"Martwa natura z ptakami" Hondecoetera wróciła do Muzeum Narodowego w Gdańsku

Małgorzata Kaliszewska

12 października 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (50)

Najnowszy artykuł na ten temat Obrazy grzechu w Muzeum Narodowym w Gdańsku

Podczas II wojny światowej obraz wywieziono prawdopodobnie do Niemiec lub Rosji. Później pojawiał się na Węgrzech, w Austrii i Lichtensteinie. Do Gdańska wrócił przez Paryż. Na zdjęciu Katarzyna Zielonka, główny inwentaryzator Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Zaginiony podczas II wojny światowej obraz Melchiora Hondecoetera "Martwa natura z ptakami (Trofea myśliwskie)" po 70 latach tułaczki wrócił do Gdańska. Muzeum Narodowe w Gdańsku kupiło dzieło w Paryżu. To jeden z obrazów podarowanych Gdańskowi przez słynnego założyciela Muzeum Miejskiego, Jakoba Kabruna.

Czytaj także: Trudne powroty, czyli jak zrabowane dzieła sztuki wracały nad Motławę

"Martwa natura z ptakami (Trofea myśliwskie)" Melchiora Hondecoetera.

Pierwsze sygnały o możliwości powrotu obrazu do Gdańska, Muzeum Narodowe w Gdańsku otrzymało już w 2008 roku. Jedna z paryskich kancelarii prawnych poinformowała placówkę, że jej klient posiada zaginionego dzieła autorstwa Melchiora Hondecoetera, żyjącego w drugiej połowie XVII wieku, barokowego malarza holenderskiego.

- Zaproponowano nam zakup obrazu. Pracownicy muzeum i ekspert od malarstwa holenderskiego Hanna Benesz potwierdzili jego autentyczność. Przystąpiliśmy do negocjacji i jednocześnie szukaliśmy środków na zakup dzieła - relacjonuje Wojciech Bonisławski, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku.

W tym samym czasie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego starało się odzyskać obraz na drodze dyplomatycznej. To się nie powiodło, ale Wojciech Bonisławski i tak jest zadowolony. - Nie mogę powiedzieć ile zapłaciliśmy, ani kto był w posiadaniu obrazu, ale zdobyliśmy to dzieło sztuki za naprawdę przyzwoitą cenę. Bardzo dziękuję marszałkowi województwa pomorskiego, który znalazł na to pieniądze.

Wiadomo, że wykup obrazu kosztował kilkaset tysięcy złotych. Udział samorządu Pomorza wyniósł 150 tys. złotych.

Związek obrazu z miastem zaczął się dzięki kolekcjonerowi Jakobowi Kabrunowi, który był pierwszym właścicielem dzieła. Zamożny gdański kupiec, kolekcjoner i bibliofil pochodzący ze szkockiej rodziny, zaangażowany był w życie artystyczne swojego miasta. Efektem tego była licząca ponad 8 tys. sztuk kolekcja dzieł, które testamentem zapisał miastu Gdańsk.

Obrazy malarzy flamandzkich i holenderskich podarowane przez Kabruna, stały się podstawą zbiorów Stadtmuseum (Muzeum Miejskiego) utworzonego w Gdańsku w 1872 roku. Wśród przekazanych przez niego obrazów znajdowała się również "Martwa natura z ptakami" Melchiora Hondecoetera.

- W archiwum Muzeum Narodowego w Gdańsku zachowały się liczne dokumenty, które potwierdzają że ten obraz był w zbiorach Hondecoetera. Znajduje się on w rękopisie kolejnego wydania katalogu galerii Kabruna z 1856 roku, wykazie malarstwa ze zbiorów Stadtmuseum, sporządzonym w 1902 roku, maszynopisie będący wykazem obrazów znajdujących się w zbiorach Stadtmuseum z 1910 roku oraz dokumencie dotyczącym nowoczesnej koncepcji wystawienniczej z 1912 roku - wylicza Małgorzata Posadzka z Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Podczas II wojny światowej niemieccy muzealnicy ewakuowali dzieła sztuki z zagrożonego działaniami wojennymi Gdańska. Transport obrazów z kolekcji Kabruna wyjechał z Gdańska 28 lipca 1942 roku. Pierwszym miejscem przechowania płótna Hondekoetera był Rusocin koło Pruszcza Gdańskiego.

- Można przypuszczać, że wywieziony obraz Hondecoetera, jak wiele innych dzieł sztuki z terenu Gdańska, został ewakuowany w głąb Niemiec do Gotha lub w okolice Halle - wyjaśnia Wojciech Bonisławski. - Istnieje spis ewakuacyjny, w którym ten obraz figuruje. Późniejsze losy obrazu są nieznane. Katalog wojennych strat Polski z 1949 roku w zakresie malarstwa, wymienia obraz Hondekoetera.

Gdy w 1997 roku obraz pojawił się na rynku kolekcjonerskim zlicytował go jeden marchandów na Węgrzech. Następnie dzieło miało przewędrować przez Wiedeń, Lichtenstein i Paryż, by stamtąd powrócić do Gdańska.

Podczas wojny Polska straciła tysiące dzieł sztuki. Muzeum Narodowe w Gdańsku straciło od 40 do 60 procent zbiorów. W specjalnym rejestrze strat wojennych figuruje ok. 65 tys. obiektów, których grabież zgłosiły głównie muzea i kościoły.

Małgorzata Kaliszewskam.kaliszewska@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Martwa natura z ptakami i trofeami myśliwskimi - prezentacja obrazu

15 zł

pokaz

Miejsca

Muzeum Narodowe Gdańsk, Toruńska 1

Opinie (50) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:02

Martwimy się o to co zrabowali a sami obecnie nie szanujemy to co znika nam na codzien z krajobrazu (1)

Wiele perełek przemysłowych architektonicznych jest celowo dewastowana po to aby w atrakcyjnie położonych miejscach wybudować to co się chce.

13 lat
- 60 6
Twoja opinia

Zmień treść

Wiele perełek przemysłowych architektonicznych jest celowo dewastowana po to aby w atrakcyjnie położonych miejscach wybudować to co się chce.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 12:16
  
  Masz racje. Dobrym (choc niestety niejedynym) przykladem jest Brama Nizinna. Nikt nie potrafi sprawic by respektowano tam zakaz ruchu samochodow ciezarowych. Nie wspominajac juz o tym ze potrzebny jej remont. A to bodaj jedyna brama miejska, ktora przetrawala wojne nienaruszona.
  
  mm
  13 lat
  - 17 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Masz racje. Dobrym (choc niestety niejedynym) przykladem jest Brama Nizinna. Nikt nie potrafi sprawic by respektowano tam zakaz ruchu samochodow ciezarowych. Nie wspominajac juz o tym ze potrzebny jej remont. A to bodaj jedyna brama miejska, ktora przetrawala wojne nienaruszona.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:03

(1)

kupować kradzione? To chyba coś nie tak.

zdziwiony
13 lat
- 47 7
Twoja opinia

Zmień treść

kupować kradzione? To chyba coś nie tak.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 23:48
  
  chyba lepiej odkupić "skradziony" i i przynajmniej jest co odzyskiwać niż miałby pozostać w mieście i zostać wykorzystanym przez żołnierzy armii czerwonej jako podpałka do pieca, zakładając że wiedzieli co to piec.
  
  Stasqe
  13 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  chyba lepiej odkupić "skradziony" i i przynajmniej jest co odzyskiwać niż miałby pozostać w mieście i zostać wykorzystanym przez żołnierzy armii czerwonej jako podpałka do pieca, zakładając że wiedzieli co to piec.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:03

To jest szczyt cynizmu. (3)

Nie dośc, że Niemcy nie zapłacili nam reparacji wojennych (PRL zrzekł się ich bo nie uznawał RFNu) to jeszcze musimy płacic za skradzione dzieła!

13 lat
- 58 9
Twoja opinia

Zmień treść

Nie dośc, że Niemcy nie zapłacili nam reparacji wojennych (PRL zrzekł się ich bo nie uznawał RFNu) to jeszcze musimy płacic za skradzione dzieła!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 12:11
  
  a to Niemcy teraz sprzedają obrazy w Paryżu? (1)
  
  musiałem przegapić kolejny wjazd Wermachtu nad Sekwanę...
  
  Młot na Matołków
  13 lat
  - 3 9
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  musiałem przegapić kolejny wjazd Wermachtu nad Sekwanę...
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2010-10-12 12:58
    
    Akurat Francja uzyskała ostatnią ratę za I WŚ
    
    13 lat
    
    6 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 13:51
  
  PRL nie zrzekł się reparacji wojennych
  
  zrobił to w naszym imieniu ZSRR
  
  13 lat
  - 9 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zrobił to w naszym imieniu ZSRR
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:05

I bardzo dobrze. (1)

Z checia pojde zobaczyc ten obraz na zywo - tylko dlaczego nie ma nic o tym kiedy i gdzie?

?
13 lat
- 3 11
Twoja opinia

Zmień treść

Z checia pojde zobaczyc ten obraz na zywo - tylko dlaczego nie ma nic o tym kiedy i gdzie?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 19:28
  
  po tylu latach tulaczki na pewno teraz obraz jest zmeczony.
  
  Ludzik z LEGO
  13 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:05

a nie tak dawno zburzono murales prz Jana z Kolna - to tez była sztuka tylko że pod koniec XX wieku

13 lat
- 11 10
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:07

Prywatni kolekcjonerzy dzieł sztuki to chorzy psychicznie zbieracze

Działa na zasadzie muszę to mieć w swoich zbiorach nie pokażę publiczności tylko będę lansował się wśród zaproszonych do mnie VIPów na bankiecik

13 lat
- 8 12
Twoja opinia

Zmień treść

Działa na zasadzie muszę to mieć w swoich zbiorach nie pokażę publiczności tylko będę lansował się wśród zaproszonych do mnie VIPów na bankiecik
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:10

Martwą naturę to już w podstawówce malowaliśmy;-P

HE! HE! HE!

Prezes
13 lat
- 3 14
Twoja opinia

Zmień treść

HE! HE! HE!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:12

Udział samorządu Pomorza wyniósł 150 tys. złotych. (2)

Od razu pytanie - nie było niczego bardziej godnego poświęcenia publicznych pieniędzy?

joi
13 lat
- 18 21
Twoja opinia

Zmień treść

Od razu pytanie - nie było niczego bardziej godnego poświęcenia publicznych pieniędzy?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 12:13
  
  fakt (1)
  
  trzeba było dołożyć na twoją edukacje
  
  Młot na Matołków
  13 lat
  - 4 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  trzeba było dołożyć na twoją edukacje
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2010-10-12 13:07
    
    300 tys. bułek dla bezdomnych przykładowo
    
    na Twoją edukację chyba trzeba było dołożyć młocie.
    
    joi
    13 lat
    
    2 4
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    na Twoją edukację chyba trzeba było dołożyć młocie.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:22

150tys za bochomazy (1)

...a drogi jak dziurawe tak dziurawe dalej - o co chodzi tym politykom??

pytamSIE
13 lat
- 12 24
Twoja opinia

Zmień treść

...a drogi jak dziurawe tak dziurawe dalej - o co chodzi tym politykom??
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 12:45
  
  zamknąć szkoły, przedszkola, uniwersytety, po co nam ona jak mamy dziurawe drogi
  
  13 lat
  - 6 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zamknąć szkoły, przedszkola, uniwersytety, po co nam ona jak mamy dziurawe drogi
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-10-12 12:30

Niemcy to najwięksi złodzieje w historii (3)

a Polakom przyczepiają łatkę rabusiów

Duży Jurek
13 lat
- 38 6
Twoja opinia

Zmień treść

a Polakom przyczepiają łatkę rabusiów
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 15:28
  
  (1)
  
  Rosjanie też. Wiele polskich dzieł sztuki leży w rosyjskich muzeach np. w Muzeum Puszkina w Moskwie
  
  13 lat
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Rosjanie też. Wiele polskich dzieł sztuki leży w rosyjskich muzeach np. w Muzeum Puszkina w Moskwie
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2010-10-12 15:36
    
    dodam tylko, że w magazynach tego muzeum odkryto np. obraz z Muzeum Narodowego w Gdańsku: ,,Ptasie podwórko" Daniela Schultza
    
    13 lat
    
    3 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    dodam tylko, że w magazynach tego muzeum odkryto np. obraz z Muzeum Narodowego w Gdańsku: ,,Ptasie podwórko" Daniela Schultza
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-10-12 23:48
  
  najwięksi złodzieje to Szwedzi
  
  kradli dosłownie wszystko, a czego nie zdołali wywieźć do Szwecji niszczyli.
  
  13 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  kradli dosłownie wszystko, a czego nie zdołali wywieźć do Szwecji niszczyli.
  Regulamin dodawania opinii