Seksowny pop w szpitalu psychiatrycznym - wywiad z Markiem Weissem-Grzesińskim

Łukasz Rudziński

26 października 2009 (artykuł sprzed 14 lat)

Opinie (17)

"Ariadna na Naxos" - ten spektakl nie udaje się nawet najlepszym, mówi się, że jest obłożony klątwą. Opera Bałtycka reklamuje premierę tej sztuki plakatem z ludzkim sercem. O tym, jak poradzić sobie z niemożliwym, opowiada reżyser Marek Weiss-Grzesiński.

Marek Weiss-Grzesiński, reżyser "Ariadny na Naxos"

"Ariadna na Naxos" to jedna z najrzadziej granych i najtrudniejszych oper Richarda Straussa. Zapowiadaliście, że to prapremiera...

Marek Weiss-Grzesiński: Byliśmy pewni, że to prapremiera, ale zostaliśmy skarceni przez internautę z Poznania, który poinformował nas o spektaklu "Ariadna na Naxos" w latach 20. w Poznaniu. Nasza produkcja jest więc "prawie" prapremierą. Rzecz jest arcytrudna, ponieważ już w trakcie komponowania, kiedy to dzieło powstawało, jego losy były trudne i zawiłe. "Ariadna..." składa się praktycznie z dwóch oper, które pozornie niewiele mają ze sobą wspólnego - pierwsza opowiada o tej drugiej, ale jeśli starannie się wszystko połączy ze sobą to wyjdzie przejmująca prawda o dzisiejszym świecie artystycznym. O tym, co się dzisiaj dzieje ze sztuką i do czego prowadzi fakt, że tzw. sztuka wysoka spychana jest na margines, staje się skansenem, a cała reszta przechodzi w ręce ludzi, którzy handlują jej uproszczonymi substytutami.

Spektakl reklamujecie za pomocą kontrowersyjnego plakatu.

Plakat jest pierwszym zwiastunem spektaklu - to ma być nie tylko informacja kiedy i co ma się odbyć. To także opowieść o inscenizacji, pierwszy znak rozpoznawczy spektaklu - czy jest on brutalny czy łagodny, czy odwołuje się do nowoczesności, czy jest staroświecki. Plakat do "Ariadny..." jest wynikiem konkursu, ogłoszonego na niemieckich akademiach sztuk pięknych. W większości prace były straszliwe - bełkot, głupoty, byle co - ale była wśród nich ta praca, którą początkowo odrzuciłem, jak każdy, kto widzi kawałek ludzkiego mięsa. Później jednak pojąłem, że ten plakat ma pewną urodę, unikalną czystość. Zrozumiałem, że doskonale opowiada on o tym dziele i jak bogata i wieloznaczna jest ta metafora. Odwrócony kieliszek oznacza negację - więcej nie piję, odrzucam serce, miłość. Przecież treścią Ariadny jest uwięzienie życia w sztucznej konstrukcji, jaką jest cała historia Ariadny oraz uwięzienie człowieka w muzyce, która jest bezlitosna, zimna, zdyscyplinowana. To opozycja pomiędzy sztuką muzyczną a życiem, pomiędzy ciałem a dyscypliną wszelkiej formy... W tej opozycji natury z kulturą jest coś pięknego.

To kolejny spektakl, przygotowywany przez Operę na konkurs solistów w węgierskim Szeged.

Do konkursu zgłaszają się teatry z całej Europy. Wszyscy spotykają się podczas międzynarodowego finału, przy okazji którego Węgrzy prezentują w Mezzo TV opery w wykonaniu swoich realizatorów. W ubiegłym roku Peter Telihay zdecydował się pracować u nas nad "Gwałtem na Lukrecji" - ten spektakl bardzo dobrze na Węgrzech przyjęto, a Janja Vuletić, śpiewająca Lukrecję, wygrała konkurs solistów. Sukces Opery Bałtyckiej spowodował rzecz niesłychaną - organizatorzy zaprosili nas po raz drugi z rzędu. Okazało się, że do tytułu, który zaproponowaliśmy, Węgrzy nie mają chętnego inscenizatora i wyjątkowo zgodzili się na to, abym sam wyreżyserował konkursową produkcję.

Do konkursu wyznaczono trzy role - Kompozytor, Zerbinetta i Bachus - to wręcz arcytrudne partie. Kompozytora zaśpiewa solistka New York City Opera i opery w Toronto, kanadyjska mezzosopranistka Ariana Chris; Bachusem będzie tenor z Francji, o dalekich polskich korzeniach - Patrick Bladek; Zerbinettę zaśpiewać miała jedna z najważniejszych gwiazd koloraturowych na Węgrzech - Rita Ratz. Niestety, okazało się, że węgierska sopranistka jest bardzo chora. Zastąpi ją dublująca Zerbinettę Aleksandra Buczek, znana trójmiejskiej publiczności jako Donna Anna w "Don Giovannim". Nie wiemy jeszcze, czy weźmie ona udział w konkursie, zadecyduje o tym jury konkursu.

Panuje opinia, że wystawianie "Ariadny..." wiąże się z wielkim ryzykiem...

Już sama muzyka Straussa jest dość trudna w odbiorze, a trzeba przygotować inscenizację w taki sposób, aby publiczność składająca się nie tylko ze znawców muzyki, się nią, mówiąc kolokwialnie, "nakarmiła". To często prowadzi do uproszczeń - gra się z lekkim dystansem w operetkowym tle i właśnie ten dystans, w połączeniu z ironią, prowadzą bardzo często do katastrofy nawet na wielkich, wspaniałych scenach. Większość wystawień "Ariadny..." jest kompletną porażką. Przy całym szacunku dla poszczególnych artystów, jak Natalie Dessay, która śpiewała Zerbinettę chyba najlepiej na świecie, ale spektakl jako całość na ogół kończy się klapą. Wszystko dlatego, że to jest utwór, który poprzez zabawę, humor, wygłupy i farsową atmosferę musi doprowadzić do wielkiego wagnerowskiego patosu. Jak to utrzymać, jak obronić ten patos, żeby nie wylać dziecka z kąpielą?

W mojej realizacji druga część "Ariadny..." dzieje się w szpitalu psychiatrycznym, ponieważ uznaliśmy, że wszelkie idiotyzmy, gierki, zabawy i seksowny pop, grane równocześnie z najwyższymi operowymi, przepełnionymi patosem uniesieniami, możliwe są tylko na oddziale zamkniętym. Jesteśmy świadomi tego, że jak się robi jakiś potężny klucz inscenizacyjny, to może być nadzwyczaj pomocne dla zrozumienia dzieła, a zarazem wytrych, który połamie zamek i zniweczy cały wysiłek. Tego nigdy do końca nie da się przewidzieć. Tak jest np. u Mozarta - jak się go otwiera jednym kluczem, to gdzieś na końcu okazuje się, że założył on pułapkę i się śmieje, że chciało się go przechytrzyć...

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Wywiady

Miejsca

Opera Bałtycka Gdańsk, al. Zwycięstwa 15

Spektakle

Ariadna na Naxos

Opinie (17) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-26 10:14

niemieckie ASP (5)

jeżeli chodzi o plakaty opery bałtyckiej to zdarzają im sie straszne kichy

trzeba było ogłosić konkurs na naszej akademii to byśmy im zrobili plakaty jak się patrzy...

14 lat
- 32 6
Twoja opinia

Zmień treść

jeżeli chodzi o plakaty opery bałtyckiej to zdarzają im sie straszne kichy trzeba było ogłosić konkurs na naszej akademii to byśmy im zrobili plakaty jak się patrzy...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-10-26 11:07
  
  to prawda
  
  ten plakat to straszna...hmmm... qpa
  
  14 lat
  - 8 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ten plakat to straszna...hmmm... qpa
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-10-26 18:10
  
  to ucz sie dalej bo duzo przed toba! (3)
  
  plakat jest super i lepszego nie potrafie sobie wyobrazic - ja juz skonczylem ASP 10 lat temu i mam lepsze doswiadczenie - wiec niech sie kolega cwiczy t dalej uczy zeby braki akademickie zamalowac!
  
  pozdrowienia
  14 lat
  - 4 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  plakat jest super i lepszego nie potrafie sobie wyobrazic - ja juz skonczylem ASP 10 lat temu i mam lepsze doswiadczenie - wiec niech sie kolega cwiczy t dalej uczy zeby braki akademickie zamalowac!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2009-10-26 22:43
    
    smiech (2)
    
    jezeli grafik z 10 letnim starzem nie umie sobie wyobrazic nic leprzego to sorry ale musisz miec male wyobrazenie o swoich umiejetnosciach chlopak doswiadczenie widac nic ci nie dalo
    
    14 lat
    
    1 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    jezeli grafik z 10 letnim starzem nie umie sobie wyobrazic nic leprzego to sorry ale musisz miec male wyobrazenie o swoich umiejetnosciach chlopak doswiadczenie widac nic ci nie dalo
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2009-10-27 02:30
      
      hehe.. (1)
      
      to uwielbiam w studentach ASP, kazdy jest guru sztuki, szkoda tylko że trudno sie potem przestawić na tworzenie grafiki uzytkowej ;) Na ASP powinno się iść po uzupełnienie wiedzy po kilku latach praktyki - bynajmniej nie wyjdzie się z niej z wypranym mózgiem co później ciężko skorygować :)
      
      Wujek Tadzik
      14 lat
      
      2 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      to uwielbiam w studentach ASP, kazdy jest guru sztuki, szkoda tylko że trudno sie potem przestawić na tworzenie grafiki uzytkowej ;) Na ASP powinno się iść po uzupełnienie wiedzy po kilku latach praktyki - bynajmniej nie wyjdzie się z niej z wypranym mózgiem co później ciężko skorygować :)
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2009-10-27 10:38
        
        studiuje 4 lata pracuje 5 (w zawodzie ) wiec sie zgadza wujku tadziu
        
        14 lat
        
        0 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        studiuje 4 lata pracuje 5 (w zawodzie ) wiec sie zgadza wujku tadziu
        Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-26 12:03

Myślę że następny plakat będzie przedstawiał (1)

guano artysty na talerzu posypane koperkiem.

14 lat
- 25 7
Twoja opinia

Zmień treść

guano artysty na talerzu posypane koperkiem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-12-05 21:39
  
  mogłoby to być uznane za plagiat
  
  g...no adiunkta/ docenta (? - nie pamiętam) z warszawskiej ASP psiknięte sprayem było już wystawiane.
  Nihil novi....
  
  pirek
  14 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  g...no adiunkta/ docenta (? - nie pamiętam) z warszawskiej ASP psiknięte sprayem było już wystawiane. Nihil novi....
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-26 14:14

lepsze opery leca w radiu

niech serce w loda zamieni jak potrafi

lod
14 lat
- 5 7
Twoja opinia

Zmień treść

niech serce w loda zamieni jak potrafi
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-26 20:18

lub na odwrot

jak potrafi

zyd
14 lat
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

jak potrafi
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-26 23:35

Znowu to samo (4)

Znowu Marek z kolegą Florencjo bierze kase....zabraklo tylko żonki ( tej od tworzenia WIELKICH DZIEŁ BALETOWYCH ).

Kiedy doczekamy sie w Operze jakiegos ciekawego przedstawienia... bo to juz nudne jest..

Ile jeszcze bedzie Pan forse trzepał.... zbierasz Pan na cos??? na nowe auto czy mieszkanie ?????

kolega
14 lat
- 24 13
Twoja opinia

Zmień treść

Znowu Marek z kolegą Florencjo bierze kase....zabraklo tylko żonki ( tej od tworzenia WIELKICH DZIEŁ BALETOWYCH ). Kiedy doczekamy sie w Operze jakiegos ciekawego przedstawienia... bo to juz nudne jest.. Ile jeszcze bedzie Pan forse trzepał.... zbierasz Pan na cos??? na nowe auto czy mieszkanie ?????
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-10-27 11:10
  
  @kolega (1)
  
  Wypisywanie tego typu komentarzy przez rozżalone osoby jest już nudne. Zastanawiam się kiedy ci, którzy nie przeszli selekcji ze stycznia 2008 (lub ich bliscy) zakonczą te żałosne próby odwetu...
  
  Carmen
  14 lat
  - 7 9
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wypisywanie tego typu komentarzy przez rozżalone osoby jest już nudne. Zastanawiam się kiedy ci, którzy nie przeszli selekcji ze stycznia 2008 (lub ich bliscy) zakonczą te żałosne próby odwetu...
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2009-10-29 15:38
    
    Też czekam na cos ciekawego...
    
    Ale ja niestety zgadzam się w 100% z "kolegą" i czekam z utęsknieniem na coś ciekawego. Na ten spektakl nie pójdę, bo ostatnie moje pobyty w operze osłabiły wiarę w ojca dyrektora i cud w operze. Nie chce mi sie wierzyc że ktoś kto nie radzi sobie z duzo prostszymi przedstawieniami, poradzi sobie akaurat z tym :(
    Szkoda czasu i pieniędzy.
    
    kiedyś stały widz
    14 lat
    
    7 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Ale ja niestety zgadzam się w 100% z "kolegą" i czekam z utęsknieniem na coś ciekawego. Na ten spektakl nie pójdę, bo ostatnie moje pobyty w operze osłabiły wiarę w ojca dyrektora i cud w operze. Nie chce mi sie wierzyc że ktoś kto nie radzi sobie z duzo prostszymi przedstawieniami, poradzi sobie akaurat z tym :( Szkoda czasu i pieniędzy.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-10-31 12:48
  
  Jesteś nudny
  
  14 lat
  - 1 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jesteś nudny
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-11-22 18:48
  
  Na psychotropy dla dyrygenta
  
  14 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Na psychotropy dla dyrygenta
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-10-28 19:00

lepiej jak by przeniosl akcje

do rady miasta lub innego urzedu

urzednik
14 lat
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

do rady miasta lub innego urzedu
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-22 18:47

No tak...Ariadne za trudna dla Metropolitan i La Scali to gra sie tuaj.A moze jest tak rzadko grana ,bo to gniot???

14 lat
- 3 6
Twoja opinia

Zmień treść

No tak...Ariadne za trudna dla Metropolitan i La Scali to gra sie tuaj.A moze jest tak rzadko grana ,bo to gniot???
Regulamin dodawania opinii