Program wydawał mi się tak banalny, że musiałby się wydarzyć cud, abym wyszła z tego koncertu zadowolona. I wydarzył się, bo po zakończeniu piątkowej inauguracji sezonu w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej poderwałam się z miejsca jako jedna z pierwszych, aby nagrodzić wykonawców zasłużoną owacją na stojąco. Co więcej, ośmielę się stwierdzić, że było to jedno z lepszych otwarć sezonu w ostatnich latach - finał był tak przejmujący, że ze wzruszenia rozpłakał się nawet Georg Cziczinadze, dyrektor Orkiestry PFB. A nie ma przecież lepszej muzyki niż ta, która chwyta za serce i wzbudza tak ogromne emocje, prawda?
tak, to dodatkowa atrakcja dla publiczności
66%
nie, to rozprasza słuchaczy
18%
Pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz, dlatego instytucje kultury przykładają tak wielką wagę do tego, aby otwarcie sezonu artystycznego na długo zapadło publiczności w pamięć. Kiedy jednak zobaczyłam, jakim programem zamierza rozpocząć sezon Polska Filharmonia Bałtycka, z niedowierzaniem przecierałam oczy ze zdumienia.
Koncert fortepianowy C-dur KV 467 Wolfganga Amadeusza Mozarta jeszcze mogłabym przełknąć, jeśli partię solową grałaby naprawdę wielka gwiazda. Ale IX Symfonia e-moll Z Nowego Świata Antonína Dvořáka?To bez wątpienia arcydzieło, którego zawsze słucham z wielką przyjemnością. Tyle, że tak osłuchany utwór, który melomani znają z wykonań najlepszych orkiestr, należałoby zagrać naprawdę po mistrzowsku, aby wkraść się w łaski publiczności. No i ta nieszczęsna Uwertura akademicka Johannesa Brahmsa! Rozumiem, że skoro i tak w drugiej części koncertu, do Dvořáka, ściągnięto duży skład, to szukano utworu na podobnie rozbudowaną osadę. Tyle, że akurat ta kompozycja jest zwyczajnie nudna.
Mojego zdania najwyraźniej nie podzielali słuchacze, bo podczas piątkowej inauguracji
sala koncertowa PFB była wypełniona do ostatniego miejsca. Wszak muzyka miała być lekka i przyjemna, a i kompozytorzy znani i lubiani, więc na udział w imprezie zdecydowało się wiele osób, które mi się przyznały, że miejsce to odwiedzają okazjonalnie. I te same osoby zapewniły mnie po koncercie, że wrócą, bo takich emocji się nie spodziewały.
Ja ten wieczór zaczęłam od emocji niekoniecznie pozytywnych. Wchodząc na salę koncertową zobaczyłam rozgrywających się muzyków. W pierwszej chwili pomyślałam, że nastąpiły jakieś komplikacje, bo przecież na 10 minut przed rozpoczęciem koncertu powinni już być za kulisami i czekać na wejście. Okazało się, że to ich "nowy zwyczaj" - od teraz będą się rozgrywali właśnie na scenie, przed koncertem. Dopiero przed samym rozpoczęciem dołączy do nich koncertmistrz, a po nastrojeniu się, na scenę wejdzie dyrygent.
W podobny sposób rozpoczyna koncerty wiele orkiestr, ale dla mnie jest to nie do przyjęcia. To tak, jakby pani domu przed proszoną imprezą przyszła się umalować do pokoju, w którym czekają na nią goście. Poza tym przed koncertem potrzebuję chwili skupienia, aby się wyciszyć i przygotować do odbioru i oceny wykonywanej muzyki. Ot, takie - wypracowane przez lata - zboczenie zawodowe. Tymczasem hałas, jaki generowali rozgrywający się muzycy, tak mnie zirytował, że miałam ochotę wyjść. Innego zdania byli państwo siedzący obok mnie. Dla nich było to doświadczenie fascynujące, chętnie przyglądali się artystom i z zaciekawieniem wyczekiwali, co wydarzy się później. Więc może, parafrazując mistrza, w tym szaleństwie jest metoda? Jeśli ktoś ma ochotę zabrać w tej sprawie głos, zachęcam do oddania głosu w naszej ankiecie.
Koncert rozpoczęła, jak wspomniałam powyżej, Uwertura akademicka Brahmsa. Nie jest to utwór, który mnie szczególnie chwyta za serce, ale muzyka grana w tak dużym składzie z reguły zawsze brzmi atrakcyjnie. Tym bardziej dla kogoś, kto filharmonię odwiedza raczej okazjonalnie, a takich osób na widowni nie brakowało. Sprawniejsze ucho zapewne wychwyciło, że orkiestra dopiero wróciła z wakacji, niemniej - wbrew moim obawom i uprzedzeniom, słuchało się tego z przyjemnością.
W Koncercie fortepianowym C-dur KV 467 Mozarta partię solową wykonał hiszpański pianista Luis Fernando Pérez. Jako że miałam miejsce z widokiem na klawiaturę fortepianu, a artysta ten posługuje się niesamowitą techniką, nie odrywałam wzroku od jego dłoni. I to był nieziemski spektakl wizualno - muzyczny. Pérez grał bardzo subtelnie, a przy tym precyzyjnie, cały czas prowadząc finezyjny dialog z orkiestrą.
I choć jego interpretacja była nie tylko unikatowa, ale przy tym znakomita, to jednak jeszcze większe wrażenie niż Mozart wywarły dwa bisy, których doprosiła się gromkimi owacjami publiczność.
Preludium Es - dur op. 23 nr 6 Sergiusza Rachmaninowa artysta zagrał fenomenalnie, ale tego, jakie wrażenie na słuchaczach wywarło wykonanie "Tańca ognia" (Manuel De Falla) nie jestem w stanie ubrać w słowa. W pierwszej chwili, podczas grania początkowych repetycji, "początkujący" melomani myśleli, że to taki muzyczny żart i że artysta po chwili grania "tego samego w kółko" wstanie i się ukłoni z uśmiechem. Z czasem byli jednak tak zauroczeni, że podczas przerwy starali się dociec, co to był za utwór - Fernando Pérez go nie zapowiedział.
Po przerwie nastąpił wielki finał i - budzące moje obawy - wykonanie IX Symfonii Dvořáka. Orkiestra zna ten utwór na pamięć - grała go przecież co najmniej kilkadziesiąt razy podczas swoich tras koncertowych po Chinach czy Stanach Zjednoczonych. To jednak, czego doświadczyliśmy w piątek, było przeżyciem wręcz mistycznym! Koncerty muzyki poważnej w Trójmieście
Początek przebiegał typowo, orkiestra grała znakomicie, a dyrygent - Georg Cziczinadze - coraz bardziej zatracał się w muzyce. Mając do dyspozycji tak ogromny aparat wykonawczy postanowił wycisnąć go jak cytrynę - operował pełnym zakresem dynamicznym, pilnował, aby wyeksponowane zostały partie solowe. W pewnym momencie zamknął oczy i po prostu poddał się muzyce. Dyrygował z taką emfazą, że batuta przestała mu wystarczać i aby wyegzekwować od orkiestry realizowanie własnej wizji posiłkował się głosem. Przypomniał mi się wtedy koncert, podczas którego nastąpiło symboliczne
przekazanie mu batuty przez poprzedniego dyrektora orkiestry PFB, Ernsta van Tiela
. Wtedy próbował dyrygować w podobny sposób, co ja uznałam za zagranie przesadnie teatralne, a jeden z naszych czytelników nazwał "pajacowaniem". Tak to wówczas odebraliśmy, bo nie było interakcji z orkiestrą. Jego przesadna ekspresja wydawała się więc nieuzasadniona.
Tym razem było inaczej.
Cziczinadze nie grał, tylko komunikował się z orkiestrą, a ta precyzyjnie odczytywała jego sygnały i na nie reagowała. Każde solo było wręcz wypieszczone, każdy kolejny motyw chwytał słuchaczy za serce, a każde fortissimo wbijało w fotel. Nic więc dziwnego, że
po zakończonym koncercie publiczność poderwała się z miejsc i nagrodziła artystów zasłużoną, kilkunastominutową owacją na stojąco.To jednak, co mnie osobiście urzekło najbardziej, to sposób, w jaki Georg Cziczinadze podziękował swoim artystom i w jaki oni podziękowali jemu. Dyrygent i zarazem dyrektor Orkiestry PFB panie ucałował w rękę, panów wyściskał, a orkiestra nagrodziła go gromkimi brawami.
Idąc na ten koncert miałam uwagi do programu, bo wydawało mi się, że to właśnie nim można zrobić największe wrażenie na słuchaczach. Byłam w błędzie. Orkiestra PFB i jej dyrektor Georg Cziczinadze zaimponowali publiczności tym, że stanowią zespół. I że wspólnie są w stanie wyzwolić takie emocje, że wzruszenie dopadnie nie tylko słuchaczy, ale i ich samych. Najlepszym dowodem są łzy wzruszenia, jakimi zalał się George Cziczinadze podczas trwających kilkanaście minut owacji na stojąco.
Ci, którzy uczestniczyli w piątkowej inauguracji, mieli możliwość nabyć drukowany program na sezon artystyczny 2019/20. Jeśli ktoś nie miał takiej możliwości, poniżej prezentujemy program w formacie PFF.
Program Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na sezon 2019/20
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
