- Czytałem niedawno, że tylko kilkanaście procent osób w skali świata lubi swoją pracę. My z żoną mamy to szczęście, że oboje nie tylko ją lubimy, ale wręcz uwielbiamy i możemy ją wykonywać przez całe nasze życie, na dodatek wspólnie - mówi Jan Łukaszewski, dyrektor artystyczny Polskiego Chóru Kameralnego, którego żona, Wiesława, śpiewa w prowadzonym przez niego chórze od chwili założenia, a więc od 37 lat. Artystyczną parę zapytaliśmy o specyfikę tej wieloletniej i intensywnej współpracy.
Ewa Palińska:
Podobno muzyczne randki są lepsze od internetowych i nierzadko zdarza się, że swój finał znajdują przed ołtarzem. Państwo również poznali się w chórze. Wiesława Łukaszewska: Tak i od 27 lat jesteśmy małżeństwem (śmiech). Podczas studiów na wydziale IV Akademii Muzycznej śpiewałam w chórze prowadzonym przez Ireneusza, brata mojego męża. Byłam nim zafascynowana, ponieważ był to wspaniały chórmistrz. To właśnie z tym chórem odbyłam swoją pierwszą podróż zagraniczną, do Irlandii - pamiętam, że zdobyliśmy wtedy pierwszą nagrodę. Po tym wydarzeniu, w 1978 roku, powstał chór Schola Cantorum Gedanensis, do którego zostałam zaproszona i jest to moja pierwsza i jedyna
praca przez całe życie (śmiech).
Koleżanki nie były trochę zazdrosne? W końcu dyrygent jest jeden, a potencjalnie zainteresowanych chórzystek zapewne sporo. (śmiech)Jan Łukaszewski: Co koleżanki myślały, tego nie wiem, ale spokojnie - poznaliśmy się, kiedy jeszcze nie byłem szefem, a jedynie kolegą z pracy. Kierownictwo artystyczne przejąłem później, po wyjeździe mojego brata do Stanów Zjednoczonych, zresztą na prośbę samych chórzystów.
Coś się zmieniło w państwa zawodowych relacjach w chwili, kiedy mąż zaczął być pani szefem? WŁ: Spory na gruncie artystycznym zdarzały się zawsze i tak jest do dziś, więc specjalnej zmiany nie zauważyłam. My nie rozdzielamy spraw prywatnych od zawodowych, ponieważ na okrągło jesteśmy razem.
I na okrągło w pracy?WŁ: Ależ absolutnie! Wypoczywamy wspólnie, wyjeżdżamy również sami, bez chóru, na wakacje, co jednak nie zmienia faktu, że zarówno w pracy, jak i poza pracą cały czas jesteśmy razem. Nawet jeśli mąż jest gdziekolwiek zapraszany, to wszędzie tam, gdzie może mnie zabrać, jadę razem z nim.
Oprócz Polskiego Chóru Kameralnego prowadzi pan również chór chłopięcy Pueri Cantores Olivenses. JŁ: Tak, od 43 lat, ale to nigdy nie była praca. Początkowo było to po prostu hobby, teraz bardziej zajęcie honorowe i czysta przyjemność. Uwielbiamy pracować z dziećmi.
WŁ: Ja zaczęłam wspierać męża w prowadzeniu chóru chłopięcego w połowie lat 80-tych i do dziś sprawia nam to ogromną przyjemność. Własnych dzieci nie mamy, więc wszystkie chóralne dzieci traktujemy jak własne.
Skoro chór istnieje od kilku dekad, zakładam, że dorobili się państwo i chóralnych wnuków (śmiech). Utrzymują państwo kontakt z byłymi chórzystami?WŁ: To jest dla nas największa nagroda, kiedy wpadają do nas w odwiedziny czy pozdrawiają na ulicy.
JŁ: Spotyka nas w związku z tym wiele zabawnych sytuacji. W chórze śpiewają dzieci, ale te dzieci podrastają i zmieniają się. Nie raz zdarzyło się, że kiedy spacerowaliśmy nad morzem czy po parku, podbiegł do nas były chórzysta. Tyle że my z żoną mieliśmy go w pamięci jako rozbrykanego chłopca z blond loczkami, a zaczepił nas łysiejący starszy pan z dużym brzuchem. Czasem naprawdę ciężko rozpoznać, kto jest kim i długo nam się muszą przypominać (śmiech).
Wróćmy jednak na chwilę do pracy w Polskim Chórze Kameralnym. Miłości chóralne zdarzają się bardzo często, ale czy sprawa się nie komplikuje, kiedy na świat przychodzą dzieci, będące efektem tych miłości? Ktoś się przecież musi nimi zająć, a w sytuacji, kiedy oboje rodzice pracują w chórze, pan traci jeden z głosów. To nie dezorganizuje pracy?JŁ: Przyznaję, że jest to pewna trudność, ponieważ chórzystów jest 24, a każdy głos jest ważny, ale wykazujemy się dużą wyrozumiałością i staramy się jakoś sobie radzić. Mieliśmy niedawno w chórze sytuację, kiedy dziecko jednego z naszych chóralnych małżeństw złamało rękę i jeden z rodziców musiał iść z nim do szkoły, bo samo z ręką w gipsie by sobie nie poradziło. Musiałem wtedy dokonać wyboru, który z głosów będzie mi bardziej potrzebny. Wolne dostała sopranistka, ponieważ pan miał do zaśpiewania ważną partię.
Mówimy cały czas o zaletach, o korzyściach, jakie daje wspólna praca. Naprawdę nie ma żadnych minusów? WŁ: Oczywiście, że zdarzają się gorsze momenty, szczególnie kiedy pracuje się z artystami. Trzeba jednak umieć przetrwać te trudne chwile i tutaj ważną rolę odgrywa postawa dyrygenta. Już samo to, że mąż prowadzi ten zespół przez tyle lat i przez cały ten czas radzi sobie z tymi nastrojami, żeby nie powiedzieć humorami, dowodzi, że radzi sobie dobrze.
Metodą twardej ręki?WŁ: Poczuciem humoru (śmiech).
Jest pani bardziej chórzystką czy bardziej żoną dyrektora? Zdarza się pani negocjować z mężem w imieniu kolegów? WŁ: Staram się bilans zachować (śmiech).
JŁ: Nie ma potrzeby, żeby żona się za kimkolwiek wstawiała czy cokolwiek negocjowała. Mam grono asystentów, bliskich współpracowników, z którymi konieczne sprawy załatwiam. Jeśli chodzi natomiast o sprawy natury osobistej, można się do mnie zwrócić osobiście, bez konieczności angażowania w to żony.
Mają państwo zainteresowania pozamuzyczne czy ta muzyka już tak państwem zawładnęła, że nie ma potrzeby szukać sobie innych rozrywek? JŁ: Jeśli chodzi o mnie, kiedy wyjeżdżamy na wakacje, to zabieram nuty i partytury i tam ćwiczę. Zdarza się, że żona idzie rano na plażę, zajmuje miejsce, wypoczywa, a ja dołączam do niej, jak skończę swoją pracę. Dużo spacerujemy i jeszcze więcej rozmawiamy. Z tych naszych rozmów zrodziło się wiele pomysłów, zarówno moich, jak i żony. W rozmowach na przykład urodził się festiwal Mozartiana.
Rozmowy o pracy po godzinach?JŁ: No przecież to oczywiste, że nie w czasie prób (śmiech).
WŁ: Jako że świadomie nie jesteśmy zmotoryzowani i nie posiadamy samochodu, a do tego mieszkamy we wspaniałym miejscu, gdzie tras spacerowych nie brakuje, chodzimy i dyskutujemy. O naszych chłopcach, o chórze - tematy podsuwa życie. Do kina nie chodzimy, bo dla mnie jest tam zbyt głośno i po ostatniej wizycie dostałam ciężkiej migreny.
A nie jest trochę tak, że przyzwyczajeni do brzmienia chóru kameralnego, są państwo po prostu przyzwyczajeni do dźwięków o zdecydowanie niższym natężeniu?WŁ: Na pewno tak. Zresztą razi nas wszelka muzyka, która jest tapetą, a jej zadaniem jest zagłuszanie własnych myśli. Dlatego właśnie tak uwielbiamy wsłuchiwać się w odgłosy przyrody.
Żona ma więcej pracy w związku z tym, że jedzie na tournee razem z mężem?JŁ: Ja się od razu przyznam, że w ogóle nie wiem, co jest w walizce.
WŁ: Zdarzyło mi się zapomnieć mój własny kostium koncertowy, ale mąż był spakowany kompletnie i skrupulatnie (śmiech).
JŁ: Do tego żona musi dbać o moje rzeczy na wyjeździe, bo ja, z jednej strony jestem leniwy, a z drugiej rozpieszczony (śmiech).
Rozumiem, że mąż jest pani wizytówką? WŁ: Mam nadzieję, że dobrą.
Inne żony chóralne też mają ze swoimi mężami tyle pracy podczas wyjazdów?JŁ: Tego nie wiemy, bo ani do walizek, ani do pokojów hotelowych im nie zaglądamy (śmiech). Myślę jednak, że każda z naszych par wypracowała kompromis, bo wszystko funkcjonuje, jak powinno.
Jakie jeszcze obowiązki ma nie tyle chórzystka, co żona dyrektora? JŁ: Myślę, że najważniejsze jest wspieranie na duchu w momentach trudnych, których w naszej pracy nie brakuje. Zdarzają się sprawy zbyt subtelne, żeby omawiać je na forum czy nawet w gronie najbliższych współpracowników. Wtedy żona jest niezastąpiona.
Nie każdy ma możliwość wykonywania pracy, która jest zarazem jego pasją. Są państwo niebywałymi szczęściarzami. JŁ: Czytałem niedawno, że tylko kilkanaście procent osób w skali świata lubi swoją pracę. My z żoną mamy to szczęście, że oboje nie tylko ją lubimy, ale wręcz uwielbiamy i możemy ją wykonywać przez całe nasze życie, na dodatek wspólnie.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
