• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nieudany eksperyment na "Tangu" Mrożka. O spektaklu w Operze Bałtyckiej

Łukasz Rudziński
27 października 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Jan Jakub Monowid ma bardzo trudne zadanie, by sprostać niemuzykalnemu tekstowi "Tanga", a w kluczowej roli Artura ma do zaśpiewania najwięcej ze wszystkich. Jan Jakub Monowid ma bardzo trudne zadanie, by sprostać niemuzykalnemu tekstowi "Tanga", a w kluczowej roli Artura ma do zaśpiewania najwięcej ze wszystkich.

"Tango" Sławomira Mrożka należy do kanonu sztuk dramatycznych, doczekało się przeszło 100 różnych realizacji na profesjonalnych scenach i tysięcy odczytań amatorskich. Dzięki Warszawskiej Operze Kameralnej powstała również jego wersja operowa, którą w tym sezonie realizuje Opera Bałtycka z udziałem Orkiestry OB. Dzieło to budzi jednak bardzo mieszane odczucia.



Imponującą pracę wykonał Michał Dobrzyński tworząc operę "Tango", pełną niespokojnych, agresywnych dźwięków, łącząc brzmienie orkiestry z dźwiękiem akordeonu, inspiracje jazzowe z bogatą ornamentyką operową i krótkie, staccatowe dźwięki z przedłużonymi, budującymi napięcie. Wprawdzie muzyka ta jest bardzo ilustracyjna, momentami w typowo filmowy sposób podkreśla kulminacyjne momenty, ale jest nowoczesna, urozmaicona, pełna zmiennych rytów i interesująca sama w sobie.

Zobacz, kiedy można zobaczyć "Tango" w Operze Bałtyckiej



Podczas gdańskiej premiery spektaklu, w którym premierowy był udział Orkiestry Opery Bałtyckiej pod batutą maestro José Marii Florência, muzyka znalazła się zdecydowanie na pierwszym planie (szczególnie w pierwszym akcie spektaklu, gdy jej przesadne nagłośnienie uniemożliwiało zrozumienie wielu kwestii śpiewaków nie mających szans przebić się przez orkiestrę).

Wycofany, bierny Stomil (Piotr Płuska) i jego zafascynowana prymitywnym Edkiem małżonka Eleonora (Anna Mikołajczyk) tworzą parę zdegradowanych społecznie, pasywnych inteligentów. Wycofany, bierny Stomil (Piotr Płuska) i jego zafascynowana prymitywnym Edkiem małżonka Eleonora (Anna Mikołajczyk) tworzą parę zdegradowanych społecznie, pasywnych inteligentów.
Oczywiście "Tango" Mrożka opowiada o brutalnym zderzeniu świata idei i wyższych wartości z prymitywną, ciemną masą ludzką. To sprowadzony do wiwisekcji rodziny świat inteligencji biernej, pasywnej i wycofanej. Jedyne przejawy jej aktywności to pustosłowie, deklaracje bez pokrycia, demagogia i teoretyzowanie. Degrengoladę i upadek Mrożek pokazał na przykładzie wielopokoleniowej rodziny "inteligentów" bratających się z chamem, którego prostota zachwyca Eleonorę, matkę Artura, i uwodzi Alę, jego narzeczoną.

Przeczytaj także: Piękno klasycznego baletu. O "Giselle" Opery Bałtyckiej

Nie ma tu głowy domu, bo mąż Eleonory, Stomil, jest obecny, ale niezdolny do jakichkolwiek czynów. Podporządkowuje się sytuacji nawet, gdy dowiaduje się o zdradzie żony. Dziadkowie nadają się tylko do gry w karty. W tej sytuacji rozpaczliwy bunt Artura to zwrot ku konserwatywnym, tradycyjnym wartościom i próba wskrzeszenia tego, co było kiedyś.

Najciekawszą postacią "Tanga" Dobrzyńskiego jest Ala w wykonaniu Aleksandry Żakiewicz. Najciekawszą postacią "Tanga" Dobrzyńskiego jest Ala w wykonaniu Aleksandry Żakiewicz.
Rolę Artura powierzono kontratenorowi Janowi Jakubowi Monowidowi, co okazało się bardzo dobrym pomysłem, bo kontrast między dumną postawą i posturą solisty a głosem, doskonale wpisuje się w interpretację postaci Artura. To idealista pragnący przywrócić dawny porządek. Napuszony, nadęty i pełen pretensji o wszystko. Jego rodzice - Eleonora i Stomil w wykonaniu sopranistki Anny Mikołajczyk i barytona Piotra Płuski - są ludźmi bez wyrazu, ubrani w modne skórzane kurtki nałożone na krótką sukienkę (Mikołajczyk) i goły tors (Płuska), co dodaje groteskowości tym pogrążonym w kryzysie wieku średniego ekscentrykom. Wyjątkowo żałosny jest Stomil, niczym kameleon dostosowujący się do sytuacji, niezdolny do jakiejkolwiek stanowczej reakcji.

Przeczytaj także: Teatr jednego aktora. O Gali Operowej na inaugurację sezonu Opery Bałtyckiej

Rewersem buntowniczego Artura jest Eugeniusz, poruszający się o lasce dziadek-kombatant w oficerskim płaszczu z medalem i szkockiej spódniczce. W wykonaniu basa Piotra Pierona, który sam tytułuje się strażnikiem idei, to żywy symbol minionej epoki. Najmniej ze wszystkich bohaterów nacechowana jest babcia Eugenia. Wykonująca tę partię Marzanna Rudnicka (sopran) ma do wykonania właściwie jedną, ale bardzo udaną arię "Umieram".

Plan Artura, by przywrócić dawny ład i porządek, poprze jego dziadek Eugeniusz (Piotr Pieron). Plan Artura, by przywrócić dawny ład i porządek, poprze jego dziadek Eugeniusz (Piotr Pieron).
Wreszcie Edek, ubrany w dresy i bejsbolówkę, jak się wydaje bezmyślny, ale posłuszny. W interpretacji basa Piotra Nowackiego jest osowiały, nieobecny, bierny, zupełnie niepasujący do towarzystwa. Podobnie zresztą jak Ala, dla Artura będąca tylko instrumentem, służącym do przywrócenia pożądanego przez niego ładu i porządku. Kreująca tę partię sopranistka Aleksandra Żakiewicz tworzy najciekawszą postać prostej, zmanipulowanej i wykorzystanej dziewczyny, której niedojrzałość podkreślono kusą spódniczką i piórkami w głowie (ciekawe, bardzo plakatowe kostiumy przygotowała Wiganna Papina).

Przeczytaj także: Romuald Wicza-Pokojski: Opera Bałtycka ma być teatrem dostępnym

Michał Dobrzyński dokonał odważnego eksperymentu, sprawdzając czy tekst "Tanga" da się zaśpiewać operowymi głosami. W libretcie dokonał oczywiście skrótów. Wypowiedzi Edka to pojedyncze, sylabizowane, wielokrotnie powtarzane słowa. Najwięcej swobody ma Aleksandra Żakiewicz, której bohaterka ma do wykonania najbardziej śpiewne frazy (bardzo udane jest dzięki temu wejście Ali), jednak wszyscy pozostali zmuszeni są śpiewać tekst dramatu, który po prostu się do tego nie nadaje.

Prymitywizm Edka (Piotr Nowacki, po lewej) podkreślono poprzez krótkie sylabizowane kwestie i strój konstrastujący z pozostałymi, na przykład babcią Eugenią (Marzanna Rudnicka). Prymitywizm Edka (Piotr Nowacki, po lewej) podkreślono poprzez krótkie sylabizowane kwestie i strój konstrastujący z pozostałymi, na przykład babcią Eugenią (Marzanna Rudnicka).
Efektownym pomysłem jest rozbudowanie postaci Artura o czteroosobowy chórek. Jednak zadań typowo muzycznych dla wykonawców głównych partii przewidziano niewiele: albo - jak Piotr Nowacki - sylabizują oni frazy, powtarzając je kilkukrotnie, albo usiłują zmieścić się w tempie, zmuszeni melorecytować tekst pozbawiony rytmu i harmonii. I chociaż dwoją się i troją, to i tak najlepiej wypadają w momentach, gdy po prostu wypowiadają tekst. Ich wysiłek budzi duże uznanie, jednak w pogoni za słowem zabrakło w kilku przypadkach miejsca na przemyślaną budowę postaci.

Lekturowego odczytania libretta pilnuje reżyser Maciej Wojtyszko. Poza symbolicznym finałem niewiele tu śladów reżyserskich ingerencji. Wojtyszko skupił się na przejrzystej interpretacji przekazu dramatu Mrożka. Całość mieści się w granicach teatralno-muzycznego eksperymentu, który przekonuje, że nie można przenieść dowolnego tekstu do teatru operowego w stosunku jeden do jednego, bez szkody dla jednego i drugiego.

Zapada w pamięć postać Ali Aleksandry Żakiewicz oraz Artura najbardziej ze wszystkich solistów zapracowanego Jana Jakuba Monowida oraz efektowna muzyka Dobrzyńskiego w dobrym wykonaniu Orkiestry Opery Bałtyckiej. Chłodne przyjęcie pierwszego "Tanga" Dobrzyńskiego przez publiczność wypełniającą widownię Opery Bałtyckiej może w dwóch trzecich, potwierdza, że zaproponowana formuła spektaklu nie przekonała nie tylko mnie.

Zobacz fragmenty Gali Otwarcia sezonu w Operze Bałtyckiej.

Spektakl

3.5
4 oceny

Tango

opera / operetka

Miejsca

Spektakle

Opinie (32) 1 zablokowana

  • Ja tez jestem pasywny intelektualnie (2)

    I sztuka mi sie bardzo podobala

    • 23 6

    • zdaje się, że jesteś na obczyźnie...........

      • 3 1

    • Redaktorki zawsze skomlą a sztuka i kultura rozwijają się!!

      • 2 3

  • Wprawdzie nie widziałem tego spektaklu, ale bardzo mi się podobał. (1)

    • 56 1

    • Byłeś na wytrzeźwiał w??

      • 2 1

  • Za trudne dzieło dla Pana Łukasza (1)

    Czasami lepiej zamilknąć, jak się nie ma nic do powiedzenia. „Aria Eugenii”...
    Nic dodać, nic ująć

    • 21 16

    • Czekałem na ten tekst

      Czy snoby po ASP nie mają żadnych innych argumentów?

      • 7 0

  • W Trójmieście są teatry (te "zwykłe"), niegdysiejszy teatr "lalek", jest teatr muzyczny i opera ale różnica między nimi się ... zaciera. Może opera niech jednak operą zostanie? Może tak będzie lepiej dla niej?

    • 21 5

  • Cóż (2)

    Para poszła w gwizdek, choć dobór solistów przedni, a Orkiestra niezła. Brawo dla artystów, ale po co tak się siłować i robić coś wbrew tekstowi? Gra niewarta świeczki według mnie, choć zobaczyć warto. A brawa wczoraj faktycznie wyjątkowo grzecznościowe.

    • 12 6

    • A tobie gaz w tyłek.

      • 2 5

    • Tobie para uszami " znawców " sztuki!

      • 0 0

  • (1)

    Podobało mi się, może nawet na to pójdę, o której to grają w Forum?

    • 8 3

    • Jesteś idiota.

      • 2 3

  • W obecnym sezonie błyszczeć ma maestro Florencio. (1)

    Reszta to dodatki..

    • 17 4

    • KTO

      Jest odpowiedzialny za to,że orkiestra zagłusza solistów?

      • 5 0

  • Pan Rudziński poczuł wiatr w żaglach.

    Nareszcie w temacie. Zapomniał jednak, że to nie jest sztuka teatralna, więc wiedzą literacka nie wystarczy do analizy współczesnej opery.

    • 16 5

  • Polecam! (6)

    Pozycja ambitna i zdecydowanie bardzo dobra. Polecam!

    • 18 7

    • (5)

      No właśnie. Było ambitnie. A prosty lud woli dźwięki, które zna. Poszedłem raczej z ciekawości. Żona wygrała zaproszenie. Zależało mi na Mrożku. Wyszedłem rozczarowany. Nie jestem bardzo stary, nie mam jeszcze kłopotów ze słuchem, ale nie dało się nic zrozumieć. Dobrze, że orkiestra ładnie gra, ale dlaczego zagłusza solistów. Siedzieliśmy blisko sceny, ale gdybym nie znał dramatu i nie widział różnych inscenizacji teatralnych, nie zrozumiabym, o co w tym chodzi. Rozumiem opery współczesne. Byłem w operze na Ubu Rexie. Ale Tango to po prostu niewypał operowy.

      • 11 6

      • (2)

        A co jeszcze znasz z oper i teatrów? Darmo bilety daddza to idziesz baranie.....

        • 3 14

        • Za to badziewie to i 5 złote za dużo ośle... (1)

          • 2 7

          • Kup sobie piwo idioto....

            • 1 0

      • Grać orkiestra może dobrze lub źle a ładne to są dziewczyny d**ilu z darmowym biletem.

        • 1 11

      • Na Mrożka idzie się do teatru

        W operze był Pan na Dobrzyńskim, stąd rozczarowanie. W operze tekst jest tylko pretekstem do dramaturgii muzyki.

        • 5 2

  • (1)

    "Chłodne przyjęcie pierwszego "Tanga" Dobrzyńskiego przez publiczność wypełniającą widownię Opery Bałtyckiej może w dwóch trzecich, potwierdza, że zaproponowana formuła spektaklu nie przekonała nie tylko mnie."
    oooo tak mów nam artystyczna wyrocznio rudzińska co ma się nam podobać a co nie

    P.s. to orkiestra była za głośna czy dobra? zdecyduje się

    • 13 4

    • Czyli co? Widownia nie znając spektaklu założyła już wcześniej że "zaproponowana formuła spektaklu" nie będzie im odpowiadała? absurd!!!

      • 4 2

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku został założony Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie?

 

Najczęściej czytane