Mięso, metal i kod: Rozchwiane chimery - Stelarc. Art+Science Meeting 2014

Prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia wystawa charyzmatycznego australijskiego artysty Stelarca pt. "Mięso, Metal i Kod: Rozchwiane Chimery" jest pierwszą w skali światowej tak obszerną prezentacją twórczości tego artysty, identyfikowanego dotąd przede wszystkim ze sztuką performansu. Wystawa przedstawia go jako twórcę interdyscyplinarnej sztuki robotycznej i cyborgicznej. W jej skład wchodzą interaktywne instalacje Walking Head oraz Prosthetic Head, podejmujące improwizowany dialog z publicznością, obiekty Exoskeleton, Third Hand i Extended Arm, funkcjonujące zwykle jako amplifikacje i rozszerzenia ciała artysty podczas performansów, tu przedstawione jako artefakty uzupełnione o wideodokumentacje działań z ich użyciem, oraz projekcje dokumentujące hybrydyczne, sieciowe i performatywne projekty Ping Body, Fractal Flesh oraz Ear on Arm Surgery i Ear on Arm Suspension.

Twórczość Stelarca wyraża ideę symbiozy pierwiastka biologicznego i technologicznego, połączenia mięsa i metalu, które są w jego pracach organizowane w nowy, hybrydyczny porządek sieciowy przy użyciu elementu cyfrowego - kodu. Ciało, wokół którego jest organizowanych większość działań artysty, przestaje być jedynie interfejsem łączącym umysł z rzeczywistością materialną. Przybiera formę rozchwianej chimery: zakłopotanej własną nieokreślonością, niepewnej posiadanego statusu, kontestującej swoją płynność oraz tymczasowość i organizującej na nowo swe relacje ze światem.

Ciało fizyczne przeobraża się tu w ciało post-biologiczne, otwarte na transformacje i wpisujące się w dynamiczny kontekst bio-techno-sfery, nowej transhumanistycznej rzeczywistości. Sama technologia natomiast przestaje funkcjonować jedynie jako otoczenie czy wzmocnienie ludzkiej cielesności. Miniaturyzacja, bio-kompatybilność i wirtualność implantowanej technologii przenosi ją w głąb ciała, zmieniając je w formę chimery. Z drugiej jednak strony, formy technologiczne, dążąc do uwolnienia się od zależności od ludzkiego ciała, przestają odgrywać rolę jego rozszerzenia i zmierzają - w ramach hybrydycznej sieci bio-techno-cyfrowej, której są składnikami - w stronę ograniczonej autonomii. Jednak niemożność pełnej samodzielności także i je skazują na los chimer, choć nie potrafią one w pełni uwolnić się od więzi z ludzkim światem, arysta nie bierze już pełnej odpowiedzialności za ich działania.

Ryszard W. Kluszczyński

Stelarc - artysta poszukujący alternatywnych architektur anatomicznych. Do jego prac należą m.in. THIRD HAND, STOMACH SCULPTURE i EXOSKELETON czyli 6-nożny robot. Performans FRACTAL FLESH bazował na bezustannej elektrycznej stymulacji ciała. PING BODY i PARASITE odkrywały ciało, którego ruch kontrolowany był przez strumienie danych internetowych. PROSTHETIC HEAD czyli wirtualny rozmówca, otrzymał kolejne części ciała: ARTICULATED HEAD, FLOATING HEAD i SWARMING HEADS. EAR ON ARM jest chirurgiczną konstrukcją opartą na hodowli tkanek, w której umieszczony jest mikrofon - dzięki jego połączeniu z Internetem zaistnieje możliwość odsłuchiwania wrażeń dźwiękowych ucha. W 2000 roku artysta otrzymał tytuł Doktora honoris causa Uniwersytetu Monash. Stelarc obecnie pracuje na Uniwersytecie Brunel w Londynie Zachodnim, gdzie zajmuje się sztuką performansu. W 2010 roku otrzymał grant od Rady Australijskiej oraz nagrodę Ars Electronica Hybrid Arts. Jego twórczość reprezentowana jest przez galerie SCOTT LIVESEY w Melbourne.

O projekcie " Art + Science Meeting"
Art+Science Meeting 2014 jest kontynuacją projektu zainicjowanego przez CSW Łaźnia w 2011 roku, na który składają się wystawy prezentujące najwybitniejszych światowych artystów współpracujących z naukowcami bądź operujących na styku nauki i sztuki. Każdego roku projekt poświęcony jest nieco innemu aspektowi owej hybrydycznej jakości, jaką coraz częściej określa się mianem ART-SCI. W roku 2014 skupimy się na wystawach ukazujących różne oblicza sztuki robotycznej, czyli sztuki, w której artyści tworzą lub wykorzystują roboty. Genetycznie sztuka robotyczna czerpie z jednej strony z tradycji abstrakcjonizmu, dadaizmu i surrealizmu (sztuka kinetyczna) oraz z praktycznych i pragmatycznych zastosowań maszyn i automatów. Jednocześnie jednak dotyka jednego z najsilniejszych tabu kultury (naśladowanie boskiej mocy twórczej) i zarazem jednej z największych utopii/dystopii: ery maszyn obdarzonych sztuczną inteligencją. Artyści posługujący się robotami tworzą przeto silne poetyckie i filozoficzne metafory, ale wykorzystują w tym celu zaawansowaną technologię.

Art+Science Meeting 2014 jest realizowany we współpracy pomiędzy CSW Łaźnia i Gdańską Galerią Miejską. W ramach współpracy zostaną zaprezentowane łącznie 3 wystawy indywidualne: "Ken Feingold: Figury mowy" w Gdańskiej Galerii Miejskiej 2 oraz "Histeryczne maszyny" Billa Vorna w Centrum Edukacji Artystycznej Łaźnia 2 i "Mięso, metal i kod: Rozchwiane chimery" w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Wystawom towarzyszy program wydarzeń edukacyjnych.

Projekt uzyskał Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.