Teatr Wybrzeże stał się areną, w której w roli gladiatorów naprzeciwko siebie stanęły dwie spokrewnione królowe, panująca w Anglii Elżbieta I Tudor i więziona przez nią Maria Stuart, mająca prawo do angielskiego tronu. Ich starcie, podobnie jak i większość innych ról w spektaklu "Maria Stuart" Teatru Wybrzeże, zadziwia aktorską precyzją, siłą i wyrazistością.
Reżyser Adam Nalepa sięgnął po tekst jednego z najważniejszych autorów niemieckiego teatru, Friedricha Schillera. Napisany przeszło 200 lat temu dramat "Maria Stuart" składa się z dwóch przestrzeni - więzienia, w którym przebywa Maria Stuart, usiłując bronić się przed wyrokiem śmierci i zabiegając o spotkanie z królową - oraz dworu królowej Elżbiety I, na którym królowa poddawana jest różnym naciskom, by zgładzić Marię Stuart. Jednak Elżbieta waha się, pełna obaw, czy śmierć konkurentki i związane z tym królobójstwo nie zagrozi jej pozycji. Ten klasyczny konflikt władzy jest głównym, choć nie jedynym powodem sporu. Poza dumą i ambicją, królowe mają skłonność do tego samego lorda - Roberta Dudleya, hrabiego Leicester.
Wbrew historii, w tekście Schillera dochodzi do spotkania obu monarchiń. To prawdziwy pojedynek, starcie aktorskich osobowości Doroty Kolak (Maria Stuart) i Katarzyny Figury (Elżbieta I) i najlepszy moment całego spektaklu.
Po niezwykle rozbuchanych inscenizacyjnie, świetnych przedstawieniach "Nie-Boska komedia" i "Czarownice z Salem" tym razem Adam Nalepa rezygnuje z rozmachu na rzecz minimalizmu, wykorzystując przy tym całą głębię sceny. W zimnej, minimalistycznej właśnie, ale też przytłaczającej i męczącej scenografii Macieja Chojnackiego dominuje wielki, lustrzany pomost, kończący się na wysokości trzeciego rzędu Dużej Sceny Teatru Wybrzeże. Aktorzy grają niemal wyłącznie na nim, oświetleni nieprzyjemnym światłem kilkuset świetlówek umieszczonych z tyłu i po bokach sceny. Intrygują zawieszone aż pod dachem teatru krzesła - metafora nieprzyjaznych Marii Stuart lordów lub po prostu ludu Anglii, będącego niemym świadkiem dramatu.
Spektakl długimi momentami jest wręcz sterylny, to przestrzeń laboratorium, w którym reżyser ustawił aktorów. Ci zaś, pozbawieni wsparcia techniki i inscenizacyjnych fajerwerków, odwdzięczają się bardzo dobrą grą - począwszy od ról epizodycznych, na głównych skończywszy. W roli napuszonego, komicznego Hrabiego Pomponne de Bellievre bardzo dobrze prezentuje się Jarosław Tyrański. Wiarygodną, wzbudzającą sympatię kulawą służkę Marii, Hanną Kennedy jest Justyna Bartoszewicz. Kolejny raz ciekawą postać kreuje Krzysztof Matuszewski, który tym razem gra honorowego strażnika Marii, lorda Pauleta. W scenie spowiedzi dobrze wypada też najbardziej intrygująca postać sztuki - Melvil w wykonaniu Marzeny Nieczui-Urbańskiej, będąca wcześniej poza akcją przedstawienia. Solidny wysoki poziom prezentuje Cezary Rybiński, czyli sekretarz Elżbiety, baron Burleigh, nalegający, by zgładzić Marię.
Rola intryganta i spiskowca-idealisty, Mortimera, przypadła Piotrowi Witkowskiemu, który ma tego pecha, że gra w otoczeniu dwóch największych bohaterek spektaklu i na ich tle wypada przeciętnie. Jedynym aktorskim rozczarowaniem jest postać kochanka obu królowych, Roberta Dudleya, w wykonaniu Mirosława Baki. Jego Dudley jest nijaki, wycofany, mętny i tchórzliwy, ale przy tym niepozbawiony polotu i inteligencji, gdy trzeba wybawić się z opresji. Baka wydaje się jednak grać swoją postać bez przekonania, wręcz niedbale. Ożywia się jedynie w momencie, gdy Dudley walczy o życie po oskarżeniu o zdradę i spiskowanie z Marią.
Spektakl jest tak naprawdę rozgrywką i popisem dwóch głównych bohaterek. Katarzyna Figura kreuje Elżbietę I na kobietę wystraszoną, nieco zagubioną ale przy tym dumną, silną i stanowczą, zdającą sobie sprawę, że tron należy się rywalce. Jej Elżbieta I błyszczy najjaśniejszym blaskiem podczas spotkania z Marią Stuart. Wtedy klasyczną suknię z gorsetem zamienia na ekskluzywny kostium współczesnej bizneswoman. Jest skupiona, wyniosła i "zimna jak skała", jak zauważa Maria Stuart. Elżbieta I to zdecydowanie najlepsza (o kilka długości bijąca poprzednie) rola Figury w Teatrze Wybrzeże.
Jednak to Dorota Kolak kreuje postać małą wzrostem, ale wielką duchem. Jest, jak zawsze, dokładna (Maria ma bardzo charakterystyczny sposób zawieszania głosu i akcentowania poszczególnych słów), a przy tym potrafi zachować swobodę i naturalność, by za chwilę (jak podczas wyśmienitej sceny spotkania z Elżbietą) przejść w najwyższe rejestry i pokazać prawdziwe mistrzostwo. Kreację Marii Stuart z pewnością dołączyć można do największych sukcesów w karierze Doroty Kolak. Bodajże od Alexandry del Lago w "Słodkim ptaku młodości" Kolak nie miała roli, w której zabłysnęłaby pełnią swojego talentu. Ze spotkania z Elżbietą I nie wychodzi zwycięsko tylko z uwagi na scenariusz sztuki.
Pomimo niezwykle udanego aktorstwa spektakl Adama Nalepy nie wszystkim przypadnie do gustu. Reżyser wraz z dramaturgiem przygotowali bardzo gęsty tekst, świetnie przekazywany przez aktorów publiczności. Jednak cały spektakl oparty jest na niuansach - na grze ciszą, intonacji, grze spojrzeń, postawie i znaczących pauzach. Nawet bardzo ciekawej, zagarniającej w świat muzyki klasycznej warstwie muzycznej przedstawienia, autorstwa Stefana Wesołowskiego, Nalepa pozwala wybrzmiewać sporadycznie.
Co jakiś czas reżyser stara się też rozładować napięcia (świetna dramaturgia spektaklu przygotowana przez Nalepę i Jakuba Roszkowskiego) - na przykład grą słów ("czym jestem i co potrafię, oddaję dziś tobie" - mówi królowej Mortimer, więc ta pyta "masz ogień?", po czym zapala papierosa), czy nietypowym rekwizytem (baron Burleigh paraduje po scenie z kubkiem Nescafe w ręce, do którego, zresztą, wlewa wino). Jednak zarówno te pomysły, jak i cała postać sekretarza stanu Williama Davisona, upozowanego na współczesnego szefa ochrony, mogą się okazać niewystarczające, by utrzymać uwagę publiczności od początku do końca. Kompletnie niepotrzebnym zgrzytem są sporadyczne, ale nachalne uwspółcześnienia, jak "selfie", jakie robi sobie ze sceną i publicznością Dudley (Mirosław Baka).
"Maria Stuart" to brawurowo zagrany spektakl z dwiema wielkimi kreacjami aktorskimi. To również inne wcielenie reżyserskie samego Nalepy niż to znane z poprzednich jego przedstawień w Wybrzeżu. I choć najnowsza premiera Teatru Wybrzeże jest spektaklem bardzo udanym, który zapada w pamięć na długo po wyjściu z teatru, wolę poprzednie spektakle tego reżysera.
Kreacje aktorskie dobre lub bardzo dobre, za wyjątkiem pana Baki niestety. Scenografia męcząca i "na leniucha". Wstawki uwspółcześniające banalne i przewidywalne, że aż żenujące(przepraszam). Wielki spektakl to to nie jest, choć mógłby. Dziękuje za uwagę.
Widz
9 lat
112
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-03 13:21
Maria Stuart
Pani Dorota Kolak to WIELKA klasa. Zawiodłam się jednak na Pani Katarzynie Figura. Jej gra była mało przekonywująca. Myślę, że ta rola i scena teatralna wymaga jednak odpowiedniego głosu, trochę charyzmy. Głos Pani Katarzyna Figury to jednak nie jest głos sceniczny, przepraszam - ani też radiowy.
9 lat
37
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-09 08:35
kiepsko
Wspaniala gra Pani Figury i Pani Kolak ale ogólnie nudno i biedna scenografia.
Gosia
9 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-02-10 20:14
Rewelacja
Powala na kolana. Doskonała gra aktorska nie tylko bezkonkurencyjnych Kolak i Figury, ale również Wszystkich pozostałych Aktorów, ktorych współpraca na scenie przekłada się na poziom całej sztuki.Dla mnie genialne.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
