W czwartek, 20 maja, ogłoszono nominowanych do Nagrody Literackiej Gdynia. Spośród 512 tytułów w czterech kategoriach: eseistyka, poezja, proza i przekład na język polski, kapituła wyłoniła finałową dwudziestkę. To druga najliczniejsza edycja pod względem nadesłanych propozycji książkowych w 16-letniej historii Nagrody. Laureatów poznamy 27 sierpnia, podczas uroczystej Gali w Muzeum Emigracji. Wręczenie nagród poprzedzi kolejna edycja Festiwalu Miasto Słowa.
Znamy tytuły 20 nominowanych książek, które powalczą o Literackie Kostki, czyli miano najlepszych polskich książek wydanych w ubiegłym roku. Do konkursu zgłoszono aż 512 tytułów w czterech kategoriach: eseistyka, poezja, proza i przekład na język polski. Kapituła wybrała spośród nich 20 tytułów - po pięć w każdej z nich. Tradycyjnie o nagrodę ubiegać się mogą wyłącznie książki napisane w języku polskim oraz wydane po raz pierwszy w 2020 roku. Nie obyło się jednak bez zmian.
Kapitule Nagrody Literackiej Gdynia przewodniczy w tym roku Jerzy Jarniewicz, poeta, krytyk literacki i tłumacz, długoletni członek gdyńskiego jury. Zastąpił on na tym stanowisku prof.
Agatę Bielik-Robson. Ponadto do składu Kapituły dołączyła w tym roku
Dorota Kozicka - związana z Uniwersytetem Jagiellońskim krytyczka i badaczka literatury.
Zobacz także: Relacja z zeszłorocznej gali
Esej
W kategorii
eseistyka nominacje otrzymali:
Jakub Kornhauser za cyklistyczno-krakowskie "Premie górskie najwyższej kategorii",
Joanna Krakowska za "Odmieńczą rewolucję. Performans na cudzej ziemi", w której autorka zabiera nas w świat nowojorskiej kontrkultury, nominowany po raz kolejny
Rafał Księżyk i jego opowieść o polskiej muzyce niezależnej pt. "Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993",
Piotr Paziński za inspirowane prozą Schulza, Rotha i Lema "Atrapy stworzenia" oraz
Jakub Skurtys za jedną z głośniejszych książek krytyczno-literackich ostatnich lat "Wspólny mianownik. Szkice o poezji i krytyce po 2010 roku".
- To był znakomity rok dla eseju - mówił członek Kapituły Adam Lipszyc, ogłaszając listę nominowanych esejów. - W tym roku, aby otrzymać nominację w tej kategorii, nie wystarczyło napisać dobrej lub nawet bardzo dobrej książki. Trzeba było napisać książkę kapitalną. Takie właśnie są teksty, które ostatecznie wybraliśmy. Jesteśmy zdania, że tych pięć fantastycznie napisanych, odkrywczych książek, od których człowiek robi się mądrzejszy, a świat lepszy, po prostu trzeba przeczytać. Poezja
Równie silna okazała się konkurencja w kategorii
poezja. W piątce nominowanych znaleźli się: spadkobierca awangardy
Cezary Domarus za "Trax", koneserka niepokoju, poetka zaklęć
Ewa Jarocka za tom "Cienie piszczących psów",
Radosław Jurczak za "Zakłady holenderskie" - udowadniające, że kosmiczny wymiar literatury może się jeszcze odrodzić w poezji łączącej głęboki proroczy ton z ironicznym zgrzytem elektronicznych przełączników. Kapituła doceniła też
Justynę Kulikowską za tomik "Tab_s" - z wierszami o tytule graficznym oraz absolwentkę
III Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni Natalię Malek i jej "Karapaks", brawurową pracę ze słowem i wyobraźnią.
Proza
Proza to kategoria, która stanowi pole najbardziej emocjonującej rywalizacji.
- Spośród wielu ciekawych powieści, mikropowieści i opowiadań, które ukazały się w ubiegłym roku, nominowaliśmy do nagrody następujące książki. Po pierwsze, powieść, a właściwie zbiór mikropowieści Waldemara Bawołka "Pomarli" o tych dalszych i bliższych znajomych narratora, którzy już odeszli. Siłą tej opowieści jest konkret i zwyczajność, opisane jednak z poetycką intensywnością i filozoficznym namysłem nad czasem, a także nad tym, jak opisać, pokazać to, co prawdziwe. Po drugie, nominowaliśmy Dominikę Horodecką za debiutancką opowieść o dzieciństwie i dorastaniu "Wdech i wydech", w której uwagę zwraca przede wszystkim sposób opowiadania - jędrna i jednocześnie dziecięco-naiwna narracja skupiona na szczególe oraz tym, co skrywane i wstydliwe. Po trzecie, poruszającą opowieść Agnieszki Jelonek "Koniec świata, umyj okna" - poruszającą, bo pokazującą od wewnątrz przeżycia bohaterki, która przy pozorach zwyczajnego życia w rodzinie i społeczeństwie balansuje na granicy choroby i normalności. Po czwarte, "Bestiariusz nowohucki" Elżbiety Łapczyńskiej, czyli zbiór ośmiu opowieści osadzonych w latach 50. ubiegłego stulecia, w czasach gdy budowano Nową Hutę, gdzie gawęda, obrzędowość i magia splatają się z realnością, brutalnością i namacalnością ciężkiej fizycznej pracy, brudu i przemocy. Po piąte, nominowaliśmy Andrzeja Muszyńskiego za "Bez. Balladę o Joannie i Władku z jurajskiej doliny" - powieść o bezdzietnym małżeństwie, bezpłodności i depresji, osadzoną w prowincjonalnej codzienności, obserwowanej z perspektywy obcego, w szorstki i poetycki sposób opisującą krajobrazy i emocje - mówiła członkini Kapituły Dorota Kozicka, ogłaszając nominowanych w kategorii proza.
Przekład
W kategorii
przekład na język polski znalazły się dwa przekłady z języka angielskiego i trzy z języków słowiańskich. W gronie nominowanych jest w tym roku wyjątkowo sześciu tłumaczy:
Magda Heydel za przekład "Opowiadań" Katherine Mansfield,
Zbigniew Machej za "Pojęcia podstawowe" Petra Krála,
Agnieszka Rembiałkowska i "Maranta" Birutė Jonuškaitė,
Michał Tabaczyński i "Anatomia melancholii" Roberta Burtona oraz przekład dwojga autorów:
Kingi Siewior i
Jakuba Kornhausera "Świnia jest najlepszym pływakiem" Miroljuba Todorovića.
- Jak nigdy dotąd mam wrażenie, że robimy w Gdyni coś niezwykle istotnego i ważnego - powiedział prezydent Gdyni Wojciech Szczurek, komentując ogłoszenie nominowanych pozycji do Nagrody Literackiej Gdynia. - Literatura stała się dla nas w ciągu ostatnich miesięcy chyba jeszcze ważniejsza niż dotychczas. Szukamy w niej nie tyle wytchnienia, co odpowiedzi na pytania, na które współczesny świat jedynie wzrusza ramionami. Tę intuicję zdaje się potwierdzać ostatni raport Biblioteki Narodowej, z którego wynika, że udało się w Polsce zatrzymać spadek czytelnictwa, wręcz zanotowano pewien wzrost. Jestem przekonany, że nasze gdyńskie działania też się do tego przyczyniły - dodał prezydent.Tegorocznych laureatów Nagrody Literackiej Gdynia poznamy 27 sierpnia podczas
uroczystej gali w
Muzeum Emigracji w Gdyni. Towarzyszyć jej będzie kolejna edycja
Festiwalu Miasto Słowa, który odbędzie się pomiędzy 23 a 29 sierpnia.
Recenzje książek z Trójmiasta
NOMINACJE DO NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2021ESEJ:
Jakub Kornhauser, "Premie górskie najwyższej kategorii", Wydawnictwo Książkowe Klimaty, Wrocław 2020,
Joanna Krakowska, "Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi", Wydawnictwo Karakter, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków-Warszawa 2020,
Rafał Księżyk, "Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993", Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020,
Piotr Paziński, "Atrapy stworzenia", Wydawnictwo Austeria, Kraków 2020,
Jakub Skurtys, "Wspólny mianownik. Szkice o poezji i krytyce po 2010 roku", Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, Wrocław 2020.
POEZJA:
Cezary Domarus, "Trax", Wydawnictwo J, Wrocław 2020,
Ewa Jarocka, "Cienie piszczących psów", Wydawnictwo
Kwadratura, Łódź 2020,
Radosław Jurczak, "Zakłady holenderskie", Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020,
Justyna Kulikowska, "Tab_s", Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań 2020,
Natalia Malek, "Karapaks", Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań 2020.
PROZA:
Waldemar Bawołek, "Pomarli", Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020,
Dominika Horodecka, "Wdech i wydech", Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2020,
Agnieszka Jelonek, "Koniec świata, umyj okna", Wydawnictwo Cyranka, Warszawa 2020,
Elżbieta Łapczyńska, "Bestiariusz nowohucki", Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020,
Andrzej Muszyński, "Bez. Ballada o Joannie i Władku z jurajskiej doliny", Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020.
PRZEKŁAD:
Magda Heydel, "Opowiadania", autor oryginału: Katherine Mansfield, Wydawnictwo
Officyna, Łódź 2020,
Zbigniew Machej, "Pojęcia podstawowe", autor oryginału: Petr Král, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2020,
Agnieszka Rembiałkowska, "Maranta", autor oryginału: Birutė Jonuškaitė, Wydawnictwo Pogranicze, Sejny 2020,
Michał Tabaczyński, "Anatomia melancholii", autor oryginału: Robert Burton, Korporacja Ha!art, Kraków 2020,
Kinga Siewior,
Jakub Kornhauser, "Świnia jest najlepszym pływakiem", autor oryginału: Miroljub Todorović, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
