednej z dziewczyn).

Wyświetlane są również projekcje wideo, za które odpowiada Filip Musiatowicz, stanowią one swoisty komentarz do akcji scenicznej (m.in do tematu bulimii, ciała czy jedzenia). Jednak na szczęście nie dominują one spektaklu, co jest bardzo ważne. Bo siła tego przedstawienia tkwi w słowie. To ono ogrywa tu główną rolę, a opowiadana historia - choć niechronologicznie - zdaje się płynąć swoim nurtem. Słowa są rytmiczne, rwane, dużo tu mocnych uderzeń, powtórzeń i języka współczesnego (w tym wulgaryzmów), ale też balansowanie między ciszą a krzykiem, który jest niewykrzyczany - aktorki w kilku scenach zamierają w pozach jak posągi.

Jedynym mocnym akcentem w tej przestrzeni jest biel kostiumów, w jakie ubrano wszystkich występujących i w nagraniach, i na scenie. Ponieważ produkcja nie ma osoby odpowiedzialnej za kwestie wizualne (scenografia i kostiumy), to podejrzewam, że była to praca zespołowa. Jednak trzeba przyznać, że kostiumy zostały przemyślane i przygotowane bardzo starannie. Choć wszystkie dziewczyny są ubrane na biało, to jednak każda bohaterka ma inny strój: sweterek, bluzka, bluza, czapka, spodnie, trampki, skarpety, sukienka itp. Ta biel kojarzy się z jednej strony oczywiście z niewinnością, a z drugiej przywodzi na myśl więzienie lub szpital, co ma związek też z zabiegiem, o którym mówi się w spektaklu.

Trudne życie nastolatków



To wszystko dodatkowo wzmacnia treść dramatu: bohaterki są przyjaciółkami, są w jednej paczce, a jednak każda z nich jest inna, nawet pomimo podobnych imion, jakie noszą: Ana, Ona, Una, Ena, Ina, Lea, Mia. I choć razem przypominają w niektórych scenach antyczny chór grecki, to każda z nich tworzy indywidualność. Przekonujemy się o tym z czasem, gdy każda z nich zabiera głos i zdradza co nieco ze swojego codziennego życia.

A nie jest to łatwe życie, choć dużo w nim tak naprawdę zgrywu, funu i zabawy - są w końcu dziećmi . Bohaterki dramatu są praktycznie nierozłączne, są aktywne w sieci, spędzają czas na zakupach w centrum handlowym, na facebookowej grupie "bulimiczki" czy na poszukiwaniu odpowiedniego hasztagu albo paląc papierosy na ławce w parku. A ich wiedza o życiu bazuje na strzępach informacji z internetu. Ich świat jest połączeniem wyobrażeń o życiu i świecie, starych przesądów i nowoczesności, która uderzyła w ich małą miejscowość jak fala tsunami.


W tym wszystkim uderzające jest jednak coś innego. A mianowicie totalny brak dorosłych w życiu tych nastolatek. Nie tylko uważnych, pomocnych i bliskich dorosłych, a dorosłych w ogóle. Gdzie byli nauczyciele tej wycieczki i jak to się w ogóle stało, że siedem dziewczynek uprawiało seks podczas wyjazdu? Gdzie byli rodzice tych dziewczynek, aby je przygotować do takiej sytuacji? Gdzie w końcu była społeczność (lekarze, prawnicy, decydenci), aby dać im głos, którego nie otrzymały? Dlaczego nikt ich nie wysłuchał i nie dał im wyboru? Dlaczego nie wszczęto śledztwa, aby znaleźć winnych tej sytuacji?

  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.
  • "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" to mocny głos o nas: naszych nastolatkach i nieobecnych dorosłych.

W świecie bez dorosłych



W efekcie wina i odpowiedzialność całego zajścia spada na nie, na te 13-letnie dziewczynki, które nie tylko nie są gotowe na seks i ciąże, ale i na taką odpowiedzialność. Jest to przerażające. Można by powiedzieć, co nas obchodzi jakaś Bośnia i Hercegowina, a jednak mam wrażenie, że dramat Taniji Śljivar jest niezwykle aktualny tu i teraz, zwłaszcza że dotyka tak palącej kwestii, jaką jest edukacja seksualna wśród dzieci i młodzieży, która w Polsce praktycznie nie istnieje.

Ale to tylko wierzchołek góry lodowej. Obecnie w naszym kraju co piąty uczeń myśli o samobójstwie albo nie ma chęci do życia, co trzeci ma objawy depresji, a prawie 9 proc. z nich podjęło w ostatnim czasie próbę samobójczą. Takie wstrząsające wyniki o stanie zdrowia młodzieży ogłosiła niedawno w swoim raporcie Fundacja Unaweza Martyny Wojciechowskiej. Młodzi ludzie są przytłoczeni stresem, nadmiarem nauki i oczekiwań dorosłych, którzy często są obojętni na ich problemy albo nadmiernie kontrolujący. Dlatego tak, to jest o nas, o naszych nastolatkach i o nas - ich rodzicach i nieobecnych dorosłych wokół.


Może być to szokujące dla niektórych, bezkompromisowe i kontrowersyjne, ale nie odwracajmy głowy. To na nas, dorosłych, leży odpowiedzialność za młodych, za ich edukację (również tę seksualną), rozwój i zdrowie. Ten spektakl to ważny głos w sprawie - poruszający, mocny, ale i bardzo potrzebny. Trzeba go po prostu zobaczyć. Dodać tu warto jeszcze, że nie ma w nim żadnych brutalnych scen.

Jedynym zarzutem, jaki mam do realizatorów, jest to, że "Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny" nie są grane na scenie z prawdziwego zdarzenia (choć wiem, że grają tu, gdzie znaleźli możliwość). Ten spektakl powinien być prezentowany na scenie teatralnej. Niestety warunki w Bunkrze są takie, że z tylnych rzędów nie widać aktorów, co jest po prostu niedopuszczalne. Bardzo bym chciała, żeby któryś z trójmiejskich teatrów otworzył się na taką sztukę i zaprosił wykonawców do siebie.

Kolejne spektakle: poniedziałek-wtorek, 8-9 maja, godz. 19, niedziela-poniedziałek, 14-15 maja, godz. 19, Bilety: 30 zł.

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (21)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Czego symbolem jest choinka?

 

Najczęściej czytane