• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy warto znać muzykę, której się słucha?

Ewa Palińska
9 stycznia 2019 (artykuł sprzed 5 lat) 
Czy słuchacz, który zamierza wziąć udział w koncercie muzyki poważnej, powinien się do niego merytorycznie przygotować? Odpowiedzi na to pytanie szuka w swoim felietonie Ewa Palińska. Czy słuchacz, który zamierza wziąć udział w koncercie muzyki poważnej, powinien się do niego merytorycznie przygotować? Odpowiedzi na to pytanie szuka w swoim felietonie Ewa Palińska.

"Nie znam się na tej muzyce, więc nie ma sensu, żebym szedł na koncert" - takich odpowiedzi otrzymuję najwięcej, kiedy proponuję znajomym wspólne posłuchanie na żywo muzyki klasycznej. Czy naprawdę trzeba się na niej znać, żeby ją docenić? Czy koncert symfoniczny nie ma szans oczarować laika? A może to właśnie świeżość umysłu pozwala delektować się nią w pełni?



Czy uczestniczyłe(a)ś kiedykolwiek w koncercie muzyki poważnej?

"Proszę pana, ja jestem umysł ścisły. Mnie się podobają melodie, które już raz słyszałem. Po prostu. No... To... Poprzez... No, reminiscencję. No jakże może podobać mi się piosenka, którą pierwszy raz słyszę" - w tych kilku zdaniach inżynier Mamoń z filmu "Rejs" trafnie spuentował nasze podejście do słuchania muzyki. Pewnie, że najbardziej lubimy to, co dobrze znamy. Tak jest bezpieczniej i wygodniej. To jak z eksploracją górskich szlaków - znając trasę nie zgubimy się, a zawsze przecież możemy dostrzec coś, co wcześniej nam umknęło.

Słuchanie tego, co już znamy, ma jeszcze jeden zasadniczy plus - kiedy zostaniemy zapytani o wrażenia (a przecież rozmowy kuluarowe głównie tego dotyczą), zawsze będziemy wiedzieli, jak w towarzystwie zabłysnąć. Możemy porównać zasłyszaną interpretację z innym dobrze nam znanym wykonaniem, wskazać podobieństwa i różnice, przywołać ciekawostki związane z tą kompozycją bądź artystą, który ją wykonuje. Jeśli nasi adwersarze są równie dobrze osłuchani, wywiąże się dyskusja, podczas której obie strony będą mogły zabłysnąć wiedzą. Tylko jak to się ma do recepcji muzyki?

Koncerty: muzyka poważna


Jednak czy wiedza, w którą się uzbrajamy, faktycznie przybliża nas do lepszego zrozumienia i odbioru muzyki? Weźmy za przykład ruchy wykonawstwa historycznego, które za wszelką cenę próbują odtworzyć muzykę w taki sposób, w jaki była wykonywana w czasach, kiedy powstawała. Postęp, jaki dokonał się na tym polu na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat robi wrażenie.

Pamiętam, jak w dziecięcym zespole muzyki dawnej grywaliśmy na prowizorycznie wykonanych instrumentach, bo lepszych nikt nie produkował. Dziś rekonstrukcja, rewitalizacja, a nawet produkcja instrumentów historycznych bądź ich kopii odbywa się na szeroką skalę. W konserwatoriach i akademiach muzycznych otwiera się klasy kształcące młodych wirtuozów w tym kierunku, a muzykolodzy w pocie czoła pracują nad transkrypcjami muzykaliów sprzed kilkuset lat, zalegających w bibliotecznych archiwach.


Muzyka poważna staje się egalitarna - na widowni jest miejsce zarówno dla melomanów, jak i tych, którzy nigdy wcześniej nie brali udziału w koncertach muzyki poważnej. Muzyka poważna staje się egalitarna - na widowni jest miejsce zarówno dla melomanów, jak i tych, którzy nigdy wcześniej nie brali udziału w koncertach muzyki poważnej.
I wszystko fajnie, tylko gdzie w tym wszystkim jest słuchacz? Jaka w tym wszystkim jest jego rola? Skoro przywracamy muzyce pierwotne brzmienie i pierwotną funkcję, to może i słuchaczom warto przypomnieć, w jakich okolicznościach i w jaki sposób słuchano tej muzyki? Bo ja tu widzę skrajną rozbieżność - z jednej strony stawia się na prezentowanie muzyki w jej historycznej odsłonie, z drugiej - wymaga od słuchaczy współczesnych norm zachowania podczas koncertów i tworzy programy, jakich równolatkowie Mozarta czy Beethovena nie byliby w stanie wysłuchać ciągiem. Zwłaszcza kontemplując tę muzykę w ciszy i bezruchu. Niejednokrotnie traktujemy muzykę wykonywaną na żywo jako obiekt muzealny, który bezrefleksyjnie należy podziwiać. Gdzie w tym wszystkim miejsce na emocje?

Pamiętajmy, że są takie okresy w historii, kiedy muzyki słuchało się dla przyjemności, a głównym zadaniem kompozytorów było zadowolenie słuchaczy. Wiele kompozycji, uważanych dziś za arcydzieła, powstawało z bardzo przyziemnych pobudek - twórcy musieli z czegoś żyć, a ci, którzy byli w stanie za muzykę im zapłacić, oczekiwali czegoś, co ich zachwyci. Jeśli nie zachwyciło, kompozytor popadał w niełaskę.


Publiczność nie gustowała - tak jak obecnie - w "odgrzewanych kotletach". Podczas koncertów wykonywano gównie muzykę nową, świeżą, a słuchacze spontanicznie wyrażali swoją opinię na jej temat. Sprzętu umożliwiającego rejestrowanie i odtwarzanie muzyki nie było, więc liczyło się "tu i teraz". Muzyka była ulotna, dlatego słuchacze delektowali się każdą chwilą, kiedy dane im było jej posłuchać. Nie omieszkali oczywiście wyrazić swojego niezadowolenia, jeśli ktoś ten moment zepsuł, prezentując muzykę złą.

Dziś mamy ten "komfort", że zanim usłyszymy coś na żywo, możemy posłuchać tego samego w domu. W różnych wykonaniach. Tylko co nam to daje? Podczas niedawnej choroby spędziłam w łóżku dwa tygodnie, które postanowiłam sobie umilić oglądaniem najwybitniejszych realizacji operowych. Po dziesiątej "Tosce" miałam swojego lidera - inscenizacja cudowna, wybitna, aktorzy fenomenalni, muzyka zapierała dech w piersiach. Co to oznacza dla mnie? Tyle tylko, że choćbym zobaczyła na żywo jakąkolwiek inną "Toscę" w nieco mniej wybitnym wykonaniu, nie będę usatysfakcjonowana. Sama sobie zepsułam całą frajdę z oglądania tej opery na żywo.

Nie przesadzajmy zatem z tym uzbrajaniem się w wiedzę, tylko delektujmy się muzyką ot tak, po prostu. Pozwólmy jej czasem nas zaskoczyć, zachwycić, ale także rozczarować. Nie rezygnujmy z koncertów, bo nawet najlepsze nagrania płytowe nie przebiją działania muzyki wykonywanej na żywo. I dajmy sobie prawo do oceniania, bo to muzyka jest tworzona dla słuchacza, a nie słuchacz dla muzyki.

Opinie (33)

  • Filharmonia miodzio;) (4)

    Super dźwięk.

    • 7 8

    • O tak! (1)

      Szczególnie Filharmonia Pomorska!

      • 3 0

      • ja bardzo lubię Filharmonię Poznańską i własnie Pomorską

        Narodowa w Warszawie też bardzo dobra

        • 1 0

    • Ale chyba nie Filharmonia Bałtycka - bo akurat jej sala koncertowa potrafi zniechęcić do muzyki klasycznej.

      • 2 1

    • w zasadzie ... czemu nie Uatrakcyjnić koncertów? / zawsze musi być tak Pompatycznie i Poważnie?

      jak np. "Waldemar Malicki & Filharmonia Dowcipu" - świetny pomysł .... podobnie jak te "Podróże Muzyczne" gdzie dyrygent opowiada, a to o historii rozwoju muzyki ... a to dowcipnie o krajach ... a nawet z muzyką o wojnie od kamienia łupanego aż po Afganistan :))))

      • 0 0

  • się wybieram od 20 lat (fest leniwy jestem) (1)

    i muszę się chyba w końcu wybrać zanim zaczną przychodzić ci co klaszczą do taktu

    • 11 5

    • no to pozostają te Znane i Lubiane klasyczne dzwonki w Komórce

      jak mam - dla teściowej przypisany motyw "Imperium Kontratakuje" :))))

      • 0 0

  • Artykuł w stylu (4)

    Ile symfonii napisał Bethoven 3?: 3,5,9?... coś jednak trzeba mieć a w zawodówkach sztuki nie uczą .

    • 7 9

    • Szkoła muzyczna

      To tez zawodówka

      • 15 2

    • Najwyraźniej autor tej opinii... (1)

      ...żadnej szkoły nie kończył, bo już w podstawówce uczą właściwej interpunkcji oraz składni. Dobrze, że to nie on pisał artykuł.

      • 8 3

      • Nie kończył a ukończył

        Tracisz kwintesencję życia. Taki mam edytor w telefonie i leniwy jestem.

        • 0 0

    • w PRL'owskiej podstawówce ... Muzyk nas katował

      kartkówkami z życiorysów ... Chopina, Beethovena, Mozarta, Bacha, Debussy'ego, Lizst'a, Schumanna .... dzięki niemu znienawidziłem całą tę muzykę poważną .... na lata

      • 0 0

  • Filharmonia

    Kompletnie nie moja bajka

    • 4 10

  • Która Tosca wygrała wg. Pani?

    • 0 1

  • wazne jest (2)

    warto khaść i byc agentem obcyn temu khajowi

    • 7 4

    • Dałbyś już spokój PiSowi. (1)

      • 1 2

      • ?

        jestes pisiara

        • 0 1

  • Słuchacz muzyki (4)

    A temat trochę bardziej przyziemny, dla mas - kto za 10 lat będzie w stanie zanucic jakakolwiek piosenkę J. Biebera, Oceany oraz tego całego chłamu lecącego od kilku lat w stacjach radiowych? Porównajcue sobie jakość piosenek np Whitney Houston, Ace od Base, Roxette oraz wiele innych do dzurjszych wykonawców- jednym słowem przepaść

    • 17 3

    • Wśród obecnych popularnych muzyków też dałoby się wyłowić kilku faktycznie dobrych i godnych zapamiętania. W czasach np. Roxette czy Whitney Houston też z kolei powstawał chłam, który się równie dobrze sprzedawał. Po prostu czas odsiewa ziarna od plew i patrząc w przeszłość pamiętamy głównie te dobre rzeczy. Faktem jest, że obecnie stacje radiowe mają fatalne podejście do dobierania muzyki, ale na całe szczęście w dobie internetu nie jesteśmy na nie skazani i możemy swobodnie czerpać z zasobów kultury całego świata. Wbrew pozorom nie było nigdy tak dobrego czasu dla sztuki, tylko trzeba poświęcić odrobinę czasu na poszukiwania czegoś godnego słuchania. Fakt faktem z powodu tej dostępności sztuki trudniej się z niej utrzymać, ale wielu zapaleńców to nie powstrzymuje.

      • 5 1

    • Nie martw się

      Będą grali Biebera w złotych przebojach to i Ty będziesz nucił

      • 0 0

    • internet przyspieszył degradację muzyki !

      Muzykę sie robi pod teledyski na yt.

      • 1 0

    • za czasów Chopina, Beethovena, Mozarta, Bacha,

      to Oni byli dla im współczesnych Fanów ... dokładnie takimi Jeksonami roxetami czy innymi elvisami .... a szał był wtedy taki - jak na koncertach Quinn AC/DC czy GunsN’Roses :))))

      • 0 0

  • Pani Ewo, jezeli dzwiek muzyki trafia do serca i umyslu

    jakiej kolwiek osoby sluchajacej to wiedza nie jest tu do niczego potrzebna. Dopiero kiedy sluchajacy polubi albo nawet pokocha ten czy inny utwor ktory wysluchal to wtedy sam zapewne zacznie drazyc w literaturze na temat kompozytora i co przyswiecalo jemu komponujac taka muzyke. Wszystko przychodzi samoistnie. Za wyjatkiem pieniedzy...

    • 13 0

  • Czy warto słuchać muzykę, którą się zna?

    • 2 3

  • oczywiście, że warto być otwartym na muzykę...ogólnie!

    bo zdecydowanie również , warto dyskutować o gustach muzycznych , upodobaniach gatunkowych etc.
    Niestety panuje w świecie; nie tylko w "narodzie"; moda na to co modne...a to co modne słyszymy , chcąc nie chcą wszędzie! wylewa się zewsząd, ładując sie w oczy pod postacią teledysków , i w uszy pod postacią reklam. I to multiplikuje efekt znany z w/w cytatu filmowego >> "...Mnie się podobają melodie, które już raz słyszałem..."
    Media, zarówno radio , telewizja ALE dziś już chyba najbardziej YouTube , nabijają oglądalność, nabijają odsłuchy , tworząc HITY , a te powodują ,straszne spłycenie gustów muzycznych. Ludziom się nie chce szukać, zagłębiać, przeczesywać studni bez dna jaką jest świat muzyki. Nie mówiąc już o tym , że łatwość dostępu do "hitów" jaką daje YouTube - klikalność , tworzy virale...a te czychają na szczególnie młodsze pokolenia / dzieciaki , które straaasznie chłoną wszędobylski kicz jednocześnie nakręcając tą spirale.
    Ubolewam nad tym cholernie , bo kiedyś radio wyznaczało trędy, dziś tworzy sztuczne chwilowe gwiazdy, "produkty", którym nabija odsłuchy , poprzez wciskanie ludziom ich muzyki na siłę!
    Krótko mówiąc, TAK zdecydowanie warto czasami pójść na koncert , gdzie grają muzykę której nie znamy.
    Zaufajmy znajomym bądzmy otwarci ! ;)

    • 4 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Najbardziej prestiżowa i najwyższa nagroda dla dramatopisarzy przyznawana jest w:

 

Najczęściej czytane