Fikcja i niemoc - o wystawie w IS Wyspa

Jakub Knera

7 kwietnia 2009 (artykuł sprzed 15 lat)

Opinie (18)

Co musi zrobić sztuka, żeby zostać dostrzeżoną i być traktowaną na równi z polityką i nauką? O to pyta wystawa "Fikcja i fikcja" w Instytucie Sztuki Wyspa. Na zdjęciu kadr z filmu "Komunikat" Julii Kurek, który można na niej obejrzeć.

Nie słynny już krem z ludzkiego tłuszczu najbardziej przykuwa uwagę na otwartej w sobotę w Instytucie Sztuki Wyspa wystawie "Fikcja i fikcja". Ten zbiorowy projekt zadaje raczej pytanie o rolę artysty i sztuki we współczesnym społeczeństwie. Nasuwające się wnioski nie są niestety optymistyczne.

Znajdująca się w jednej z bocznych sal Instytutu Sztuki Wyspa instalacja Aliny Żemojdzin wbrew oczekiwaniom nie jest najbardziej rzucającym się elementem wystawy "Fikcja i fikcja". Jeżeli już to ujmuje starannie zaplanowana kampania promocyjna - rzucające się w oczy billboardy w przestrzeni miejskiej, ładne opakowania z kremem czy kolorowe mydła, które zaprojektowane są na tyle ciekawie, że chyba niejedna kobieta z chęcią zobaczyłaby je na półce w swojej łazience wśród innych kosmetyków.

Dopisek informujący o tym, że krem wykonano z tłuszczu ludzkiego nie nasuwa skojarzeń z dokonaniami prof. Spannera, a zamiast tego puszcza do widza ironiczne oko - oto artystka pokazuje, że do upiększenia ciała służy coś, co wcześniej było w nim zbyteczne i zostało z niego usunięte. Stawia to pytanie o wzór piękna kreowany w mediach i społeczeństwie konsumpcyjnym - w jakim stopniu jest on prawdziwy i czy faktycznie potrzebujemy go w takiej formie? Bo czyż nie jest to raczej sztucznie wykreowana potrzeba, którą wmawia się ludziom w toczącym się konsumpcyjnym spektaklu?

Na wystawie "Fikcja i fikcja" bardziej przykuwa uwagę praca dyplomowa Igora Duszyńskiego. W trzech gablotach artysta umieścił odrażające, ruszające się, choć nieistniejące stwory morskie. Nieistniejące, ale ... Obok nich znajdują się wiernie wyglądające zdjęcia rentgenowskie stworzeń, a w sali obok możemy obejrzeć paradokument, prezentujący ich rzekome życie w Bałtyku. Przeniesienie ekspozycji do gabinetu naukowego uwiarygodniłoby obiekt znacznie bardziej, jednak w przestrzeni galeryjnej wciąż pamiętamy, że to sztuka podszywająca się pod naukę.

Ta praca doprowadza do sedna wystawy w Instytucie Sztuki Wyspa, a mianowicie pytania o rolę jaką we współczesnym społeczeństwie pełni sztuka. Zestawiona z nauką, mediami czy polityką zdaje się wyraźnie przegrywać i wciąż nie jest traktowana prawomocnie w publicznym dyskursie.

Może problemem jest jej język - sztuka musi lepiej komunikować się z widzem. Idealnym miejscem komunikacji wydaje się przestrzeń publiczna. Najdobitniej pokazują to prace Angeliki Fojtuch i Julii Kurek, rozgrywające się w przestrzeni miejskiej, gdzie dochodzi do najskuteczniejszej interakcji z widzem. Problem w tym, że artysta jest w niej postrzegany jako szaleniec, którego nie słucha się i nie traktuje poważnie. Jak więc sztuka ma szanse na równe prawa w publicznej debacie skoro nawet w takiej konwencji jest postrzegana z przymrużeniem oka i lekkim niedowierzaniem? Francuski filozof Jacques Rancière twierdzi, że sztuka musi wyjść poza swoje ramy, stać się czymś więcej, a więc być także nie-sztuką, dzięki czemu będzie mogła wejść do publicznego dyskursu. Jednak na wystawie "Fikcja i fikcja" sztuka jedynie podszywa się pod inne dziedziny wiedzy. Może zamiast symulować powinna bardziej się z nimi przenikać i więcej z nich czerpać?

Wszak wielu artystów wychodzi poza ramy sztuki, wykorzystując ją jedynie jako narzędzie, dzięki któremu ingerują w społeczeństwo - wystarczy wymienić działania Joanny Rajkowskiej przyjmującej cechy moderatora społecznego w przestrzeni publicznej czy akcje Krzysztofa Wodiczki, który np. wciela się w rolę psychologa diagnozującego stan społeczny zmarginalizowanej części społeczeństwa w swoich projektach. Wtedy sztuka zyskująca cechy innych dziedzin nauki zdaje się być traktowana bardziej poważnie, również dlatego że łatwiej dostrzegalne są jej skutki.

"Fikcja i fikcja" unaocznia, że artysta wciąż pozostaje traktowanym z niedowierzaniem twórcą, który może pokazywać swoje eksponaty w wyznaczonej przestrzeni galeryjnej. Nie pomagają mu w tym media, które jeszcze przed otwarciem wystawy z góry narzucają jej interpretację odwracając uwagę od tematów, na których istotnie skupiają się młodzi twórcy. Starając się prawomocnie zyskać miejsce w publicznej debacie sztuka zdaje się wykorzystywać wszelkie możliwe środki aby zostać dopuszczoną do głosu. W najbardziej skrajnej opcji - jak Julia Kurek - artysta czołga się środkiem ulicy chcąc wykrzyczeć swój komunikat, jednak wciąż wydaje się być niezauważony i nie jest traktowany poważnie. Czy istnieje cień szansy aby to zmienić?

Jakub Kneraj.knera@trojmiasto.pl

Miejsca

Instytut Sztuki Wyspa Gdańsk, Doki 1

Wydarzenia

Fikcja i fikcja 4 kwietnia - 3 maja 2009 (6 opinii)

Opinie (18) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 09:10

Sztuka to była dawno temu. (1)

Teraz to jest chałtura.
Artysta aby zostać dostrzeżony jest gotowy wysmarować się własnym łajnem i paradować po mieście.

wuj dobra rada
15 lat
- 9 6
Twoja opinia

Zmień treść

Teraz to jest chałtura. Artysta aby zostać dostrzeżony jest gotowy wysmarować się własnym łajnem i paradować po mieście.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-04-07 13:04
  
  jaki odbiorca taki język i przesłanie artysty :P
  
  15 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 09:11

Kazdy moze być artysta (1)

W naszych czasachnp. robienie kupy na stożek mocy może być świetnym tematem na wystawę, instalacje,wernisaż.Wystarczy dobrac towrzystwo opniotwórcze, jakiś skandal i gotowe - bedą rozpisywac się o Tobie w annałach sztuki.Obecne kanony sztuki nowowczesnej nigdy nie trafią do odbiorcy, bo odbiorca tego typu stylistyke ma w najbliśzym kuble na śmieci, wiec nie chce być robiony w konia ,ze to sztuka. Oczywiście towarzystwo snobo-lanserskie nie ma żadnych pytań i klaszcze na komende, do tego wykłada spory cash ,żywiąc tych umownych artystów.
Podsumowując jest to jeden wielki P.I.A.R.D

Golem
15 lat
- 12 7
Twoja opinia

Zmień treść

W naszych czasachnp. robienie kupy na stożek mocy może być świetnym tematem na wystawę, instalacje,wernisaż.Wystarczy dobrac towrzystwo opniotwórcze, jakiś skandal i gotowe - bedą rozpisywac się o Tobie w annałach sztuki.Obecne kanony sztuki nowowczesnej nigdy nie trafią do odbiorcy, bo odbiorca tego typu stylistyke ma w najbliśzym kuble na śmieci, wiec nie chce być robiony w konia ,ze to sztuka. Oczywiście towarzystwo snobo-lanserskie nie ma żadnych pytań i klaszcze na komende, do tego wykłada spory cash ,żywiąc tych umownych artystów. Podsumowując jest to jeden wielki P.I.A.R.D
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-04-08 08:15
  
  Towarzystwo snobo - lanserskie musi klaskać
  
  Tu obowiązuje zasada wzajemności :-) Nie klaszczesz ty, nie klaszczą tobie.
  
  15 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tu obowiązuje zasada wzajemności :-) Nie klaszczesz ty, nie klaszczą tobie.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 09:32

Każdy z nas może zostać artystą.

Wystarczy znaleźć w swoim otoczeniu podobnych do siebie głupków bijących nam brawo jak robimy publicznie kupę.

artysta
15 lat
- 8 6
Twoja opinia

Zmień treść

Wystarczy znaleźć w swoim otoczeniu podobnych do siebie głupków bijących nam brawo jak robimy publicznie kupę.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 09:46

No nie zupełnie

Najpierw trzeba skończyć jakąś uczelnię artystyczną bo jak ktoś bez dyplomu wysmaruje się swoimi odchodami to nie będzie sztuka - sztuka będzie jak wysmaruje się ktoś z dyplomem ;-).

hehehe
15 lat
- 16 4
Twoja opinia

Zmień treść

Najpierw trzeba skończyć jakąś uczelnię artystyczną bo jak ktoś bez dyplomu wysmaruje się swoimi odchodami to nie będzie sztuka - sztuka będzie jak wysmaruje się ktoś z dyplomem ;-).
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 10:54

jak panienka ktora czyta prase w radiu

recenzuje artyste to o czym my mowimy

ff
15 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

recenzuje artyste to o czym my mowimy
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 11:27

O! (2)

Widzę że sporo innych osób ma podobne do mojego zdanie o "sztuce" współczesnej :)

Swoją drogą, myślałem że to jakieś wydarzenie opisujące życie codzienne Gdańszczan oraz - "fikcja i niemoc!"

rektor wdu.pl
15 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Widzę że sporo innych osób ma podobne do mojego zdanie o "sztuce" współczesnej :) Swoją drogą, myślałem że to jakieś wydarzenie opisujące życie codzienne Gdańszczan oraz - "fikcja i niemoc!"
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-04-07 20:56
  
  domyślam się że tak jak sporo innych osób (1)
  
  wypowiadających sie o sztuce współczesnej pewnie coś o niej wiesz i sie ją interesujesz? Czy może, jak sporo innych osób, znasz "flagowe" prace o któych głośno w nieprofesjonalnych mediach i na ich podstawie dokonujesz uogólnienia?
  
  no co
  15 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  wypowiadających sie o sztuce współczesnej pewnie coś o niej wiesz i sie ją interesujesz? Czy może, jak sporo innych osób, znasz "flagowe" prace o któych głośno w nieprofesjonalnych mediach i na ich podstawie dokonujesz uogólnienia?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2009-04-08 08:35
    
    Sztuka mięsa!
    
    Zakładam, że te flagowe o których trąbią to śmieć, podczas kiedy nieprzebrany zastęp PRAWDZIWYCH ARTYSTÓW, pokroju, najmarniej, Mozarta i Michała Anioła w jednym, płodzi "do szuflady" dzieła od których każdy PRAWDZIWY MIŁOŚNIK SZTUKI dostałby wielokrotnego orgazmu - na samą myśl?
    
    Czy może ten nieprzebrany zastęp to analogiczny śmieć produkuje, a tylko modli się po nocach do tego, żeby jakieś medium zechciało ów produkt nagłośnić? :)
    
    rektor wdu.pl
    15 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Zakładam, że te flagowe o których trąbią to śmieć, podczas kiedy nieprzebrany zastęp PRAWDZIWYCH ARTYSTÓW, pokroju, najmarniej, Mozarta i Michała Anioła w jednym, płodzi "do szuflady" dzieła od których każdy PRAWDZIWY MIŁOŚNIK SZTUKI dostałby wielokrotnego orgazmu - na samą myśl? Czy może ten nieprzebrany zastęp to analogiczny śmieć produkuje, a tylko modli się po nocach do tego, żeby jakieś medium zechciało ów produkt nagłośnić? :)
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 11:39

artystami sa urzednicy

zobaczcie kogo oni dotuja samych swoich kolegow to jest chamstwo

artysta
15 lat
- 0 3
Twoja opinia

Zmień treść

zobaczcie kogo oni dotuja samych swoich kolegow to jest chamstwo
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 11:46

(1)

czytając wasze opinie bije tylko jad -taki typowo polski, rodem z oruni dolnej

robert
15 lat
- 2 12
Twoja opinia

Zmień treść

czytając wasze opinie bije tylko jad -taki typowo polski, rodem z oruni dolnej
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-04-07 12:41
  
  Bije z nas zdrowy rozsądek - ewidentna rządkość w dzisiejszych czasach. Po prostu nie akceptujemy bzdur wymieszanych z wazelina i podanych na tacy tzw.kultury wysokiej. Ot i co
  
  Golem
  15 lat
  - 6 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Bije z nas zdrowy rozsądek - ewidentna rządkość w dzisiejszych czasach. Po prostu nie akceptujemy bzdur wymieszanych z wazelina i podanych na tacy tzw.kultury wysokiej. Ot i co
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 13:39

maybe zobaczmy tę wystawę zanim wszystkie dramatis personae oplujemy?

idę jutro oglądać :)
z pozdrowieniem dla bogu_ducha_winnych artystów współczesnych i recenzenta

kaszika
15 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

maybe zobaczmy tę wystawę zanim wszystkie dramatis personae oplujemy? idę jutro oglądać :) z pozdrowieniem dla bogu_ducha_winnych artystów współczesnych i recenzenta
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-04-07 14:10

z niektorymi artystami jest jak

np z walesa na kolanach jak juz wszysczy wyjechali po uroczystsciach robi sie o nim wystawe dla kogo ..................

artystka
15 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

np z walesa na kolanach jak juz wszysczy wyjechali po uroczystsciach robi sie o nim wystawe dla kogo ..................
Regulamin dodawania opinii