Maciej Nowak o Gdańsku w książce "Mnie nie ma"

Łukasz Rudziński

28 października 2015 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (44)

Niespełna tydzień temu ukazała się książka "Mnie nie ma" Olgi Święcickiej. To wywiad-rzeka z postacią doskonale w Gdańsku znaną - Maciejem Nowakiem. Były szef Nadbałtyckiego Centrum Kultury i Teatru Wybrzeże, a obecny dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu, dzieli się przemyśleniami na temat teatru, kuchni czy homoseksualizmu, opisując swoje życie. Oczywiście nie brakuje też wielu nawiązań do 15 lat, które Nowak spędził w Gdańsku, bo "tu wszystko się zaczęło", jak mówi bohater książki.

"Mnie nie ma. Rozmowa z Maciejem Nowakiem" Olgi Święcickiej. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015. Cena 33-39 zł.

Ciekawe są kulisy nominacji na stanowiska kierownicze Macieja Nowaka w latach 90., które związane są z... bankietami.

- Na bankiecie po premierze spotkałem znanego mi wcześniej Wojtka Bonisławskiego.(...) Zacząłem narzekać ma sytuację finansową "Gońca" [gazeta "Goniec Teatralny", którą Maciej Nowak wydawał w Warszawie - przyp. red.], a on powiedział wprost: "Dam ci pieniądze, ale razem z instytucją". Chodziło o Centrum Edukacji Teatralnej Dzieci i Młodzieży.(...) W pierwszym momencie aż prychnąłem. Ja, warszawska gwiazda, mam jechać na prowincję?(...) W drodze powrotnej, im bliżej byliśmy Warszawy, tym bardziej dochodziło do mnie, że powinienem spróbować, że to przygoda. Jak już dojechaliśmy, oddzwoniłem do Bonisławskiego i powiedziałem: "Dlaczego nie?". Wziąłem udział w konkursie, wygrałem. I tak w 1991 roku wylądowałem w Gdańsku - tłumaczy w książce Nowak.
Również kolejne stanowisko - dyrektora Nadbałtyckiego Centrum Kultury - związane jest z podobną sytuacją i słynnym wyskokowym napojem, od lat kojarzonym z byłym szefem NCK.

- Dzięki wódce zostałem chociażby dyrektorem Nadbałtyckiego Centrum Kultury. Nominację na to stanowisko dostałem na bankiecie dla ministrów krajów bałtyckich, którzy przyjechali do Gdańska na konferencję. Pod wpływem wiśniówki zacząłem mówić we wszystkich językach świata, również tych, których nie znam. Scenie przyglądał się wicewojewoda, profesor Józef Borzyszkowski, który potem zapytał Wojtka Bonisławskiego, dyrektora Departamentu Kultury w Urzędzie Wojewódzkim: "A ten gruby, ten poliglota, towarzyski taki, może on zostanie dyrektorem NCK-u?". To wytrzeźwiałem i zostałem - wspomina w książce szef tej instytucji w latach 1993-2000.

Jaki masz stosunek do Macieja Nowaka?

to jedna z najciekawszych i bardzo naszemu społeczeństwu potrzebnych postaci życia publicznego cenię go za odwagę i osobowość, ale nie wszystkie jego działania przypadają mi do gustu czuję niesmak, myśląc o tym panu

Zresztą, z wiśniówką "zaczęło się, jak wszystko, w Trójmieście" - przyznaje w innym miejscu bohater książki "Mnie nie ma".

- Wcześniej niespecjalnie piłem alkohol, a wiśniówki nie znałem w ogóle.(...) Pierwszy raz spróbowałem w środowisku skupionym wokół sopockiej fundacji Sfinks i legendarnego klubu SPATiF. Wciągnął mnie w nie mój przyjaciel Rafał Roskowiński, dla znajomych Rozkurwiński, bo oprócz tego, że jest wspaniałym ekscentrykiem i wybitnym malarzem, twórcą polskiej szkoły muralu, był też strasznym dziwkarzem.(...) W Sfinksie, który otwierano wyłącznie na większe imprezy, i w SPATiFie, otwartym zawsze, urzędowała zaprzyjaźniona z Rafałem Basia Kruszewska, szefowa Związku Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku. Do jej rytuałów należała wiśniówka, a że była kobietą samotną i niebywale rozrywkową, to piła często. Najczęściej z nami.(...) Kiedy w 1997 roku pierwszy raz myślałem o ucieczce z Gdańska, to głównie dlatego, że zacząłem funkcjonować jak pan Zagłoba.(...) Wszyscy wiedzieli, że z Nowakiem jest nieustająca zabawa. Zaczęło mnie to męczyć, że muszę do tego wizerunku doskakiwać - przyznaje Nowak.
A zabawa, jak wiadomo, może się różnie skończyć. Sam Maciej Nowak wspomina jeden z niepodziewanych poranków, który od lat funkcjonuje w charakterze anegdoty:

- Kiedyś obudziłem się i poczułem, że nie jestem w swoim łóżku i w ogóle miejsce, w którym leżę, niespecjalnie przypomina łóżko. Potem zdałem sobie sprawę, że nie mam na sobie pidżamy, tylko spodnie od garnituru i marynarkę. Otworzyłem jedno oko i zobaczyłem morze, piasek i hotel Grand. Otworzyłem drugie i zobaczyłem grupę niemieckich emerytów z przewodnikiem, który wskazywał na mnie palcem i pięknym akcentem mówił: "Das ist unsere Stadttheater Direktor".

Maciej Nowak w ostatnich latach pojawił się w Teatrze Wybrzeże tylko raz, w 2012 roku, podczas premiery monodramu "Danuta W." Krystyny Jandy na podstawie książki Danuty Wałęsowej, na który przyjechał w roli dziennikarza prowadzącego program Telewizji Polskiej "Wszystko o kulturze".

Właśnie okres dyrekcji w Teatrze Wybrzeże (2000-2006) Maciej Nowak wspomina z Trójmiasta najlepiej. Początki w gdańskiej scenie były trudne, gdy ratując budżet teatru, zwolnił niemal połowę pracowników i zlikwidował wszystkie (poza krawiecką) pracownie rzemieślnicze w teatrze - "Czułem się jak krwiopijca z powieści Zoli, miałem sporo dylematów. Mówiłem o sobie ironicznie: rzeźnik z Targu Węglowego" - przyznaje ukochany przez większość ówczesnych aktorów Wybrzeża dyrektor.

- Kiedy aktorzy przyszli do mnie do Nadbałtyckiego Centrum Kultury prosić, żebym został ich dyrektorem, poczułem, że to jest moment, kiedy mogę podjąć takie wyzwanie.(...) Miałem do wyboru przejąć taktykę mojej poprzedniczki, czyli obcinać koszty, nie grając spektakli i cieszyć się z ciepłej posadki, albo wykonać ryzykowny krok, brnąć w zadłużenie, ale za to pokazywać super premiery - twierdzi Nowak, zapewniając, że załatwiając Teatrowi Wybrzeże na odchodnym status sceny narodowej, zlikwidował dług teatru do około 200 tysięcy złotych.
Czytelnik "Mnie tu nie ma" dowie się też, że to Joanna Senyszyn jako jedyna miała odwagę powiedzieć wprost, że odszedł z Teatru Wybrzeże, bo "środowisko nie mogło sobie poradzić z grubym gejem", że wśród orędowników jego zwolnienia w pierwszym szeregu stał Aram Rybicki. Pozna stosunek Macieja Nowaka do Lecha Wałęsy i prałata Henryka Jankowskiego. Nowak wspomina także m.in. o organizacji transmisji meczów z piłkarskich Mistrzostw Świata 2006 w Niemczech na Dużej Scenie, czy kontrowersyjnej półnagiej sesji zdjęciowej z parówkami, która pechowo ukazała się w magazynie "Lifestyle" dokładnie w dniu śmierci Jana Pawła II. Maciej Nowak opowiada również o wizytach gdańskiej śmietanki w Cotton Clubie, gdzie spotykała się cała elita polityczna skupiona wokół Donalda Tuska, by przy bilardzie załatwiać partyjne interesy, czy o organizacji "Dzień dobry w Ratuszu Staromiejskim, czyli Niekabarecie Macieja Nowaka", przygotowywanym w NCK-u na wzór niezapomnianego studenckiego teatrzyku Bim-Bom.

Za czasów pracy w Nadbałtyckim Centrum Kultury (na zdjęciu) i Teatrze Wybrzeże Maciej Nowak dał się poznać jako człowiek kreatywny i nietuzinkowy, który ma wielki talent do wywoływania skandali, czego nie ukrywa w wywiadzie-rzece "Mnie nie ma" Olgi Święcickiej.

Jednak w liczącej 250 stron książce fragmenty o Gdańsku zamykają się w dwóch podrozdziałach i licznych nawiązaniach. Co jeszcze w niej znajdziemy? Przede wszystkim szczere wyznania na temat pracy w teatrze, pracy dziennikarza oraz krytyka teatralnego i kulinarnego, opisy licznych doświadczeń kulinarnych (w tym o powiększającej się po każdej "zawodowej" wizycie bohatera książki jego kolekcji restauracyjnych menu) oraz odważne wypowiedzi na temat homoseksualizmu (wraz ze wspomnieniami różnych związków Nowaka), czy jak woli o tym mówić sam Maciej Nowak - pedalstwa. Całość składa się w ciekawy, złożony obraz jednej z najbarwniejszych postaci polskiego teatru i polskiej kuchni ostatnich dwóch dekad.

Na koniec jeszcze raz oddajmy głos bohaterowi książki Olgi Święcickiej.

- Mimo, że minęło dziesięć lat, ciągle jest we mnie jakiś rodzaj obsesji, jakaś rana, która z trudem się zabliźnia. I żal, taki zwyczajny, ludzki, do Gdańska. Spędziłem w nim 15 lat, przyjechałem jako młody chłopak, wyjechałem jako stara k..., oddałem temu miastu najbardziej kreatywne lata życia. To było moje miasto, a teraz nie mam tam nawet swojego łóżka. Wszystko psu na budę - podsumowuje "gdański" okres swojego życia Maciej Nowak.

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Opinie (44) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 06:21

ciekawy człowiek

Bardzo ciekawa historia. Nie kryje się jak to wszytko osiągnął jaki jest, ma dystans

pfour0
8 lat
- 34 35
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo ciekawa historia. Nie kryje się jak to wszytko osiągnął jaki jest, ma dystans
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 07:00

to ten klient

który w każdej restauracji nie zaczyna od pół litra bez popychacza?

aqq
8 lat
- 41 6
Twoja opinia

Zmień treść

który w każdej restauracji nie zaczyna od pół litra bez popychacza?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 07:08

(2)

Kiedy wreszcie skończy się ta promocja vaginosceptykow ?

normalna rodzina
8 lat
- 60 37
Twoja opinia

Zmień treść

Kiedy wreszcie skończy się ta promocja vaginosceptykow ?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 07:10
  
  (1)
  
  Chyba już niedługo.
  Jeden z niewielu pozytywnych aspektów zmiany.
  
  8 lat
  - 17 20
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Chyba już niedługo. Jeden z niewielu pozytywnych aspektów zmiany.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-10-28 09:29
    
    tylko że prezes..... no wiesz ..... z kotem żyje
    
    8 lat
    
    29 13
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    tylko że prezes..... no wiesz ..... z kotem żyje
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 07:08

(1)

Bardzo pouczająca lektura. Zwłaszcza dla młodzieży. Oraz ich nauczycieli, rzecz jasna. Niewazne jakie masz kwalifikacje. Trzeba wiedziec kiedy i z kim sie uchlac i (co wazniejsze) kiedy zrobić z siebie pajaca. Kiedy opanujesz te podstawy, Czytelniku, wtedy kariera stanie przed Tobą otworem.
Gdzie haczyk? - ano w tym, że wtedy kiedy bedzie juz za pozno, przekonasz się o który otwór w istocie chodziło....

g.ohra
8 lat
- 51 19
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo pouczająca lektura. Zwłaszcza dla młodzieży. Oraz ich nauczycieli, rzecz jasna. Niewazne jakie masz kwalifikacje. Trzeba wiedziec kiedy i z kim sie uchlac i (co wazniejsze) kiedy zrobić z siebie pajaca. Kiedy opanujesz te podstawy, Czytelniku, wtedy kariera stanie przed Tobą otworem. Gdzie haczyk? - ano w tym, że wtedy kiedy bedzie juz za pozno, przekonasz się o który otwór w istocie chodziło....
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 07:43
  
  Jeszcze jedna rzecz w tym
  
  Wypadku najważniejsza: czy lepiej lubić chłopców?
  
  8 lat
  - 7 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wypadku najważniejsza: czy lepiej lubić chłopców?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 07:14

oddłużanie teatru za Nowaka

polegało m.in. na sprzedaży nieruchomości teatralnych.

taka prawda
8 lat
- 56 1
Twoja opinia

Zmień treść

polegało m.in. na sprzedaży nieruchomości teatralnych.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 08:00

zakichany celebryta

8 lat
- 25 6
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 08:12

zabrakło cudzysłowów (3)

Przy słowie "warszawska gwiazda" i "prowincja" - taka prowincja jaka gwiazda.
Pogratulować samozadowolenia i braku krytycyzmu. Łatwiej zwalić wszystko na homofobie, niż posądzić siebie o brak kompetencji. Za pana Nowaka teatr zaczął pustoszeć, bo nie wystarczy robić spektakle li tylko awangardowe i tchnące amatorszczyzną. Panu Nowakowi wydawało sie,że jak pokarze, "niewyrobionej, prowincjonalnej publiczności" coś co jest tylko dziwne ale w gruncie rzeczy płytkie i nijakie - to ta w swojej prostocie i braku teatralnej ogłady zachwyci sie. A tak po prostu prowincjonalni gdańszczanie znalezli sobie teatr w sąsiednim mieście. Cóz nie wystarczy pic w Spatifie czy sfinksie z artystami, by stac sie artystą.

mła
8 lat
- 38 9
Twoja opinia

Zmień treść

Przy słowie "warszawska gwiazda" i "prowincja" - taka prowincja jaka gwiazda. Pogratulować samozadowolenia i braku krytycyzmu. Łatwiej zwalić wszystko na homofobie, niż posądzić siebie o brak kompetencji. Za pana Nowaka teatr zaczął pustoszeć, bo nie wystarczy robić spektakle li tylko awangardowe i tchnące amatorszczyzną. Panu Nowakowi wydawało sie,że jak pokarze, "niewyrobionej, prowincjonalnej publiczności" coś co jest tylko dziwne ale w gruncie rzeczy płytkie i nijakie - to ta w swojej prostocie i braku teatralnej ogłady zachwyci sie. A tak po prostu prowincjonalni gdańszczanie znalezli sobie teatr w sąsiednim mieście. Cóz nie wystarczy pic w Spatifie czy sfinksie z artystami, by stac sie artystą.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 09:13
  
  Swięte słowa. !
  
  g.ohra
  8 lat
  - 5 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Swięte słowa. !
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 09:32
  
  @mła a wiesz czym się różni słowo pokarze od pokaże? (1)
  
  8 lat
  - 6 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-10-28 15:03
    
    dzieki za sprostowanie
    
    ot przekleństwo automatycznego edytora tekstu
    
    mła
    8 lat
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    ot przekleństwo automatycznego edytora tekstu
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 08:14

c*otka, jak c*otka, przynajmniej nie jest hipokrytą - nie ukrywa orientacji (2)

Mnie przeraził, choć nie czytałam książki, fragment o tym, jak Tusek, Aram, Budyń i pozostali kumple od haratania w gałę - zachłanni "kombatanci" - "wybitni gdańszczanie" wywodzący się ze spółdzielni Świetlik rozkrawali tort intratnych biznesów na styku polityki i "wolnego rynku". Jak nie zna się kogoś z tej skorumpowanej, cynicznej hołoty - można zapomnieć, że i tobie dadzą zarobić.

oby się doczekać Budynia w pasiaku
8 lat
- 34 11
Twoja opinia

Zmień treść

Mnie przeraził, choć nie czytałam książki, fragment o tym, jak Tusek, Aram, Budyń i pozostali kumple od haratania w gałę - zachłanni "kombatanci" - "wybitni gdańszczanie" wywodzący się ze spółdzielni Świetlik rozkrawali tort intratnych biznesów na styku polityki i "wolnego rynku". Jak nie zna się kogoś z tej skorumpowanej, cynicznej hołoty - można zapomnieć, że i tobie dadzą zarobić.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 08:22
  
  książki nie czytałeś ale bełkoczesz (1)
  
  Ale nie bój się, dla ciebie Duda, Jarosław Zbawiciel i Szydło już niebawem załatwią w Rosji z Putinem oddanie tupolewa i będziesz miał obiekt do podziwiania
  
  8 lat
  - 15 14
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ale nie bój się, dla ciebie Duda, Jarosław Zbawiciel i Szydło już niebawem załatwią w Rosji z Putinem oddanie tupolewa i będziesz miał obiekt do podziwiania
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-10-28 09:28
    
    Podzielą na relikwie, a resztę zagospodarują jak mur berliński.
    
    Każdy będzie mógł kupić kawałeczek, w cenie będą blachy po tramwajach.
    
    8 lat
    
    8 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Każdy będzie mógł kupić kawałeczek, w cenie będą blachy po tramwajach.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 08:30

ustawiony konkurs - cytaty:

Wojtka Bonisławskiego....

"Dam ci pieniądze, ale razem z instytucją". Chodziło o Centrum Edukacji Teatralnej

Dlaczego nie?". Wziąłem udział w konkursie, wygrałem.

8 lat
- 32 3
Twoja opinia

Zmień treść

Wojtka Bonisławskiego.... "Dam ci pieniądze, ale razem z instytucją". Chodziło o Centrum Edukacji Teatralnej Dlaczego nie?". Wziąłem udział w konkursie, wygrałem.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-10-28 09:51

(3)

Slyszalem, i to z dwoch roznych zrodel, ze ten typ to chamskie,oblesne i natarczywe pedalicho, zachowuje sie ponoc na imprezach ponizej wszelkiego poziomu.

8 lat
- 35 11
Twoja opinia

Zmień treść

Slyszalem, i to z dwoch roznych zrodel, ze ten typ to chamskie,oblesne i natarczywe pedalicho, zachowuje sie ponoc na imprezach ponizej wszelkiego poziomu.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-28 11:52
  
  Potwierdzam widzialem jak sie "bawił" w Parlamencie 13lat temu... (1)
  
  8 lat
  - 6 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-10-28 11:52
    
    ...i to regularnie
    
    8 lat
    
    6 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    ...i to regularnie
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-29 18:44
  
  Dokładnie. Sam kiedyś byłem świadkiem jak w Sopocie w jednym z klubów podrywał młodych chłopaków, łapał za tyłki, proponował alkohol i składał różne propozycje w toalecie. Było to w czasie kiedy był dyrektorem teatru w Gdańsku. Kiedyś znajoma spotkała go też na jakieś imprezie w Warszawie, gdzie zachowywał się tak samo.
  Zawsze jak widzę gdzieś tego typa w TV to robi mi się niedobrze. Zakichany celebryta...
  
  8 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Dokładnie. Sam kiedyś byłem świadkiem jak w Sopocie w jednym z klubów podrywał młodych chłopaków, łapał za tyłki, proponował alkohol i składał różne propozycje w toalecie. Było to w czasie kiedy był dyrektorem teatru w Gdańsku. Kiedyś znajoma spotkała go też na jakieś imprezie w Warszawie, gdzie zachowywał się tak samo. Zawsze jak widzę gdzieś tego typa w TV to robi mi się niedobrze. Zakichany celebryta...
  Regulamin dodawania opinii