Na wystawie prezentowanych jest kilkanaście obiektów już pozyskanych do zbiorów Muzeum Bursztynu oraz zabytki wypożyczone z kolekcji Kunstkammer Georga Laue, które Muzeum planuje zakupić w przyszłym roku. Środki na zakup obiektów pochodzą z dotacji Miasta Gdańsk. Projekt już po raz drugi dofinansowany został przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ciągu trzech lat stworzono imponującą kolekcję sztuki dawnej, liczącą 13 unikatowych obiektów.
Legendę Gdańska od wieków tworzą wybitne dzieła rzemiosł artystycznych. W okresie nowożytnym meblarstwo, złotnictwo oraz bursztynnictwo sławiły nasze miasto w świecie. Gdańsk, miasto handlowe, kosmopolityczne i wielonarodowościowe, skupiało najwybitniejszych twórców. Ich prace pełne przepychu, elegancji i bogactwa doskonale nadawały się na dyplomatyczne podarunki dla papieży, carów, sułtanów i kalifów oraz władców państw europejskich.
W gdańskich pracowniach tworzono liczne dzieła z bursztynu na zamówienie bogatych mieszczan, szlachty, magnatów, duchowieństwa oraz królów polskich. Bursztynowe dzieła godne najznamienitszych kolekcji, stały się prawdziwą wizytówką miasta. Docierały do odległych krajów na dwory książęce i królewskie. Do dzisiaj w światowych kolekcjach muzealnych oraz zbiorach prywatnych odnaleźć można prace gdańskich mistrzów.
Przed wojną w zbiorach Stadt und Kunstgewerbemuseum (Muzeum Miejskim i Rzemiosł Artystycznych w Gdańsku) znajdowało się 36 dzieł dawnej sztuki bursztynniczej z różnych okresów historycznych. W wyniku działań wojennych bursztynowe zbiory muzealne zostały utracone. Muzeum Bursztynu w Gdańsku, stara się na nowo, od podstaw, stworzyć kolekcję dokumentującą nasze rozproszone dziedzictwo kulturowe. Główny nacisk kładzie się na zabytki pochodzące ze szczególnie ważnego okresu dla historii Gdańska, czasów największego rozkwitu gospodarczego i kulturalnego naszego miasta.
W 2006 r. roku pojawiła się oferta Georga Laue, antykwariusza z Monachium. Niezwykle rzadko zdarza się, żeby tak wysokiej klasy zbiór trafił do sprzedaży. Kolekcja gromadzona była od lat międzywojennych XX w. przez ojca i dziadka Georga Laue. W tym czasie stała się jedną z największych prywatnych kolekcji dawnej sztuki bursztynniczej w Europie. Wyrazem uznania dla ich zbioru było wypożyczenie części kolekcji na prestiżową wystawę bursztynu "Bernstein für Thron und Altar" prezentowaną od 5 października 2005 r do 29 stycznia 2006 r. w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu i powierzenie Georgowi Laue funkcji kuratora gościnnego.
Pojawienie się na rynku antykwarycznym tak unikatowych obiektów stanowiło niepowtarzalną okazję. Przedmioty te idealnie wpisują się w program merytoryczny Muzeum. Wszystkie eksponaty są najwyższej klasy, posiadają charakterystyczne dla gdańskich wyrobów cechy, takie jak: wspaniała harmonia rzadkich odmian bursztynu, łączenie z reliefami z kości słoniowej, zastosowanie wykwintnych, zapomnianych dzisiaj technik dekoracyjnych. Reprezentują one różne przykłady wyrobów bursztynowych - od sztuki sakralnej, poprzez użytkową, do wyrafinowanych prezentów dyplomatycznych, tym samym pokazując możliwości gdańskich mistrzów.
Bursztyn jest materiałem niezwykle kruchym i nietrwałym, pod wpływem światła i temperatury ulega zwietrzeniu. Zabytków sztuki dawnej z tego materiału zachowało się niewiele i dlatego osiągają bardzo wysokie ceny.
Najcenniejszym i najdroższym obiektem w kolekcji jest kabinet bursztynowy, sygnowany "Danzig/28. Julius/Ao 1724/ Johan George-/ Zernebach". Zachowało się zaledwie kilka bursztynowych dzieł, na których mistrzowie zostawili swoje nazwiska. W rzemiośle bursztynowym bardzo rzadko sygnowano wyroby. Kabinet reprezentuje grupę ekskluzywnych prezentów przekazywanych między dworami królewskimi i książęcymi. Analogiczne kabinety znajdują się w Victoria and Albert Museum w Londynie i Kunstgewerbemuseum w Berlinie. Zakup kabinetu zainicjował nowe badania naukowe w historii sztuki bursztynnictwa w Gdańsku. Szczegółowa sygnatura nieznanego wcześniej mistrza umożliwiła odnalezienie kolejnego bursztynnika w archiwach i wzmogła zainteresowanie tym tematem wśród badaczy.
Nie bez znaczenia jest fakt, że wszystkie obiekty zakupione z kolekcji Georga Laue mają gdańskie pochodzenie. Wprawdzie tylko (aż!) jeden obiekt jest sygnowany, ale wszystkie posiadają cechy stylistyczne charakterystyczne dla ukształtowanego w XVII w. stylu gdańskiego. W opiniach ekspertów gdańska proweniencja jest bezsporna. Wyroby gdańskich mistrzów znajdują się w kolekcjach najznakomitszych światowych muzeów. Dzięki zakupowi kolekcji znajdują się również w Gdańsku, w polskich zbiorach.
Najdroższym nowym eksponatem jest gra we flirt. Na wartość zabytku z pewnością ma wpływ jego rozmiar oraz ilość elementów tworzących grę. W najważniejszych muzealnych kolekcjach na świecie; Ermitaż, Carskie Sioło (Petersburg), Grünes Gewölbe (Drezno) znajdują się bardzo podobne eksponaty. Z bursztynu często wykonywano różnorodne, często już zapomniane gry towarzyskie, które w owym czasie cieszyły się dużą popularnością, a wyroby tego rodzaju były typowe dla gdańskich warsztatów. W przedwojennej kolekcji Muzeum Miejskiego i Rzemiosł Artystycznych w Gdańsku również znajdowała się podobna gra we flirt.
Najcenniejszym, nie prezentowanym dotychczas, wyrobem jest medalion z płaskorzeźbioną sceną Pokłonu Pasterzy, przypisywany Christophowi Maucherowi, słynnemu gdańskiemu bursztynnikowi, partaczowi (nazwano tak wszystkich artystów nie zrzeszonych w cechach). Zazwyczaj atrybucji dokonuje się na podstawie analiz i porównań z innymi dziełami, tak też jest i w tym przypadku. Z materiałów archiwalnych wiemy, że u tego artysty bursztynowe przedmioty były zamawiane również przez członków Rady Miejskiej i przeznaczano je na prezenty dyplomatyczne. Obiekt wyróżnia się dynamiczną kompozycją, wirtuozerią wykonania najdrobniejszych szczegółów i bardzo dobrym stanem zachowania.
Miasto utraciło na zawsze bezcenne bursztynowe kolekcje przyrodnicze i artystyczne. Nowa kolekcja tworzona w Muzeum Bursztynu, nawiązuje do najlepszych tradycji. Dzięki sponsorom: Fundacji L. Kronenberga, Deutsche Banku i BRE Banku udało się pozyskać do zbiorów przyrodniczych niezwykle rzadkie inkluzje w bursztynie. Celem Muzeum jest odbudowanie, chociaż w małym stopniu, kolekcji sztuki dawnej. Pozyskując kolekcję o ogromnej wartości artystycznej Muzeum Bursztynu w znaczący sposób powiększyło narodowe dziedzictwo kulturowe.
Edukacyjna i popularyzatorska rola zabytkowego zbioru bursztynu jest w Gdańsku nie do przecenienia. Dzięki różnorodności przedmiotów jest on reprezentatywny i w znakomity sposób ilustruje mistrzostwo dawnych twórców. Pokazuje wirtuozerię wykonania i wielką wrażliwość w doborze rzadkich odmian. Takimi przykładami współcześni artyści mogą się twórczo inspirować i czerpać pomysły. Kolekcja dawnej sztuki stanowi najcenniejszą część zbiorów Muzeum Bursztynu.
Obecnie jedynie Muzeum Bursztynu, Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska posiada kolekcję obiektów związanych ze złotym okresem bursztynnictwa w Gdańsku, XVI - XVIII w. W innych gdańskich zbiorach muzealnych nie ma żadnych obiektów z tego okresu.
oprac. Joanna Grążąwska
kontakt tel. 058-301-47-33
Legendę Gdańska od wieków tworzą wybitne dzieła rzemiosł artystycznych. W okresie nowożytnym meblarstwo, złotnictwo oraz bursztynnictwo sławiły nasze miasto w świecie. Gdańsk, miasto handlowe, kosmopolityczne i wielonarodowościowe, skupiało najwybitniejszych twórców. Ich prace pełne przepychu, elegancji i bogactwa doskonale nadawały się na dyplomatyczne podarunki dla papieży, carów, sułtanów i kalifów oraz władców państw europejskich.
W gdańskich pracowniach tworzono liczne dzieła z bursztynu na zamówienie bogatych mieszczan, szlachty, magnatów, duchowieństwa oraz królów polskich. Bursztynowe dzieła godne najznamienitszych kolekcji, stały się prawdziwą wizytówką miasta. Docierały do odległych krajów na dwory książęce i królewskie. Do dzisiaj w światowych kolekcjach muzealnych oraz zbiorach prywatnych odnaleźć można prace gdańskich mistrzów.
Przed wojną w zbiorach Stadt und Kunstgewerbemuseum (Muzeum Miejskim i Rzemiosł Artystycznych w Gdańsku) znajdowało się 36 dzieł dawnej sztuki bursztynniczej z różnych okresów historycznych. W wyniku działań wojennych bursztynowe zbiory muzealne zostały utracone. Muzeum Bursztynu w Gdańsku, stara się na nowo, od podstaw, stworzyć kolekcję dokumentującą nasze rozproszone dziedzictwo kulturowe. Główny nacisk kładzie się na zabytki pochodzące ze szczególnie ważnego okresu dla historii Gdańska, czasów największego rozkwitu gospodarczego i kulturalnego naszego miasta.
W 2006 r. roku pojawiła się oferta Georga Laue, antykwariusza z Monachium. Niezwykle rzadko zdarza się, żeby tak wysokiej klasy zbiór trafił do sprzedaży. Kolekcja gromadzona była od lat międzywojennych XX w. przez ojca i dziadka Georga Laue. W tym czasie stała się jedną z największych prywatnych kolekcji dawnej sztuki bursztynniczej w Europie. Wyrazem uznania dla ich zbioru było wypożyczenie części kolekcji na prestiżową wystawę bursztynu "Bernstein für Thron und Altar" prezentowaną od 5 października 2005 r do 29 stycznia 2006 r. w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu i powierzenie Georgowi Laue funkcji kuratora gościnnego.
Pojawienie się na rynku antykwarycznym tak unikatowych obiektów stanowiło niepowtarzalną okazję. Przedmioty te idealnie wpisują się w program merytoryczny Muzeum. Wszystkie eksponaty są najwyższej klasy, posiadają charakterystyczne dla gdańskich wyrobów cechy, takie jak: wspaniała harmonia rzadkich odmian bursztynu, łączenie z reliefami z kości słoniowej, zastosowanie wykwintnych, zapomnianych dzisiaj technik dekoracyjnych. Reprezentują one różne przykłady wyrobów bursztynowych - od sztuki sakralnej, poprzez użytkową, do wyrafinowanych prezentów dyplomatycznych, tym samym pokazując możliwości gdańskich mistrzów.
Bursztyn jest materiałem niezwykle kruchym i nietrwałym, pod wpływem światła i temperatury ulega zwietrzeniu. Zabytków sztuki dawnej z tego materiału zachowało się niewiele i dlatego osiągają bardzo wysokie ceny.
Najcenniejszym i najdroższym obiektem w kolekcji jest kabinet bursztynowy, sygnowany "Danzig/28. Julius/Ao 1724/ Johan George-/ Zernebach". Zachowało się zaledwie kilka bursztynowych dzieł, na których mistrzowie zostawili swoje nazwiska. W rzemiośle bursztynowym bardzo rzadko sygnowano wyroby. Kabinet reprezentuje grupę ekskluzywnych prezentów przekazywanych między dworami królewskimi i książęcymi. Analogiczne kabinety znajdują się w Victoria and Albert Museum w Londynie i Kunstgewerbemuseum w Berlinie. Zakup kabinetu zainicjował nowe badania naukowe w historii sztuki bursztynnictwa w Gdańsku. Szczegółowa sygnatura nieznanego wcześniej mistrza umożliwiła odnalezienie kolejnego bursztynnika w archiwach i wzmogła zainteresowanie tym tematem wśród badaczy.
Nie bez znaczenia jest fakt, że wszystkie obiekty zakupione z kolekcji Georga Laue mają gdańskie pochodzenie. Wprawdzie tylko (aż!) jeden obiekt jest sygnowany, ale wszystkie posiadają cechy stylistyczne charakterystyczne dla ukształtowanego w XVII w. stylu gdańskiego. W opiniach ekspertów gdańska proweniencja jest bezsporna. Wyroby gdańskich mistrzów znajdują się w kolekcjach najznakomitszych światowych muzeów. Dzięki zakupowi kolekcji znajdują się również w Gdańsku, w polskich zbiorach.
Najdroższym nowym eksponatem jest gra we flirt. Na wartość zabytku z pewnością ma wpływ jego rozmiar oraz ilość elementów tworzących grę. W najważniejszych muzealnych kolekcjach na świecie; Ermitaż, Carskie Sioło (Petersburg), Grünes Gewölbe (Drezno) znajdują się bardzo podobne eksponaty. Z bursztynu często wykonywano różnorodne, często już zapomniane gry towarzyskie, które w owym czasie cieszyły się dużą popularnością, a wyroby tego rodzaju były typowe dla gdańskich warsztatów. W przedwojennej kolekcji Muzeum Miejskiego i Rzemiosł Artystycznych w Gdańsku również znajdowała się podobna gra we flirt.
Najcenniejszym, nie prezentowanym dotychczas, wyrobem jest medalion z płaskorzeźbioną sceną Pokłonu Pasterzy, przypisywany Christophowi Maucherowi, słynnemu gdańskiemu bursztynnikowi, partaczowi (nazwano tak wszystkich artystów nie zrzeszonych w cechach). Zazwyczaj atrybucji dokonuje się na podstawie analiz i porównań z innymi dziełami, tak też jest i w tym przypadku. Z materiałów archiwalnych wiemy, że u tego artysty bursztynowe przedmioty były zamawiane również przez członków Rady Miejskiej i przeznaczano je na prezenty dyplomatyczne. Obiekt wyróżnia się dynamiczną kompozycją, wirtuozerią wykonania najdrobniejszych szczegółów i bardzo dobrym stanem zachowania.
Miasto utraciło na zawsze bezcenne bursztynowe kolekcje przyrodnicze i artystyczne. Nowa kolekcja tworzona w Muzeum Bursztynu, nawiązuje do najlepszych tradycji. Dzięki sponsorom: Fundacji L. Kronenberga, Deutsche Banku i BRE Banku udało się pozyskać do zbiorów przyrodniczych niezwykle rzadkie inkluzje w bursztynie. Celem Muzeum jest odbudowanie, chociaż w małym stopniu, kolekcji sztuki dawnej. Pozyskując kolekcję o ogromnej wartości artystycznej Muzeum Bursztynu w znaczący sposób powiększyło narodowe dziedzictwo kulturowe.
Edukacyjna i popularyzatorska rola zabytkowego zbioru bursztynu jest w Gdańsku nie do przecenienia. Dzięki różnorodności przedmiotów jest on reprezentatywny i w znakomity sposób ilustruje mistrzostwo dawnych twórców. Pokazuje wirtuozerię wykonania i wielką wrażliwość w doborze rzadkich odmian. Takimi przykładami współcześni artyści mogą się twórczo inspirować i czerpać pomysły. Kolekcja dawnej sztuki stanowi najcenniejszą część zbiorów Muzeum Bursztynu.
Obecnie jedynie Muzeum Bursztynu, Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska posiada kolekcję obiektów związanych ze złotym okresem bursztynnictwa w Gdańsku, XVI - XVIII w. W innych gdańskich zbiorach muzealnych nie ma żadnych obiektów z tego okresu.
oprac. Joanna Grążąwska
kontakt tel. 058-301-47-33
Filmy