Kameralne i z klimatem. Ciekawe księgarnie w Trójmieście

Książka to świetny pomysł na prezent - wiemy to nie od dziś. Potwierdzają to również liczne sondaże i badania. Chętnie je kupujemy, mimo że trochę mniej chętnie potem czytamy... W naszym subiektywnym zestawieniu podpowiadamy, gdzie warto zajrzeć w poszukiwaniu ciekawej, nietuzinkowej i dobrze wydanej książki. A gdzie wy znajdujecie wymarzone tytuły?

Księgarnie duże i małe

Załamywaliśmy ręce i z niedowierzaniem obserwowaliśmy, gdy kilka i kilkanaście lat temu z mapy Trójmiasta znikały kolejne kina studyjne, wypierane przez multipleksy: Bajka, Zawisza, Delfin, Znicz, Kosmos, Syrena, a na koniec Kameralne i Helikon oraz dwa lata temu kino Neptun. Podobnie rzecz miała się z księgarniami, dla których zagrożeniem stały się duże sieci księgarskie.

Sytuacja małych i niesieciowych księgarń wydaje się obecnie w całej Polsce nieciekawa. Co roku z mapy naszego kraju znika nawet kilkadziesiąt takich miejsc. Ale czy faktycznie małe księgarnie mają się aż tak źle? Według Ogólnopolskiej Bazy Księgarń najwięcej zarejestrowanych jest właśnie księgarni niezależnych - 56 proc. Ich liczba wynosi 1023. Pozostałe 44 proc. to księgarnie sieciowe - zarejestrowanych jest 824.

Zobacz także: Dobre i złe książki. Czy ten podział ma sens?

Księgarnia to instytucja kultury

Księgarnia wszakże nie jest zwykłym sklepem, jedynie miejscem, gdzie sprzedaje się książki, ale także swoistym centrum kultury, miejscem kulturotwórczym, centrum spotkań. Często kameralne księgarnie działają jak domy kultury, w których pracują ludzie z pasją do książki. Oczywiście, w sieciowych księgarniach także są ludzie zakochani w książkach i potrafią o nich z oddaniem opowiadać, jednak dla wielu czytelników liczy się klimat niewielkiego lokalu i to on sprawia, że chętnie odwiedzają kameralne sklepiki.

Księgarnie w muzeach

Na uwagę zasługują szczególnie te, które znalazły swoje lokum u boku innej instytucji kultury, np. w muzeum i wraz z nim współtworzą jakość tego miejsca, budując w szerszym aspekcie charakter całości placówki. Przykładem mogą być gdyńskie księgarnie, ta przy Muzeum Miasta Gdyni oraz Księgarnia "Pierwsza z brzegu" w Muzeum Emigracji, gdańska księgarnia Sztuka Wyboru (w Garnizonie we Wrzeszczu) oraz Firmin Księgarnia przy Teatrze Wybrzeże.

W Gdyni o Gdyni

Księgarnia Muzeum Miasta Gdyni wyróżnia się przede wszystkim bogatym asortymentem złożonym z kilkuset produktów, wśród których znajdziemy szereg wydawnictw dotyczących Gdyni i jej okolic. Można tam również dostać książki związane z dizajnem, publikacje dla najmłodszych, zabawki, płyty, gry, kubki czy cieszące się ogromną popularnością torby i plecaki. Ciekawostką jest, że księgarnia w ostatnim okresie z powodzeniem ewoluowała również w sklepik mobilny i wzięła udział w tak prestiżowych wydarzeniach, jak Targi Rzeczy Ładnych w Warszawie czy festiwal muzyczny Soundedit 2017 w Łodzi.

- To ostatnie wydarzenie związane jest z albumem "Miastofonia" - dźwiękową mapą Gdyni, która rozchodzi się jak przysłowiowe ciepłe bułeczki i jest idealną propozycją na świąteczny prezent i nie tylko - opowiada Michał Miegoń z działu promocji Muzeum Miasta Gdyni. - Możemy pochwalić się ponadto wieloma stałymi klientami, przychodzącymi do nas regularnie. Pytają o nowości, sugerują pozycje, które moglibyśmy zamówić, czasami po prostu rozsiadają się w fotelach... i czytają.

Wspierają i promują polski dizajn i lokalnych twórców

Z kolei w stałej ofercie księgarni "Pierwsza z brzegu" w Muzeum Emigracji znajduje się przeszło tysiąc tytułów książek dla dzieci i dorosłych, a także albumy, katalogi muzealne (dotyczące wystawy stałej i wystaw czasowych) oraz ciekawy wybór polskich designerskich artykułów papierniczych, gier, edukacyjnych zabawek dla dzieci, a także koszulek czy toreb bawełnianych. Ważną częścią asortymentu są artykuły pamiątkarskie produkowane w Polsce według pomysłu lokalnych twórców.

Osobny dział stanowią oryginalne gadżety muzealne wykonane na podstawie autorskich projektów trójmiejskich artystek: m.in. drewniane zabawki dla dzieci, długopisy, notesy, kalendarze, przypinki, torby i inne gadżety. Każdego roku muzeum wydaje autorski kalendarz książkowy. W tym roku tematem przewodnim są detale architektoniczne Dworca Morskiego.

Od lutego 2016 roku muzealna księgarnia organizuje ponadto raz w miesiącu spotkania autorskie.  

- Goście spotkań autorskich to reporterzy dotykający w swoich tekstach palących problemów społecznych zarówno w Polsce, jak i za granicą, autorzy książek o tematyce emigracyjnej oraz biografii słynnych Polaków-emigrantów - wyjaśnia Dominika Roter-Kobzdaj. - Spotkania towarzyszą również wydarzeniom programowym realizowanym przez instytucję.          

Sieciówka jak niesieciówka

Nieco inny charakter ma księgarnia Bookszpan, która należy do jedynej w swoim rodzaju sieci w naszym kraju, choćby dlatego że związana jest z wydawnictwem Sonia Draga. Bookszpan, w przeciwieństwie do wielu innych sieci, stawia na książki i nie jest rodzajem sklepu wielobranżowego. Każdy z książkowych poszukiwaczy może tu liczyć na profesjonalną pomoc prawdziwych pasjonatów, którzy pracują w księgarni.

- Książki ponad wszystko! - to hasło mogłoby być naszym zawołaniem. Możemy się poszczycić szeroką ofertą nie tylko tytułów nowych i bestsellerów, ale także książek dla bardziej wybrednych czytelników, w tym z bardzo wąskich dziedzin. Również nieczęsto spotykane bogactwo tytułów promocyjnych i wyprzedażowych sprawia, że nasza księgarnia jest rajem dla łowców, którzy z pasją przerzucają dziesiątki tomów w poszukiwaniu skarbów, których wielu przeciętnych książkożerców nawet by nie zauważyło. Mamy też coś dla tych, którzy lubią niespodzianki - ofertę tzw. tajemniczej książki, gdzie wyboru tomu (oczywiście w okazyjnej cenie!) dokonać można jedynie na podstawie skromnego opisu, który umieszczony jest na skrywającym książkę opakowaniu. Mamy także coś dla strudzonych pasażerów - czytelnię, w której nie tylko mogą odpocząć po podróży lub ogrzać się w zimowy dzień w oczekiwaniu na pociąg, ale także w spokoju przeczytać coś ciekawego, a później, jeśli tytuł przypadnie danej osobie do gustu, za niewielkie pieniądze go zakupić - wyjaśnia ekipa z Bookszpanu w Galerii Metropolia.

Księgarnia pasjonatów i dla pasjonatów

Z kolei gdyńska Cafe Księgarnia Vademecum tworzy zgrany zespół złożony z trzech osób, trzech pokoleń i co najmniej trzech różnych dusz o odmiennych zainteresowaniach. Oprócz tego stale współpracują z trzema kolejnymi osobami, które jako wolontariusze angażują się w organizowanie spotkań i warsztatów.

- Myślę, że najważniejszą cechą wyróżniającą Vademecum spośród innych księgarni jest pasja. Ciągle nam się nie znudziło. Znaleźliśmy swoją niszę, ale ciągle szukamy nowych obszarów działania. Odwiedzający nas klienci w większości są bardzo do nas podobni, zakręceni i pełni wewnętrznego światła. Naszą domeną są książki inne, ambitne. Nie te z pierwszych stron czasopism literackich (choć i takie się zdarzają), ale często nieznane, niskonakładowe, artystyczne. W przestrzeni księgarni, którą od ponad roku prowadzimy jako Fundacja Vademecum, zajmujemy się promocją czytelnictwa oraz samodzielnego myślenia. Organizujemy wydarzenia kulturalne adresowane do szerokiej publiczności. Realizujemy spotkania autorskie, dyskusje i spotkania filozoficzne, warsztaty dla dzieci, turnieje gier, w tym RPG - mówi Emilia Smentek, Prezes Fundacji Vademecum.

Księgarnie dla dużych i małych

Prawdziwą perłą na tej mapie jest natomiast Księgarnia Ambelucja w Sopocie, która działa od 5 lat i specjalizuje się w ambitnej literaturze dla najmłodszych. Organizuje różnego rodzaju spotkania dla dzieci, m.in. współpracuje z Muzeum Sopotu przy cyklu pt. "Podwieczorek z książką", latem co roku w ramach Festiwalu Literacki Sopot prowadzi warsztaty dla dzieci ze znanymi trójmiejskimi ilustratorami i autorami, w ramach letnich spotkań wraz z Muzeum Sopotu organizowała serię spotkań w ogrodzie przy Muzeum pt. "Czytanie na śniadanie".

- Staramy się zarażać naszych klientów miłością do książek. Skupiamy się głównie na literaturze dziecięcej, dzieląc się naszymi osobistymi spostrzeżeniami i wrażeniami. To, czym staramy się wyróżniać, to szeroka oferta wydawnicza literatury ambitnej, szanującej czytelnika. Traktujemy każdego czytelnika, nawet tego maleńkiego, z pełnym zrozumieniem i empatią, starając się odpowiedzieć na jego potrzeby i oczekiwania, mając jednocześnie na uwadze jego szeroko rozumiany rozwój - tłumaczą właściciele Ambelucji - Monika i Sebastian Szymkowiakowie.

Rodzinna księgarnia dla rodzin

Niedługo pojawi się w Trójmieście kolejna księgarnia dla dzieci - Księgarnia Rodzinna Szymelka, która jeszcze nie ma co prawda siedziby stacjonarnej, ale zmienić się to ma lada dzień. Księgarnia mieścić się będzie w Gdyni, przy ul. I Armii Wojska Polskiego 8 (budynek Art Deco). Działania adaptacyjne trwają, a póki co księgarnia działa wirtualnie. Książki można kupować przez stronę www.szymelka.pl lub podczas różnych wydarzeń, które księgarnia organizuje. W księgarni znajduje się literatura dziecięco-młodzieżowa oraz książki dla rodziców i opiekunów z zakresu psychologii i pedagogiki.

- Mały czytelnik jest bardzo wymagającym klientem i staramy się, by pozycje, które znajdują się na naszych półkach, były starannie dobrane ze względu na treść czy szatę graficzną. Chcemy być księgarnią, którą będą odwiedzały całe rodziny, a poza tym prowadzi ją również rodzina. Mamy nadzieję, że będzie to przyjazne miejsce, w którym przede wszystkim będzie można kupić dobrą książkę dla dziecka, ale też spotkać ciekawe osoby i porozmawiać o literaturze. Staramy się być obecni w różnych miejscach i na różne sposoby promować czytelnictwo i zachęcać do sięgania po ciekawe książki. Nie chcemy być po prostu sklepem. Księgarnia to miejsce, w którym spotyka się literatura ze sztuką i edukacją, a nawet terapią (biblioterapia) - opowiada Anna Szymańska.
To oczywiście tylko niektóre z miejsc, jakie warto odwiedzić, szukając dobrej książki, literackiej atmosfery, ciekawej rozmowy, profesjonalnego doradztwa lub po prostu kontaktu z książką i ludźmi z pasją.