Nagrodą główną dla spektaklu "Żyd" w reż. Roberta Talarczyka Teatru Polskiego z Bielska-Białej zakończył się III Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@port.
Nagrodzony spektakl wywołał burzę już w momencie swojego powstania. Historia grupki nauczycieli przygotowujących się do przyjazdu byłego mieszkańca miasteczka, tytułowego Żyda, wywołała protest zarówno bielsko-białego środowiska pedagogów, jak i sporego grona widzów.
Nie mniejsze kontrowersje wywołał nagradzający "Żyda" werdykt festiwalowego jury. I nie trudno zrozumieć dlaczego. Na tle innych konkursowych realizacji, spektakl Roberta Talarczyka wypadł bowiem zaledwie poprawnie. Nie obronił obecnej w tekście dyskusji. Przewidywalny od początku do końca, ubrany w tradycyjną, wręcz konwencjonalną formułę, nie wzbudził większych emocji.
Na jego tle zdecydowanie bardziej interesująco wypadła nie mniej głośna realizacja Pawła Demirskiego oraz Moniki Strzępki, "Był sobie Polak, Polak, Polak i diabeł" Teatru Dramatycznego z Wałbrzycha. Reklamowane jako polityczna bulwarówka przedstawienie okazało się dowcipną, niezwykle błyskotliwą próbą diagnozy polskości. W oparciu o język klisz, stereotypów i popkulturowych kalek, balansując na granicy obciachu, realizatorzy stworzyli makabryczną przestrzeń narodowego czyśćca. Katalogując polskie grzechy, Demirskiemu i Strzępce udała się przy tym rzecz najważniejsza, a mianowicie wyrwanie społeczno-narodowego dyskursu ze szponów patosu, wciąż pokutującej tradycji teatru aluzji politycznej oraz zmumifikowanego sztafażu propagowanego przez władzę. I choćby za to wałbrzyskiemu spektaklowi należało się przynajmniej wyróżnienie.
Dużym rozczarowaniem okazał się pokaz ubiegłorocznego laureata festiwalu, Teatru Wierszalin z Supraśla, oraz najnowsza premiera Teatru Miejskiego, "Miasto utrapienia" w reż. Tomasza Mana. Absolutny formalizm, jedynie tak określić można najnowsze przedsięwzięcie powadzonej przez Piotra Tomaszuka grupy. O premierowej realizacji Teatru Miejskiego z kolei można powiedzieć tylko tyle, że swoją nad wyraz oszczędną formą spektakl wpisał się co najwyżej w konwencję sztuki czytanej.
Pozostałe spektakle, w mniej lub bardziej udany sposób, podjęły tematy narodowych, rodzinnych lub całkiem prywatnych rozliczeń. Stworzyły interesującą mozaikę tego, co bez nadużyć możemy nazwać współczesnością. I za co, jak słusznie zauważył przewodniczący jury konkursu, Tadeusz Nyczek, brawa należą się przede wszystkim organizatorom festiwalu.
Nagroda główna wysokości 30 tys. zł przyznana została spektaklowi "Żyd" za uczciwą, odważną i precyzyjną próbę rozliczenia się z polską przeszłością. Oprócz nagrody głównej jury przyznało również dwa równorzędne wyróżnienia w wysokości 10 tys. zł. Pierwsze otrzymał spektakl "Wierszalin. Reportaż o końcu świata" za skuteczne wskazanie zagrożeń, jakie stwarzają dla społeczeństwa cyniczne manipulacje fałszywych proroków. Drugie wyróżnienie trafiło do rąk twórców spektaklu "1612" Teatru Ad Spectatores, za udany projekt teatralnego dialogu dwóch historii, kultur i narodów.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}