• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

A gdyby tak zerwać z kulturalną etykietą?

Ewa Palińska
21 sierpnia 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 

Kiedy sztuka jest najwyższej próby, publiczności na myśl nie przyjdzie, żeby zachowywać się nietaktownie, mimo panującego na widowni luzu, czego dowodem jest niedawny koncert Piotra Beczały w Operze Leśnej podczas Sopot Classic.

Jeśli ktoś uczestniczy w wydarzeniach kultury wysokiej od dziecka, to zasady teatralnego czy filharmonicznego savoir-vivre'u ma we krwi i przez myśl mu nie przejdzie, żeby się wyłamać. Nawet wtedy, kiedy uczestniczenie w jakimś koncercie czy spektaklu piekielnie go męczy. A przecież sztuka nie ma nas skazywać na męczarnie, tylko skłaniać ku refleksji i dawać rozrywkę. Może zatem ta cała etykieta to przeżytek i warto ją sobie już odpuścić?



Czy zdarzyło ci się wyjść z koncertu czy spektaklu przed zakończeniem tylko dlatego, że ci się nie spodobało?

Na koncert do filharmonii nie można sobie pójść ot tak, na "spontanie". Bo co, jeśli nie spodoba mi się repertuar? Przecież nie wyjdę w trakcie. Ważny jest też strój - jeśli pojawię się w sukience plażowej, a mój partner w szortach, oboje natychmiast znajdziemy się na językach kulturalnych "współbiesiadników". Dlatego, aby nie wpakować się na repertuarową minę i nie razić strojem, wielokrotnie odpuszczałam sobie udział w koncertach nawet wówczas, jeśli przechodziłam tuż obok i dysponowałam nadmiarem wolnego czasu.

Kulturalna etykieta nie obowiązuje bez powodu.
Jej głównym celem jest przecież zaprowadzenie porządku. Dzięki obowiązującym zasadom publiczność wie, że należy się odpowiednio ubrać, zjawić punktualnie, zająć wyznaczone miejsce, a w przypadku spóźnienia grzecznie przyjąć do wiadomości, że nie zostaniemy wpuszczeni na widownię bądź zająć fotel wskazany przez obsługę.

Zobacz także: Spóźniasz się? Rób to kulturalnie


Mówi się, że coraz trudniej zachęcić słuchaczy do uczestniczenia w koncertach muzyki klasycznej. Może lekarstwem na puste krzesełka na widowni byłoby branie pod uwagę oczekiwań słuchaczy podczas tworzenia repertuaru oraz poluzowanie zasad etykiety? Mówi się, że coraz trudniej zachęcić słuchaczy do uczestniczenia w koncertach muzyki klasycznej. Może lekarstwem na puste krzesełka na widowni byłoby branie pod uwagę oczekiwań słuchaczy podczas tworzenia repertuaru oraz poluzowanie zasad etykiety?
O ile podczas koncertów abonamentowych w filharmonii możemy sobie (umownie) pozwolić na nieco luzu, to już podczas wydarzeń specjalnych czy występów wielu gwiazd o swobodzie mowy nie ma. Dlaczego? Bo nawet najmniejszy szmer na widowni może spowodować przerwanie koncertu i opuszczenie sceny przez obrażoną gwiazdę.

Kilka lat temu, dla przykładu, wirtuoz fortepianu Krystian Zimerman przerwał występ i strzelił przysłowiowego focha, bo jeden ze słuchaczy nagrywał go smartfonem. Niejednokrotnie artyści odmawiali też dalszej gry np. dlatego, że komuś zadzwonił telefon komórkowy, numerek z szatni upadł z hukiem na podłogę czy ktoś zaklaskał w przerwie między częściami symfonii.

Zobacz także: Komórki na koncertach. Zmora czy znak czasów?

Oczywiście każdy z artystów strzelających focha potrafi swoje zachowanie pięknie uargumentować, a publiczność z reguły staje za nimi murem. No bo jak wirtuoz o tak wrażliwej duszy ma wyrazić swoje emocje, skoro ktoś przeszkadza mu klaszcząc w nieodpowiednim momencie? Muzycy tłumaczą, że Mozart przecież nie po to napisał kilka części swojej symfonii, żeby przedzielać je oklaskami czy, broń Boże, wyrażać swoje zadowolenie, kiedy gra muzyka. Publiczność takie tłumaczenia kupuje i potulnie stosuje się do narzuconych zasad. Dobrze, że naszych czasów nie doczekał Mozart, bo dopiero by się uśmiał...

Czasem rygor podczas koncertów jest tak wielki, że uczestniczenie w nich bardziej męczy niż bawi. Przypominają imprezę urodzinową nielubianej cioci, która na domiar złego jest kiepską kucharką. Musimy się ładnie, choć niewygodnie ubrać, grzecznie siedzieć, jeść to, co nam podsuwają pod nos, chociaż nam nie smakuje, a to wszystko z uśmiechem na twarzy i obsypując jubilatkę komplementami. Dlaczego? Bo przecież tak wypada. Nie można inaczej.

Mozartiana 2017

Znakomita muzyka i niezobowiązująca atmosfera to największe atuty festiwalu Mozartiana, który rozpoczyna się już w najbliższą niedzielę. Nic dziwnego, że każdego roku przez festiwal przewijają się tysiące słuchaczy.


Tyle że w przypadku koncertów muzyki klasycznej inaczej się da i ci, którzy to zrozumieli, wreszcie świetnie się bawią. Po obu stronach sceny! Bo czy koncerty plenerowe podczas festiwalu Mozartiana są mniej wartościowe niż koncerty w Filharmonii Bałtyckiej tylko dlatego, że można klaskać między częściami i opuścić teren parku Oliwskiego, kiedy muzyka nam się nie podoba?

Czy niedawny koncert Piotra Beczały w Operze Leśnej (ale też wcześniejsze koncerty w ramach Sopot Classic) to wydarzenia mało wartościowe, bo słuchacze na widowni pili piwo, kiedy jeden z najlepszych tenorów świata śpiewał "Nessum dorma"? Czy Beczała powinien przerwać koncert tylko dlatego, że słuchacze nie wytrzymywali z oklaskami, aż wyśpiewa frazę, tylko nagradzali go brawami w trakcie? Niesamowita atmosfera panowała też podczas koncertów z plusem odbywających się w ramach Solidarity of Arts i decyzję o zaprzestaniu ich organizowania uważam za skandaliczną.

Znakomitym przykładem tego, że urodziny cioci mogą być zorganizowane z wielką pompą, a przy tym nie męczyć współbiesiadników, są koncerty Andre Rieu. Publiczność dostaje tylko najciekawsze fragmenty arcydzieł muzyki klasycznej, może jeść, pić, a do nagrywania smartfonami i spontanicznych reakcji jest zachęcana ze sceny. Choć pozornie na widowi panuje samowolka, wszystko działa jak w zegarku, a Rieu steruje słuchaczami tak, jak mu pasuje. Jest czas na to, żeby pośpiewać, pokrzyczeć czy posadzić spóźnialskich bez zakłócania porządku innych uczestników imprezy. I zapewniam, że choć zawodowi muzycy traktują koncerty Andre Rieu z dystansem, to wielu z nich na koncertach holenderskiego skrzypka widziałam. Co więcej, bawili się znakomicie, chociaż oficjalnie nigdy się do tego nie przyznają.

Andre Rier w Ergo Arenie, 2018 r.

Wielu organizatorów imprez ustala repertuar w oparciu o własne ambicje a nie oczekiwania słuchaczy. Andre Rieu przeciwnie - daje słuchaczom to, co lubią najbardziej. Nie dziwi zatem, że cieszy się tak ogromną popularnością na całym świecie.


Mówiąc o zerwaniu z zasadami koncertowej etykiety nie mam na myśli wprowadzenia anarchii, a potrzebę większego kierowania się własnym rozsądkiem niż zasadami, które bywają idiotyczne. Wróćmy do urodzin cioci. Czy naprawdę jubilatka miałaby nam tak bardzo za złe, gdybyśmy zamiast wystrzałowej kreacji założyły coś bardziej stonowanego i wygodnego? Czy obraziłaby się tak bardzo, gdybyśmy jedli tylko to, na co faktycznie mamy ochotę? Może wyciągnęłaby z tego wnioski i zaczęła przygotowywać też to, co goście lubią, a nie tylko to, czym ma zamiar "zabłysnąć".

Początki mogłyby być trudne, ale z czasem z imprezy, w której bierzemy udział, bo musimy, mogłaby się zrobić taka, podczas której naprawdę dobrze się bawimy. I wreszcie: czy byłaby to wielka potwarz, gdybyśmy opuścili imprezę przed jej oficjalnym zakończeniem zakładając, że zrobilibyśmy to taktownie i nie przeszkadzając innym?

Kilka tygodni temu byłam w teatrze. Już po kilku minutach wiedziałam, że ten spektakl to zło wcielone. Moje zdanie najwyraźniej podzielała publiczność, bo oklaski, jakimi nagrodzono artystów, były symboliczne. Choć drzwi miałam za plecami, nie odważyłam się opuścić widowni, bo przecież byłoby to wielce nietaktowne. Z drugiej strony, czy taktownym było prezentowanie tak kiepskiej jakości sztuki i oczekiwanie od widzów, że bezszelestnie będą się temu przyglądali?

Kiedy siedziałam na tym spektaklu i próbowałam zająć czymś myśli, byle tylko nie angażować się zbyt mocno w to, co działo się na scenie, przyszło mi na myśl, że przecież pretensje mogę mieć jedynie do samej siebie. Nikt mnie tam przecież na siłę nie trzymał, więc zmarnowałam ten czas na własne życzenie. Obiecałam sobie wtedy, że koniec z respektowaniem głupich zasad. Następnym razem po prostu wyjdę.

Opinie (58) 6 zablokowanych

  • tytuł: prostacka propozycja ! (4)

    • 38 20

    • Dokładnie (1)

      Ostatnie enklawy wyższej sztuki zamienić na jarmark z piwem ???
      Już i tak chamstwo i buractwo panoszy się wszędzie zaczynając od kiboli, kierowców itp.
      Filharmonia to sztuka elitarna i nie każdy musi przychodzić na koncert.
      W ogóle to demokracja wyklucza elitarność i pieniądz gorszy wypiera lepszy co widać w praktyce, koncertów filharmonicznych w filharmonii jak na lekarstwo, same benefisy, rock polo i kabarety ....

      • 19 2

      • Ty: elitarny.....

        Jak grajkowie odstawiaja lipę tzn ze nie szanuja widza, który zaplacił! Jaka elitarnosc? Czysty biznes, graja do kotleta za kasę. Cos ci sie w glowie pomieszalo. Ale jak ty mimo to czekasz do konca jakiejsc lipy tzn ze jestes frajerem co dal sie naciagnac i jeszcze z tgo sie cieszy haha;-) A pamietaj ze minister rolnictwa z PO szanuje biznesmenow a nie frajerow :-)

        • 0 2

    • w państwie teoretycznym tak jest

      dobrze że wraca normalność

      • 3 3

    • Proponuję temat na kolejny artykuł:

      "Czy myć stopy?"

      • 7 0

  • (3)

    Problem nie tkwi w etykiecie, tylko w tym że ludzie nie potrafią już zachowywać się jak należy. Trzeba wpajać zasady dobrego wychowania od małego, to będzie ona czymś naturalnym. Denerwująca jest ta moda na traktowanie wszystkiego że zbytnim luzem.

    • 108 6

    • zgadzam się

      na większości koncertów jak najbardziej panuje poluzowanie zasad etykiety: kiedyś nikomu się nie śniło wejść bez smokingu (do la scali na premiery nadal bez takowego nie wpuszczają, można wypożyczyć na miejscu) a teraz jak ktoś marynarkę z łatami na rękawach założy, jest jednym z najlepiej ubranych na widowni. natomiast nie widzę niczego złego w opuszczeniu koncertu. tylko trzeba to zrobić szybko i dyskretnie.
      i jeszcze jedna rzecz, pokrewna: wymuszone owacje na stojąco- naprawdę męczące. takie coś ma sens, gdy zdarza się raz na jakiś czas po fenomenalnym występie. gdy odbywa się przy dosłownie każdym wydarzeniu, staje się przykrym obowiązkiem dla widza. tak, obowiązkiem, bo w przeciwnym razie siedzi się między stojącymi ludźmi i ani artysty nie widać, ani wyjść już nie można, a ludzie wokół patrzą się na Ciebie ze zdziwieniem...

      • 5 0

    • no wlasnie: ludzie sie nie gola tylko zarastaja brodami i to jest brak kultury.

      • 0 0

    • niech te wasze koncerty same zarabiają na siebie a nie wyciąganie łapska po kasę z podatków, co to ma być??? lewackie , złodziejskie obyczaje

      • 0 0

  • Publiczność dostaje tylko najciekawsze fragmenty arcydzieł muzyki klasycznej

    Ciekawe, kto decyduje o tym, jakie są najciekawsze fragmenty, Andre Rieu?
    Gdyby tak w galeriach pokazywać najciekawsze fragmenty obrazów, np. tylko elementy anatomiczne, na pewno przyciągnęłoby to szerszą widownię :)

    • 62 5

  • Dość durne przemyślenia. Ale dla pustaków tekst idealny

    Pójść w gaciach na koncert,w jednej ręce puszka piwa,w drugiej smartfon, beknąć jeszcze i jest fajnie. Jak na koncercie Sławomira.....

    • 96 17

  • Właśnie dlatego jest taka różnorodność

    i może Pani pójść do Parku Oliwskiego w szortach a do Filharmonii nie. Odmienne zasady obowiązują w odmiennych miejscach i to jest wartością tych miejsc właśnie! Jak dobrze rozumiem chciałaby Pani je niejako ujednolicić, uśrednić a to właśnie różnorodność jest wartością i tego powinniśmy uczyć naszch dzieci.

    p.s. nie zmarnowała Pani czasu podczas ostatniej wizyty w teatrze, po prostu wzbogaciła Pani swoje rozeznanie w świecie sztuki

    • 79 5

  • Za dużo nut

    Panie Mozarcie.

    • 32 3

  • Jerzy Waldorff przewróciłby się w grobie.. (1)

    Jakby przeczytł "artykuły" tej Pani. I proszę nie pisać o Zimermanie że "strzelił focha" bo nie z tej ligi Pani jest. A najlepiej proszę w ogóle już nic nie pisać bo zęby od tego bolą.

    • 97 22

    • Rzeczywiście, artykuł o kulturze a kultura języka u pani autorki mizerna.

      • 26 3

  • Totalni już zerwali dawno z etykietą (2)

    I ich poplecznicy

    • 22 16

    • Obśmiałem się do łez.

      • 5 3

    • A Ty z czym zerwałeś?

      Mam wrażenie, że z kilkoma rzeczami, w tym z rzeczywistością, szkołą od 1-wszej klasy, inteligencją i ogólnie z myśleniem...

      • 0 0

  • Prostactwo coraz bardziej wszechobecne niestety... (1)

    Skad Pania wytrzasneli?Ten portal faktycznie spada na psy

    • 58 8

    • Frazeologizm to "schodzić na psy" a nie "spadać"

      Trzymając się tej poetyki: jeden artykuł, który nie przypadł komuś do gustu, to nie jest od razu powód, żeby wieszać na kimś psy ;)

      • 11 2

  • A to jeszcze zostało coś z czym można zerwać?

    Z moich obserwacji wynika, że chamstwo jest wszechobecne i stanowi wręcz powód do chluby!

    • 46 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spotkanie, wystawa, warsztaty

Kultura ludowa Pomorza Gdańskiego

wystawa

Wystawa "Kajko, Kokosz i inni"

wystawa

Sprawdź się

Sprawdź się

Tryptyk "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga można zobaczyć w:

 

Najczęściej czytane