Nakład własny - sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych

Przez trzy październikowe tygodnie będziemy debatować w gronie badaczy, koneserów i artystów na temat kondycji niezależnych wydawnictw w Polsce, tworzyć własne unikalne egzemplarze zinów w trakcie warsztatów twórczych i odkrywać trójmiejską scenę alternatywną. Wśród zaproszonych gości pojawią się zarówno twórcy z Trójmiasta, jak Paweł Paulus Mazur, Jacek Staniszewski czy Maciej Salamon i Maciej Chodziński, jak i krytycy i publicyści z Polski i zagranicy: Helene Baur z Austrii, Zofia Reznik czy Katarzyna Lewandowska. Na wystawie w stoczniowej Luks Sferze zostaną zaprezentowane druki archiwalne z niepublikowanych dotąd zasobów gdańskich artystów i kuratorów sztuki. Zwieńczeniem I edycji projektu będzie koncert legendarnego zespołu "Bielizna".

Dlaczego "Nakład własny"? Mimo dominacji internetu i multimediów, drukowane wydawnictwa niezależne rosną w siłę i w Polsce i na świecie, znajdując swoich odbiorców w trakcie licznych art zinowych wydarzeń i festiwali. Dziś, tak jak u swoich początków, druki drugiego obiegu służą jako medium dla subkultur artystycznych, grup walczących o swoje prawa, głoszących niepopularne poglądy lub są po prostu wyrazem artystycznej wizji i indywidualnej estetyki. Unikalne egzemplarze, niezależne od praw rynku wydawniczego, dają swobodę wypowiedzi i kreatywnych poszukiwań swoim twórcom. Na wystawie towarzyszącej sympozjum zostaną zaprezentowane niezależne wydawnictwa artystyczne, które powstały głównie w latach 90. XX w. w Trójmieście.



Wystawa - Nakład Własny
Gdańsk może poszczycić się bogatą tradycją wydawnictw niezależnych, zarówno tych publikowanych przez środowiska anarchistyczne, jak również niezależne grupy artystyczne. Do najbardziej popularnych należą te tworzone przez artystów skupionych wokół takich inicjatyw: galeria Wyspa, galeria C14 i fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc, formacja Totart, Otwarte Atelier, wydawnictwo Kubańskie Cycki i wydawnictwo Szszsz oraz kwartalnik "Metafizyka Społeczna".

Istotna była również obecność "Magazynu Sztuki", który ukazywał się od połowy lat 90. i jako jeden z pierwszych publikował na swoich łamach teksty krytyczne oraz przedruki poświęcone sztuce współczesnej.

Na wystawie zostaną zaprezentowane art ziny i inne druki ulotne, które powstawały od II połowy lat 80. do końca lat 90. XX w. w trójmiejskim kręgu artystycznym. Traktując ekspozycję jako tło historyczne, które będzie odniesieniem dla współczesnego pola wydawniczego oraz specyficznym komentarzem i obrazem dla zachodzących przemian w tej dziedzinie, zostaną wyeksponowane art ziny dedykowane jednorazowym akcjom artystycznym, jak również te wydawane "regularnie". Do prezentacji swoich zbiorów zostali zaproszeni twórcy i przedstawiciele grup artystycznych, którzy w swoich prywatnych archiwach posiadają bogatą kolekcję art zinów i innych wydawnictw alternatywnych.

Na wystawie pokażemy druki takich projektów jak Galeria Autodafe, Baraki, galeria C14, galeria Delikatesy Avant-Garde, Formacja Totart, Gdańskie Dni Niezależnych, galeria Koło, wydawnictwo Kubańskie Cycki, projekt Otwarte Atelier, grupa Pampers Maxi, Radio Infoservice, galeria Spichrz 7, wydawnictwo Szszsz, Galria Studencka WLOT, galeria Wyspa, grupa Ziemia Mindel Würm oraz wybrane numery Magazynu Sztuki i nagrania audio z archiwum Małgorzaty Żerwe. Dodatkowo na potrzeby prezentacji zostały nagrane wywiady z twórcami wydawnictw niezależnych, z Agnieszką Wołodźko, Grzegorzem Klamanem, Pawłem Paulusem Mazurem, i Markiem Rogulskim.

Ponadto specjalnie na tę okazję Joanna Kabala i Andrzej Awsiej (reprezentujący m.in. wydawnictwo Kubańskie Cycki) przygotowali film składający się z materiałów archiwalnych, który prezentuje działalność wydawniczą na przełomie lat 80. i 90. w Gdańsku. Kuratorki wystawy: Aleksandra Grzonkowska, Dorota Walentynowicz.

13.10 - Panel dyskusyjny - Rola i rozwój wydawnictw niezależnych po 1989 r. w Polsce
Pierwsze spotkanie odbędzie się z udziałem twórców, którzy przed rokiem 2000 aktywnie uczestniczyli w tworzeniu i projektowaniu magazynów o sztuce i niezależnych publikacji artystycznych w Gdańsku.

Gośćmi pierwszego spotkania będą:
Paweł Paulus Mazur - rysownik, poeta, prozaik, animator wydarzeń kulturalnych, członek i współzałożyciel Formacji "Totart" (od 1990- Fundacji Totart) skupiającej poetów, performerów, plastyków i muzyków. W ramach działalności wydawniczej grupa twórców związanych z Totartem wydała w 1992 roku pismo niezależne "Metafizyka społeczna". Mazur jest autorem 200 rysunków dla tygodnika Przekrój, regularnie rysował też dla Gazety Wyborczej i tygodnika Ozon. Jest autorem okładek płyt m.in. zespołów: Big Cyc, Apteka, Wylkołak oraz komiksów i ilustracji książkowych.

Paweł Dunin-Wąsowicz - dziennikarz, publicysta, krytyk literacki, redaktor naczelny miesięcznika kulturalnego Lampa oraz założyciel wydawnictwa "Lampa". Współpracownik czasopism Przekrój, Machina, Życie Warszawy. Laureat Paszportu "Polityki" w kategorii "kreator kultury" za rok 2005. Dunin-Wąsowicz jest redaktorem wielu antologii literackich, w tym dwu ważnych pozycji dotyczących niezależnego obiegu wydawnictw przed rokiem 2000: "Xerofeeria. Antologia. Polskie alternatywne pisma artystyczne od - ~ do października 1993" oraz "Xerofuria. Antologia-katalog. III warszawski Art Zine Show 1995".

Jacek Staniszewski - malarz, grafik, performer, muzyk, pedagog, jeden z twórców transawangardy, czyli "nowej gdańskiej ekspresji". W 1989 roku rozpoczął pracę na ASP w Gdańsku jako adiunkt w Pracowni Projektowania Graficznego prof. Jerzego Krechowicza. Od 1982 roku działał jako muzyk m.in. w takich formacjach jak: Galago, Sun's Vibration,

The Plemniors, Hory Zont oraz Biafra. Założyciel zespoł Chlupot Mózgu. W latach 1986- 2001 wykonał ponad 200 plakatów do wystaw, spektakli teatralnych i koncertów. Zaprojektował szatę graficzną płyt gdańskich zespołów: Bielizna, Apteka, Blenders, Ścianka, Kury, Łoskot.

Moderatorka: Agnieszka Wołodźko - artystka, kuratorka, badaczka i autorka tekstów o sztuce, architekturze i urbanistyce współczesnej. Absolwentka Wydziału Malarstwa i Grafiki w PWSSP w Gdańsku. W 2013 r. obroniła doktorat w Instytucie Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu. Do 2015 roku pracowała jako kurator w CSW Łaźnia w Gdańsku. Obecnie jest kuratorką projektu "Room for Improved Futures" w galerii rum46 w Aarhus (Dania). Od lat 90. Wołodźko aktywnie współtworzyła gdańskie środowisko artystyczne. Jej teksty ukazywały się w wydanym przez Fundacje Totart piśmie Metafizyka społeczna oraz w publikacjach Galerii Wyspa. Wołodźko posiada też szeroki zbiór archiwalnych wydawnictw niezależnych i pism artystycznych.

20.10 - Panel dyskusyjny - Współczesne art ziny
Gośćmi drugiego spotkania będą młodzi twórcy i wydawcy pism i publikacji artystycznych:
Michał Chojecki - grafik, artysta wizualny, autor książek, założyciel Oficyny Peryferie - działającej w Warszawie pracowni sitodruku i wydawnictwa publikującego książki artystyczne i art-ziny. Adiunkt na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie. W 2015 r. obronił doktorat w dziedzinie książki artystycznej. Prowadzi szeroko zakrojoną działalność edukacyjną z zakresu selfpublishing i produkcji książki artystycznej

Maciej Salamon i Maciej Chodziński - gdańscy twórcy wizualni, działający razem w grupie artystycznej "Krecha", która w latach 2006-2009 wydała 9 autorskich wydań magazynu artystycznego Krecha. Grupa Krecha stworzyła liczne ilustracje do Gazety Wyborczej i Notesu na 6 tygodni. W realizacjach indywidualnych Salamon zajmuje się sitodrukiem, ilustracją, grafiką projektową i tworzeniem murali, a także działalnością muzyczną (w zespole Nagrobki), a Chodziński tworzy video i instalacje, zajmuje się też malarstwem, grafiką i sitodrukiem.

Moderatorka: Aleksandra Grzonkowska - historyczka sztuki, kuratorka, producentka artystyczna. Obecnie doktorantka Historii Sztuki na Uniwersytecie Gdańskim. Prezes Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Kuratorka i koordynatorka licznych projektów indywidualnych, jak również wystaw zbiorowych polskich i zagranicznych artystów. Współpracowała z Fundacją Wyspa Progress/Instytutem Sztuki Wyspa w Gdańsku, Festiwalem Artloop w Sopocie oraz Muzeum Emigracji w Gdyni.

Moderatorka: Anna Ratajczak - Krajka - historyczka sztuki, kuratorka, producentka artystyczna, adiunkt w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Koordynatorka wielu projektów wystawienniczych, muzycznych, literackich czy badawczych (m.in. dla Muzeum Narodowego w Gdańsku i Muzeum Emigracji w Gdyni), animatorka kultury i edukatorka (m.in. w ramach Stowarzyszenia Prom Kultura). Realizowała projekty lokalne i międzynarodowe.

W trakcie obu paneli, poza dokumentacją fotograficzną, na bieżąco będę tworzone szkice, rysunki, przez gdański duet artystyczny Dolne Miasto Pany (Sebastian Szyszko, Kora Kowalska). Dokumentacja rysunkowa, graficzna zostanie opublikowana na facebooku i stronie internetowej dedykowanej sympozjum.

20-21.10 - Dobry wybór - warsztat praktyczny
Udział w warsztatach jest bezpłatny, obowiązuje rejestracja mailowa pod adresem
fundacjachmura@gmail.com do dnia 18.10.2018.
Warsztat skierowany do wszystkich osób zainteresowanych tworzeniem druków ulotnych. Podczas warsztatu będzie można samodzielnie stworzyć art zina, eksperymentując z różnymi technikami artystycznymi, takimi jak sitodruk, kserokopia czy szablon. Zajęcia poprowadzi dr Anna Witkowska.

Anna Witkowska - artystka sztuk wizualnych, graficzka i projektantka, absolwentka wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dwukrotna stypendystka MKiDN, w 2011 roku została nominowana wraz z Adamem Witkowskim do Nagrody Deutsche Banku - Spojrzenia. Anna Witkowska jest autorką projektów książek i katalogów artystycznych wydawanych m.in. przez Gdańską Galerię Miejską, Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku, Państwową Galerię Sztuki w Sopocie, BWA Wrocław. Zaprojektowała okładki do płyt MAPY, Arszyna, Emitera, Mikołaja Trzaski, Adama Witkowskiego, Trupa Trupa, Rimbaud, Voice Electronic Duo, Radia Symulator. W 2017 opracowała identyfikację nowo powołanego Muzeum Sztuki Nowoczesnej NOMUS / Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku. Wykłada w Akademii Sztuki w Szczecinie, gdzie współprowadzi pracownię Książki Artystycznej oraz Publikacji Multimedialnych.